Buzz
Phân tích bài thơ 'Đoàn thuyền đánh cá' của Huy Cận
I. Mở bài:
- Huy Cận là một nhà thơ nổi tiếng trong phong trào Thơ mới. Sau Cách mạng, tác phẩm thơ của ông phản ánh niềm vui, niềm tin mới vào cuộc sống.
- Thiên nhiên và vũ trụ luôn là nguồn cảm hứng phong phú trong thơ của Huy Cận, mang đến những vẻ đẹp đặc biệt.
- Bài thơ 'Đoàn thuyền đánh cá' được viết vào năm 1958 tại vùng biển Quảng Ninh, là một trong những tác phẩm được yêu thích nhất của ông. Với phong cách lãng mạn kết hợp hiện thực và những hình ảnh tráng lệ, bài thơ ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên và nỗ lực lao động của con người trong thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc.
II. Thân bài
1. Cảnh ra khơi và tâm trạng náo nức của con người.
a. Cảnh hoàng hôn trên biển.
- Mặt trời lặn được miêu tả rất độc đáo và ấn tượng:
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa
- So sánh nhân hóa nhấn mạnh cảnh hoàng hôn trên biển là một cảnh tượng tráng lệ, hùng vĩ. Mặt trời được ví như một hòn lửa khổng lồ từ từ lặn xuống biển. Hình ảnh này thể hiện sự chuyển đổi giữa ngày và đêm một cách tinh tế.
- Khi thiên nhiên nghỉ ngơi, con người bắt đầu lao động:
“Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm với gió khơi”
- Tạo hình ảnh của sự phấn khởi, hứng khởi của người dân. Họ ra khơi với tâm trạng sôi nổi, hát vang cùng gió biển, cùng với niềm mong mỏi về một cuộc sống tốt đẹp hơn.
a. Cảnh đoàn thuyền trở về
- Cảnh thuyền trở về được mô tả thông qua việc lặp lại câu hát căng buồm với gió khơi, tạo nên sự tuần hoàn, khí thế tâm trạng của người dân.
- Bằng biện pháp nhân hóa, tác giả thể hiện sự kết nối giữa con người và vũ trụ trong cuộc sống hàng ngày.
b. Bình minh trên biển
- Mặt trời lên như một hình ảnh mới, đánh dấu một chu kỳ mới trong cuộc sống của con người và thiên nhiên.
- Hình ảnh mắt cá huy hoàng gợi nên cảm giác vẻ đẹp huy hoàng, vinh quang của thành quả lao động.
III. Kết luận
- Bài thơ 'Đoàn thuyền đánh cá' của Huy Cận tạo ra một âm hưởng mạnh mẽ, sôi động, nhưng cũng không kém phần phơi phới và bay bổng. Tác phẩm này tạo ra sự kết nối sâu sắc giữa con người và thiên nhiên, thể hiện niềm tin, niềm vui vào cuộc sống mới. Bài thơ là một tác phẩm nghệ thuật đặc sắc, thể hiện sự thay đổi của tâm hồn Huy Cận sau Cách mạng.
- Bằng những hình ảnh rực rỡ, tác phẩm thể hiện sự đẹp và kỳ diệu của thiên nhiên, cũng như nỗ lực lao động của con người.
Mẫu số 3
Thời điểm này, khi đất nước đang hướng tới xây dựng chế độ xã hội công bằng, cuộc sống ở khắp mọi nơi đang tràn ngập sự mới mẻ trong cách làm việc. Nhà thơ Huy Cận đã có cơ hội trải nghiệm và sáng tạo tác phẩm tại vùng Quảng Ninh, nơi mà 'Cả một vùng than, một vùng biển đang nỗ lực lao động từ lúc bình minh cho đến khi hoàng hôn, và từ khi hoàng hôn cho đến bình minh'.
Bầu không khí phấn khởi, hân hoan đặc biệt này đã được lồng ghép vào bài thơ ngay từ những dòng đầu tiên:
Mặt trời rơi xuống biển như một tia lửa
Sóng đánh vào bờ mang theo âm thanh của đêm đen
Đoàn thuyền đi ra khơi để đánh bắt cá
Ca khúc hòa mình vào tiếng gió biển.
