Thành ngữ và Tục ngữ là hai khái niệm có thể gây nhầm lẫn. Vì vậy, Mytour cung cấp tài liệu: Phân biệt giữa thành ngữ và tục ngữ.
Cách phân biệt chỉ mang tính tương đối, độc giả có thể tham khảo để phân biệt giữa thành ngữ và tục ngữ. Nội dung chi tiết được đăng tải bên dưới.
Phân biệt giữa thành ngữ và tục ngữ
I. Thành ngữ là gì?
- Thành ngữ là một loại cụm từ có cấu trúc cố định, thể hiện ý nghĩa hoàn chỉnh.
- Ý nghĩa của thành ngữ có thể xuất phát trực tiếp từ nghĩa đen của các từ tạo thành nó, nhưng thường thông qua các phép chuyển nghĩa như ẩn dụ, so sánh...
- Ví dụ:
- Sơn hào hải vị: các món ăn ngon, quý hiếm
- Bách chiến bách thắng: trăm trận, trăm thắng
II. Tục ngữ là gì?
- Tục ngữ là những câu nói ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu và hình ảnh, thể hiện những kinh nghiệm của dân gian về mọi mặt (tự nhiên, lao động, sản xuất, xã hội) được áp dụng vào đời sống hàng ngày.
- Ví dụ:
- Tấc đất, tấc vàng: Đất đai cũng quý giá như vàng
- Thương người như thể thương thân: Cần biết yêu thương mọi người như yêu thương chính bản thân.
III. Sự khác biệt giữa thành ngữ và tục ngữ
Phương diện phân biệt | Thành ngữ | Tục ngữ |
Nội dung | - Bắt nguồn trực tiếp từ nghĩa đen của các từ tạo nên nó. - Thường thông qua một số phép chuyển nghĩa như ẩn dụ, so sánh… - Chưa có nghĩa trọn vẹn, mà chỉ đang thể hiện một khái niệm. (Ví dụ: sơn hào hải vị là những món ăn ngon, quý hiếm) | - Có tính đa nghĩa - Thường có hai nét nghĩa là nghĩa đen và nghĩa bóng. - Diễn đạt ý nghĩa trọn vẹn, thường là những phán đoán, kinh nghiệm về các vấn đề trong đời sống. (Tấc đấc tấc vàng: Đất đai quý giá như vàng bạc) |
Hình thức | Cụm từ cố định, không thể thay đổi trật tự các từ. | Một câu ngắn gọn và hoàn chỉnh về cấu tạo ngữ pháp. |
IV. Ví dụ
Câu hỏi sau là về thành ngữ hay tục ngữ?
a. Nghèo rớt mồng tơi
b. Lá lành đùm lá rách
c. Uống nước nhớ nguồn
d. Nói nhăng nói cuội
Giải thích:
* Xét về nội dung:
a. Nghèo rớt mồng tơi: Khó khăn về vật chất, không có tài sản gì đáng giá.
b. Lá lành đùm lá rách: Câu tục ngữ này tả lên hình ảnh bản chất của mỗi người trong cuộc sống, như một tấm lớp lá khi gói bánh, lá lành luôn được bảo vệ, còn lá rách thì thường xếp phía ngoài. Nghĩa bóng, nó dạy rằng những người tốt bụng, đáng tin cậy nên được tôn trọng và bảo vệ, còn những người không tốt, không đáng tin thì thường bị đặt ở ngoài vòng an toàn.
c. Uống nước nhớ nguồn: Câu tục ngữ này ám chỉ việc biết ơn và nhớ đến nguồn gốc, điều quan trọng đã giúp mình thành công. Nó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc không quên ơn, nhất là khi ta đạt được điều gì đó lớn lao và quan trọng.
d. Nói nhăng nói cuội: Đây là cách nói giao tiếp không chân thành, không trung thực, không đáng tin.
* Về mặt hình thức:
- Câu tục ngữ a, d đều có cấu trúc cố định, nếu thay đổi trật tự từ trong câu sẽ mất đi ý nghĩa ban đầu.
- Câu tục ngữ b, c đều là những câu hoàn chỉnh (Lá lành/đùm lá rách; Một mặt người/bằng mười mặt của).
=> Câu thành ngữ a, d; Câu tục ngữ b, c.