Phân tích 18 câu thơ đầu đoạn trích Trao duyên

Đề bài: Phân tích 18 câu thơ đầu đoạn trích Trao duyên

Phân tích 18 câu thơ đầu đoạn trích Trao duyên

I. Dàn ý Phân tích 18 câu thơ đầu đoạn trích Trao duyên (Chuẩn)

1. Bắt đầu

- Giới thiệu tổng quan về Nguyễn Du và tác phẩm Truyện Kiều.
- Nêu rõ về đoạn trích Trao duyên và 18 câu thơ đầu trong đoạn trích.

2. Phần thân bài

* Hai câu đầu:
- 'Tin em': tả sự trông chờ, lòng tin của Thúy Kiều dành cho Thúy Vân.
- 'Nghe theo lời em': Câu này vừa chứa đựng sự nghi ngờ vừa thể hiện sự mong đợi, làm cho Vân rơi vào tình thế khó nói từ chối.
- Hành động 'thưa', 'lạy': tưởng chừng vô lý nhưng có ý nghĩa. Thúy Kiều đặt bản thân mình vào tình huống của người nhận ân huệ để đối xử, ứng xử với người đã giúp đỡ mình.

* Sáu câu kế tiếp:
- Tình cảnh éo le 'giữa đường đứt gánh', :gánh tương tư': Kiều đối mặt với sự tan vỡ của tình yêu, lựa chọn chữ 'hiếu'- 'tình'.
- 'tơ thừa': sự tổn thương của Vân.
- 'Để em quyết định': tình huống phó mặc, phó thác, Thúy Kiều đặt toàn bộ niềm tin vào Vân.
- Kỉ niệm Kim- Kiều: những khoảnh khắc tưởng chừng như quên lãng - những thời khắc chân thành.
- Nỗi trăn trở: mong muốn đạt được trọn vẹn chữ 'hiếu', và vẹn nguyên chữ 'tình' → Hy vọng Thúy Vân sẽ tiếp tục tình duyên dang dở với chàng Kim.

* 10 câu tiếp theo:

- Lý do của Kiều:
+ Thúy Vân 'ngày xuân còn dài', có khả năng tiếp tục mối duyên với chàng Kim.
+ Mối quan hệ Kiều- Vân là máu mủ, chị em 'xót tình máu mủ'.
+ Ngay cả khi phải đối mặt với cái chết, Kiều vẫn thấy an lòng 'ngậm cười chín suối'.

- Chiếc vành, tờ mây là bằng chứng rõ ràng cho tình yêu giữa Kim- Kiều, giờ đây được trao cho em, trở thành 'của chung' của ba người.
- Mặc dù đau lòng và đau buồn, Kiều vẫn không quên dành cho em sự mong đợi, chúc phúc một cuộc sống đôi lứa hạnh phúc.

3. Kết luận

Đánh giá giá trị của đoạn trích và khẳng định tài năng xuất chúng của Nguyễn Du.

II. Bài mẫu Phân tích 18 câu thơ đầu đoạn trích Trao duyên (Chuẩn)

Nguyễn Du, hay còn gọi là Tố Như, là một danh sĩ văn hóa lớn của Việt Nam. Nguyễn Du được coi là 'đại thi hào dân tộc' với đóng góp to lớn cho văn hóa Việt Nam vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX. Trong số những tác phẩm xuất sắc của ông, không thể không kể đến Truyện Kiều. Tác phẩm này đề cập đến cuộc sống rối ren của Thúy Kiều - một cô gái tài sắc nhưng gặp nhiều bi kịch. Một trong những cảnh đau lòng nhất của Kiều là bi kịch tình yêu, được tái hiện rõ trong đoạn trích Trao duyên. 18 câu đầu của đoạn trích là khung cảnh Kiều trao duyên và là bức tranh đầy xúc cảm về nỗi đau của Kiều.

Tình yêu của Kim và Kiều mới chớm nở đã phải đối mặt với biến cố trong gia đình. Là chị lớn, Kiều không thể lơi lỏng. Trước khó khăn, nàng quyết định hy sinh bản thân để giúp đỡ cha và em. Chọn lựa chữ hiếu để trả ơn cha mẹ cũng là cách nàng từ bỏ tình yêu với Kim Trọng. Để bảo vệ tình hiếu-tình, Kiều chấp nhận nhờ Thúy Vân tiếp tục mối duyên dang dở với chàng Kim:

Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa

Hai câu đầu đoạn thơ là sự cầu xin tha thiết của Thúy Kiều với Thúy Vân. Kiều đã cân nhắc kỹ lưỡng trước khi bày tỏ tình cảm với em. Hai từ 'cậy em' ở đầu câu không chỉ thể hiện lòng mong đợi chân thành mà còn làm tăng thêm trọng lượng cho lời nhờ cậy, đặt Vân vào tình thế khó từ chối. Cụm từ vừa chứa đựng sự nghi ngờ vừa thể hiện sự mong đợi, khiến 'em có chịu lời' có lẽ là sự nài nỉ của Kiều, để Vân suy nghĩ và đồng ý. Hành động 'thưa', 'lạy' Thúy Vân có vẻ không hợp lý khi đầu tiên nghe, nhưng trong bối cảnh khó khăn này, đó là điều dễ hiểu, vì Kiều lúc này đang là người đang cầu xin, và Vân là người có thể giúp đỡ. Chỉ với hai câu thơ, ta đã cảm nhận được sự tinh tế trong việc lựa chọn từ ngữ để diễn tả rõ nét tâm trạng và tính cách của nhân vật.

