Phân tích bài thơ Nắng đã hanh rồi - Văn 10 (Dàn ý + 3 Mẫu) của Vũ Quần Phương

Phân tích chi tiết bài thơ Nắng đã hanh rồi của Vũ Quần Phương bao gồm 3 mẫu phân tích khác nhau cực hay kèm theo gợi ý cách viết chi tiết. Giúp học sinh tham khảo để nâng cao trình độ học văn của mình với những mẫu phân tích sát với chương trình học.

TOP 3 mẫu phân tích bài thơ Nắng đã hanh rồi rất chất dưới đây được viết rất hay với phong cách rõ ràng, dễ hiểu giúp học sinh tự học để mở rộng kiến thức, nâng cao trình độ, sẽ giúp họ học môn Ngữ văn tốt hơn và có sự chuẩn bị tốt hơn khi học. Ngoài ra, học sinh cũng có thể đọc thêm cảm nhận về bài thơ Nắng đã hanh rồi, phần mở bài của tác phẩm.

Dàn ý chi tiết phân tích bài thơ Nắng đã hanh rồi

1. Mở bài:

- Giới thiệu về bài thơ và tác giả.

- Tổng quan về nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

2. Thân bài:

- Phân tích lần lượt, đánh giá về chủ đề và những đặc điểm nghệ thuật của bài thơ:

- Xác định chủ đề chính của bài thơ là việc mô tả hình ảnh thiên nhiên vào mùa đông, đồng thời thể hiện tình cảm trữ tình của người viết với người 'em ở xa nhà'.

- Phân tích và đánh giá về chủ đề của bài thơ:

• Mô tả cảnh thiên nhiên vào mùa đông qua các đối tượng: sân nhà, mái nhà, vườn và núi.
• Thể hiện tâm trạng nhớ mong, chờ đợi của người viết.

- Đánh giá một số đặc điểm nghệ thuật của bài thơ:

• Tạo dựng hình ảnh gần gũi.
• Ngôn từ nhẹ nhàng, sâu lắng.
• Sử dụng các phép tu từ.

3. Kết thúc bài thơ:

- Xác nhận lại giá trị của chủ đề và những đặc điểm nghệ thuật của bài thơ.

Phân tích bài Nắng đã hanh rồi - Mẫu 1

Khung cảnh tự nhiên luôn là nguồn cảm hứng bất tận trong văn thơ, được ưa chuộng không chỉ trong quá khứ mà còn ở thời đại hiện đại. Trong thơ hiện đại, nhà thơ Vũ Quần Phương đã sáng tạo ra một bức tranh mùa đông rất ấn tượng trong tác phẩm Nắng đã hanh rồi.

Hanh là trạng thái của thời tiết trong những ngày chuyển mùa từ thu sang đông, có nắng nhưng vẫn lạnh và khô. Đây là biểu hiện đặc trưng nhất của sự chuyển giao mùa đông ở các tỉnh Bắc Bộ, là điều rất dễ nhận biết và con người cũng có thể cảm nhận được. Thông qua hình ảnh những ngày nắng hanh, tác giả đã mô tả cảnh thiên nhiên tươi đẹp và sự hiện diện của nhân vật trữ tình.

'Nắng đã vàng hanh bay như phấn
Đã nghe tiếng sáo vang vọng bên sông cong
Mây trắng về phía trước sân đông lắm'

Sự khác biệt so với ánh nắng trong ngày xuân, hạ, nắng mùa đông được tác giả so sánh như thể một hiện thực. Nó cũng có màu vàng nhạt nhưng lại nhẹ nhàng như 'phấn bay' thay vì mượt mà. Những tia nắng ở đây khiến người đọc liên tưởng đến những hạt tuyết nhẹ nhàng lơ lửng giữa bầu trời, tạo điểm nhấn trong không khí se lạnh của mùa đông. Sau khi nhìn thấy, người đọc được tác giả sử dụng thính giác để lắng nghe những âm thanh tự thiên nhiên. Tiếng kêu của đàn sếu, âm thanh ấy vang vọng như một chuông báo hiệu. Những tầng mây giống như được kéo xuống gần đất, tác giả sử dụng từ ngữ sinh động để tạo ra những hình ảnh sống động. Bầu trời mùa đông không xanh và trong như trong ngày hè, nó mang theo sự u ám của những luồng không khí lạnh đang dần tràn về. Kết thúc đoạn văn, câu hỏi 'Em ở xa nhà, em có hay' làm cho người đọc cảm thấy xúc động. Giữa cảnh buồn của ngày cuối thu, trái tim của mọi người trở nên nặng trĩu.

