Phân tích bài thơ Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử

 Ghi chú

Các bạn học sinh lớp 10 có thể xem thông tin mới tại bài viết Phân tích, đánh giá Mùa xuân chín, Hàn Mặc Tử, Ngữ văn 10 KNT

Đề bài: Phân tích Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử

Phân tích bài thơ Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử

I. Chi tiết Dàn ý Phân tích Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử (Tiêu chuẩn)

1. Khai mạc

Bài thơ 'Mùa xuân chín' là một kiệt tác, góp phần làm nên danh tiếng của Hàn Mặc Tử.

2. Phần chính

- Những dấu hiệu báo hiệu mùa xuân:
+ Ánh nắng rực rỡ
+ Hương khói mơ mộng
+ Ngôi nhà trên gian lý diệu
-> Hòa quyện yên bình, đẹp đẽ và đậm chất tình cảm yêu thương...(Còn tiếp)

>> Xem chi tiết Dàn ý Phân tích bài thơ Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử tại đây.

II. Mẫu bài văn Phân tích Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử (Chuẩn)

1. Phân tích Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử - mẫu số 1: 

Hàn Mặc Tử, với phong cách sáng tác độc đáo, đã tạo ra nhiều tác phẩm nổi tiếng như Gái Quê, Thơ Điên hay Chơi Giữa Mùa Trăng. Bài thơ 'Mùa xuân chín' không chỉ là một tác phẩm xuất sắc mà còn làm bùng nổ tên tuổi của ông trong văn chương.

Tựa đề bài thơ đầy ấn tượng 'Mùa xuân chín' mang đến âm thanh của mềm mại và hương thơ ngát của xuân, vừa rực rỡ vừa đằm thắm, kết hợp với ý nghĩa sâu sắc làm cho ta muốn khám phá và tìm hiểu sâu hơn về 'chín' của mùa xuân trong thơ Hàn Mặc Tử.

'Trong ánh nắng ửng, khói mơ bay
Những mái nhà tranh mộc mạc vàng
Gió nhẹ làm đùa áo biếc bay
Trên giàn thiên lý, bóng xuân tràn ngập'

Bức tranh mùa xuân tại quê hương thanh bình, duyên dáng và đầy tình cảm. Dưới ánh nắng nhẹ của bầu trời, khói mơ xa xôi như tan biến, tạo ra vẻ đẹp mơ mộng nhưng vẫn giữ độ đơn giản. Mái nhà tranh tại vùng quê nghèo là một điểm sáng vàng giữa thiên lý đầy xuân sắc, với cơn gió nhẹ đẩy lá cây xanh tươi tạo ra âm thanh 'sót soạt', tất cả tạo nên bức tranh nhẹ nhàng và thân thương. Mùa xuân hiện diện trong từng chi tiết:

'Sóng cỏ xanh mơn mởn vươn lên trời
Những cô thôn nữ vui hát trên đồi'

Với sức sống mới của xuân, làn mưa nhẹ nhàng như làm tươi tốt cỏ cây, hóa những giọt xanh tươi 'vươn lên trời', như một bức tranh vui tươi của nắng, gió, và mây. Tiếng hát chào đón mùa xuân của các cô gái thôn quê tràn ngập tình cảm, làm cho tâm hồn mọi người tràn đầy niềm vui và sự phấn khởi, làm trẻ trung, yêu đời. Giai điệu vui tươi hòa quyện với lời ca:

' Trong đám xuân tươi thắm ấy
Có kẻ bước sang trang mới cuộc đời.'

Niềm vui của mùa xuân hòa quyện với niềm hạnh phúc của những đôi lứa, và trong đám cô gái thôn quê ấy, có người sẽ bắt đầu cuộc hành trình mới, bước vào trang mới của cuộc sống. Mùa xuân là thời kỳ tuyệt vời, làm đẹp cho cuộc sống, tạo nên những khoảnh khắc ngọt ngào cho tình yêu, mùa của hạnh phúc ấm áp.

'Tiếng hát vang lên qua dãy núi,

Niềm đam mê cuộc sống bừng nở trong giai điệu thơ ngây, trong trí tưởng tượng tươi sáng của 'tiếng hát nhẹ lưng núi', kết hợp với cảnh đẹp tự nhiên, âm thanh vang xa mãi. Âm nhạc như là biểu tượng của thời gian, 'hổn hển' và 'thì thầm' giao hòa tạo nên không khí thân thiện và ấm cúng. Lời thơ như là bản nhạc làm say đắm người nghe, đánh thức những cảm xúc đặc biệt.

