Việc dạy dỗ và chăm sóc con của cha mẹ rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Mỗi bậc phụ huynh sẽ áp dụng những phương pháp nuôi dạy con khác nhau. Vậy, bạn thuộc dạng phụ huynh nào? Để tìm câu trả lời cho câu hỏi đó, dưới đây là một số phong cách nuôi dạy con phổ biến mà Mytour tổng hợp được, hãy cùng khám phá nhé!
Bạn thuộc dạng phụ huynh nào? Nguồn từ thetimes
Phong cách nuôi dạy con với sự hiểu biết sâu rộng và có quyền lực
Nhiều chuyên gia về phát triển của trẻ cho rằng việc nuôi dạy con theo phong cách này mang lại hiệu quả cao. Bởi vì cha mẹ áp dụng phong cách này thường:
- Thiết lập rõ ràng các quy tắc và ranh giới, đồng nhất trong hành động và thói quen của trẻ.
- Đặt ra kỳ vọng phù hợp với khả năng của trẻ.
- Lắng nghe ý kiến đóng góp từ trẻ.
- Sẵn lòng nhận những phản hồi tích cực.
Ưu điểm
Với cách nuôi dạy con này, cha mẹ đã tạo ra một môi trường đầy tình yêu thương, cùng đồng hành và hỗ trợ cho trẻ. Giúp trẻ phát triển về mặt tinh thần. Theo một nghiên cứu được công bố vào năm 2012, trẻ được nuôi dưỡng theo cách này có mức độ tự trọng và chất lượng cuộc sống cao hơn so với những trẻ được nuôi dưỡng theo phong cách độc đoán hoặc dễ dãi của cha mẹ.
Ngoài ra, Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) cũng lưu ý rằng trẻ được nuôi dưỡng bởi cha mẹ có am hiểu sâu sắc, có thẩm quyền sẽ ít có khả năng:
- Sử dụng các chất kích thích.
- Thực hiện hành vi bạo lực.
Nhược điểm
Mặc dù hầu hết các chuyên gia đều đồng ý rằng việc nuôi dạy con theo phong cách am hiểu, có thẩm quyền tạo ra những kết quả tích cực cho trẻ. Tuy nhiên, cách nuôi dạy này đòi hỏi sự kiên nhẫn và nỗ lực lớn từ phía các bậc phụ huynh để lắng nghe và chia sẻ với con cái của họ. Ngoài ra, các quy tắc thường phải được điều chỉnh, tạo ra khó khăn cho cả bậc phụ huynh và trẻ khi có sự thay đổi.
Kiểu nuôi dạy con độc đoán
Cha mẹ thường sử dụng phong cách nuôi dạy con theo kiểu độc đoán. Nguồn từ agtgenetics
Khi nuôi dạy con theo kiểu độc đoán, các bậc phụ huynh thường có những đặc điểm sau:
- Đề ra các quy tắc nghiêm ngặt và buộc trẻ phải tuân thủ.
- Thực hiện biện pháp trừng phạt nếu trẻ phạm lỗi (thường rất nghiêm khắc).
- Đặt kỳ vọng cao và mong đợi rằng trẻ sẽ thực hiện được chúng.
- Ít quan tâm và lắng nghe đến cảm xúc của trẻ.
Ưu điểm
Nhiều bậc phụ huynh cho rằng việc nuôi dạy con theo kiểu độc đoán sẽ giúp trẻ trở nên ngoan ngoãn và ngoan ngoãn, điều này được xem là tích cực. Hơn nữa, phong cách này cũng giúp trẻ hiểu rõ ranh giới của mình, từ đó tập trung vào việc phát triển bản thân để đạt được thành tích tốt hơn.
Nhược điểm
Tuy nhiên, kiểu nuôi dạy con độc đoán cũng mang đến một số hạn chế. Theo một nghiên cứu của Đại học New Hampshire vào năm 2012 về trẻ em được nuôi dạy bởi cha mẹ kiểu độc tài, thì thường:
- Có xu hướng phản đối, tranh luận với cha mẹ.
- Có nguy cơ cao tham gia vào hành vi phạm tội như hút thuốc, bạo lực, sử dụng chất kích thích…
Các em nhỏ được lớn lên dưới sự dạy dỗ của những cha mẹ kiểu độc đoán thường cảm thấy bị gò bó và không thoải mái, vì họ không được tự do thể hiện bản thân mình. Điều này có thể dẫn đến tình trạng nổi loạn của trẻ ở một giai đoạn nào đó, làm cho mối quan hệ giữa bố mẹ và con cái có thể gặp phải xung đột.
