Buzz
Đề bài
Phân tích bài thơ Đàn guitar của Lor-ca - Thanh Thảo
Lời giải chi tiết
Thanh Thảo luôn là người sáng tạo, khám phá, và biểu đạt mới trong thơ bằng cách sử dụng câu thơ tự do, mang lại sự hiện đại cho thơ qua ảnh hưởng của hình thức và ngôn từ mới. Bài thơ 'Đàn ghita của Lorca' là một minh chứng cho cách tư duy sáng tạo đó.
Thanh Thảo bắt đầu bài thơ với di nguyện của Lor-ca: “Khi tôi chết, hãy chôn tôi cùng cây đàn”. Điều này là một di nguyện cao quý và thiêng liêng. Anh ấy không muốn cuộc sống của mình trở thành bóng đen che khuất sự phát triển của tài năng trẻ Việt Nam. Điều này thể hiện tinh thần cao cả của một nghệ sĩ lớn, người hy sinh cho nghệ thuật và chiến đấu chống lại sự bạo tàn của phát xít. Đàn ghita đã trở thành biểu tượng cho những phút cuối cùng trong cuộc đời của Lor-ca. Cái chết và tài năng vĩ đại của Lor-ca đã trở thành nguồn cảm hứng cho Thanh Thảo sáng tác bài thơ này.
Bài thơ được viết theo hình thức tự do, tạo ra một luồng ý liền mạch không có dấu hiệu dừng lại. Tài năng của Thanh Thảo khiến cho bài thơ trở thành như một bản nhạc với âm thanh phong phú, dẫn dắt người đọc bay lên trên những nỗi đau và cái chết.
'Những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li-la, li-la, li-la
đi lang thang về miền đơn độc
với vầng trăng chuếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn'
Các câu thơ đầu tiên gợi lên hình ảnh một quốc gia đầy màu sắc với âm nhạc của đàn ghita, vũ nữ nắng vàng, những điệu nhảy Flamenco đam mê, những trận đấu bò tót sống động, và danh dự của các hiệp sĩ, cùng với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp. Trong tầm nhìn của Lor-ca, đất nước sáng sủa hiện lên trong thơ. Sự chuyển đổi từ trải nghiệm âm thanh sang hình ảnh tạo nên âm nhạc đặc trưng, biến đổi từ âm nhạc ấm áp đến những giai điệu huyền bí, thể hiện cuộc sống và số phận đầy biến động của con người.
Trong thế giới đầy căng thẳng của trận đấu, âm nhạc du dương của cây đàn vang lên: li-la, li-la, li-la, mang theo hương hoa Lila dịu dàng, lan tỏa giữa cảnh bạo tàn và chết chóc. Nghệ thuật vươn lên trên mọi khó khăn, là sức mạnh vô địch có thể giải quyết mọi xung đột. Và nghệ sĩ của chúng ta đang bay lên cùng giai điệu lãng mạn của cây đàn. Đọc thơ Thanh Thảo, Lor-ca hiện lên trong hình ảnh 'chuếnh choáng' của một nghệ sĩ say mê tranh đấu và sáng tạo.
Càng chiến đấu, Lor-ca càng đắm chìm trong âm nhạc, nhưng định mệnh cuối cùng đã đưa anh đến hành trình kết thúc. Kẻ phát xít đã giết chết Lor-ca, và Thanh Thảo ghi lại sự kiện đau buồn này bằng cách đối lập tuyệt vọng với hy vọng, màu đỏ của máu với áo choàng đỏ. Lor-ca đã chấp nhận số phận của mình như một chiến binh, và sự ung dung của anh giữa cái chết thể hiện sự dũng cảm và tinh thần của một người anh hùng.
tiếng ghi-ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy
Tiếng đàn trong thơ Thanh Thảo như một biểu tượng của sức sống, biến đổi màu sắc linh hoạt và sinh động, từ màu nâu trầm tĩnh đến màu xanh của thiên nhiên, mang theo cảm xúc và suy tư về cuộc sống và nghệ thuật.
Tiếng đàn không chỉ là âm nhạc, mà còn là ngôn ngữ của sự căm phẫn và sự khát vọng trong bản ghi ta bi tráng, biểu hiện của sức mạnh nghệ thuật trong bối cảnh bạo tàn và hủy diệt.
tiếng ghi-ta tròn
bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy
Hai tiếng vỡ tan, biểu tượng cho sự phập phồng thổn thức và bi phẫn của tiếng đàn, kêu gọi chống lại sự hủy diệt và biến mất của cái đẹp và tài năng. Tiếng đàn cũng là lời than phiền của người nghệ sĩ khi khát vọng chưa được thỏa mãn.
