Cách Thúy Kiều tự xưng và xưng hô với Từ Hải có điều gì đáng chú ý? Lời Từ Hải nói với Thúy Kiều cho thấy Từ Hải là người như thế nào?
Nội dung chính
Đoạn thơ ca ngợi Từ Hải là một anh hùng đích thực giàu nghĩa khí qua đó nêu bật và khẳng định cảm hứng nhân văn, nói lên khát vọng tự do của con người thời đại. |
Khi đọc cảnh 1
Câu 1 (trang 49, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Chú ý cách Thúy Kiều xưng hô khi trò chuyện với Từ Hải
Phương pháp giải:
Đọc 8 câu thơ đầu để hiểu cách xưng hô.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
'cánh diều': Biểu tượng của sự tự do và khát vọng, nhấn mạnh tính cầu thị.
'anh hùng': Thúy Kiều thấy Từ Hải là người can đảm, quyết đoán, giúp nàng thực hiện ước mơ trả thù. Thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng đối với Từ Hải.
Khi đọc cảnh 2
Câu 2 (trang 49, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Từ lời nói của Từ Hải với Thúy Kiều, chúng ta có thể nhận biết Từ Hải là người như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc 10 câu thơ tiếp theo để hiểu lời nói của Từ Hải với Thúy Kiều.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Từ lời của Từ Hải với Kiều, ta thấy Từ Hải là người có uy tín, lòng can đảm và lòng nhân từ, sẵn lòng giúp đỡ Kiều mà không cần nàng phải cảm ơn.
Khi đọc cảnh 3
Câu 3 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Chú ý hành động và kỳ tích của Từ Hải.
Phương pháp giải:
Đọc 12 câu thơ cuối cùng để tìm hiểu hành động và thành quả mà Từ Hải đã làm được.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Từ Hải dẫn đầu quân đội đi tới nơi nào là một phong trào mạnh mẽ như cơn bão “cành trúc gãy rụng”, quân sĩ đều “sấm nổ trong ra ngoài”. Từ Hải thành lập triều đình làm bá chủ một miền đất, bày binh triển khai rõ ràng. Từ Hải chiến thắng mọi nơi, vượt qua cả “năm thành cõi nam”.
→ Nguyễn Du đã mô tả Từ Hải như một vị thần huyền thoại, như một anh hùng trong truyền thuyết.
Sau khi hoàn thành việc đọc 1
Câu 1 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Phân tích cấu trúc của đoạn trích Anh hùng tiếng đã gọi rằng và chỉ ra ý chính của từng phần.
Phương pháp giải:
Đọc toàn bộ bài thơ và dựa vào nội dung để phân tích cấu trúc.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Bài thơ có thể chia thành 2 phần:
+ Phần 1 (18 dòng đầu): Cuộc trò chuyện giữa Thúy Kiều và Từ Hải.
+ Phần 2 (Phần còn lại): Từ Hải là một anh hùng thực sự.
Sau khi hoàn thành việc đọc 2
Câu 2 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Có điểm gì đặc biệt trong cách Thúy Kiều tự xưng và xưng hô với Từ Hải? Cách đó làm cho bạn hiểu gì về Thúy Kiều?
Phương pháp giải:
Đọc 8 dòng đầu để tìm hiểu cách xưng hô.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
“Lá bồ liễu nào mong có đây!
Trộm nhờ sấm sét ra tay”
- Thúy Kiều được miêu tả là một cô gái thông minh, chân thành, khiêm tốn và đầy tình nghĩa thông qua cách nói, cách xưng hô của cô. Qua cách gọi Từ Hải, Kiều tỏ ra rất biết ơn và tôn trọng, đánh giá Từ Hải là một người quyết đoán, một anh hùng đã giúp đỡ cô trong việc báo ơn và trả oán.