Kiểu nuôi dạy con gần gũi, gắn bó
Đây là cách nuôi dạy con theo bản năng tự nhiên của cha mẹ. Kiểu nuôi dạy này, cha mẹ luôn đáp ứng các nhu cầu và tạo môi trường phát triển an toàn cho trẻ.
Cha mẹ dạy con theo kiểu gần gũi, thân thiện. Nguồn từ theasianparent
Ưu điểm
Mặc dù cách nuôi dạy con này có vẻ trực quan, nhưng theo một nghiên cứu được công bố vào năm 2010 trên APAPsychNET, báo cáo rằng những đứa trẻ tiếp xúc với cách nuôi dạy này của cha mẹ sẽ có những đặc điểm sau:
- Thích sống độc lập
- Thích nghi với cuộc sống rất tốt
- Ít bị căng thẳng
- Dễ đồng cảm
- Có thể kiểm soát cảm xúc
Nhược điểm
Việc nuôi dạy con theo kiểu này đòi hỏi các bậc phụ huynh phải dành nhiều thời gian. Điều quan trọng mà cha mẹ cần chú ý là khi cho trẻ sơ sinh ngủ chung với mình, có thể tăng nguy cơ mắc hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS), điều này không được các chuyên gia khuyến khích.
Kiểu nuôi dạy con cái linh hoạt
Cha mẹ theo kiểu nuôi dạy con cái dễ dãi thường đi ngược lại với cách nuôi dạy con truyền thống, nơi mà bậc phụ huynh cho phép trẻ tự điều chỉnh bản thân. Với kiểu nuôi dạy này, cha mẹ thường:
- Không đặt ra các ranh giới hoặc giới hạn nghiêm ngặt cho trẻ.
- Không cố gắng kiểm soát trẻ mọi lúc.
- Sẽ đưa ra một vài nguyên tắc (nếu cần).
- Cho trẻ thể hiện sự quyết định của riêng mình.
Cha mẹ nuôi dạy con cái theo kiểu dễ dãi. Nguồn từ cdn
Ưu điểm
Cha mẹ theo phong cách dễ dãi thường tặng yêu thương và dành thời gian nuôi dưỡng trẻ. Vì vậy, họ hy vọng trẻ sẽ tự do phát triển, xây dựng tính cách độc lập và quyết đoán. Mặc dù không phải là phong cách được các chuyên gia khuyến khích nhiều.
Nhược điểm
Khi cha mẹ nuôi dạy trẻ theo phong cách dễ dãi, thường gặp nhiều khó khăn và thách thức hơn. Vì không có sự hướng dẫn và hỗ trợ đầy đủ từ cha mẹ. Thêm vào đó, một nghiên cứu năm 2016 chỉ ra việc nuôi dạy con cái theo kiểu này có thể làm cho trẻ trở nên thiếu kỷ luật và không kiểm soát được hành vi của mình.
Bài viết liên quan: Thiết lập quy tắc cho con bạn
Nuôi dạy con cái trong phạm vi tự do
Với cách nuôi dạy này, cha mẹ sẽ cho phép con mắc sai lầm và chấp nhận những rủi ro khi thực hiện những việc trẻ muốn làm. Sau đó, cha mẹ sẽ mở rộng vùng kiểm soát trẻ. Đồng thời, họ sẽ thiết lập những quy tắc và hậu quả khi trẻ không tuân theo.
Cha mẹ nuôi dạy con cái trong phạm vi tự do. Nguồn từ theasianparent
Ưu điểm
Cha mẹ nuôi dạy con trong phạm vi tự do sẽ trao cho trẻ quyền kiểm soát và chịu trách nhiệm với những gì trẻ làm. Điều này giúp trẻ cảm thấy:
- Tự do làm những điều mình muốn, cảm thấy thoải mái hơn khi không bị cha mẹ kiểm soát.
- Có thể ra quyết định và tự chủ hơn với quyết định của mình.
Nhược điểm
Với kiểu phong cách này, cha mẹ cho trẻ tự do quyết định, nhưng đôi khi có thể làm cho trẻ gặp nguy hiểm hoặc rủi ro khi không có ai giám sát, đối diện với những thách thức và khó khăn. Ở một số quốc gia, phụ huynh theo phong cách này có thể bị buộc tội bỏ bê và không chăm sóc con cái.
