Phân tích bài thơ Nắng mới lớp 10

Dàn ý chi tiết

1. Mở đầu

-Giới thiệu về bài thơ Nắng mới và tác giả Lưu Trọng Lư, 

-Nêu cảm nhận, tóm tắt sơ bộ cảm nhận của mình về bài thơ Nắng mới.

2. Thân bài

Phần thân bài cần đảm bảo các yếu tố cơ bản của một bài văn. Điều này đòi hỏi:

- Phân tích lời đề 'Tặng hương hồn thầy mẹ' và chủ đề tình cảm gia đình trong thơ của Lưu Trọng Lư.

- Phân tích bài thơ:

a. Hình ảnh nắng mới kích thích ký ức:
- Hình ảnh quê hương: 'nắng mới', 'gà trưa'→ những hình ảnh quen thuộc của quê hương Việt Nam.
- Từ 'hắt' mô tả ánh sáng lọt qua cửa sổ.
→ Tạo ra không gian u ám, yên bình.
- Từ 'xao xác', 'não nùng' miêu tả âm thanh phấn khích. Tiếng gà nhấn mạnh sự yên bình của không gian, sử dụng âm điệu để diễn đạt sự im lặng. Sử dụng độc hỗn hai hai ba để thể hiện tâm trạng buồn bã, nhớ mong.
- Sử dụng từ 'buồn rười rượi' nhưng đảo từ 'rượi' lên phía trước từ 'buồn' để nhấn mạnh nỗi buồn đau khôn cùng, không chấp nhận được.
- Sử dụng từ 'chập chờn' mô tả hình ảnh trong quá khứ hiện lên trong tâm trí người nhân vật trữ tình.
b. Ký ức về mẹ trong tâm tư của nhân vật 'tôi':
- 'Tôi nhớ mẹ như thời thơ ấu/ Khi mẹ còn sống, tôi còn nhỏ': người nhân vật trữ tình thể hiện ngay nỗi nhớ về mẹ.
- Câu thơ 'Mỗi khi nắng mới chiếu vào trong nhà': khi nắng mới xuất hiện trong nhà, mẹ lại phơi quần áo → Ký ức về mẹ gắn liền với hình ảnh mẹ phơi quần áo trước nhà mỗi khi nắng mới.
→ Hình ảnh mẹ liên kết với quê hương.
- 'Hình ảnh mẹ tôi không bao giờ phai mờ': khẳng định hình ảnh mẹ vẫn luôn sống động trong tâm trí.
- 'Hãy còn mường tượng lúc mẹ đi ra vào': nhớ về hình bóng mẹ ra vào trong nhà.
- Hai câu thơ 'Nụ cười đen nhánh dưới tay áo, / Dưới ánh nắng trưa, trước nhà mỏng manh': nhân vật trữ tình nhớ về mẹ với nụ cười đen nhánh. Hình ảnh mẹ gắn liền với nắng trưa, gắn liền với ngôi nhà. Mẹ mang dấu ấn của người phụ nữ Việt Nam xưa với hàm răng đen nhánh, vừa tươi tắn vừa dịu dàng, thanh nhã.
→ Mẹ hiện lên trong tâm trí của nhà thơ với đầy đủ sự duyên dáng, hiền hậu.

- Đánh giá về nội dung và nghệ thuật trong bài thơ Nắng mới.

+ Về nội dung: bài thơ Nắng mới là một tác phẩm xuất sắc của nhà thơ Lưu Trọng Lư, thể hiện một chủ đề tình cảm gia đình giản dị, gần gũi. Bài thơ này chính là một lời tâm sự của tác giả về tình yêu quê hương và qua đó bày tỏ nỗi lòng của mình một cách tự nhiên nhất có thể. Tất cả mang lại một sự bình dị và mộc mạc trong thơ của Lưu Trọng Lư.

+ Về nghệ thuật, Lưu Trọng Lư sử dụng những từ ngữ rất đơn giản, mộc mạc nhưng vẫn giàu sức hấp dẫn. Sự xen kẽ giữa quá khứ và hiện tại càng làm nổi bật hơn nỗi nhớ thương của nhân vật trữ tình về quê hương và về người mẹ. Mặc dù sử dụng những hình ảnh quen thuộc và gần gũi nhưng lại gợi lên được sự đồng cảm từ người đọc.

- Liên hệ mở rộng với các tác phẩm khác như bài thơ Bầm ơi của Tố Hữu.

3. Kết luận

Trong phần kết luận, người viết cần phải tái khẳng định lại cảm nhận của mình về bài thơ Nắng mới của Lưu Trọng Lư.