- Từ cuộc trò chuyện giữa hai nhân vật, bạn có thể thấy Từ Hải là một người nghĩa khí như các anh hùng hào kiệt xưa. Từ nhìn thấy những kẻ ác, anh ta không dung tha. Chí anh hùng của anh ta tỏa sáng qua những hành động.
Sau khi hoàn thành việc đọc 3
Câu 3 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Tính cách của nhân vật Từ Hải được thể hiện như thế nào qua đoạn trích (về lí tưởng, lời nói, hành động, kì tích)? Từ đó, bạn có nhận xét gì về nhân vật này?
Phương pháp giải:
Đọc toàn bộ bài thơ để chỉ ra lí tưởng, lời nói, hành động, kì tích để tạo ra hình ảnh nhân vật.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Lời của Từ Hải cho thấy anh ta xem mình là một “quốc sĩ”, và Thúy Kiều là “tri kỉ”.
- Việc giúp đỡ Kiều là hành động ý nghĩa, giống như các anh hùng hào kiệt trong quá khứ luôn tôn trọng.
- Từ Hải không dung tha cho những tội ác trong cuộc sống và luôn mong muốn đấu tranh với sự bất công. Với đội quân hùng mạnh, Từ Hải đi đến đâu cũng gây ấn tượng mạnh mẽ như cơn bão:
“Khoan cơ trúc gãy mái tan
Binh từ đấy sấm ran trong ngoài”
- Từ Hải xây dựng một triều đình lớn, đặt binh lính vào vị trí rõ ràng. Từ Hải thắng ở đâu thì chiến thắng ở đó:
'Đòi cơn gió quét mưa sa,
Huyện thành đạp đổ năm toà cõi Nam.'
- Từ Hải coi bọn gian thần trong triều đình như là “loài giá áo túi cơm”.
Sau khi hoàn thành việc đọc 4
Câu 4 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Đoạn trích Anh hùng tiếng đã gọi rằng thể hiện chủ đề gì và có vị trí như thế nào trong tác phẩm Truyện Kiều?
Phương pháp giải:
Đọc toàn bộ bài thơ để xác định chủ đề và gợi lại tác phẩm Truyện Kiều để xác định vị trí của đoạn này.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Anh hùng tiếng đã gọi rằng nằm từ dòng 2419 đến dòng 2450, ca ngợi Từ Hải là một anh hùng thực sự giàu nghĩa khí, đồng thời khẳng định cảm hứng nhân văn, thể hiện khát vọng tự do của con người thời kỳ đó.
- Đoạn này thể hiện chủ đề của tác phẩm Truyện Kiều là tình hình xã hội vô nhân đạo và số phận của con người trong xã hội đó, giữa một xã hội đầy bất công vẫn còn những người mang tính chất anh hùng.
Sau khi hoàn thành việc đọc 5
Câu 5 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
So sánh cách miêu tả nhân vật ở các đoạn trích Anh hùng tiếng đã gọi rằng và Trao duyên.
Phương pháp giải:
Gợi lại cách miêu tả của bài Trao duyên và chỉ ra cách miêu tả nhân vật trong đoạn này để so sánh.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Trong bài Trao duyên, Nguyễn Du đã tạo ra một nhịp điệu của tâm trạng, của những nỗi đau đớn trong suy nghĩ của Kiều khi trao duyên. Ngoài ra, việc sử dụng biện pháp ẩn dụ, điệp từ, vận dụng thành ngữ một cách thông minh đã giúp xây dựng thành công diễn biến tâm lí phức tạp, giằng xé, đau khổ của Kiều qua những lời độc thoại nội tâm.
- Trong khi đó, trong đoạn Anh hùng tiếng đã gọi rằng, Nguyễn Du đã sử dụng bút pháp lãng mạn hóa, lý tưởng hóa, với những từ ngữ mang tính ước lệ để tăng cường tầm vác phi thường của Từ Hải. Nguyễn Du đã mô tả hình tượng Từ Hải từ nhiều góc độ và với nhiều phương pháp khác nhau.