Buzz
Đề bài
Phân tích 8 dòng đầu tiên của bài thơ Tây Tiến - Quang Dũng
Lời giải chi tiết
Tây Tiến được coi là một trong những bài thơ đẹp, tiêu biểu của Quang Dũng. Bài thơ mô tả cuộc sống và tinh thần của người lính trẻ ra đi theo lời kêu gọi của tổ quốc, sống và chiến đấu trong những cảnh núi rừng gian khổ, nhưng tinh thần thi sĩ vẫn phô diễn mạnh mẽ. Tám dòng đầu tiên là tiếng lòng xao xuyến, xúc động khi hồi tưởng về Tây Tiến trong ký ức của nhà thơ.
“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi”
Câu thơ đầu tiên như một lời gọi chân thành, tha thiết bắt nguồn từ trái tim và tâm hồn của người thi sĩ. Bằng cách sử dụng câu cảm thán để mở đầu bài thơ, Quang Dũng đã nhắc đến nguồn cảm hứng chính của bài thơ là nỗi nhớ sâu sắc về núi rừng Tây Bắc. Thông qua kỹ thuật nhân hoá, câu thơ trở nên đặc biệt và đẹp mắt. “Sông Mã” không chỉ là một con sông, mà nó đã trở thành một hình ảnh sống động, một bằng chứng lịch sử của cuộc sống của người lính Tây Tiến với tất cả niềm vui và nỗi buồn, thành công và thất bại. “Tây Tiến” không chỉ là tên của một đơn vị quân đội, mà nó còn trở thành một người bạn thân thiết để nhà thơ chia sẻ tâm trạng:
“Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi”
Câu thơ thứ hai với từ khóa “nhớ” được lặp lại hai lần để diễn đạt sự nhớ nhung đang tràn ngập trong tâm trí của Quang Dũng. Từ “chơi vơi” kết hợp với từ “nhớ” đã thể hiện một cách rõ ràng cảm xúc nhớ thương sâu sắc của nhà thơ, và nỗi nhớ ấy như một cơn lũ cuồn cuộn tràn vào tâm trí, khiến ông mơ màng, huyễn ảo. Hai dòng đầu với việc sử dụng từ ngữ một cách tỉ mỉ và sự hình ảnh sinh động đã mở ra cánh cửa cho cảm xúc nhớ mãi trong tâm hồn nhà thơ.
“Sương sắp phủ Sài Khao bao quân đoàn mệt mỏi”
“Hoa Mường Lát rủ nhau khoe sắc dưới ánh trăng êm đềm”
“Bước lên dốc khuỷu đá vững chãi, thẳng thừng”
“Heo hút khói sương che phủ, súng đồng hành với trời”
Quang Dũng đã đề cập đến một loạt các địa danh như Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông... Đây là những vùng đất mà binh đoàn Tây Tiến đã đi qua và nghỉ ngơi trên con đường gian khổ và mệt nhọc của họ. Khi nhắc đến Tây Bắc, chúng ta nghĩ đến một vùng đất với địa hình khắc nghiệt và thời tiết khắc nghiệt. Có những đêm dài, lính Tây Tiến phải vượt qua trong sương mù dày đặc, không thể nhìn rõ mặt nhau. Mặc dù 'đoàn quân mệt mỏi', nhưng tinh thần của họ vẫn mạnh mẽ không ngừng. Ý chí quyết tâm phục vụ tổ quốc đã làm cho những nhà thơ trí thức ở Hà Nội trở nên kiên cường và quyết tâm hơn. Quang Dũng đã sử dụng hình ảnh của 'sương' để thể hiện sự khắc nghiệt của núi rừng Tây Bắc trong những đêm lạnh leo. Trong 'Tiếng hát của con tàu', Chế Lan Viên cũng đã miêu tả về 'sương':
“Nhớ bản sương trải, nhớ đèo mây phủ
Mọi nơi qua lòng lại chẳng thể không yêu thương
Khi ta ở chỉ là nơi trú ẩn
Khi ta ra đi, lòng đã liên kết với đất trời”
Có lẽ thiên nhiên đã trở nên gắn bó với người lính Tây Bắc, trở thành một phần không thể tách rời trong kí ức của nhà thơ. Mặc dù thiên nhiên đẹp đẽ nhưng cũng rất gian khổ và hiểm trở. Có những lúc lính Tây Tiến phải vất vả leo lên đỉnh cao để chạm tới mây trời. Quang Dũng đã khéo léo sử dụng từ “thăm thẳm” thay vì “chót vót”, vì từ “thăm thẳm” làm cho người đọc cảm nhận được sự sâu sắc, khó lường của nó. Bằng những từ ngữ sinh động như “khúc khuỷu”, “thăm thẳm”, “heo hút”, nhà thơ đã tạo ra hình ảnh sống động về hoang sơ, dữ dội của núi rừng Tây Bắc. Nhà thơ cũng sử dụng hình ảnh nhân hoá và ẩn dụ “súng ngửi trời”, cho thấy sự oai phong và uy nghiêm của người lính giữa cảnh thiên nhiên hoang dã. Sử dụng nhiều thanh trắc, câu thơ đã tạo nên vẻ gân guốc, khắc nghiệt của cảnh quan thiên nhiên Tây Bắc.