Các đoạn văn tiếp theo liên kết các cảm xúc về nhân vật, tác giả mô tả chi tiết về những khung cảnh gắn liền với hai nhân vật. Đó là căn nhà tranh yên bình, sau đó là một khu vườn rậm rạp đầy tre với cây mía. Xa hơn nữa là những ngọn núi cao có cây thông trồng, đánh dấu những kỷ niệm của cả hai.

'

Vào một ngày cuối thu, cảnh vật đẩy tác giả nhớ về một người đã đi xa, kèm theo là bao kỷ niệm tràn về. Thời gian trôi nhanh, và giữa hai người chia xa là một khoảng cách không thể vượt qua. Nhân vật 'anh' như nhỏ bé và cô đơn. Không ai bên cạnh, giữa cảnh thiên nhiên đẹp đẽ nhưng cô đơn ấy lại lạ lùng. Bao lâu nữa, hai người mới có thể gặp lại nhau?

Tác giả sử dụng các từ ngữ để nhấn mạnh sự trôi chảy của thời gian. Các kỹ thuật miêu tả và nhân hóa cũng được sử dụng để tạo ra bức tranh sống động mà tác giả muốn vẽ. Lời thơ nhẹ nhàng, đầy cảm xúc giúp người đọc hiểu rõ hơn về tình yêu tha thiết, vượt qua mọi khó khăn của thời gian. Đó là sự chứng minh cho câu nói rằng, khoảng cách và thời gian không thể làm mờ đi tình yêu.

Nắng hanh đã lên tới, mở ra một bức tranh thiên nhiên đẹp tuyệt vời của những ngày hanh đầu đông. Và ở đó, hai nhân vật nổi bật với tình yêu thắm thiết, dù xa cách nhưng không dừng lại.

Phân tích bài thơ Nắng đã hanh rồi - Mẫu 2

Trong văn học Việt Nam, các tác giả thường viết về đề tài thiên nhiên, và một trong số đó là nhà thơ Vũ Quần Phương với bài thơ “Nắng đã hanh rồi”, được trích từ tập 'Hoa trong cây, Những điều cùng đến, Vết thời gian'. Bức tranh về thiên nhiên trong mùa đông lạnh giá được ông đã khắc họa một cách thành công.

Ngay từ đầu bài thơ, “Nắng đã hanh rồi” thể hiện sự chuyển biến của mùa trong năm, khi mọi khung cảnh đang thay đổi. Trong thời kì nắng hanh, điều đặc biệt chỉ có ở miền Bắc, tác giả đã phác họa lên bức tranh sắc màu rực rỡ:

'Nắng đã vàng hanh như phấn bay
Đã nghe tiếng sếu vọng sông gày
Trước sân mây trắng về đông lắm'

Trong khổ thơ này, tác giả đã rõ ràng thể hiện sự chuyển đổi sang mùa đông, không còn ánh nắng chói chang của mùa hè, không còn sự phấn khích của đàn ong, nhưng lại mang lại vẻ đẹp và bình yên đặc biệt của mùa đông. Tiếng kêu văng vẳng của đàn sếu như một dấu hiệu của mùa đông đang đến gần. Con sông dần dần trở nên yếu đuối, những mảng trắng mây trôi về phía đông. Bầu trời trở nên u ám hơn, với những đám mây trắng. Tất cả những cảnh vật như được lấp đầy bởi không khí của mùa đông, để lại những dấu ấn rõ ràng của một mùa đông mới.

Trong không gian mùa đông u ám với những đám mây trắng như vậy, khung cảnh mang một màu sắc mới, duy nhất chỉ có ở mùa đông, tác giả nhắc đến nhân vật trữ tình “em” trong bài thơ:

'Em có thể tưởng tượng mái tranh
Ánh nắng len lỏi vào giữa mùi hương yên bình
Trong khu vườn đầy lá tre mía xôn xao'

Nhân vật trữ tình “em” được tác giả mô tả rất độc đáo, quen thuộc với quê hương, với những mái nhà đơn sơ dưới ánh nắng hanh khi đông về, tất cả đều góp phần vào bức tranh mùa đông. Tác giả sử dụng hình ảnh của khói ấm áp và yên bình của quê hương, với những cơn gió vỗ về, trải dài quanh những ngôi nhà thân thuộc và tràn đầy ấm áp. Ở đâu đó, khu vườn với những cánh lá tre mía tạo ra âm thanh phong phú của mùa thu hút chủ thể trữ tình.

