1. Mụn đinh râu là gì và có biểu hiện ra sao?
1.1. Mụn đinh râu là loại mụn nào?
Mụn đinh râu là loại mụn nhọt phổ biến, gây ra bởi tụ cầu khuẩn Staphylococcus aureus và một số loại vi nấm và vi khuẩn khác. Với hình dáng giống như đinh trên da, mụn đinh râu thường có màu sưng đỏ và chứa mủ màu vàng hoặc trắng. Khi chạm vào, mụn đinh râu thường gây đau đớn.
Staphylococcus aureus là nguyên nhân chính gây ra mụn đầu đinh.
1.2. Biểu hiện của mụn đinh râu
Biểu hiện của mụn đinh râu thay đổi tùy theo từng giai đoạn phát triển:
- Giai đoạn viêm nhiễm (giai đoạn ban đầu): Mụn đinh râu xuất hiện dưới dạng nốt đỏ phồng, cứng và đau. Một số trường hợp có thể gặp các triệu chứng như mệt mỏi, buồn nôn, mất cảm giác ngon miệng, sốt, và cảm giác run rét nếu có vi khuẩn phát tán độc tố.
- Quá trình hình thành mủ và xuất hiện ngòi: tổn thương chuyển từ trạng thái cứng cộm sang mềm, có mủ, giảm đau nhưng trong mụn xuất hiện ngòi giống như chiếc đinh, các triệu chứng nhiễm trùng đã nhẹ đi so với giai đoạn ban đầu.
- Quá trình thoát mủ: tổn thương trở nên mềm hơn, vỡ ra và mủ chảy khiến ngòi mụn bắt đầu thoát ra ngoài, từ đó ổn định và hình thành sẹo. Triệu chứng nhiễm trùng và cảm giác đau dần giảm và cuối cùng biến mất.
2. Nguyên nhân gây mụn đinh râu
Điều kiện chính gây ra mụn đinh râu là sự hoạt động quá mạnh mẽ của tuyến dầu khiến cho lỗ chân lông bị tắc nghẽn và viêm nang lông. Ngoài ra, một số nguyên nhân sau cũng góp phần làm cho mụn phát triển:
- Sự rối loạn về hormone trong giai đoạn dậy thì, sau sinh, hoặc trong thời kỳ mãn kinh.
- Dị ứng với côn trùng, môi trường, và thức ăn.
- Yếu tố di truyền từ thế hệ trước trong gia đình có thành viên mắc mụn đinh râu.
3. Mụn đinh râu có nguy hiểm không, làm thế nào để xử lý đúng?
3.1. Tính chất nguy hiểm của mụn đinh râu
Mụn đinh râu thường xuất hiện ở vùng da xung quanh miệng, mũi, nơi có nhiều dây thần kinh quan trọng, việc nặn mụn sớm hoặc không đúng cách có thể gây viêm nhiễm nang lông, co thắt cơ, hoặc thậm chí là nhiễm trùng máu đe dọa tính mạng.
Nặn mụn đinh râu không đúng cách có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm
Thường thì, mụn đinh râu sẽ tự khỏi sau khoảng 6 - 8 ngày. Tuy nhiên, nếu người mắc nhiều bệnh lý hoặc có thể trạng yếu, có thể gặp nguy cơ bị nhiễm khuẩn nặng, lan tỏa viêm nhiễm đến khu vực mặt, viêm tắc tĩnh mạch ở xoang mũi, hoặc viêm màng não,...
3.2. Cách xử lý mụn đinh râu
Mụn đinh râu là do sự tấn công của nhóm khuẩn tụ cầu và liên cầu, chúng có khả năng tấn công tế bào máu và hệ thống thần kinh. Vì vậy, khi xử lý loại mụn này, cần tuân thủ nguyên tắc tránh làm tổn thương mụn để tránh các biến chứng.
