Buzz
Tóm tắt gợi ý:
Chu Mạnh Trinh (1862-1905), còn được biết đến với tên gọi Cán Thần, có hiệu là Trúc Vân, quê ở làng Phú Thị, tổng Mễ Sở, huyện Đông Yên, phủ Khoái Châu, hiện nay thuộc huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên.
Ông là một nghệ sĩ tài hoa, am hiểu về cầm, kỳ, thi, họa, cũng như nghệ thuật kiến trúc. Ông yêu thích thiên nhiên và viết *Hương Sơn phong cảnh ca* khi trông coi việc tu sửa quần thể thắng cảnh Hương Sơn.
Hương Sơn, thắng cảnh nổi tiếng thuộc Mỹ Đức, Hà Tây, được miêu tả qua bài thơ hát nói giàu nhạc tính. Tác phẩm vẽ nên bức tranh đẹp và thơ mộng của Hương Sơn. Đây là một bài thơ vừa vịnh cảnh vừa bày tỏ tâm sự.
Đọc bài chậm rãi và biểu cảm, chú ý thay đổi nhịp điệu linh hoạt trong bài.
Kiến thức tổng quát.
Bài thơ chia thành ba phần chính.
Phần 1 (bốn dòng đầu): Giới thiệu về thắng cảnh Hương Sơn, nhận xét tổng thể và thể hiện cảm xúc của tác giả.
- Đoạn 2 (từ 'Thỏ thẻ rừng mai chim cúng trái' đến 'Gập ghềnh mấy lối uốn thang mây'): Miêu tả vẻ đẹp huyền ảo của Hương Sơn, nơi cảnh sắc thiên nhiên hòa quyện giữa trời mây và cây cỏ, tạo nên một bức tranh đầy màu sắc và thơ mộng.
- Đoạn 3 (phần còn lại): Suy ngẫm của tác giả về đất nước và tình yêu quê hương. Đoạn thơ này phản ánh niềm tự hào và nỗi lòng của nhà thơ về tổ quốc, với sự kết hợp giữa tình yêu và cảm xúc sâu sắc.
Bốn câu thơ đầu khái quát vẻ đẹp của Hương Sơn, nói lên niềm vui thú khi đến nơi này. Nhịp thơ cân đối thể hiện cảnh quan vừa hùng vĩ vừa bình dị, đầy chất linh thiêng và huyền diệu, trở thành khao khát của nhiều người.
Câu thơ thứ ba với giá trị hình ảnh đặc sắc qua cách sử dụng điệp từ, luyến láy: 'non non, nước nước, mây mây'... Vừa tạo ra bức tranh thiên nhiên cổ điển, vừa mang âm điệu ngân nga, bâng khuâng, như gợi lên cảm xúc của du khách trước cảnh sắc bồng lai tiên cảnh.
Ba đoạn giữa mô tả cảnh sắc tuyệt đẹp của Hương Sơn: rừng mơ, suối Yến, tiếng chim ca 'rừng mai', cá bơi lội dưới dòng nước trong vắt, tiếng chuông chùa ngân vang... tạo nên bức tranh phong cảnh vừa thực vừa lãng mạn. Nghệ thuật ẩn dụ và nhân hóa tinh tế đã làm nổi bật nét đặc trưng của Hương Sơn, đưa du khách vào thế giới của tiên cảnh.
Không gian tĩnh lặng và cảnh quan thiên nhiên như mơ đã khiến cho du khách bất ngờ. Sự bất ngờ này vừa làm nổi bật vẻ yên tĩnh của không gian vừa thể hiện sự say sưa của du khách trước cảnh đẹp Hương Sơn.
Qua những đoạn thơ, các lớp cảnh trùng điệp của thắng cảnh Hương Sơn hiện ra đầy mê hoặc. Đại từ chỉ định 'này' lặp lại bốn lần để liệt kê bốn cảnh đẹp nổi tiếng với huyền thoại về cửa Phật, tăng thêm cảm xúc ngất ngây. Các từ láy gợi hình 'long lanh', 'thăm thẳm', 'gập ghềnh' phác họa vẻ đẹp huyền ảo, thần tiên của 'Nam thiên đệ nhất động'.
Đoạn kết bài thơ tập trung vào tình yêu quê hương và niềm tự hào dân tộc của tác giả. Câu hỏi 'Chừng giang sơn còn đợi ai đây?' kín đáo thể hiện niềm tự hào của người đóng góp vào vẻ đẹp huyền diệu của Hương Sơn, đồng thời nhắc nhở mọi người cùng giữ gìn và làm đẹp giang sơn đất nước. Bài ca kết thúc trong sự hòa quyện giữa cảm hứng tôn giáo và tình yêu quê hương.
III - Liên hệ
Bài này được viết theo thể hát nói, một thể loại ca trù. Ngày xưa, các trí thức thường sáng tác các bài hát nói rồi tụ họp, thưởng thức với giọng nữ hát, thơ ngâm theo làn điệu, nhạc đệm bằng phách, đàn đáy và tiếng trống. Nhạc sĩ Nguyễn Xuân Khoát đã nghiên cứu kỹ loại nhạc này và nó đã được công nhận là loại nhạc ưu tú tại một hội nghị âm nhạc châu Á.
Với yêu cầu nhạc điệu cao, thể hát nói trong bài thơ này có âm điệu réo rắt từ các từ ngữ, tạo nên nét thẩm mỹ độc đáo. Thơ lục bát và các thể thơ khác thường sử dụng cân đối âm thanh và nhịp điệu, như nhịp 2/2 hoặc bội số của nhịp 2. Câu 7 chữ của song thất lục bát và Đường luật cũng có sự cân đối như vậy. Trong thể hát nói, sự cân đối âm thanh vẫn tuân thủ, nhưng nhịp điệu lại linh hoạt, tạo ra nhiều biến đổi trong dòng nhạc.
Trời cao cảnh Phật,
Vẻ đẹp Hương Sơn ao ước bấy lâu.
Kìa núi non, sông nước, mây trời.
Hỏi rằng đây có phải 'Đệ nhất động' không?
Suối Giải Oan và chùa Cửa Võng tạo thành những điểm nhấn đặc biệt trong thắng cảnh, với âm thanh và hình ảnh hài hòa, quyến rũ người thưởng ngoạn.
Nhịp và vần trong bài thơ linh hoạt, biến hóa giữa nhiều phong cách, tạo ra sự tự do về số chữ trong câu và giọng điệu thơ. Bài thơ chuyển từ háo hức đến dồn dập chiêm ngưỡng, rồi trở về tĩnh lặng suy tư.
Mytour
