Đề bài: Phân tích chi tiết bài thơ Hai-cư của Ba-sô
I. Phân tích từng phần
II. Ví dụ minh họa
Phân tích bài thơ Hai-cư của Ba-sô
I. Bài viết Phân tích bài thơ Hai-cư của Ba-sô
1. Giới thiệu
Ba sô là một danh sĩ vĩ đại thời kỳ Edo của Nhật Bản. Tác phẩm của ông ghi dấu nhiều trong lòng người, không chỉ trong nước mà còn trên toàn thế giới. Bài thơ Hai cư là một minh chứng rõ ràng cho tài năng vĩ đại của ông.
2. Nội dung chính
- Tình yêu với quê hương sâu đậm, trung thành với miền đất thiêng liêng - nơi mà đã bao năm tương tư
+ Không nguôi nỗi nhớ về 'quê nhà' yêu dấu
+ Lời nhắn nhủ sâu sắc về việc trân trọng những điều gần gũi xung quanh
- Đứng trên đất đô thị ở quê hương, tác giả nghe tiếng chim đỗ quyên hót lên, gợi lên kí ức về quá khứ huy hoàng, những kỉ niệm tươi đẹp ngày xưa...(Tiếp theo)
>> Xem chi tiết Nội dung chính của bài thơ Hai-cư của Ba-sô tại đây
II. Mẫu văn Phân tích bài thơ Hai-cư của Ba-sô
Ba sô, một danh sĩ vĩ đại thời kỳ Edo của Nhật Bản, để lại dấu ấn sâu đậm trong văn hóa với tác phẩm văn học đầy giá trị, lan tỏa rộng khắp cả trong nước và quốc tế. Thơ của ông kết hợp tài tình giữa thiên nhiên và tâm hồn thi sĩ, nhẹ nhàng, trong sáng, và gần gũi. Bài thơ Hai cư là biểu tượng cho tinh thần thơ nguyên bản của ông.
' Đất khách mười mùa sương
về thăm quê ngoảnh lại
Ê-đô là cố hương.'
Sau hơn mười năm xa cách quê hương, sống ở vùng đất Edo bận rộn với cuộc sống hàng ngày, Ba sô trở về quê mình với niềm vui của một người con, tràn đầy tình cảm với vùng đất thân yêu - nơi mà ông đã gắn bó suốt một thời gian dài. Đối với Ba sô, Edo như quê hương thứ hai, và ông không ngừng nhớ về cõi quê thân thương. Bài thơ như một lời nhắc nhở, mỗi người hãy trân trọng những gì gắn bó với mình, những nơi đã làm nên kí ức và dấu ấn đáng quý trong cuộc sống.
Qua bài thơ thứ hai, tình cảm sâu lắng dành cho quê hương đất nước được tác giả thể hiện rõ nét qua những dòng chân thành, dễ thương:
' Chim đỗ quyên hót ở Kinh đô khiến lòng nhớ Kinh đô.'
Sau nhiều năm lang thang, đứng trên đất kinh đô nhớ quê nhà, tiếng chim đỗ quyên vang vọng, gợi lên nỗi nhớ thương. Tiếng hót đỗ quyên giữa không gian rộng lớn kinh đô khơi dậy nỗi vắng lặng, u tịch, và buồn bã làm lòng người xao xuyến. Đứng trên đất kinh đô mà lòng lại nhớ về quê nhà, về những ngày xưa tươi đẹp, thịnh vượng. Kinh đô hiện nay đã hoang vắng, không còn vẻ huy hoàng xưa. Sự nuối tiếc về quá khứ thể hiện tình yêu quê hương sâu đậm của nhà thơ trước hiện thực đầy đau thương.
Tiếp theo, tình cảm mẫu tử được thể hiện một cách đầy xúc động:
' Lệ trào nóng hổi trên mái tóc mẹ như sương thu tan chảy.'
Tình mẫu tử luôn là điều cao quý và thiêng liêng nhất. Trở về sau khi mẹ đã ra đi, chỉ còn lại nỗi đau thấu tim khi chạm vào những sợi tóc bạc trên bàn tay, lòng uất nghẹn, tiếc nuối không dứt. Dòng lệ nóng hổi rơi trên mái tóc mẹ như làn sương thu tan chảy, thổn thức từ đáy lòng con. Cảnh sương thu mỏng manh mang theo màu buồn của nỗi tuyệt vọng khi con mất mẹ mãi mãi.
