Khi nhạc phim (OST) bước vào cuộc chơi với âm nhạc thị trường và ngược lại.
Âm thanh đóng vai trò không thể thiếu trong các bộ phim hiện nay vì chúng là cầu nối của cảm xúc. Sự đa dạng của âm thanh không chỉ làm cho hình ảnh phim sống động hơn mà còn làm cho vai trò của chúng trở nên vô cùng quan trọng. Trong vài năm gần đây, thị trường âm nhạc đã chào đón các nhạc phim với sự nhiệt huyết tăng cao, nhiều OST đã đạt được vị trí cao trên bảng xếp hạng âm nhạc, chứng minh sức hút và nhận thức về âm nhạc của khán giả khi xem phim đã tăng lên đáng kể. Ngược lại, nhiều bài hát thị trường cũ đã được làm mới, tái phối lại và sử dụng làm OST cho phim, và kết quả đã đem lại nhiều phản hồi tích cực, làm cho những bài hát này trở nên phổ biến hơn và được người ta chia sẻ rộng rãi. Vậy tại sao việc 'tráo đổi' giữa các bài hát lại mang lại thành công lớn như vậy?
Đầu tiên, hãy cùng nhìn nhận khía cạnh từ âm nhạc phim ra thị trường. Âm nhạc trong phim ở Việt Nam trước đây thường chỉ đóng vai trò phụ, tạo không gian cho câu chuyện phim diễn ra. Nhưng trong những năm gần đây, đã xuất hiện nhiều ca khúc hay, thậm chí gặt hái được nhiều thành công đáng kể. Một số bài hát nhạc phim đã trở thành hiện tượng và chiếm lĩnh các bảng xếp hạng âm nhạc, như Có Chàng Trai Viết Lên Cây (OST phim Mắt Biếc), Từ Đó (OST phim Mắt Biếc), Tôi Thấy Hoa Vàng Trên Cỏ Xanh (OST phim cùng tên), Mình Chia Tay Đi (OST phim Cua Lại Vợ Bầu), Tâm Sự Tuổi 30 (OST phim Ông Ngoại Tuổi 30), Hẹn Một Mai (OST phim 4 Năm, 2 Chàng, 1 Tình Yêu), Yêu Là Tha Thu (OST phim Em Chưa 18), Ngày Chưa Giông Bão (OST phim Người Bất Tử)... Những bài hát như thế đã chiếm trọn trái tim của khán giả và cùng với bộ phim, nhạc phim trong đó trở thành một ngôi sao sáng.
Mấu chốt nằm ở đâu khi nhạc phim lại được yêu thích và có thể dễ dàng đứng đầu các bảng xếp hạng, dù chỉ có lời bài hát và âm thanh, không cần MV? Câu trả lời là ở khả năng chạm đến cảm xúc của người nghe và người xem phim. Âm nhạc là một phương tiện kết nối cảm xúc của con người. Trong phim, điều này trở nên vô cùng quan trọng và cần thiết.
Âm nhạc giúp tạo ra không gian và thời gian cho bộ phim, thể hiện tâm trạng của nhân vật một cách tinh tế, không cần phải sử dụng nhiều lời nói. Một nốt nhạc phù hợp với tâm trạng, một ánh mắt chứa đựng nhiều cảm xúc... Điều này đủ để làm cho khán giả cảm thấy đau lòng, tạo ra ấn tượng sâu sắc trong lòng họ. Vì vậy, không khó để hiểu tại sao nhạc phim khi ra thị trường thường nhận được sự chào đón nồng nhiệt như vậy. Một phần vì lời bài hát gần gũi với cuộc sống, phản ánh tốt hoàn cảnh, phần khác vì nó kế thừa 'hương thơm' của khán giả khi xem phim, cảnh đó, giai điệu đó, khoảnh khắc đó đã làm họ xúc động, ghi nhớ và buộc họ phải tìm kiếm sau khi kết thúc phim.
Để đạt được thành công như vậy không hề dễ dàng. Việc làm nhạc cho phim đòi hỏi sự cân nhắc và đắn đo từng từng chi tiết để tạo ra những bản nhạc sâu sắc kết hợp hoàn hảo với cốt truyện và lấy lòng khán giả.
Nhạc sĩ Quốc Trung, người từng nhận giải Cánh Diều Vàng cho nhạc phim ấn tượng (phim Cánh Đồng Bất Tận), cho biết việc sáng tác nhạc phim không đơn giản như nhiều người nghĩ. 'Làm nhạc cho phim mỗi người một phong cách. Có người chỉ dùng nhạc sẵn, có người đến phòng thu với một cây đàn, có người hoàn thành trong hai ngày. Tôi viết nhạc cho Cánh Đồng Bất Tận trong hai ngày nhưng suy nghĩ và cân nhắc hơn một năm từ khi đọc kịch bản đến khi hoàn thành bản nhạc,' nhạc sĩ Quốc Trung chia sẻ với Hà Nội Mới.
Tiếp theo, nhìn từ góc độ ngược lại khi nhạc thị trường được sử dụng trong phim, điều này thường rõ ràng hơn ở các bộ phim nước ngoài khi nhiều bài hát hot hit của Kpop, US-UK được sử dụng để làm nền cho phim. Ở Việt Nam, cũng có nhiều bài hát được dùng trong phim, từ Vết Thù Trên Lưng Ngựa Hoang và Niệm Khúc Cuối (OST phim Tháng Năm Rực Rỡ), Hôm Nay Tôi Buồn (OST phim Bẫy Ngọt Ngào), cho đến những bài hát của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn... và cả những ca khúc gợi kinh dị như Bắc Kim Thang (OST phim Bắc Kim Thang), Đừng Bỏ Em Một Mình (OST phim Chuyện Ma Gần Nhà)... Những tác phẩm này đã có tên tuổi từ trước, vì vậy khi được dùng trong phim, nó tạo ra một cảm giác thân thuộc, giúp tăng thêm sự hấp dẫn và kịch tính cho bộ phim.
Việc đưa lại những bài hát quen thuộc từ trước lên màn ảnh có nhiều lợi ích, những bài hát đó có thể được tái sinh với bản phối mới, độc đáo hơn, và đôi khi có thể tái hiện được sức hút như thời hoàng kim của chúng từ lâu. Điều này đã được thể hiện rõ qua nhiều trường hợp, khi các bộ phim hot sử dụng nhạc nền là những ca khúc quen thuộc, đã thu hút sự quan tâm lớn từ khán giả với cả bản gốc và bản phối lại của chúng.
Tóm lại, mối quan hệ giữa âm nhạc và phim ảnh rất chặt chẽ và hỗ trợ lẫn nhau. Sự kết hợp này ngày càng phát triển và củng cố, với vai trò của âm nhạc trong phim ngày càng được coi trọng hơn. Âm nhạc không chỉ đóng vai trò hỗ trợ mà còn đóng một vai trò quan trọng trong phim, và ngược lại, phim cũng có thể giúp tái phát triển âm nhạc đạt đỉnh cao của nó. Mối liên kết này vẫn đang được duy trì và có thể dẫn đến nhiều sản phẩm kết hợp giữa hai lĩnh vực này, đồng thời thắng lợi trên cả hai phương diện: trên màn ảnh và trên bảng xếp hạng âm nhạc.