Buzz
Sau khi về hưu, Nguyễn Công Trứ viết 'Bài ca ngất ngưởng' để phản ánh triết lí sống của mình. Bài thơ này thể hiện tinh thần kiên trì của ông, dù là ở giai đoạn sinh viên, khi đang công tác, hay sau khi nghỉ hưu. 'Ngất ngưởng' là biểu tượng cho sự táo bạo, sự không sợ hãi và sự vượt lên trên đời thường!
Bài thơ mở đầu bằng một câu chữ Hán, thể hiện tinh thần lãnh đạo của người trí thức: Trách nhiệm của người quan trọng là phải đảm nhận trách nhiệm của mình trong xã hội.
Nhà thơ tự xưng là ông - Hi Văn - đã có nhiều vai trò khác nhau: từ việc đỗ thủ khoa, đến làm Tham tán Quân vụ Bộ hình, Tổng Đốc An Hải, Đại Tướng Bình Tây, và Phủ doãn Thừa Thiên. Tuy nhiên, ông luôn bị giáng chức sớm khi đảm nhận vị trí nào đó.
Thành tựu trong sự nghiệp không làm khuất phục lòng tự trọng của người dũng cảm. Dù trải qua những thăng trầm trên con đường thành công, cuối cùng ông cũng vươn lên đạt đến vị trí quý tộc cao quý, mặc dù ông tự gọi xã hội là 'lồng'.
Sự nghiệp của ông kéo dài từ năm 1820 đến 1848, ông đã chứng tỏ tài năng vượt trội trong cả văn chương và võ thuật, và ông không ngần ngại khoe thành tích của mình. Một tay nắm chặt trên đỉnh cao:
'Những chiến công đã biến thành sức mạnh ngất ngưởng!'
Sau khi hoàn thành sứ mệnh, ông không ngần ngại rời bỏ áo mão của triều đình để về hưu.
Giai đoạn cuối đời của Nguyễn Công Trứ là thời gian ông tận hưởng cuộc sống mà không còn quan tâm đến danh vọng hay lợi ích cá nhân. Với tâm hồn tự do và cuộc sống độc lập, ông thỏa sức thưởng thức niềm vui của mình bằng cách cưỡi ngựa vàng, dạo chơi trong chùa, trên núi, đôi khi có cả đôi bờ vai của một người đẹp. Cách sống thong thả của ông thật sự độc đáo, có lẽ là vẻ hài hước đặc biệt của một người đàn ông có sở thích riêng, đến mức:
'Thậm chí cả bụt cũng phải cười khi nhìn thấy ông ngất ngưởng!'
Lối sống này mang một sức sống và đặc điểm riêng biệt, đó là sự hưởng thụ cuộc sống theo cách tự do cá nhân, không giống ai cả, không phải là theo tôn giáo, không phải là theo tục lệ, nhưng vẫn đầy đủ ý nghĩa nhân sinh:
“Khi hát, khi uống rượu, khi cười, khi hòa nhạc.
Không tôn giáo, không thần linh, không bị ràng buộc bởi quy định xã hội”.
Việc tận hưởng cuộc sống chỉ là giai đoạn cuối cùng của ông sau khi hoàn thành sứ mệnh của mình. Ông muốn nhấn mạnh rằng cuộc sống là một sự cân bằng. Dù trải qua nhiều biến động, từ thăng trầm đến thành công, dù bị oan trái, bị vu cáo, ông vẫn giữ vững lòng trung kiên và lòng yêu nước mà không hề có một chút bất mãn.
Vì vậy, khi ông về hưu và tận hưởng tuổi già với niềm vui, ông sống trong tâm trạng hài lòng, không làm tổn thất với vua, và không làm mất lòng của nhân dân. Do đó, khi xảy ra cuộc xâm lược của quân Pháp và Tây Ban Nha tới Đà Nẵng, ông không ngần ngại chống gậy đi tới triều đình để kêu gọi vua đưa quân chống lại kẻ thù. Nhưng vì ông đã già nua, vua đã từ chối yêu cầu của ông.
Tự nhận biết được bản thân như vậy, ông tự hào ghi lại những thành tựu của mình:
“Dù Trái, Nhạc đều vào địa phương Hàn, Phú,
Ý nghĩa của vị vua là duy trì luật pháp cơ bản,
Trong triều vua, không ai tự kiêu hãnh như ông”.
Có lẽ đó chính là triết lí sống mang đầy 'chí khí ngất ngưởng'. Ông không chỉ không sợ bị trách cười mà còn tự hào về cách sống kiêu hãnh ấy. Tóm lại, có bốn điểm 'ngất ngưởng' nổi bật trong cuộc đời ông.
- Những chiến công đã biến thành sức mạnh ngất ngưởng!
- Việc cưỡi ngựa bò trên chiến trường đã trở thành biểu tượng của sự kiêu hãnh ngất ngưởng!
- Thậm chí cả bụt cũng phải cười khi thấy ông ngất ngưởng!
- Trong triều đại, không ai tỏ ra kiêu ngạo như ông!