Mẫu 1 - Tình Mẹ

Nhà thơ Lưu Trọng Lư không chỉ là một trong những người tiên phong mà còn là người mở đầu cho phong trào Thơ mới. Thơ của ông tập trung vào cảm xúc, mang trong mình sắc thái truyền thống sâu sắc. Với chủ đề về tình cảm gia đình, ông đã diễn đạt một cách tinh tế và sâu sắc nỗi nhớ thương mẹ qua bài thơ 'Nắng mới'. Dòng thơ dày cảm xúc trải dài, xen kẽ giữa quá khứ và hiện tại.

Ở khổ thơ đầu tiên, chúng ta cảm nhận được hình ảnh 'nắng mới' đem lại cảm xúc về kí ức của nhân vật trữ tình. 'Nắng mới', 'gà trưa' là những hình ảnh quen thuộc với làng quê Việt Nam. Nắng mới là ánh nắng của mỗi buổi sáng, báo hiệu một ngày mới đã bắt đầu. Vì thế, nắng mới mang trong mình vẻ đẹp của sự tươi mới, mong manh và trong trắng. Tuy nhiên, động từ 'hắt' gợi liên tưởng về những tia nắng xuyên qua cửa sổ. Khung cảnh trở nên buồn bã, hiu quạnh hơn. Ở dòng thơ tiếp theo, nhịp thơ thay đổi từ 4/3 sang 2/2/3 để thể hiện cảm xúc buồn bã, nhớ thương của nhân vật trữ tình. Nếu tiếng gà trưa trong thơ Xuân Quỳnh gợi những kí ức đẹp bên bà thời thơ ấu của người lính, thì tiếng gà trong 'Nắng mới' lại gợi cảm giác nao lòng, buồn bã. Trong không gian yên bình của buổi trưa, tiếng gà vang lên 'xao xác', 'nao lòng'. Dường như, 'nắng mới' và 'tiếng gà' đã đánh thức trong nhân vật trữ tình những kí ức về quá khứ. Mỗi lần thấy nắng mới bên cửa sổ, mỗi lần nghe tiếng gà trưa, 'tôi' lại nhớ về những kí ức thơ ấu 'Lòng rượi buồn theo thời dĩ vãng/ Chập chờn sống lại những ngày không'. Thông thường, người ta thường nói 'buồn rười rượi' nhưng tác giả lại đảo từ 'rượi' lên phía trước từ 'buồn' để nhấn mạnh vào nỗi buồn đau, không thể xoa dịu. Đặc biệt, từ 'chập chờn' còn diễn tả sự khắc khoải của nhân vật 'tôi' khi nhớ lại ngày thơ ấu. Kí ức trỗi dậy, lúc ẩn lúc hiện, đã làm sống lại một thời dĩ vãng trong tâm trí 'tôi'.

Ở khổ thơ thứ hai, nhân vật 'tôi' bày tỏ trực tiếp nỗi nhớ thương về mẹ:

'Tôi nhớ mẹ tôi từ thuở nhỏ,
Khi còn sống, tôi lên mười tuổi'.

Mỗi lần nhìn thấy 'nắng mới hắt qua cửa sổ', nhân vật trữ tình lại 'Chập chờn sống lại những ngày xưa' vì 'mỗi lần nắng mới tỏa sáng bên ngoài,/ Áo mẹ đỏ trước sân phơi'. Bóng dáng mẹ phơi áo trước sân trong những ngày nắng mới đã trở thành ký ức không thể phai nhạt trong tâm trí 'tôi'. Chính vì điều đó mà mỗi lần nhìn ra ngoài, chứng kiến ánh nắng, nhân vật trữ tình lại đầy chứa nỗi nhớ về hình ảnh mẹ thuở xưa.

Câu thơ 'Hình dáng mẹ tôi vẫn rõ như ban ngày' là lời khẳng định vững chắc của 'tôi' khi hình ảnh mẹ vẫn luôn sâu đậm trong tâm trí. Lúc này, nhân vật trữ tình nhớ về mẹ với 'Nụ cười ngọt ngào dưới áo,/ Trong bức tranh trưa hè, trước sân nhà'. Mẹ mang vẻ đẹp dịu dàng, hiền hậu của người phụ nữ Việt Nam. Ánh nắng chói chang của trưa hè đã làm bừng sáng nụ cười ngọt ngào của mẹ. Nụ cười ấy đã đồng hành cùng 'tôi' từ thời thơ ấu cho đến hiện tại.