Thanh Thảo đã tạo ra một không gian nghệ thuật sôi động và đầy ý nghĩa bằng cách sử dụng thủ pháp so sánh và liên tưởng trong thơ.
không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng
Có ai đem tiếng đàn chôn cất, hay có ai có khả năng làm điều đó? Có lẽ nên hiểu theo cách thứ hai. Điều đầu tiên vì tiếng đàn là di sản văn hóa phi vật thể, sản phẩm tinh thần kết tinh từ cuộc sống của những nghệ sĩ. Điều thứ hai vì sức mạnh bất diệt và hoang dại của nó như loài cỏ mọc hoang không thể bị ngăn cản. Đây là sự bất tử, sự vĩnh cửu của nghệ thuật. Dù Lorca đã hy sinh, nhưng tinh thần nghệ thuật mà ông để lại vẫn sống mãi mãi. Các bài hát tranh đấu của Lor-ca vẫn đi theo thời gian và chia sẻ trong lòng nhân dân trên toàn thế giới.
Không chỉ bất tử, tiếng đàn của ca sĩ hát rong còn mang vẻ đẹp của giọt nước mắt dưới ánh trăng. Một hình ảnh đầy tượng trưng, gợi lên nhiều cảm xúc. Đó có thể là vẻ đẹp của nghệ thuật được hình thành từ nước mắt, máu và mồ hôi của công sức nghệ thuật qua thời gian. Hoặc đó có thể là vẻ đẹp của cuộc đời Lor-ca đã biến thành viên ngọc lấp lánh giữa cuộc sống. Đáy giếng, một nơi tối tăm và lạnh lẽo, nơi mà kẻ phát xít nghĩ rằng họ đã vùi lấp tinh thần và xác thể của Lor-ca, lại là nơi tâm hồn của ông tỏa sáng. Ở cuối bài thơ, Thanh Thảo dẫn người đọc suy tư về sự giải thoát của Lorca:
đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghita màu bạc
chàng ném lá bùa cô gái Digan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li-la, li-la, li-la
Cuối cùng, nghệ sĩ của chúng ta dừng bước trước dòng sông định mệnh khi đường chỉ tay đã đứt. Sinh mệnh kết thúc. Chàng từ bỏ mọi vấn đề trần tục để trở về cõi vĩnh hằng. Dòng sông vô hình được tượng trưng là dòng sông cuộc đời, biểu tượng cho số phận và ranh giới giữa sự sống và cái chết. Trên dòng sông đó, Lor-ca bơi sang ngang với cây đàn màu bạc. Màu bạc của cây đàn biến đổi từ màu nâu trầm tĩnh đến màu xanh thiết tha và cuối cùng là màu của sự hư ảo trong cõi siêu hình. Lor-ca bơi trên con thuyền thi ca mà cây đàn là con thuyền bạc chở tình yêu và nỗi nhớ của chàng, trôi dần vào bến bờ bất tử. Chàng rũ bỏ mọi vấn đề trần tục, ném lá bùa vào xoáy nước, ném trái tim vào cõi yên bình. Xoáy nước có thể là cuộc chiến hay hiểm nguy trên dòng sông của số mệnh? Cõi yên bình có thể là phút giây trái tim ngừng đập? Có lẽ chúng ta không cần giải thích điều đó. Bởi Lorca đã về nơi cuối cùng của an nghỉ. Chỉ còn lại tiếng đàn li-la, li-la, li-la như bản nhạc sâu lắng, thấm đẫm hương của hoa Li-la, đưa nghệ sĩ về với cõi vĩnh cửu với biết bao tiếc thương vô hạn. Tôi nghĩ ngay đến bài thơ Ghi nhớ của anh:
khi tôi qua đời
cùng với cây đàn dưới lớp cát của bãi biển
Khi tôi qua đời
hãy vùi thây tôi giữa rừng cây cam
và những bông hoa bạc hà.
Khi tôi qua đời
hãy vùi thây tôi, tôi cầu mong các bạn ấy,
nơi một chiếc chong chóng trên bầu trời.
Có lẽ ở một nơi nào đó, người nghệ sĩ nhân dân vẫn sống trong sự hạnh phúc và ánh sáng của tự do, nơi không có sự tàn bạo và cái chết.
Bài thơ đã thành công khi tạo nên một tượng đài cho Lor-ca bằng ngôn từ của thơ ca và âm nhạc. Với lối thơ không in hoa, cảm xúc mượt mà, Thanh Thảo đã đem lại cho người đọc một trải nghiệm hiện đại đầy sáng tạo. Sự pha trộn giữa tượng trưng và sáng tạo của Thanh Thảo đã tạo nên một tác phẩm đầy mê hoặc và giàu âm nhạc. Quan trọng hơn, nhà thơ đã truyền đạt một tình yêu sâu đậm đối với nhà thơ nhân dân chống lại sự tàn bạo. Trong mọi cuộc chiến, có thắng và có bại, nhưng những người sẵn lòng hy sinh cho người khác luôn là những anh hùng vĩ đại nhất. Ga-xi-a Lor-ca chính là một trong số họ.
