
Câu 1
Câu 1 (trang 31, Sách chuyên đề Ngữ văn 11):
Tóm tắt quy trình viết báo cáo về một vấn đề văn học trung đại Việt Nam. Đặc điểm khác biệt so với viết văn thông thường.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ toàn bộ văn bản và các gợi ý viết báo cáo để nắm vững quy trình. So sánh với viết văn thông thường để nhận biết điểm khác biệt.
Lời giải chi tiết:
* Quy trình:
- Về nội dung: Phân tích, đánh giá, giải thích một vấn đề văn học trung đại.
- Về hình thức trình bày: Tuân thủ các yêu cầu của báo cáo nghiên cứu về vấn đề văn học trung đại.
+ Trình bày cơ sở lý luận và thực tiễn, phương pháp, nội dung, kết quả nghiên cứu một cách có hệ thống, rõ ràng.
+ Sử dụng các liên kết hợp lý.
- Điểm khác biệt:
+ Mở đầu: Giới thiệu đề tài, chỉ ra vấn đề cụ thể hoá đề tài/ câu hỏi nghiên cứu.
+ Phần chính: Xác định giả thuyết nghiên cứu/ cơ sở của nghiên cứu, kết quả nghiên cứu theo các phần / chương/ mục chính, lập luận, minh chứng, giải thích vấn đề.
+ Kết luận: Tổng hợp lại kết quả nghiên cứu, chỉ ra sự phù hợp giữa các kết quả.
+ Tài liệu tham khảo.
Câu 2
Câu 2 (trang 31, Sách chuyên đề Ngữ văn 11):
a. Tạo danh sách tài liệu tham khảo theo chuẩn APA dưới đây (sắp xếp theo tên tác giả, theo chuẩn APA):
- Đào Duy Anh, 1958, Khảo luận truyện Thúy Kiều, NXB Văn hóa, Hà Nội.
- Triệu Nghị Hành, 1998, Khi người nói có thể nói, Bắc Kinh, NXB Đại học Nhân Dân.
- D.S Likhachev, 1978, Văn học cổ điển Nga và hiện đại, Tạp chí Văn học Nga, số 4.
- M. Bakhtin, 1975, Các vấn đề văn học và mĩ học, NXB Văn học nghệ thuật, Matxcova.
- Thanh Tâm Tài Nhân, 1995, Truyện Kiều, NXB Hoa Hạ.
- Nguyễn Duy Cần, 1971, Con người toàn diện của Nguyễn Đình Chiểu, Văn hóa tạp chí, số 3, 4.
- Dương Quảng Hàm, 1939, Văn học Việt Nam, Hà Nội.
b. Sắp xếp lại danh sách tài liệu tham khảo theo chuẩn APA cho một trong hai danh sách tài liệu tham khảo cuối cùng trong bài nghiên cứu của các tác giả: Lê Trí Viễn (tr. 11). Trần Đình Sử (tr. 18)
Phương pháp giải:
Tham khảo lại cách tạo danh sách tài liệu tham khảo theo chuẩn APA để tạo và sắp xếp lại danh sách tài liệu tham khảo.
Lời giải chi tiết:
* Danh sách tài liệu tham khảo:
- Đào Duy Anh, 1958, Khảo luận truyện Thúy Kiều, NXB Văn hóa, Hà Nội.
- Triệu Nghị Hành, 1998, Khi người nói có thể nói, Bắc Kinh, NXB Đại học Nhân Dân.
- D.S Likhachev, 1978, Văn học cổ điển Nga và hiện đại, Tạp chí Văn học Nga, số 4.
- M. Bakhtin, 1975, Các vấn đề văn học và mĩ học, NXB Văn học nghệ thuật, Matxcova.
- Thanh Tâm Tài Nhân, 1995, Truyện Kiều, NXB Hoa Hạ.
- Nguyễn Duy Cần, 1971, Con người toàn diện của Nguyễn Đình Chiểu, Văn hóa tạp chí, số 3, 4.
- Dương Quảng Hàm, 1939, Văn học Việt Nam, Hà Nội.
Câu 3
Câu 3 (trang 31, Sách chuyên đề Ngữ văn 11):
Tìm hiểu các trích dẫn, diễn giả trong các trường hợp sau:
(a) Trong cuộc đua Vân Tiên tả đột hữu xung
(Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu)
(b) Đến trước, sau khi nhìn thấy bóng người,
hoa đào năm ngoái vẫn cười với gió đông.
(Truyện Kiều - Nguyễn Du)
(c) Sự nghiệp của nam nhân vẫn được tôn vinh,
lắng nghe chuyện của Vũ Hầu với tai thấp.
Phương pháp giải:
Sử dụng kiến thức cá nhân và nghiên cứu thêm để tìm hiểu về các trích dẫn, diễn giả trong các trường hợp đã nêu.
Lời giải chi tiết:
a. Miêu tả được nét đẹp của một nhân vật hùng hậu trong thời xưa.
b. Hai dòng thơ là một bản dịch của Thôi Hộ từ thời Đường 'Nhân tạo bất biện hà xứ khứ, Đào hoa y cựu tiếu đông phong', ý nghĩa là 'Người vẫn không biết mình ở đâu, hoa đào vẫn mỉm cười với gió đông như trước'. Nguyễn Du đã thêm vào 'trước', 'sau', 'năm ngoái' để mô tả cụ thể tâm trạng của Kim Trọng, để biến một đoạn thơ quen thuộc trở nên mới mẻ hơn.
c. Một nhân vật tài ba thời Tam Quốc, một tướng trung ương, có công lớn trong việc giúp Lưu Bị thống nhất triều đại nhà Hán.
Câu 4
Câu 4 (trang 32, Sách chuyên đề Ngữ văn 11):
Trong bài tập 2, bạn đã lên kế hoạch nghiên cứu cho một trong những vấn đề sau:
- Tác động của tiểu sử của Nguyễn Đình Chiểu trong truyện thơ Lục Vân Tiên.
- Điển tích, điển cố trong Truyện Kiều của Nguyễn Du hoặc Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu.
- Phương pháp miêu tả nội tâm nhân vật của Nguyễn Du qua các trích đoạn Trao Duyên, Thúy Kiều hầu rượu Hoạn Thư - Thúc Sinh.
Dựa trên kế hoạch đã làm, hãy tạo dàn ý chi tiết cho một trong ba vấn đề trên.
Phương pháp giải:
Dựa trên kiến thức đã học ở các phần trước để lập kế hoạch nghiên cứu.
Lời giải chi tiết:
- Vấn đề: Tác động của tiểu sử của Nguyễn Đình Chiểu trong truyện thơ Lục Vân Tiên.
- Dàn ý chi tiết:
Mở đầu: Giới thiệu đề tài, nêu vấn đề cụ thể hóa đề tài/ câu hỏi nghiên cứu.
+ Đề tài: Tác động của tiểu sử của Nguyễn Đình Chiểu trong truyện thơ Lục Vân Tiên.
Phần chính: Xác định giả thuyết nghiên cứu/ cơ sở của việc nghiên cứu, kết quả nghiên cứu theo các phần / chương/ mục chính, lập luận, minh chứng, lí giải vấn đề.
Kết luận: Khẳng định lại các kết quả nghiên cứu, chỉ ra sự phù hợp giữa các kết quả.