Sau lời nhờ cậy, Kiều mở lời chia sẻ tâm sự với em. Những câu thơ đầy nghẹn ngào và đau đớn:

'Giữa đường đứt gánh tương tư
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em
Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề
Sự đâu sóng gió bất kì
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai.'

Tác giả sử dụng thành ngữ dân gian và điển cố để mô tả mối tình giữa Kim và Kiều 'giữa đường đứt gánh tương tư'. Một người con gái yêu hết mình, sẵn lòng vượt qua những khó khăn của truyền thống để 'xăm xăm băng lối vườn khuya một mình' để đến với Kim Trọng, giờ đây phải đối mặt với sự đau đớn và mất mát. Cảnh tình duyên tươi đẹp nhưng bị đứt gánh giữa đường khiến Thúy Kiều đau đớn, và nàng mong em sẽ hiểu và tiếp tục mối duyên 'thừa'. Là người sâu sắc, Kiều thấu hiểu lẽ đời, nhận ra những tổn thương mà Thúy Vân phải chịu khi giúp nàng nối tiếp mối duyên với Kim Trọng, và vì thế, từng lời và hành động của nàng đều thể hiện sự chân thành, tha thiết và cả sự tiếc nuối khó giấu.

Ngay sau khi nói xong, những hồi ức về quá khứ với Kim Trọng ùa về trong tâm hồn Thúy Kiều, nàng xao lạc:

'Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề
Sự đâu sóng gió bất kì
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai.'

Những ký ức từ những ngày đầu gặp gỡ đến những khoảnh khắc tình yêu tuyệt vời dưới ánh trăng

'Ngày quạt ước', 'đêm chén thề' hiện lên trong tâm trí Thúy Kiều như những hình ảnh quen thuộc. Nàng hồi tưởng về Kim Trọng, về những khoảnh khắc tình yêu tuyệt vời nhưng ngắn ngủi của hai người. Nàng nhận ra sự đau khổ, trắc trở của thực tại 'sóng gió bất kì' đã khiến cho tình duyên của họ bị đứt gánh. Ở đây, Thúy Kiều không chỉ chia sẻ nỗi niềm và hoàn cảnh của mình với Thúy Vân mà còn là cuộc trò chuyện nội tâm của nàng với chính bản thân.

Để thuyết phục em hơn, Kiều nhắn nhủ:

'Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non
Chị dù thịt nát xương tan
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây'

Cả Kiều và Vân đều đang ở độ tuổi xuân xanh, nhưng với Kiều, khi đã chấp nhận bán mình, thì tuổi xuân của nàng cũng cạn kiệt. Nàng biết rằng phía trước là một tương lai mịt mờ, sóng gió luôn chờ đón nàng. Trái ngược lại, với Thúy Vân, em còn thời gian, còn tuổi trẻ và những cơ hội để khám phá, trải nghiệm tình yêu với Kim Trọng. Hơn nữa, cả hai là máu mủ ruột rà, chị em thân thiết. Kiều hy vọng rằng Vân sẽ đồng ý lời nhờ cậy, kết nối tình duyên với Kim Trọng. Nếu em đồng ý, thì chị dù phải rời xa thế giới này, chị vẫn mãn nguyện, 'ngậm cười' và 'thơm lây' như nước suối chín. Lời nói của nàng vừa thấu hiểu tình cảm, vừa mang theo hy vọng và đau thương. Có lẽ, lúc này, trái tim Kiều như đang rỉ máu, đau đớn từ mối tình tan vỡ mà nàng không thể tránh khỏi, dù đã trao duyên nhưng tình yêu không bao giờ cạn.

'Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ vật này của chung'
Dù em nên vợ nên chồng
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên'

Một tình yêu êm đềm dịu ngọt xưa kia, giờ chỉ là nỗi đau chia lìa đôi ngả. Kiều trao kỉ vật cho em, tim thắt lại, lý trí muốn trao gửi mà con tim giằng xé, tiếc nuối. Chiếc vành, bức tờ mây là minh chứng riêng cho tình yêu Kim-Kiều, cùng với đó họ đã thề nguyền sống chết bên nhau. Nhưng giờ đành trao cho em, làm 'của chung' ba người.

Trao em kỉ vật, lòng Kiều luyến tiếc, nỗi mong mỏi trở lại những ngày bình yên xưa kia quá khó khăn, gắng níu giữ chút hơi ấm tình yêu ngày nào nhưng chỉ thấy toàn đau buồn, nhung nhớ. Từng câu thơ như máu rỉ trên đầu ngọn bút, thật xót xa!

'Dù em nên vợ nên chồng
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên'

Dù có uất nghẹn, đau buồn đến đâu, Kiều vẫn không quên dành cho em sự mong mỏi, cầu cho Vân một cuộc sống đôi lứa ấm êm, hạnh phúc.