Buzz
Dàn ý
1. Mở bài:
- Giới thiệu về Nguyễn Khuyến, nhà thơ được biết đến với biệt danh 'Tam nguyên Yên Đổ'.
- Tóm tắt chung về chùm thơ thu và bài thơ Câu cá mùa thu (Thu điếu).
2. Thân bài
a. Cảnh mùa thu ở Bắc Bộ
- Mô tả về cảnh vật mùa thu, với những hình ảnh tĩnh lặng và thanh sạch của làng quê.
- Tạo ra một không gian yên bình, dịu dàng, nhưng cũng đậm chất buồn của mùa thu.
b. Tình cảm với mùa thu
- Thể hiện sự kết nối tâm hồn với cảnh vật mùa thu, qua việc đón nhận và cảm nhận về mùa thu.
- Tâm trạng của nhà thơ thể hiện qua những dòng thơ tĩnh lặng, man mác buồn, uẩn khúc.
3. Kết bài:
- Tổng kết và cảm nhận chung về bài thơ.
Mẫu 1
Thu điếu là một trong ba bài thơ nổi tiếng nhất về thơ Nôm của Nguyễn Khuyến. Bài thơ tả cảnh thu yên bình và thể hiện tình cảm sâu lắng với quê hương.
Bài thơ tập trung vào một không gian nghệ thuật, một cảnh sắc mùa thu đồng quê, thể hiện sự cô đơn và buồn bã của một nhà Nho với quê hương.
Bức tranh thu được mở ra qua các chi tiết nhỏ nhất, từ ao thu lạnh lẽo, chiếc thuyền câu bé tẻo teo đến lá vàng khẽ đưa vèo và tầng mây lơ lửng trên bầu trời xanh ngắt.
Bài thơ cũng thể hiện sự kết hợp tinh tế giữa cảnh vật và tâm trạng của nhân vật, qua việc mô tả những cảnh vật và cảm xúc của người câu cá trong mùa thu yên bình.
Bài mẫu số 2
Vào cuối thế kỷ XVIII và đầu thế kỷ XIX, dường như với sự kết thúc của chế độ phong kiến, văn học trung đại của Việt Nam sẽ rơi vào tình trạng bế tắc. Nhưng thực ra, trong bối cảnh khó khăn đó, một tài năng thơ ca xuất sắc như Nguyễn Khuyến đã nổi lên. Ông giống như một biểu tượng cho sự hồi sinh của văn học trung đại trong giai đoạn cuối của thời kỳ lịch sử này. Ông để lại một di sản văn chương phong phú và đáng kinh ngạc cho quê hương và đất nước. Ông được mệnh danh là nhà thơ của làng quê Việt Nam vì đã sáng tác nhiều bài thơ hay về cảnh làng quê. Trong số đó, bài thơ Thu điếu là một ví dụ điển hình:
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí
Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo
Tựa gối buông cần, lâu chẳng được
Cá đâu đớp động dưới chân bèo.
Bài thơ Thu điếu là một trong ba bài thơ thu của Nguyễn Khuyến, cả ba đều tuyệt vời và thể hiện tình yêu sâu đậm đối với quê hương. Riêng bài Thu điếu được coi là điển hình nhất cho mùa thu của làng quê Việt Nam, một mùa thu đẹp và thơ mộng.
Bài thơ được viết bằng thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật, ngôn ngữ tinh tế và hình ảnh sinh động. Mô tả của Nguyễn Khuyến về cảnh thu và trời thu của làng quê Việt Nam là rất chân thực và đầy cảm xúc.
Hai câu đầu:
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo
Nhà thơ không chỉ mô tả cảnh câu cá mà còn lặng ngắm vẻ đẹp của mùa thu, ngay từ câu đầu đã thể hiện điều này. Môi trường của bài thơ không chỉ là nơi câu cá mà còn là không gian yên bình của mùa thu, với nước trong veo và trời xanh ngắt.
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí
Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.
Màu biếc của sóng hòa quyện với màu vàng của lá tạo nên một bức tranh mùa thu tuyệt đẹp. Mô tả về lá vàng nhẹ nhàng đưa vèo trước gió thổi làm nổi bật vẻ đẹp của quê hương.
Bài thơ tiếp tục mở rộng không gian với hai câu cuối:
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.
Trời thu trong bài thơ được mô tả với màu xanh ngắt thăm thẳm, cùng với những tầng mây trôi lơ lửng, tạo nên một không gian mùa thu thật sâu lắng. Ngõ trúc quanh co với khách vắng teo thêm vào không khí yên bình và cô đơn của quê hương.
