Phân màu xanh: nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

1. Phân bình thường có màu như thế nào?

Màu bình thường của phân thường là màu nâu hoặc màu vàng nâu. Các chất thải tiêu hóa khác, do hệ tiêu hóa không hấp thụ được, thường ít màu hoặc màu không rõ ràng, như là phân màu xanh

Phân màu nâu hoặc vàng nâu được coi là phân bình thường

Tuy nhiên, màu sắc của phân có thể thay đổi do nhiều nguyên nhân như:

Tiêu chảy

Tình trạng tiêu chảy khiến cho thức ăn không có đủ thời gian lưu lại trong đường tiêu hóa để hấp thụ đầy đủ dinh dưỡng, cũng không tạo điều kiện cho vi khuẩn phân hủy và tạo ra màu sắc đặc trưng của phân. Vì vậy, khi bị tiêu chảy, phân thường mất màu sắc, không còn màu và chứa nhiều nước hơn.

Xuất huyết đường tiêu hóa

Khi một phần của hệ tiêu hóa bị tổn thương và xuất hiện chảy máu, máu có thể trộn vào sản phẩm tiêu hóa và được đẩy ra ngoài. Khi đó, máu có thể làm thay đổi màu sắc của phân thành màu đỏ tươi hoặc đỏ sậm, nâu do máu tồn tại trong hệ tiêu hóa trong thời gian dài.

Màu sắc của phân bị ảnh hưởng bởi thực phẩm bạn tiêu thụ

Có một số loại thực phẩm có màu sắc đậm hoặc ít được hấp thụ khi tiêu hóa cũng có thể làm thay đổi màu sắc của phân khi chúng được tiêu hóa và bị thải ra khỏi cơ thể.

Phân có thể thay đổi màu sắc do thực phẩm bạn tiêu thụ

2. Lý do phân màu xanh là gì?

Phân màu xanh chủ yếu xuất phát từ chế độ ăn uống, khi cơ thể bạn tiêu thụ nhiều rau cải hoặc hoa quả xanh như: rau xanh, cải bó xôi, việt quất, cải xanh,... hoặc thực phẩm chứa nhiều chất diệp lục như rong biển, tảo, đậu cô ve,... Ngoài ra, việc ăn các loại thực phẩm được nhuộm màu xanh nhân tạo cũng có thể gây ra tình trạng đi ngoài phân màu xanh.

Tuy nhiên, nếu bạn không tiêu thụ nhiều thực phẩm này hoặc tình trạng đi phân màu xanh kéo dài, nguyên nhân có thể phức tạp hơn như:

2.1. Phân màu xanh do chất màu của mật

Mật là chất lỏng do gan sản xuất, lưu giữ trong túi mật và được tiết ra dạ dày khi cần phân hủy chất béo từ thức ăn. Chất lỏng này tự nhiên có màu vàng xanh, khi được tiết ra đủ lượng để phân hủy chất béo thì không gây ra sự thay đổi màu sắc của phân.

Tuy nhiên, nếu quá trình điều tiết mật gặp sự cố, dẫn đến việc tiết mật quá nhiều, cơ thể sẽ loại bỏ chất thải ra bên ngoài qua phân. Ngoài ra, trong trường hợp bạn gặp đau bụng, tiêu chảy,... khiến cho mật và thức ăn không có đủ thời gian lưu lại trong dạ dày để được phân hủy mà thay vào đó được đẩy ra bên ngoài sớm, cũng khiến cho phân có màu xanh lục.

 Phân màu xanh có thể do sắc tố của mật

2.2. Phân màu xanh do thuốc kháng sinh

Nếu bạn đang dùng thuốc kháng sinh, đặc biệt là các loại mạnh để điều trị các bệnh nhiễm trùng nặng, thuốc có thể tiêu diệt hầu hết vi khuẩn bình thường trong đường ruột. Điều này dẫn đến vi khuẩn hoạt động kém hiệu quả, phân cũng không được nhuộm màu nâu do vi khuẩn trong đường ruột dưới hoạt động. Kết quả là màu sắc của phân sẽ bị thay đổi, phụ thuộc vào loại thuốc và thực phẩm bạn tiêu thụ.

Các loại thuốc thường gây thay đổi màu sắc của phân bao gồm: thuốc chống viêm không steroid như indomethacin, các loại bổ sung sắt, thuốc tránh thai Medroxyprogesterone,...

2.3. Phân màu xanh do thủ thuật y tế

Sau khi thực hiện các ca phẫu thuật lớn như cấy ghép nội tạng, tủy xương,... khi cơ thể trải qua phản ứng thải ghép, hệ tiêu hóa cũng bị ảnh hưởng. Bệnh nhân thường gặp các triệu chứng như tiêu chảy, kém hấp thu dẫn đến phân có màu xanh.

2.4. Phân có màu xanh do nhiễm trùng

Những loại vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng gây hại trong đường ruột có thể gây ra nhiều bệnh lý như ngộ độc thực phẩm, viêm dạ dày, rối loạn tiêu hóa,... Một trong những triệu chứng mà bệnh nhân có thể gặp là tình trạng phân có màu xanh.

2.5. Phân màu xanh do bệnh về đường tiêu hóa

Các nguyên nhân bệnh lý có thể liên quan bao gồm: bệnh Celiac, hội chứng ruột kích thích, viêm loét đại tràng, viêm túi thừa, bệnh Crohn,...

Phân màu xanh có thể là do bệnh về đường tiêu hóa

3. Cần làm gì khi phát hiện phân màu xanh?

Do đó, có nhiều lý do gây ra tình trạng phân màu xanh, đa số là do chế độ ăn uống hoặc ảnh hưởng của thuốc điều trị. Nếu là do thức ăn hoặc thuốc, bạn có thể thay đổi chế độ ăn hàng ngày, hạn chế rau xanh hoặc các phẩm nhuộm xanh để ngăn ngừa tình trạng đi ngoài phân xanh.

Bên cạnh đó, việc duy trì chế độ ăn lành mạnh, cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng để duy trì sự hoạt động bình thường của đường ruột, giữ cho hệ vi sinh vật trong đường ruột khỏe mạnh, sẽ giúp ngăn ngừa các bệnh lý và rối loạn đường ruột. Những vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến màu sắc phân mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

Nếu đã thử các biện pháp này nhưng tình trạng đi phân xanh không cải thiện mà vẫn kéo dài, và điều này đi kèm với các triệu chứng nghiêm trọng hơn, thì nên sớm đến bác sĩ kiểm tra. Dựa trên triệu chứng, kết quả kiểm tra, bác sĩ sẽ xác định nguyên nhân. Nếu là do bệnh lý của đường ruột hoặc túi mật, điều trị sẽ được thực hiện nếu cần thiết để giữ gìn sức khỏe tiêu hóa.

Cần theo dõi và đến bác sĩ nếu phát hiện phân màu xanh kèm theo các triệu chứng khác không bình thường

Vậy thì, màu sắc của phân thể hiện một phần tình trạng sức khỏe của bạn. Nếu phân có màu xanh hoặc màu sắc không bình thường, hãy quan tâm hơn đến chế độ ăn uống hàng ngày và sức khỏe của hệ tiêu hóa. Nếu phân màu xanh đi kèm với các triệu chứng không bình thường, hãy sớm đi khám tại cơ sở y tế đáng tin cậy.