Nỗi nhớ thương đậm đà, lưu luyến của nhân vật 'tôi' cũng chính là tình cảm chân thành mà con trai dành cho mẹ. Bằng ngôn từ giản dị, mộc mạc, giàu hình ảnh và cùng với giọng điệu nhẹ nhàng, sâu lắng, nhà thơ Lưu Trọng Lư muốn diễn đạt tình yêu thương mãnh liệt của mình dành cho mẹ. Qua đó, ông muốn thể hiện giá trị cao quý của tình cảm gia đình trong văn hóa Việt Nam.

Đúng như lời của Hoài Thanh: 'Tôi chỉ biết, dù có ưa thơ của ai đi nữa, mỗi khi buồn, tôi lại trở về với Lưu Trọng Lư'. Thơ của Lưu Trọng Lư luôn có sức hấp dẫn đặc biệt đối với mọi người. Tác phẩm của ông là một lời ca tôn vinh về tình yêu mẫu tử cao quý.

Mẫu 2 - Kí ức Mẹ

Là một trong những hình mẫu nổi bật của phong trào Thơ mới, Lưu Trọng Lư để lại cho thế hệ biết bao tác phẩm độc đáo, sâu sắc và gắn với truyền thống. Bằng bút pháp tài hoa, ông thể hiện một cách xuất sắc chủ đề về tình cảm gia đình qua bài thơ “Nắng mới”, trích từ tập “Tiếng thu”. 

Đầu tiên, Lưu Trọng Lư vẽ lên bức tranh về thiên nhiên từ những mảnh kí ức xa xưa: 

“Mỗi lần nắng mới chiếu sáng qua cửa sổ

  Tiếng gà trưa gáy rộn rã không ngớt

  Lòng tôi bao giờ cũng rưng rưng

  Nhớ lại những ngày xưa thân thương”

Hình ảnh “nắng mới” và tiếng “gà trưa” dường như đã trở nên quen thuộc, liên kết với cuộc sống bình dị ở quê hương. Tuy nhiên, khi đặt chân vào thơ của Lưu Trọng Lư, chúng lại mang một vẻ buồn bất chợt. Ánh nắng “chiếu sáng qua cửa sổ”, tiếng gà gáy “rộn rã”, “không ngớt”. Tất cả đều tạo nên một bức tranh buồn buồn trong lòng người đọc. Điều này cũng thể hiện tâm trạng của nhân vật trữ tình. Lòng người “rưng rưng” nhớ về những ngày xưa, nghe như đã trải qua bao nhiêu gian nan. Kí ức “rưng rưng” khiến con người liên tục lắng đọng, thay đổi không ngừng.

Ẩn hiện trong kí ức của người con, hình ảnh người mẹ tần tảo dần trở lại đẹp đẽ, đầy ấm áp:

“Tôi nhớ mẹ từ thuở ấu thơ

  Lúc còn sống, tôi lên mười

  Mỗi khi nắng mới chiếu sáng bên ngoài

  Mẹ đưa áo đỏ trước sân phơi

  Hình ảnh mẹ trong tôi vẫn rõ như ban ngày

  Và còn mường tượng về ánh trưa hè

  Nụ cười ấm áp dưới tay áo

  Trong ánh trưa hè trước sân”

Nhân vật trữ tình không giấu giếm, trực tiếp bày tỏ tình cảm với người mẹ thân thương qua từ “nhớ”. Cách gọi “mẹ tôi” gần gũi, giản dị lại khiến cảm xúc trở nên sâu sắc, đầy xót xa. Nhà thơ nhớ về những năm tháng hạnh phúc bên mẹ, nhớ về chiếc áo mà mẹ phơi. Màu đỏ của chiếc áo kết hợp với màu nắng rực rỡ, tạo nên một sự tương phản hoàn hảo với khung cảnh xác xơ, hiu quạnh trong bài thơ. Động từ “chiếu sáng” cho thấy sự vui vẻ, tươi sáng của kí ức. Tuy nhiên, đồng thời cũng làm đau lòng hơn vì người mẹ bây giờ không còn nữa. Hình ảnh của mẹ liên kết với quê hương, thể hiện tình yêu mà tác giả dành cho gia đình và quê hương yêu dấu. Hình ảnh ấy “vẫn rõ như ban ngày”, vẫn còn hiện hữu trong tâm trí con người. Đó là “nụ cười ấm áp” dưới tay áo, thể hiện sự ấm áp của người phụ nữ Việt Nam xưa.