'Khách xa về vào mùa xuân chín
Tâm trí bâng khuâng, nhớ đến làng
Chị ấy năm nay vẫn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng, nắng chang chang'

Nếu ở khổ thơ đầu tiên là hình ảnh của cỏ cây tươi tốt, thì ở đây là hình ảnh trái ngược khi mùa xuân chín, không còn mang đặc điểm mơ mộng như ban đầu. Màu sắc của tiếc nuối, của nắng và gió thôn quê trải dài: 'Dọc bờ sông trắng, nắng chang chang', vần cuối câu thơ tạo nên cảm xúc phức tạp, như nỗi lo lắng và sự xót xa trong tâm hồn người con gái:

'Chị ấy năm nay vẫn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng, nắng chang chang'

Khi xưa, trong tuổi xuân rực rỡ, nhịp xuân đồng hành cùng tiếng hát vui tươi của cô gái trẻ, nhưng giờ đây, khi mùa xuân chín đã qua, rời xa vẻ xuân tươi thắm, 'chị ấy' trở thành người phụ nữ trưởng thành, mang theo bao nỗi lo lắng. Trách nhiệm của cuộc sống và vai trò người mẹ, người vợ là gánh nặng, nhưng vẫn tỏa sáng với vẻ đẹp tự tin.

Bài thơ mang đến cảm giác nhẹ nhàng, ngôn ngữ giản dị nhưng được chọn lọc một cách tinh tế. Mỗi từ ngữ như là một hình ảnh tươi sáng, đầy nỗi thương và nhớ về quê hương đồng thời kể lên cuộc sống khó khăn, gian khổ. Với ngôn ngữ đẹp và tráng lệ, Hàn Mạc Tử tạo ra một 'mùa xuân chín' đậm chất, đầy đủ và sâu sắc.

2. Phân tích Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử - mẫu số 2: 

Hàn Mặc Tử, là một trong những tiên phong của phong trào Thơ mới. Bài thơ “Mùa xuân chín” là một tác phẩm nổi tiếng của ông, xuất hiện trong phần “Hương thơm” của tập thơ “Đau thương”, được xuất bản vào năm 1938.

Tựa đề bài thơ “Mùa xuân chín” tạo ấn tượng mạnh với người đọc bởi sự phối hợp độc đáo giữa một danh từ và một tính từ. “Chín” là từ ngữ ám chỉ trái cây chín đã sẵn sàng thu hoạch, mang theo sắc đẹp rực rỡ và hương thơm ngọt ngào. “Mùa xuân chín” đưa ta đến hình ảnh của mùa xuân tươi mới, tràn đầy sức sống và hạnh phúc. Đây chính là bức tranh mà tác giả mô tả trong bài thơ. Cảm xúc chuyển động từ sự yêu thích với khung cảnh xuân tươi đẹp đến tâm trạng sâu lắng, lo lắng vì những dấu hiệu phai tàn đang dần hiện hữu. 

“Dưới bức tranh ánh nắng vàng

Mái nhà tranh lấm tấm màu vàng

Gió nhẹ đùa giỡn với chiếc áo xanh biếc

Dưới giàn thiên lí, bóng xuân rực sáng.”

Ngay từ khổ thơ đầu, Hàn Mặc Tử mô tả vẻ đẹp của mùa xuân: buổi sớm mai, sương mù tan đi nhường chỗ cho ánh nắng trong lành, nhẹ nhàng. Ánh nắng chiếu xuống mái nhà tạo nên những đám mây màu “lấm tấm vàng”. Hai câu thơ tràn ngập sự tươi mới, làm cho không khí mùa xuân trở nên ấm áp, hạnh phúc. Ngoài ánh nắng, làn gió cũng trở nên sống động, trẻ trung với hành động “trêu tà áo”. Từ “sột soạt” kết hợp với tu từ đảo ngữ làm cho câu thơ trở nên biểu cảm, gây ấn tượng. Ở câu thơ cuối, nhịp thơ có sự thay đổi, dấu chấm ở giữa câu làm thay đổi nhịp thơ từ 2/2/3 thành 4/3, như một điều giây ngừng, thể hiện sự nghi ngờ về điều mình muốn nói.