Tình cảm của anh dành cho nhân vật trữ tình “em” được tác giả diễn tả trong khổ thơ này:

'Anh có muốn cùng em lên núi không
Có nghe được tiếng thầm của rừng thông không
Bóng của những cây thông in vào đất khi nắng chiều nghiêng
Anh sẽ ngã vào đâu để mong chờ và nhớ em'

Trong khổ thơ này, tác giả sử dụng hình ảnh anh - em song song không chỉ để biểu thị ý nghĩa về mặt trời mọc mà còn để thể hiện những cảm xúc khao khát, mong muốn được ở bên người em khi xa nhà. Trong rừng, tiếng thầm của cây thông như là một lời nhắc nhở, liệu em có nghe được những tiếng thầm đó và nhớ đến anh trong buổi chiều u ám và đầy suy tư. Đó là nỗi nhớ của anh dành cho em, khi nhân vật trữ tình cảm thấy trống vắng, cô đơn giữa không gian rộng lớn như vậy. Ánh nắng chiều tà tạo ra bóng râm của hàng cây thông, mang theo những kỷ niệm và nhớ nhung về em, người anh yêu thương.

Mùa đông đã qua, xuân lại đến với hy vọng và niềm vui mới:

Xuân sắp đến rồi, xuân sắp qua
Một năm mới lại tới, một năm nữa lại trôi qua
Nắng như tơ mềm mại
Lan tỏa từ bầu trời cao xuống con đường xa xôi'

Đông đã qua, xuân lại về, tác giả miêu tả thời điểm chuyển giao của mùa xuân. Có lẽ đây là thời điểm lý tưởng để anh em sum vầy, được ở bên nhau sau những ngày tháng xa cách. Thời gian dường như trôi đi quá chậm chạp, nhưng ánh nắng vẫn nhẹ nhàng chiếu xuống từ bầu trời cao, đầy suy tư của nhân vật trữ tình.

Lời thơ đậm chất cảm xúc đã chạm đến lòng của nhiều người yêu thơ, nhà thơ Vũ Quần Phương đã vẽ nên những khung cảnh đầy rung động trong tình yêu. Bằng những biện pháp nghệ thuật độc đáo, lời thơ sâu lắng kết hợp với hình ảnh thơ quen thuộc như “mây trắng”, “nắng hanh”, tạo ra một tác phẩm thẩm mỹ tinh tế và sáng tạo. Từ đó, chúng ta cảm nhận được tình yêu sâu đậm của Vũ Quần Phương dành cho quê hương, tình cảm chân thành trong tình yêu và sự gắn bó của ông với cuộc sống hòa mình vào thiên nhiên.

Phân tích về bài thơ 'Nắng đã hanh rồi' của nhà thơ Vũ Quần Phương.

Bằng tâm hồn trẻ trung, giàu cảm xúc, tác phẩm của nhà thơ Vũ Quần Phương luôn để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả. Trong đó, bài thơ 'Nắng đã hanh rồi', được lấy từ tập 'Hoa trong cây, Những điều cùng đến, Vết thời gian', với nội dung và hình thức nghệ thuật đặc sắc, đã mô tả rõ nét vẻ đẹp của thiên nhiên mùa đông.

Nhan đề của bài thơ gợi lên sự thay đổi của thời tiết 'Nắng đã hanh rồi'. Đất trời và mọi vật đều chuyển động, bước vào thời kỳ nắng hanh, thời tiết đặc trưng chỉ có ở đồng bằng Bắc Bộ vào mỗi mùa đông, nhân vật trữ tình đã mô tả cảnh sắc như sau:

'Nắng đã vàng hanh như phấn bay
Đã nghe tiếng sếu vọng sông gày
Trước sân mây trắng về đông lắm'

Khác hẳn với ánh nắng rực rỡ của mùa hè, nắng hanh mùa đông mang đến một vẻ đẹp đặc biệt. Nó vẫn có màu vàng quen thuộc nhưng lại như 'phấn bay', nhẹ nhàng nhấn mạnh trong tiết trời lạnh giá. Nhà thơ đã sử dụng tinh tế giác quan thính giác để cảm nhận cảnh sắc thiên nhiên. Tiếng kêu vang vọng của đàn sếu như lời nhắc nhở, báo hiệu đông về. Và bên ngoài, những con sông đầy phù sa nay đã ốm yếu, mòn mỏi. Nhìn ra phía trước, chủ thể trữ tình phát hiện khoảng sân trước mắt 'mây trắng về đông lắm'. Bầu trời một màu u ám, khoác lên mình sắc trắng của mây. Từ đây, không gian mở ra, trở nên cao và xa. Trước khung cảnh u tối, buồn bã, chủ thể trữ tình càng khắc sâu nỗi suy tư 'Em ở xa nhà, em có biết không'. Câu thơ cũng là lời thắc mắc, hoài nghi của 'anh' về lòng mình và người 'em' xa cách.