Như vậy, chỉ qua ba khổ thơ ngắn gọn, Lưu Trọng Lư đã đem đến một tác phẩm đầy ý nghĩa. “Nắng mới” như một lời kể, một dòng chảy tự nhiên của cảm xúc, chiếm lĩnh lòng độc giả bằng sự giản dị, gần gũi. Lời thơ mộc mạc, chân thành kết hợp với giọng điệu nhẹ nhàng, tha thiết đã thành công gợi cảm xúc cho người đọc. Đồng thời, sự xen kẽ giữa quá khứ và hiện tại cũng thể hiện sâu sắc hơn nỗi nhớ, nỗi xót xa của nhân vật trữ tình.

Tóm lại, “Nắng mới” là bằng chứng cho nét vẽ tài hoa cùng tâm hồn nhạy cảm, giàu lòng yêu thương của thi sĩ Lưu Trọng Lư. Dù đã trải qua bao năm tháng, tác phẩm vẫn giữ nguyên giá trị, khẳng định vị trí của mình trong văn học Việt Nam.

Mẫu 3 - Nỗi Nhớ Mẹ

Thật sự, tình mẫu tử luôn là một tình cảm thiêng liêng, cao quý bởi chỉ có bậc cha mẹ mới yêu thương chúng ta vô điều kiện. Người mẹ sinh ra, yêu thương, chăm sóc và nuôi dưỡng tâm hồn con cái, biến họ trở thành những người có ích cho xã hội.

Tình cảm thiêng liêng ấy được thể hiện qua những dòng thơ đầy cảm xúc, trong đó không thể không nhắc đến bài thơ “Nắng mới” trong tập “Tiếng thu” của nhà thơ Lưu Trọng Lư. Bài thơ nói về nỗi nhớ nhung và tình cảm dâng trào của người con đối với người mẹ, nhưng chỉ có thể gặp mẹ trong giấc mơ.

Ngay từ đầu tác phẩm, tác giả đã thể hiện sự tiếc thương sâu sắc đối với người mẹ của mình bằng cách dùng từ “Tặng hương hồn mẹ”. Dù mẹ của nhà thơ Lưu Trọng Lư đã ra đi khỏi thế gian nhưng tình yêu của bà vẫn luôn sống mãi trong lòng tác giả. Khổ thơ đầu tiên là bức tranh tự nhiên kèm theo nỗi nhớ về quá khứ bên mẹ:

“Mỗi lần nắng mới chiếu sáng qua cửa sổ,

Xao xác, gà trưa gáy não nùng,

Lòng buồn rượi theo dấu thời gian,

Chập chờn sống lại những kỷ niệm xưa.”

Mỗi khi “nắng mới” lên là một mùa xuân mới lại đến. Ánh nắng mới dịu dàng làm tan đi lạnh giá của mùa đông nhưng không thể xua tan đi những ký ức xưa. Ánh nắng mới chiếu sáng qua cửa sổ cùng tiếng gà gáy trưa như một bản tình ca du dương, êm dịu. Nhưng chính sự yên bình ấy lại khiến Lưu Trọng Lư “buồn rượi”, nhớ về quãng thời gian xưa, “chập chờn” sống lại những ngày ấu thơ bên mẹ:

“Tôi nhớ mẹ tôi, thuở thiếu thời

Khi người còn sống, tôi mới lên mười;

Mỗi khi nắng mới chiếu sáng bên ngoài,

Áo đỏ của mẹ vẫn đứng trước sân phơi.

Hình bóng mẹ tôi chưa thể phai nhạt,

Ngày hôm nay, hãy mường tượng lúc ôm mẹ vào lòng:

Nụ cười trên khuôn mặt ấm áp dưới bàn tay áo,

Trong ánh trưa hè, trước sân nhà yên bình.”

Đời sống của nhà thơ lúc này không còn ẩn chứa trong ánh nắng mới mà được thể hiện một cách trực tiếp qua từ “Tôi nhớ mẹ tôi, thuở thiếu thời”. Ký ức về mẹ vẫn còn sâu đậm trong tâm trí của nhà thơ, ông vẫn nhớ khi ông lên mười, mẹ vẫn còn sống. Ông vẫn nhớ chiếc áo mẹ mặc màu đỏ tươi đang đứng phơi quần áo dưới ánh nắng mới êm dịu, dễ chịu.

Hình bóng của mẹ còn được miêu tả rõ nét hơn ở khổ thơ thứ hai. Nhà thơ khẳng định rằng hình bóng của mẹ “chưa thể phai nhạt”, nó vẫn luôn hiện hữu như thể mẹ vẫn còn sống bên cạnh con của mình. Ông vẫn “mường tượng” lúc được mẹ ôm vào lòng, lúc mẹ dịu dàng ôm con, chăm sóc con.