Sau một ngày làm việc, thiên nhiên dần dần chuẩn bị nghỉ ngơi. Mặt trời đã lặn: 'sóng đánh vào bờ mang theo âm thanh của đêm đen'. Nhưng những người đang cống hiến cho việc xây dựng cuộc sống mới không ngừng. Tinh thần quyết tâm tràn đầy: “Đoàn thuyền' đã tổ chức sẵn sàng ra đi. Không chỉ là một vài chiếc thuyền nhỏ, cũng không phải chỉ một vài chiếc thuyền lướt, mà là một đoàn thuyền đông đảo. Và việc ra khơi' không phải là lần đầu tiên, mà đã từng có những hành trình trước đó. Thế nhưng, sự nhiệt huyết không hề giảm bớt. Đoàn thuyền ra khơi để đánh bắt cá trong tiếng hò reo, trong những giai điệu khỏe khoắn làm phồng cánh buồm trên biển. Những người lao động hát ca ngợi tinh thần tiến lên của họ, với niềm vui' (cảm nhận của Huy Cận). Trong tâm hồn họ, biển, thuyền, và công việc được nhìn nhận từ góc độ lãng mạn: đẹp, giàu có và mộng mơ. Điều này được thể hiện qua tiếng hát:
'Hát rằng: Cá bạc biển Đông yên bình
Cá thu biển Đông như một đoàn quân
Đêm ngày dệt biển muôn ngàn sợi sáng”
Biển trở nên yên bình như một tấm gương phản chiếu bầu trời:
'Lướt giữa mây cao cùng với biển rộng'
Biển thật dịu dàng, nhân từ:
“Biển mang lại cá như một tấm lòng mẹ
Nuôi dưỡng cuộc sống của chúng ta từ những ngày thơ ấu”.
Các con thuyền cũng trở nên đặc biệt hấp dẫn. Gió thổi thuyền đi, buồm trắng trên nền trăng sáng. Tuy nhiên, khi nhà thơ viết rằng 'Thuyền ta lái gió với buồm trăng', có vẻ như ông đã biến chúng thành những phương tiện của trí tưởng tượng, vượt ra khỏi hành trình thực tế. Đặc biệt khi con thuyền ấy được 'lướt giữa mây cao cùng với biển rộng' để điều này có thể phản ánh sự kết nối với nhịp điệu của trăng (biểu tượng cho sự nữ tính). Dù vậy, vẫn có sự kỳ diệu, khi con thuyền đánh bắt cá vẫn là những con thuyền thật, với lưới, buồm, và đậu ở nơi xa xôi. Trên con thuyền ấy là những người lao động hăng say “kéo lưới kịp khi bình minh vừa đến” và họ đã 'kéo lên một bó cá nặng'... Sự thực và tưởng tượng, hiện thực và lãng mạn không phải là hai khái niệm đối lập, mà là sự hòa quyện, tạo nên sự độc đáo đặc biệt của bài thơ. Điều đặc biệt nhất của bài thơ là trong tiếng hát, nhà thơ đã tạo ra bức tranh hình dung sâu sắc về tinh thần nhiệt huyết, sự say mê của những người lao động 'tự quản lý, tự trị, xây dựng cuộc sống. Dám đối mặt với thiên nhiên' (Tố Hữu). Họ không chỉ hát khi ra khơi. Họ hát trong quá trình làm việc 'chúng ta hát bài ca gọi cá vào'. Thậm chí, sau một đêm làm việc hăng say, tiếng hát vẫn không dừng lại mà vẫn càng trở nên mạnh mẽ, hào hứng như lúc đầu 'Câu hát căng buồm'. Chỉ có điều, bây giờ, những giai điệu vang lên trong bầu không khí 'đua nhau theo ánh mặt trời', tỏa sáng trong thành quả lao động rực rỡ.
“Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi'.
Bức tranh đầy lãng mạn và theo quy mô “vũ trụ' của Huy Cận. “Mắt cá huy hoàng” không chỉ là sắc màu thật của những khoang cá lộng lẫy dưới ánh mặt trời. Đó còn là sự huy hoàng của thành quả lao động, sự huy hoàng của ánh mắt đầy cảm hứng và tự hào, và có lẽ, nó còn là một màn “bạc” (cá bạc biển Đông yên bình) và “sáng” (đêm ngày dệt biển muôn ngàn sợi sáng), những điều “lấp lánh”, “đen hồng', những “vàng óng', những “vảy bạc', “đuôi vàng'... những yếu tố này tập hợp lại, kết hợp nhau, tạo nên một màu sắc huy hoàng, lộng lẫy, vượt ra khỏi biển cả của những con thuyền đang theo dõi ca khúc hát “khai hoan” một cách lặng lẽ và long trọng.