Bức tranh thiên nhiên mùa đông tiếp tục được vẽ lên qua:

'Em có hình dung những mái nhà tranh
Nắng lên, khói mọc, mơ mộng yên lành
Vườn sau, tre mía, xôn xao lá'

Chủ thể trữ tình tiếp tục gợi nhớ cho 'em' về hình ảnh thân quen của quê nhà. Đó là những mái nhà tranh giản dị đang chìm trong ánh nắng hanh của mùa đông. Khói nhẹ nhàng bốc lên, ôm lấy căn nhà thân thương. Khung cảnh sau vườn trở nên sôi động với tiếng xôn xao như lời thì thầm của lá 'tre mía xôn xao lá'. Từ hình ảnh đặc biệt đó, chủ thể trữ tình muốn gửi gắm tình cảm sâu lắng tới 'em' trong câu 'Anh chẳng khác gì cây trĩu cành'. Lắng nghe, nhìn xung quanh, 'anh' vẫn cảm thấy cô đơn, trống trải trong tâm hồn. Vì vậy, khi đến khổ thơ thứ ba, 'anh' đã mời gọi:

'Em có đi cùng anh lên núi không
Có nghe thầm thĩ tiếng rừng thông
Nắng chiều, bóng thông, in sâu vào đất
Chẳng biết anh hướng về đâu, nhớ mong nhiều'

Câu hỏi 'Em có đi cùng anh lên núi không' không chỉ là lời mời mọc mà còn thể hiện sự khát khao được ở gần người em xa nhà. Cảnh chiều yên bình, u hoài đong đầy nỗi tâm tư của 'anh'. Bên rừng thông, tiếng thầm thì nhỏ nhẹ vọng về, không biết 'em' có nghe thấy không. Âm thanh thân quen của quê hương càng làm cho 'anh' nhớ nhung em thêm. Đứng trước vẻ đẹp mênh mông của núi rừng, chủ thể trữ tình lại cảm thấy mình lẻ loi, cô đơn. Dù nắng nhẹ nhàng buông xuống, ngả bóng vào cây thông rồi in sâu xuống đất thì 'anh' vẫn một mình đứng đó. Bây giờ, trong lòng anh là mớ ngổn ngang của nỗi nhớ thương 'em' sâu sắc nhưng chẳng biết ngả vào đâu. Có thể thấy, nhà thơ đã rất tinh tế khi sử dụng trạng thái của các sự vật để gửi gắm tâm tư, nỗi niềm của chủ thể trữ tình.

Đông qua, xuân lại tới, một năm mới sẽ đến với nhiều chờ mong háo hức:

'Xuân đã gần rồi, xuân sắp đến
Một năm nữa sắp tới, lại năm cũ
Nắng cứ như tơ ấy mà sao
Rung lên từ trên cao, về xuống ngõ xóm'

Điềm từ 'xuân đã gần' như muốn nhấn mạnh, khẳng định giây phút chuyển mùa từ đông sang xuân sắp tới gần. Có lẽ đây cũng là lúc 'anh' và 'em' có thể sum họp bên nhau? Nhưng thời gian trôi qua có vẻ rất chậm chạp. Bên ngoài, nắng vàng vẫn nhẹ nhàng rơi xuống nhân gian như sợi tơ mảnh mai.

Với những câu thơ nhẹ nhàng, sâu lắng, nhà thơ Vũ Quần Phương đã làm cho người đọc cảm nhận được những rung cảm trong tình yêu, trong sự giao hòa với đất trời. Bên cạnh đó, các biện pháp tu từ như so sánh 'nắng đã vàng hanh như phấn bay', đảo ngữ 'Vườn sau tre mía xôn xao lá' kết hợp với rất nhiều hình ảnh quen thuộc, gần gũi 'nắng lên khói ủ', 'mái tranh', 'mây trắng', 'nắng hanh' như tô đậm cảnh sắc bức tranh thiên nhiên mùa đông yên bình, êm ả.

Bức tranh thiên nhiên trong mùa đông được mô tả một cách chân thực qua bài thơ 'Nắng đã hanh rồi'. Từ đó, ta cũng hiểu được những tình cảm chân thành mà nhà thơ muốn gửi gắm trong tình yêu và sự gắn bó với cuộc sống, hòa mình vào vẻ đẹp tự nhiên.