“Nắng mới” của Lưu Trọng Lư với những từ ngữ giản dị đã thể hiện tình yêu tha thiết của con cái đối với người mẹ, từ đó tôn vinh tình mẫu tử cao cả, vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam luôn hy sinh vì gia đình.

Tóm tắt bài tham khảo Mẫu 1

Bài thơ 'Nắng mới' của Lưu Trọng Lư là một tác phẩm đặc sắc thuộc phong cách 'Thơ mới', nổi bật với cách diễn đạt tinh tế và sâu sắc về tình cảm gia đình, đặc biệt là tình cảm đối với người mẹ. Nhà thơ không sử dụng ngôn ngữ rực rỡ, mà thay vào đó, ông chọn lựa từ ngữ tinh tế và hình ảnh hài hòa để truyền đạt tâm tư và tình cảm. Bài thơ diễn đạt cảm xúc bằng cách tận dụng hình ảnh của tiếng gà trưa và nắng mới. Tiếng gà trưa như là một dấu hiệu thời gian, kí ức về quê hương, và nắng mới là nguồn sáng tạo ra những bức tranh ngày xưa. Cảnh quê, bức tranh tuổi thơ, và mặt trời ấm áp đều nằm trong những từ ngữ chân thực và tươi sáng. Nhưng qua đó, nhà thơ cũng truyền đạt một nỗi buồn, một sự lạc lõng trong quá khứ.

Bức tranh về người mẹ, dù được mô tả trong những hình ảnh hồn nhiên nhưng lại chứa đựng một nỗi buồn đặc biệt. Người mẹ trở nên như một biểu tượng của quê hương, những kỷ niệm đẹp nhưng cũng đau lòng. Cảm xúc được truyền tải một cách tinh tế, không cần phải diễn đạt quá rõ ràng. Bài thơ không chỉ là một diễn đạt về quê hương và tình mẹ, mà còn là sự tìm kiếm về bản chất của thời gian và ký ức. Nhà thơ Lưu Trọng Lư lặng lẽ đưa độc giả qua những khung cảnh tĩnh lặng của quê hương, đồng thời cũng làm nổi bật những cảm xúc sâu sắc, tạo nên một tác phẩm thơ mới, tinh tế và đầy ý nghĩa

'Mỗi lần nắng mới hắt lên song

Xao xác gà trưa gáy não nùng

Lòng rượi buồn theo thời dĩ vãng

Chập chờn sống lại những ngày không'.

Bài thơ 'Nắng mới' của Lưu Trọng Lư không chỉ là một bức tranh hồng ngoại của quê hương, mà còn là một tâm sự tận cùng về một quá khứ ngọt ngào mà đầy nỗi buồn. Tác giả không chọn những từ ngữ hoa mỹ, nhưng những từ láy 'xao xác' và 'não nùng' lại mang đến cho độc giả những cảm xúc sâu sắc hơn, làm cho nỗi buồn trở nên nặng trĩu và đặc biệt.

Lưu Trọng Lư lẻo lựa từ ngữ giản dị và tự nhiên, nhưng chính sự giản dị ấy lại tạo ra một vẻ đẹp chân thực và chan chứa tâm tư. Cảnh quê hương, tiếng gà trưa, và nắng mới không chỉ là hình ảnh mà tác giả chọn lựa để truyền đạt mà còn là những biểu tượng, những dấu hiệu của quá khứ. Cảm xúc 'ùa về' như là một dòng chảy không ngừng, đong đầy ký ức và tình cảm.

Nhà thơ không ngần ngại mở lời về 'những ngày không,' một thời kỳ trong quá khứ, không chỉ đơn thuần là kỉ niệm về quê hương, mà còn là những khoảnh khắc vô tư và hồn nhiên của tác giả. Có vẻ như những ngày ấy đã nhen nhóm trong lòng nhà thơ một niềm nhớ mẹ khôn nguôi, giữ cho ký ức đó không bao giờ phai nhạt.

Tuy câu chuyện về mẹ chỉ là một phần nhỏ, nhưng lại chứa đựng nhiều tình cảm sâu sắc. Đây không chỉ là niềm nhớ một quê hương xa xôi, mà còn là sự nhớ đến những ngày thơ ấu, những giây phút hạnh phúc và bình yên. Bài thơ chứng minh rằng, đôi khi, sự đơn giản và chân thật lại là chìa khóa mở cánh cửa của ký ức và tình cảm.