Kiểu cha mẹ trực thăng
Phụ huynh theo kiểu trực thăng thường can thiệp nhiều vào cuộc sống của trẻ từ bạn bè, đến thói quen ăn uống hàng ngày và thời gian rảnh rỗi của con. Phụ huynh trực thăng thường:
- Cố gắng kiểm soát nhiều tình huống trong cuộc sống của con.
- Thường không tin tưởng vào khả năng xử lý tình huống của con.
- Liên tục đưa ra lời khuyên và hướng dẫn cho con.
- Thường giải quyết vấn đề giúp con.
Tuy nhiên, động cơ để cha mẹ hành động như vậy đều bắt nguồn từ tình yêu và quan tâm. Cha mẹ trực thăng mong muốn điều tốt nhất cho con và không muốn những sai lầm ảnh hưởng đến tương lai của chúng.
Cha mẹ trực thăng. Nguồn từ theasianparent
Ưu điểm
Trong khi nhiều chuyên gia khuyên nên thận trọng khi nuôi dạy con theo phong cách của cha mẹ trực thăng vì có thể làm cho trẻ cảm thấy phụ thuộc và ngột ngạt. Tuy nhiên, một nghiên cứu được trích dẫn từ Nghiên cứu Tin cậy vào năm 2016 đã chỉ ra rằng những đứa trẻ có cha mẹ theo phong cách này thường chấp nhận rủi ro, lỗi lầm và có khả năng giải quyết chúng rất tốt.
Nhược điểm
Theo các chuyên gia tâm lý học tại Đại học Indiana về những đứa trẻ có cha mẹ trực thăng có khả năng:
- Thiếu tự tin và lòng tự trọng.
- Cảm thấy lo lắng và buồn rầu hơn so với người lớn.
- Sợ thất bại.
- Không giỏi giải quyết vấn đề.
Kiểu nuôi dạy con cái không được giải quyết/bỏ bê
Với phong cách này, cha mẹ thường phớt lờ việc chăm sóc con cái. Mặc dù có những tình huống khó khăn, nhưng cha mẹ theo phong cách này thường:
- Ít quan tâm đến nhu cầu về cảm xúc và sức khỏe của trẻ, trừ những điều cơ bản.
- Hiếm khi thể hiện tình thương và yêu thương con cái.
- Ép trẻ phải làm những việc nặng trước tuổi.
Kiểu nuôi dạy con cái bỏ bê. Nguồn từ theasianparent
Theo một nghiên cứu từ năm 2009, cha mẹ theo phong cách này thường bị bạo hành thể xác khi còn trẻ 5 lần nhiều hơn và bị bỏ rơi 1.4 lần nhiều hơn so với cha mẹ khác. Do đó, họ thường chọn cách nuôi dạy con theo kiểu này vì một số lý do hay hoàn cảnh khó khăn ngăn cản họ tạo mối quan hệ với con cái của mình.
Ưu điểm
Phong cách nuôi dạy con cái theo kiểu bỏ bê không mang lại điều gì tích cực. Vì nhiều khía cạnh khác nhau cho thấy rằng cha mẹ áp dụng phong cách này thường không có kết quả tích cực cho con cái của họ.
Nhược điểm
Theo nghiên cứu được công bố trong Tạp chí Nghiên cứu Gia đình và Trẻ em năm 2019, trẻ em lớn lên dưới sự nuôi dạy kiểu bỏ bê của cha mẹ thường gặp những vấn đề sau:
- Khó kiểm soát cảm xúc.
- Có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm.
- Gặp khó khăn trong giao tiếp xã hội.
- Thích tham gia vào các hoạt động gây rối, đánh nhau...
Trên đây là 7 phong cách nuôi dạy con cái, ngoài ra còn rất nhiều cách khác. Dù cha mẹ áp dụng phong cách nào đi chăng nữa, mục tiêu cuối cùng vẫn là muốn đem lại điều tốt nhất cho con cái. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy trẻ sẽ phát triển tốt hơn nếu cha mẹ không quá kiểm soát mà vẫn nuôi dưỡng chăm sóc chúng.
Không có phương pháp nào là hoàn hảo, vì điều này phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Quan trọng nhất là cha mẹ nên linh hoạt và sẵn lòng thay đổi. Hy vọng qua bài viết này, các bậc phụ huynh có được những thông tin hữu ích về việc nuôi dạy con cái.
Tổng hợp từ Healthline bởi Thanh Lam