Và rồi tác giả khẳng định “Bóng xuân sang”. Mùa xuân đã đến, mang theo ánh nắng, làn gió, đem theo nhiều màu sắc hạnh phúc, làm cho tâm hồn nhà thơ trở nên hân hoan.

“Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời.

Cô thôn nữ hòa nhạc trên đỉnh đồi

- Ngày mai, trong đám xuân tươi ấy,

Có người theo chồng, bỏ lỡ cuộc chơi.

Tiếng ca vang vọng lưng chừng núi

Bên lề như tiếng nhạc của gió rì rào

Ngồi tâm sự với bóng trúc mát lành,

Bày tỏ hương vị và cảm xúc thuần khiết”.

Đoạn thơ đầu tiên như một đoạn hồi ức về câu thơ tương tự của Nguyễn Du “Mộc cận xanh bát ngát bên đường”. Nhưng trong tác phẩm của Hàn Mặc Tử, là hình ảnh hài hòa của tự nhiên và con người. Trên bức tranh cỏ xanh mát, non tươi tắn trải dài đến chân trời kia, xuất hiện bóng dáng của “những cô gái thôn quê”. Mùa xuân tươi mới đem đến những cô gái trẻ trung, xinh xắn với tiếng cười rộn ràng, tiếng hát vang lên càng làm tô điểm thêm vẻ rực rỡ cho khung cảnh. Tuy nhiên, trong khoảnh khắc mà con người hoàn toàn đắm chìm trong vẻ đẹp, nhà thơ nêu lên dự báo trước “- Ngày mai, giữa bức tranh xuân ấy/ Sẽ có người vì chồng mà từ bỏ niềm vui”. Đây là một khẳng định mạnh mẽ nhưng cũng mang theo chút âu lo. Bỏ qua những dự đoán, lo lắng về tương lai chia ly đầy tiếc nuối, Hàn Mặc Tử lại bị cuốn hút bởi âm nhạc trong trẻo vang lên từ “đỉnh núi xa xăm”. Âm nhạc được mô tả bằng những từ ngữ như “ngân nga”, “hổn hển”, “thầm thĩ” kết hợp với so sánh “như tiếng nói của đám mây” để hiện lên “ý vị và vẻ đẹp thuần khiết”.

“Khách xa, gặp vào lúc mùa xuân tràn đầy

Hồn trăn trở nhớ về quê hương

- Chị ấy năm nay còn đeo gánh lúa

Dọc theo bờ sông trắng bóng nắng lung linh?”

“Hành trình xa xôi” đưa ta đến bức tranh thơ của Hàn Mặc Tử. Người lữ khách đắm chìm trong “mùa xuân chín”, bất giác hồi tưởng về quê hương, về người con gái thuở nào. Bỗng dưng, câu hỏi khẩn trương: “- Chị ấy năm nay còn gánh thóc”. Trong cuộc sống hối hả, thường chúng ta lơ đãng quên đi những điều nhỏ bé quen thuộc, đến khi chợt bắt gặp cảnh, sự kiện liên quan, ta mới ý thức được giá trị của những kí ức đã mất. Cảm xúc này chính là tâm trạng mà nhà thơ muốn truyền đạt.

Bài thơ “Mùa xuân chín” là một tác phẩm đầy nghệ thuật. Mỗi khổ thơ như một bức tranh, mô tả tinh tế về mùa xuân, về con người. Câu hỏi nhẹ nhàng “Chị ấy năm nay còn gánh thóc?” không có đáp án, làm nổi bật những suy ngẫm về cuộc sống. Điều này giúp bài thơ giữ vững giá trị của mình trong dòng văn học. Hơn nữa, nhân hóa và so sánh được sử dụng khéo léo, tạo nên nhiều hình ảnh đẹp về mùa xuân. Nét thăng trầm của thơ làm nổi bật cảm xúc của tác giả.

“Mùa xuân chín” đưa chúng ta vào một thế giới sống động, đầy âm thanh và sắc màu tươi vui, là sự kết hợp hài hòa giữa thiên nhiên và con người. Cho đến ngày nay, tác phẩm vẫn giữ vững danh tiếng là một trong những bài thơ hay nhất về mùa xuân trong văn học Việt Nam.

"""""-HẾT"""""--

Để cảm nhận sâu sắc tình yêu cuộc sống, hồn thi sĩ Hàn Mặc Tử cũng như phong cách sáng tạo độc đáo của ông, ngoài bài Phân tích Mùa xuân chín, các bạn có thể đọc thêm bài Phân tích bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ trên Mytour.