'Tôi nhớ mẹ tôi thuở thiếu thời

Lúc người còn sống, tôi lên mười

Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội

Áo đỏ Người đưa trước giậu phơi'.

Trong bức tranh thơ 'Nắng mới' của Lưu Trọng Lư, hình ảnh của người mẹ như một tia nắng nhỏ, vương vấn qua từng chiếc lá, mảnh ghép của ký ức tưởng như đã phai nhòa. Tác giả lựa chọn góc nhìn nhẹ nhàng và những từ ngữ giản dị nhưng đong đầy nghệ thuật để khắc họa một hình ảnh tình cảm, giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và hiện thực.

Người mẹ xuất hiện trong bức tranh với hình ảnh nhẹ nhàng, phơi áo trước giậu, với chiếc áo đỏ như một mảnh ghép tượng trưng cho tình mẫu tử ấm áp. Mặc dù không xuất hiện trực tiếp nhưng người mẹ vẫn là nguồn cảm hứng đầy ấm áp và thơ mộng. Lưu Trọng Lư chọn những từ ngữ tinh tế như 'hình ảnh', 'đẹp đẽ,' 'trìu mến thương yêu' để miêu tả hình ảnh ấy, như một cách để làm nổi bật vẻ đẹp và ý nghĩa sâu sắc của người mẹ.

Ký ức về người mẹ trở nên đặc biệt quý giá khi người thơ nhớ lại khoảnh khắc nằm trong quãng thời gian thơ ấu. Cảm xúc cháy lên khi tác giả miêu tả về 'niềm thương nhớ' dâng trào và mẹ đã không còn, chỉ còn lại 'kỷ niệm nhạt nhòa' nhưng vẫn đọng mãi trong tâm hồn 'non nớt' và 'ngây thơ' của đứa trẻ lên mười. Những từ ngữ như 'chút', 'đọng lại', 'non nớt', 'ngây thơ' đều tạo nên một tâm trạng nhẹ nhàng, buồn bã nhưng cũng ấm áp và yên bình.

'Hình dáng mẹ tôi chưa xóa mờ

Hãy còn mường tượng lúc vào ra

Nét cười đen nhánh sau tay áo

Trong ánh trưa hè trước giậu thưa'.

Bức tranh tình cảm trong bài thơ 'Nắng mới' của Lưu Trọng Lư kết thúc bằng một hình ảnh rất tinh tế và sâu sắc - “nét cười đen nhánh”. Đây không phải là một nụ cười rạng rỡ và lấp lánh, mà lại là một 'nét cười', nhẹ nhàng, thanh thoát, như một dải ánh sáng lướt qua, chỉ tồn tại một thoáng, không kịp trở thành một nụ cười đầy đủ. Tác giả sử dụng từ ngữ như “đen nhánh” để mô tả cái cười này, tạo nên hình ảnh màu sắc và độc đáo. Từ 'đen nhánh' không chỉ mang ý nghĩa màu sắc mà còn chứa đựng sự kỳ bí và nhẹ nhàng, như chính cái cười ấy vậy. Mặc dù chỉ là một đường cong trên mặt, nhưng nó lại mang đến cho độc giả cảm giác một nụ cười ẩn sau cảm xúc sâu sắc. Tình cảm thương mẹ, niềm nhớ nhà, và những ký ức hồn nhiên của thời thơ ấu hiện diện trong từng góc nhìn của bức tranh tưởng như nhẹ nhàng nhưng ẩn sau đó là sự giàu có và phong phú của tâm hồn.

Hình ảnh “nét cười đen nhánh” không chỉ là điểm kết thúc của bài thơ mà còn là một điểm nhấn cuối cùng, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả. Nó như là một nốt nhạc cuối cùng của bản đàn tình ca, vang vọng mãi, để lại cho độc giả cảm nhận và suy ngẫm về vẻ đẹp và ý nghĩa sâu sắc của tình mẫu tử và ký ức thời thơ ấu.

'Những cô hàng xén răng đen

Cười như mùa thu tỏa nắng'.