Ngay khi mụn đinh râu xuất hiện, không nên nặn mà cần chăm sóc vùng tổn thương đúng cách. Mỗi giai đoạn phát triển của mụn cần có cách xử lý phù hợp như sau:
- Giai đoạn đầu: do mụn mới hình thành nên cần vệ sinh da sạch và hạn chế sử dụng mỹ phẩm che mụn để tránh tình trạng bí tắc làm tình trạng viêm nhiễm trở nên nặng hơn.
- Giai đoạn thứ hai: không nên dùng tay kiểm tra nốt mụn, thay vào đó cần thường xuyên sử dụng nước muối sinh lý lau rửa nhẹ nhàng vùng da có mụn.
- Giai đoạn thứ ba: tùy theo mức độ nặng nhẹ của mụn mà có biện pháp xử lý phù hợp. Trong trường hợp nhẹ, nên để mụn tự vỡ rồi dùng gạc y tế để nặn sạch mủ và ngòi mụn; còn nếu viêm nặng thì nên đến chuyên khoa da liễu để được khám và điều trị an toàn.
Những nốt mụn sưng to cũng có thể chườm ấm để thúc đẩy quá trình rút mủ diễn ra nhanh hơn, giúp vết loét da nhanh lành. Cách chườm ấm là ngâm mụn trong nước ấm hoặc lấy một chiếc khăn sạch nhúng nước ấm rồi đắp lên mụn trong 20 phút vài lần mỗi ngày.
Mụn đinh râu phát triển nhanh, gây đau nhức nghiêm trọng, cần thăm khám bác sĩ để xử lý an toàn
Sau khi tiếp xúc với mụn đinh râu, cần rửa sạch tay. Tất cả các dụng cụ đã tiếp xúc với vùng mụn cũng cần được làm sạch và tránh sử dụng chung với người khác để ngăn chặn vi khuẩn gây mụn lây lan.
Nếu sau khi xử lý mụn đinh râu đúng cách tại nhà mà mụn không có dấu hiệu lành sau vài ngày, trở nên lớn hơn hoặc xuất hiện các dấu hiệu khác, đặc biệt là sốt, cần đi khám bác sĩ chuyên khoa da liễu ngay. Bác sĩ thường sẽ chích mụn và loại bỏ chân mụn bằng một cây kim đã được khử trùng. Đôi khi, bác sĩ có thể thu mẫu mủ từ nốt mụn để gửi đến phòng thí nghiệm để xác định vi khuẩn gây mụn và kiểm tra độ nhạy cảm với thuốc kháng sinh.
Đa số trường hợp mọc mụn đinh râu không cần phải sử dụng thuốc kháng sinh. Chỉ có những trường hợp nhất định mới cần xem xét sử dụng kháng sinh như: nhiễm khuẩn MRSA, viêm mô tế bào, hệ miễn dịch suy yếu, hoặc nhiễm trùng lan sang các bộ phận khác. Sau liệu trình khoảng 2 - 3 tuần, tổn thương sẽ lành hoàn toàn.
Chăm sóc mụn đinh râu đúng cách là yếu tố quyết định việc không xảy ra biến chứng. Vì vậy, trong quá trình điều trị mụn, cần chú ý:
- Tránh ăn những thực phẩm có tính nóng và đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ.
- Giảm thiểu sử dụng sản phẩm từ động vật và sữa.
- Không sử dụng tay chạm vào mụn.
- Duy trì vệ sinh nhẹ nhàng và sạch sẽ ở vùng da mọc mụn.
- Không sử dụng bất kỳ biện pháp dân gian nào để điều trị mụn.
Nhìn chung, mụn đinh râu nếu được nhận biết và điều trị đúng cách sẽ an toàn, nhưng trong trường hợp ngược lại, nó có thể gây ra tình trạng nguy hiểm. Vì vậy, khi phát hiện mụn, hãy chú ý quan sát và nhận biết sớm các tình huống nghiêm trọng, sau đó nhanh chóng đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị đúng cách.