Cuối cùng, bài thơ kết thúc với hình ảnh người câu cá tựa gối buông cần, chờ đợi lâu mà không có gì đến. Tiếng cá đớp động dưới chân bèo gợi nhớ về sự sống động của mùa thu, nhưng cũng tạo ra một cảm giác cô đơn và buồn bã.
Thu điếu của Nguyễn Khuyến là một bức tranh mùa thu đẹp và cảm động của quê hương Việt Nam. Bài thơ này là một minh chứng cho tình yêu sâu đậm của nhà thơ đối với quê hương và thiên nhiên mùa thu, đồng thời là một tác phẩm văn học vĩ đại của văn học trung đại Việt Nam.
Mùa thu trong thơ Nguyễn Khuyến
Mùa thu luôn là một đề tài quan trọng trong thơ ca nhân loại. Trong văn học Việt Nam, có rất nhiều nhà thơ đã tạo ra những tác phẩm xuất sắc về mùa thu, trong đó có Nguyễn Khuyến với ba bài thơ thu nổi tiếng. Mỗi bài thơ trong chuỗi các tác phẩm về mùa thu của Nguyễn Khuyến đều là một bức tranh mùa thu đặc sắc, và Câu cá mùa thu được đánh giá là 'điển hình cho thơ ca mùa thu của làng quê Việt Nam' (Xuân Diệu).
Tranh vẽ về mùa thu trong thơ của Nguyễn Khuyến mở ra một cảnh sắc sống động từ nhiều góc độ: từ gần đến xa, từ thấp lên cao, từ hẹp đến rộng... Dưới nhiều góc độ như vậy, cảnh sắc mùa thu trong thơ của ông được mô tả sinh động và gợi cảm. Từ ao thu đến bầu trời thu, rồi đến con đường làng quê... mọi thứ đều phản ánh hồn thu, cảnh thu ấm áp của làng quê miền Bắc. Những hình ảnh như ao nhỏ trong veo, thuyền câu nhỏ bé, sóng biếc nhẹ nhàng, lá vàng khẽ lay đưa, tảng mây lơ lửng, con đường nhỏ quanh co... kết hợp với màu xanh của trời và nước tạo nên một không gian xanh mát, dịu dàng, với một chút màu vàng của lá rụng làm cho cảnh thu, hồn thu trở nên sống động hơn bao giờ hết. Những đường nét, màu sắc... trong tưởng tượng của người đọc tạo ra khung cảnh một buổi sớm thu yên bình ở một làng quê miền Bắc, với bầu trời cao vắng, những ao chuôm trong vắt phản chiếu bầu trời xanh, màu lá, làng quê với những con đường nhỏ quanh co, gió thu nhẹ nhàng làm lay động mặt nước, một vài chiếc lá rơi nhẹ nhàng... Trong bức tranh thu này, mọi thứ đều rất bình dị, rất dân dã. Khung cảnh ấy thường hiển hiện ở mỗi độ thu về trên những làng quê và đọng lại trong tâm trí của bao người, nhưng lần này được Nguyễn Khuyến vẽ ra với cái hồn tự nhiên, khiến ta không khỏi bị cuốn hút. Đó là một mùa thu trong trẻo, thuần khiết, mát mẻ đã đến với quê hương của chúng ta.
Cảnh trong Câu cá mùa thu là cảnh đẹp nhưng cũng đậm chất bình dị và đầy nghẹn ngào. Một không gian yên tĩnh, vắng lặng: 'Ngõ trúc quanh co khách vắng teo'. Sự di chuyển cũng tồn tại nhưng chỉ là những chuyển động nhẹ nhàng: sóng biếc gợn, lá nhẹ nhàng lay động, mây trôi lơ lửng... tiếng cá đớp mồi thì mơ hồ. Những sự di chuyển này không làm cho không khí của bức tranh thu trở nên ồn ào mà chỉ làm tăng thêm vẻ yên bình. Mọi cảnh vật, mọi vật thể trong bức tranh thu này đều toát lên sự yên bình và nghẹn ngào. Sự lạnh lẽo của nước, màu biếc của sóng, màu xanh ngắt của trời... những trạng thái, màu sắc đó cho thấy một sự yên bình đang tràn ngập từ bầu trời đến mặt đất. Mọi thứ dường như đều tĩnh lặng, như đang rơi vào trạng thái im lặng hoàn hảo. Cả con người ở đây cũng vậy. Người ngồi câu cá tựa gối, ôm cây đan, không câu được cá nhưng dường như vẫn không hề lo lắng, điều này phản ánh ở vẻ bề ngoài của họ và cả trong tâm hồn - một tâm hồn dường như cũng yên bình tuyệt đối. Con người và cảnh vật tự nhiên đã hoà quyện với nhau để tạo ra linh hồn cho bức tranh thu. Sự yên bình, sự nghẹn ngào rõ ràng là trạng thái của cảnh vật ở đây, nhưng không phải là sự yên bình của cái chết, sự mất mát sự sống, cũng không phải là sự nghẹn ngào của tuyệt vọng, đau khổ. Kết hợp với sự nghẹn ngào, sự yên bình này vẫn là sự tươi mới, lãng mạn và sức sống vĩnh cửu của thiên nhiên quê hương.