Hình ảnh về người mẹ quá cố trong bài thơ của nhà thơ được mô tả thông qua ba chi tiết sáng tạo: 'nắng mới', 'áo đỏ' và 'nét cười'. Mỗi chi tiết này, dù đơn giản, lại chứa đựng một ý nghĩa sâu sắc, là biểu tượng của tình yêu thương và sự chịu khó của người mẹ Việt Nam. Nắng mới, như một hiện tượng tự nhiên, không chỉ làm tăng thêm vẻ tươi mới cho cảnh đẹp mà còn là biểu tượng của tình mẹ, một tình yêu không ngừng lan tỏa và tươi mới như ánh nắng ban mai. Bức tranh về người mẹ trở nên ấn tượng hơn khi bức màn nắng mới chiếu rọi lên vẻ đẹp tâm hồn của bà. Chiếc 'áo đỏ' là một phần của hình ảnh, không chỉ đơn thuần là một chiếc áo màu, mà còn là biểu tượng của lòng dũng cảm và tình yêu thương không biên giới. Màu đỏ trong tác phẩm có thể đại diện cho sự hy sinh, làm mẹ và người phụ nữ Việt Nam với tâm huyết và sự chịu đựng. 'Nét cười' của người mẹ, mặc dù chỉ được đề cập một cách nhẹ nhàng, lại mang theo một hồn nhiên, làm tươi sáng không khí trong bài thơ. Đây có thể là biểu tượng của sự lạc quan và vui vẻ, là nét đẹp trong sự chịu đựng và hi sinh.

Nghệ thuật của bài thơ nằm ở giọng điệu nhẹ nhàng, da diết, cách gieo vần liền và vần chân tạo nên bản nhạc dịu dàng cho những dòng thơ. Ngôn ngữ giản dị, mang đặc điểm của vùng đồng bằng Bắc Bộ, làm cho bài thơ trở nên gần gũi, thân thuộc, khiến độc giả cảm thấy như họ đang được dắt vào một không gian quen thuộc và ấm áp. Cuối cùng, tác giả không chỉ miêu tả về người mẹ mà còn làm cho độc giả đắm chìm trong cảm xúc và tư duy của mình. Thông qua việc nhấn mạnh rằng thơ Lưu Trọng Lư không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật, mà là tiếng lòng chân thành đồng điệu với lòng độc giả, tác giả tạo nên một tác phẩm không chỉ đẹp về hình thức mà còn sâu sắc về nghệ thuật và tâm hồn.

Tham khảo Mẫu 2

Trong dòng chảy sôi động của phong trào 'Thơ mới', không có sự xuất hiện nổi bật như Thế Lữ, không cảm xúc mãnh liệt như Hàn Mặc Tử, không say đắm như Xuân Diệu,... Lưu Trọng Lư im lặng tìm về quá khứ, cảm nhận những điều sâu lắng trong tâm hồn. Bài thơ 'Nắng mới' lưu giữ dư vị của tình mẹ.

Bài thơ là kỷ niệm của tác giả về người mẹ yêu quý, một chủ đề không mới mẻ nhưng vẫn gợi lên những cảm xúc chân thành kết hợp với nghệ thuật thơ đặc sắc.

Với tâm hồn nhạy cảm và tình yêu với cái đẹp, Lưu Trọng Lư luôn khao khát và chăm sóc cái đẹp, từ những vẻ đẹp cao quý đến những điều bình dân, đời thường. Thiên nhiên trong thơ ông là tất cả hoàn mỹ và thơ mộng. Bài thơ bắt đầu với hình ảnh quê hương trong ánh nắng mới:

'Mỗi lần nắng mới chiếu bên cửa sổ

Gà trưa gáy vang vọng vườn sau.'

Ánh nắng ở đây không rực rỡ như ánh nắng trong thơ của Hàn Mặc Tử: 'Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên'. 'Nắng mới' ở đây là sự kết hợp giữa ấm áp và lạnh lẽo, nắng và mưa, sáng và tối, khô và ẩm, cũ và mới, quá khứ và hiện tại. Lúc này không gian đã biến mất vào thời gian, sau đó lại thời gian trở nên sống động: chiếu bên cửa sổ - ranh giới giữa nhà và ngoài trời, giữa chúng ta và vũ trụ. Điều hòa với ánh nắng chiếu rọi tiềm thức ấy là tiếng gà trưa vang vọng, vang vọng. Hai từ đóng gói trong cùng một câu thơ làm cho giọng thơ trở nên trầm ổn hơn, nặng nề.

Nhà thơ nhớ lại kí ức tươi sáng về người mẹ trong những ngày nắng mới:

'Hồi ức buồn dâng lên từ quá khứ

Kí ức về những ngày hạnh phúc'.

Nhớ về thời 'quá khứ' là nhớ về quá khứ, mặc dù tươi đẹp nhưng đã mãi mãi mất đi và không thể quay lại. Những 'ngày hạnh phúc', có lẽ là những ngày thơ ấu khi tác giả còn bé, được sống cùng mẹ và không phải lo lắng về điều gì khác.