'Tiếng vượn hú xa vời,
hỏi tiếng trẻ bị bỏ rơi kêu gào?
gió thu về tái tê.'
Qua bài thơ thứ năm, chúng ta thấy trong nhà thơ hiện lên tấm lòng nhân ái sâu sắc. Tiếng vượn hú trong rừng xa gợi lên nỗi đau sâu thẳm, khắc sâu vào lòng người thi sĩ. Hình ảnh những đứa trẻ bị bỏ rơi giữa cuộc sống đầy khó khăn, thiếu vắng tình thương gia đình, thiếu đi lòng nhân ái của con người, chúng trở nên cô đơn giữa cuộc sống. Khi gió thu về, nỗi đau ấy lại trở nên sâu sắc hơn, đau lòng hơn. Chúng ta cảm nhận được hình ảnh thương tâm của những đứa trẻ mồ côi giữa cuộc sống đầy gian truân. Những số phận đó, liệu chúng ta có thể không thương, không chia sẻ?
'Mưa đông rơi từng hạt,
chú khỉ con mong ước
có một chiếc áo ấm.'
Những dòng thơ đong đầy tình yêu thiên nhiên và vạn vật. Đau lòng trước hình ảnh chú khỉ con run lạnh giữa cơn mưa đông, nhà thơ đã truyền tải tâm trạng đó. Có thể đó là biểu tượng cho những người lao động nghèo khổ trong xã hội xưa. Họ làm việc vất vả, sống trong cảnh đói khổ, nghèo túng. Lời thơ truyền tải thông điệp thương cảm và gửi gắm những ước mơ nhỏ bé về cuộc sống hạnh phúc, mong muốn đạt được những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
'Từ bốn phương xa xôi, cánh hoa đào rụng lả tả bên bờ hồ Bi-oa.'
Khung cảnh mùa xuân ở hồ Bi-oa thật sự đẹp đẽ và ấn tượng. Cánh hoa đào rụng lả tả trên bề mặt hồ, mỗi cơn gió nhẹ thổi qua làm cành đào lay động, tạo sóng nhẹ, tạo nên một khung cảnh yên bình, hòa mình vào tự nhiên. Sự hòa quyện, hài hòa của vạn vật tạo nên một bức tranh tươi đẹp, thanh thoát, lạ thường.
'Vắng lặng của đêm thấm sâu vào đá, tiếng ve kêu ngân nga.'
Sự yên bình của không gian được thể hiện qua sự im lặng của đá, với tiếng ve nhỏ nhẹ - âm nhạc quen thuộc của mùa hè, nhưng không đủ để làm cho bức tranh sinh động hơn. Tiếng ve thấm vào trong đá, âm nhạc hòa quyện với tự nhiên tạo nên một sự hài hòa sâu sắc. Qua ánh mắt tinh tế và cách cảm nhận độc đáo, bài thơ như là một nốt nhạc đặc biệt của mùa hè dành cho cuộc sống. Trong tâm hồn của nhà thơ, có một sự đồng cảm với tự nhiên để cảm nhận, trải nghiệm và chia sẻ, đó chính là sự hòa quyện giữa hồn và cảnh vật.
Những bài thơ ngắn của Hai cư, với số lượng âm tiết ít, luôn mang lại cho người đọc những cảm xúc sâu sắc và ấn tượng lớn. Đặc biệt với thi sĩ Ba sô, một tác giả tài năng, đã tạo ra những tác phẩm vô cùng quý giá, để lại cho thế hệ sau những dấu ấn tư duy sâu sắc. Đọc thơ Hai cư, ta như được đắm chìm vào thế giới tự nhiên, trong không gian tưởng tượng với những cảm xúc thẩm mỹ mãnh liệt. Cùng với tác giả, người đọc trở thành những người đồng sáng tạo đầy sáng tạo và ý nghĩa.
"""""-KẾT THÚC"""""-
Để hiểu sâu hơn về thơ Hai-cư, ngoài bài Phân tích bài thơ Hai-cư của Ba-sô ở trên, các bạn có thể tham khảo thêm: Soạn bài Thơ Hai-cư, Tóm tắt nội dung và nghệ thuật đặc sắc của Thơ Hai-cư, Bình giảng một số bài thơ Hai cư của Ba-sô.