Đề bài
Phân tích bài bút kí 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' của Hoảng Phủ Ngọc Tường
Lời giải chi tiết
Hoàng Phủ Ngọc Tường, một nhà văn yêu nước, sinh ra ở Quảng Trị nhưng sinh sống, học tập và hoạt động văn học ở Huế, đã khắc sâu tâm hồn văn hóa Huế vào tác phẩm của mình. Bài bút kí của ông thu hút người đọc bằng lòng nhân văn sâu sắc, trí tuệ sâu rộng và hương vị thơ mộng của Huế, cuốn hút và lôi cuốn. Đó là những bài viết đầy tài hoa, tình cảm, và sâu lắng.
'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' là một tác phẩm bút kí của Hoàng Phủ Ngọc Tường, được xuất bản vào năm 1986, sau hai tập bút kí Ngôi sao trên đỉnh Phù Văn Lâu (1971) và Rất nhiều ánh lửa (1979). Trong tập sách này, tác giả vẫn tiếp tục viết với tình yêu và sự kính trọng cao cả đối với sự hi sinh và chiến công của nhân dân. Đặc biệt, tình yêu với đất nước và với văn hóa dân tộc gắn bó sâu sắc trong tâm trí của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Ông đặc biệt trân trọng và say mê với văn hóa và lịch sử của quê hương. Bằng lối văn đẹp, trầm tư, ông đã viết về dòng sông quê hương và về thiên nhiên xung quanh mình với tình cảm sâu sắc 'Lớn lên ở Huế, không một lúc nào tôi không cảm thấy thành phố này như một khu vườn thân mật của mình' (Hoa trái quanh tôi).
'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' là một bút kí sâu lắng, thể hiện phong cách đặc trưng của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Tác phẩm thể hiện sự uyên bác và tài năng sáng tạo của tác giả, cùng với những suy tư sâu sắc về mối quan hệ giữa dòng sông và lịch sử, văn hóa, và con người của Huế.
Bút kí là một hành trình tìm kiếm nguồn gốc của dòng sông Hương thơ mộng. Trong tác phẩm, người đọc cùng đi theo nhân vật 'tôi', hiểu rõ hơn về những biến động của dòng sông Hương trong hành trình đầy bi thương của nó 'Trước khi đến vùng đất bằng phẳng, nó đã trải qua một hành trình dài qua rừng rậm, đi qua những thác nước hùng vĩ, khám phá những hố sâu bí ẩn, và cũng có những khoảnh khắc êm đềm và ngọt ngào giữa những cánh đồng lúa xanh'. Bằng sự sáng tạo và kiến thức sâu rộng, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã giúp người đọc hiểu rõ hơn về lịch sử và địa lý của dòng sông Hương từ nguồn đến biển. 'Ở Trường Sơn, dòng sông Hương đã trải qua nửa cuộc đời của mình', 'rời khỏi vùng núi, dòng sông Hương đã luân phiên chảy qua vùng Tuần, đi qua điện Hòn Chén, băng qua Ngọc Trản, rồi thay đổi hướng sang tây bắc, vòng qua đất Nguyệt Biều, Lương Quán, sau đó đột ngột quay vòng về phía bắc, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, rồi từ từ dòng chảy về phía Huế'. Người đọc cảm thấy mãn nhãn với sự tỉ mỉ và nghiêm túc trong việc nghiên cứu và trình bày thông tin địa lý, lịch sử của tác giả.
Tư duy nghệ thuật không chỉ làm cho những dữ kiện về dòng sông trở nên mềm mại hơn mà còn tạo ra những hình ảnh tài tình, những liên tưởng độc đáo như 'sông Hương đã sống những thế kỉ vinh quang như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại; dòng sông mềm như tấm lụa; sông Hương đã trở thành một người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya'. Sự sáng tạo của nhà văn đã biến dòng sông thành một nhân vật có tâm hồn, có sức sống như con người.
Hoàng Phủ Ngọc Tường am hiểu sâu sắc lịch sử và biểu hiện điều này qua những sự kiện liên quan đến sông Hương 'sông Hương đã sống những thế kỉ vinh quang với nhiệm vụ lịch sử của nó', từ việc trấn giữ biên thùy đến hào hùng trong cuộc kháng chiến chống Pháp và Mĩ.
Hoàng Phủ Ngọc Tường đã viết về dòng sông với tấm lòng ưu ái, với tình yêu sâu sắc, thủy chung... Sông Hương không chỉ là dòng sông của lịch sử mà còn là nguồn cảm hứng vô tận của nghệ thuật và tri thức. Qua bút kí 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?', Hoàng Phủ Ngọc Tường đã tạo ra một ấn tượng sâu đậm trong lòng độc giả về sự huyền thoại và vẻ đẹp của dòng sông.
Trong bút kí 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?', Hoàng Phủ Ngọc Tường đã tạo ra một hình tượng nghệ thuật đẹp - hình tượng dòng sông. Dòng sông không chỉ là biểu tượng của thời gian mà còn là nét văn hóa và tâm hồn của con người. Bằng những liên tưởng độc đáo và triết lý sâu sắc, tác giả đã mang lại cho người đọc cái nhìn mới về sông Hương và về xứ Huế.
Trong bút kí 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?', Hoàng Phủ Ngọc Tường đã khám phá vẻ đẹp tâm linh và lịch sử của sông Hương. Dòng chảy của dòng sông không chỉ là nước chảy mà còn là biểu tượng của thời gian và ký ức, là nét đặc trưng của văn hóa và nghệ thuật của xứ Huế.
Trong dòng chảy của thời gian, Hoàng Phủ Ngọc Tường nhận ra hình bóng của dòng Hương trên mỗi trang Kiều như một biểu tượng của sự hoài niệm và vẻ đẹp của quá khứ. Bằng thủ pháp so sánh, ông tạo ra một hình ảnh tài tình về dòng sông và thành phố Huế, đồng thời khám phá sự ảnh hưởng của Truyện Kiều và Nguyễn Du trong tác phẩm của mình.
Trong 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?', không gian nội tâm được nuôi dưỡng bởi thời gian hoài niệm, với diện mạo quá khứ của dòng sông hiện ra một cách rõ nét. Hoàng Phú Ngọc Tường không giới hạn thời gian mở đầu và kết thúc tác phẩm, tạo ra một hành trình hoài niệm không rõ ranh giới giữa hiện tại và quá khứ.
'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' thể hiện cái tôi thứ hai của tác giả qua việc nhấn mạnh vào sự hoài niệm và mong muốn nâng niu giá trị tinh thần của quá khứ. Hoàng Phủ Ngọc Tường tạo ra một hình ảnh tài tình về vẻ đẹp văn hóa và lịch sử của vùng đất Huế, từ hình tượng dòng sông đến tâm hồn con người.