Từ nỗi nhớ về ngày thơ ấu, hình ảnh người mẹ hiền lành, đơn giản hiện lên rõ ràng hơn:

'Tôi nhớ mẹ tôi trong những ngày bé bỏng

Lúc mẹ còn sống, tôi còn thơ ấu

Mỗi lần nắng mới tỏa sáng trên nhà

Chiếc áo mẹ treo trước hiên nhà'.

Mẹ không còn nữa, tất cả những gì còn lại chỉ là ký ức nhạt nhòa ở trong tâm trí của cậu bé lên mười. Cũng là 'nắng mới', nhưng trong quá khứ, nắng không 'chiếu bên cửa sổ' mà tràn đầy sức sống, niềm vui 'tỏa sáng trên nhà' bởi ánh nắng đó đến vào những ngày có mẹ. Từ 'tỏa sáng' như một nốt nhạc bay bổng, vui vẻ, tươi sáng giữa một bản nhạc trầm lắng, da diết có phần nặng nề. Câu thơ như nhấn mạnh sức sống, sự vui tươi, khác biệt. Trong dòng thơ, hình ảnh mẹ gián tiếp hiện ra sau màu đỏ, trước hiên nhà. Có thể đó chính là hình ảnh thân thuộc nhất đọng lại trong tâm trí của đứa con.

Hình ảnh người mẹ hiền lành - người liên kết chặt chẽ nhất với tác giả, đã chịu đựng bao nhiêu khó khăn trong cuộc sống, hiện ra trong những dòng thơ nhẹ nhàng nhưng đầy cảm xúc. Chi tiết miêu tả ngoại hình của mẹ chỉ xuất hiện trong hai dòng thơ cuối, nhưng đó là hình ảnh đẹp nhất:

'Nụ cười ẩn sau dải áo đỏ'

Trước ánh nắng chiều, trước cửa sổ'.

Buổi chiều là thời gian chậm lại nhất. Lưu Trọng Lư đã đi rất xa về quá khứ để nhớ lại cảnh mẹ đưa áo ra phơi mỗi khi có nắng mới. Cái nắng mới của kỷ niệm này nao nức, tươi vui bởi liên quan đến một cậu bé lên mười, với một người mẹ trẻ chăm sóc, hiền lành, nụ cười tỏa sáng trên khuôn mặt. Không gian màu đỏ của nắng và áo trở thành một điểm sáng trong ký ức về tuổi thơ của tác giả. Bài thơ kết thúc bằng hình ảnh 'nụ cười ẩn sau dải áo đỏ' mang lại dư vị, cảm xúc lan tỏa trong lòng người đọc. Không phải 'nụ cười' hay 'tiếng cười' mà chỉ là 'nụ cười' - sự kín đáo, nhẹ nhàng và cũng nhanh chóng, như chỉ lướt qua mà chưa kịp đọng lại trên khuôn mặt mẹ. Hình ảnh ấy cũng gợi nhớ đến hình ảnh những cô gái bên sông Đuống trong thơ Hoàng Cầm:

'Những cô gái xén răng đen'

Cười tươi như mùa thu nắng lên'

(Ở bên sông Đuống)

Bài thơ không chỉ thu hút người đọc bởi tình cảm chân thành, sâu sắc và kỷ niệm sâu xa của con trai về người mẹ chăm sóc từ thuở nhỏ mà còn bởi nghệ thuật, tài năng viết của Lưu Trọng Lư. Nghệ thuật đảo ngữ mà nhà thơ sử dụng đóng góp vào khả năng biểu đạt của ngôn ngữ thơ. Giọng điệu thơ diễn đạt, tiết lộ những cảm xúc sâu sắc, chủ thể 'tôi' trực tiếp thể hiện những cảm xúc chân thực, xúc động lòng người. Ngôn ngữ thơ giản dị, tự nhiên, gần gũi với độc giả,...

Đọc bài thơ, người đọc càng hiểu hơn về tình yêu thương của mẹ - một tình yêu thiêng liêng, cao quý trong từng con người. Bên cạnh những dòng thơ đong đầy cảm xúc, cảm xúc về mẹ - người phụ nữ dày dạn trong cuộc sống của nhà thơ, người đọc còn cảm nhận được sự tinh tế, tâm hồn nhạy cảm của Lưu Trọng Lư trước thiên nhiên, trời đất. Có lẽ vì vậy mà nhiều năm trôi qua nhưng sức sống của bài thơ vẫn mãi tràn ngập, để lại những ấn tượng nhẹ nhàng nhưng sâu sắc trong lòng người đọc.