Buzz
Đề bài đã được giải
Phân tích chi tiết Bài ca ngất ngưởng của Nguyễn Công Trứ
Lời giải chi tiết và rõ ràng
Khi đã về hưu tại quê nhà, Nguyễn Công Trứ sáng tác Bài ca ngất ngưởng để thể hiện triết lý sống của mình. Đây là triết lí sống suốt cuộc đời, từ khi là một thư sinh đến khi xuất chinh và sau này khi về hưu. Từ 'ngất ngưởng' được sử dụng để diễn tả một lối sống đặc biệt, tự tin, thách thức với mọi người, vượt ra ngoài bình thường.
Mở đầu là một câu thơ bằng chữ Hán thể hiện lý tưởng của nhà Nho: Phận sự của kẻ sĩ là phải chấp nhận việc gánh vác trong vũ trụ là trách nhiệm của mình.
Nhà thơ tự xưng mình là ông - ông Hi Văn - đã từng đảm nhận nhiều chức vụ như Thi đỗ Thủ khoa, Tham Tân Quán vụ Bộ hình, Tổng Đốc An Hải, Đại Tướng Bình Tây, Phủ Doãn Thừa Thiên. Tuy nhiên, ông không giữ được lâu chức vụ nào vì luôn bị giáng chức.
Sự nghiệp của ông thật sự đáng nể với chí lớn của một người làm việc cần cù. Dù trên con đường công danh có những thăng trầm, nhưng cuối cùng ông vẫn đạt được vị trí tương đối cao dù ông gọi xã hội ấy là 'lồng' tức là gò bó.
Cuộc đời làm việc chăm chỉ và đổi chức vụ kéo dài từ năm 1820 đến 1848, ông đã tự hào về tài năng của mình trong văn võ, trở thành một đại danh hiệu lừng lẫy. Ông không ngần ngại mà tự mình ca ngợi: Một tay người vượt ra ngoài giới hạn trên con đường khó khăn:
Gồm những kế sách đã thành công trên tay ông!
Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, ông không ngần ngại từ bỏ áo mão triều đình để về hưu. Cuộc sống cuối đời của Nguyễn Công Trứ là thời gian an nhàn, hoàn toàn theo đuổi sở thích cá nhân. Với tâm hồn tự do và cuộc sống độc lập, ông đã thỏa sức cưỡi bò vàng, đeo nhạc ngựa tiêu đây đó khi đi chùa, đi núi, thậm chí là đi đèo theo đôi dì. Cách sống này của ông thật sự độc đáo, thể hiện tính cách độc lập, riêng biệt của một người đàn ông có gu thưởng thức riêng, đến nỗi:
Bụt cũng phải ngạc nhiên trước lối sống của ông!
Cách sống này mang một sinh khí và bản sắc riêng biệt, là sự hòa nhập tự do theo cách riêng của mỗi người, không giống ai, không phải là Tiên không Phật cũng không phải là tục, nhưng vẫn đầy đủ ý nghĩa về truyền thống:
Khi ca, khi uống rượu, khi hát, khi tùng
Không Phật, không Tiên, không bị ràng buộc bởi truyền thống
Thời kỳ hưởng thụ cuối cùng của ông sau khi hoàn thành nhiệm vụ. Ông muốn mọi người hiểu rằng cuộc sống là công bằng. Mặc cho bao lần gặp khó khăn, trải qua thăng trầm trên con đường, vì sự ganh ghét, vì những lời vu cáo, nhưng ông vẫn giữ vững lòng trung hiếu, tình yêu quê hương mà không hề nảy sinh ý nghĩ không hài lòng.
Vì vậy, khi về hưu, ông sống một cuộc sống giàu lòng thanh thản và hạnh phúc, không vi phạm pháp luật, không làm tổn thương dân chúng. Khi có cuộc khủng hoảng, khi Kim Sơn, Tiền Hải giặc đến cửa triều đình, năm thứ 12 của triều Tự Đức, ông không ngần ngại chống gậy đi cầu xin vua đưa quân đội đánh đuổi giặc. Tuy nhiên, vua từ chối vì thấy ông đã quá già.
Tự nhận thức về bản thân mình như vậy, ông kiêu hãnh ghi lại:
Ngay cả Trải và Nhạc cũng phải nhìn nhận tôi ở địa vị cao quý,
Nguyên tắc của vua tôi là tuân thủ đạo lý cao quý
Trong triều đại, không ai có lối sống cao cả như ông!
Có thể đó là triết lý sống 'ngất ngưởng'. Ông không chỉ không sợ bị chê cười mà còn tự hào về cách sống cao thượng đó. Tóm lại, có bốn điểm 'ngất ngưởng' nổi bật trong cuộc đời ông:
Biết sử dụng thao lược đã là dấu hiệu của sự cao quý!
Điều khiển ngựa bò vàng đeo là biểu tượng của sự kiêu hãnh!
Ông cũng khiến người ta bất ngờ với sự kiêu hãnh của mình!
Trong triều đại, không ai có lối sống cao cả như ông!
Mytour