“Nghìn thước cao lên, nghìn thước sâu xuống”
Từ “nghìn thước” mở ra một không gian vô cùng hùng vĩ, mênh mông khi nhìn từ trên cao xuống hay từ dưới lên. Bên cạnh sự hiểm trở và hoang sơ, ta cũng bắt gặp vẻ đẹp trữ tình của núi rừng:
“Nhà ở Pha Luông mưa rơi trong khơi xa”
Những cơn mưa rừng đổ xuống đã để lại dấu ấn của sự rét buốt trong lòng người lính Tây Tiến. Tuy nhiên, dưới nét bút của Quang Dũng, chúng trở nên lãng mạn, trữ tình hơn. Nhà thơ đã khéo léo và sáng tạo khi miêu tả cơn mưa rừng bằng cụm từ “mưa rơi trong khơi xa”. Điều này gợi lên một không gian bí ẩn, hoang dã giữa núi rừng. Câu thơ cuối cùng, với ngôn từ mềm mại, nhẹ nhàng, đã làm dịu đi vẻ dữ dội, hoang sơ của núi rừng và mở ra một bức tranh thiên nhiên đầy lãng mạn. Tám câu thơ đầu của bài thơ Tây Tiến là sự hoài niệm về núi rừng Tây Bắc, về đồng đội Tây Tiến, nhưng thông qua các chi tiết mô tả về thiên nhiên núi rừng Tây Bắc, chúng trở thành kí ức xa xôi trong tâm trí của nhà thơ. Đó chính là nỗi nhớ mãnh liệt của người lính Tây Tiến và của những người lính nói chung.
Bài thơ “Tây Tiến” dưới bút của Quang Dũng, lãng mạn và trữ tình, đã trở thành một kiệt tác vượt thời gian. Điều chủ đạo trong bài thơ đó là nỗi nhớ. Quang Dũng đã mô tả nỗi nhớ đó bằng bút pháp giàu nhạc, giàu hình ảnh và đậm chất thơ. Bài thơ là một khúc nhạc của tâm hồn, của cuộc sống. Vì vậy, như Xuân Diệu đã nói, đọc bài thơ “Tây Tiến” như đang ngậm một khúc nhạc ngọt ngào. Bài thơ hay bởi nó được viết từ ngòi bút lãng mạn, trữ tình của một người lính Tây Tiến, tạo nên một cái gì đó đặc biệt và đẹp đẽ. Mang tính chất của lính, Quang Dũng đã có thể sáng tạo ra những bài thơ tuyệt vời như vậy.
Bài thơ “Tây Tiến” là một tác phẩm xuất sắc được sáng tác bởi tâm hồn, tài năng, và tính lãng mạn của nhà thơ chiến sĩ trí thức Quang Dũng. Bức tượng đài vĩnh cửu này đã đi vào lòng văn học Việt Nam, gợi lên hình ảnh của những người lính trí thức yêu nước, nhưng vẫn không được công nhận. Bài thơ này xứng đáng được coi là một kiệt tác của Quang Dũng khi mô tả về người lính trí thức tiểu tư sản tài ba, hào hoa và phong nhã.