Chỉ khi gắn bó chặt chẽ với quê hương, chỉ khi có một tâm hồn nhạy cảm đến mức độ đặc biệt, Nguyễn Khuyến mới có thể tái hiện một cách tài tình tất cả vẻ đẹp giản dị của mùa thu làng quê Bắc Bộ trong những vần thơ tự nhiên, giản dị như vậy. Thơ mùa thu của Việt Nam trở nên phong phú, đặc sắc hơn nhờ vào những vần thơ như thế của Nguyễn Khuyến.
Mùa thu trong thơ Nguyễn Khuyến
Mùa thu luôn là một đề tài quan trọng trong thơ ca nhân loại. Trong văn học Việt Nam, có rất nhiều nhà thơ đã tạo ra những tác phẩm xuất sắc về mùa thu, trong đó có Nguyễn Khuyến với ba bài thơ thu nổi tiếng. Mỗi bài thơ trong chuỗi các tác phẩm về mùa thu của Nguyễn Khuyến đều là một bức tranh mùa thu đặc sắc, và Câu cá mùa thu được đánh giá là 'điển hình cho thơ ca mùa thu của làng quê Việt Nam' (Xuân Diệu).
Tranh vẽ về mùa thu trong thơ của Nguyễn Khuyến mở ra một cảnh sắc sống động từ nhiều góc độ: từ gần đến xa, từ thấp lên cao, từ hẹp đến rộng... Dưới nhiều góc độ như vậy, cảnh sắc mùa thu trong thơ của ông được mô tả sinh động và gợi cảm. Từ ao thu đến bầu trời thu, rồi đến con đường làng quê... mọi thứ đều phản ánh hồn thu, cảnh thu ấm áp của làng quê miền Bắc. Những hình ảnh như ao nhỏ trong veo, thuyền câu nhỏ bé, sóng biếc nhẹ nhàng, lá vàng khẽ lay đưa, tảng mây lơ lửng, con đường nhỏ quanh co... kết hợp với màu xanh của trời và nước tạo nên một không gian xanh mát, dịu dàng, với một chút màu vàng của lá rụng làm cho cảnh thu, hồn thu trở nên sống động hơn bao giờ hết. Những đường nét, màu sắc... trong tưởng tượng của người đọc tạo ra khung cảnh một buổi sớm thu yên bình ở một làng quê miền Bắc, với bầu trời cao vắng, những ao chuôm trong vắt phản chiếu bầu trời xanh, màu lá, làng quê với những con đường nhỏ quanh co, gió thu nhẹ nhàng làm lay động mặt nước, một vài chiếc lá rơi nhẹ nhàng... Trong bức tranh thu này, mọi thứ đều rất bình dị, rất dân dã. Khung cảnh ấy thường hiển hiện ở mỗi độ thu về trên những làng quê và đọng lại trong tâm trí của bao người, nhưng lần này được Nguyễn Khuyến vẽ ra với cái hồn tự nhiên, khiến ta không khỏi bị cuốn hút. Đó là một mùa thu trong trẻo, thuần khiết, mát mẻ đã đến với quê hương của chúng ta.
Cảnh trong Câu cá mùa thu là cảnh đẹp nhưng cũng đậm chất bình dị và đầy nghẹn ngào. Một không gian yên tĩnh, vắng lặng: 'Ngõ trúc quanh co khách vắng teo'. Sự di chuyển cũng tồn tại nhưng chỉ là những chuyển động nhẹ nhàng: sóng biếc gợn, lá nhẹ nhàng lay động, mây trôi lơ lửng... tiếng cá đớp mồi thì mơ hồ. Những sự di chuyển này không làm cho không khí của bức tranh thu trở nên ồn ào mà chỉ làm tăng thêm vẻ yên bình. Mọi cảnh vật, mọi vật thể trong bức tranh thu này đều toát lên sự yên bình và nghẹn ngào. Sự lạnh lẽo của nước, màu biếc của sóng, màu xanh ngắt của trời... những trạng thái, màu sắc đó cho thấy một sự yên bình đang tràn ngập từ bầu trời đến mặt đất. Mọi thứ dường như đều tĩnh lặng, như đang rơi vào trạng thái im lặng hoàn hảo. Cả con người ở đây cũng vậy. Người ngồi câu cá tựa gối, ôm cây đan, không câu được cá nhưng dường như vẫn không hề lo lắng, điều này phản ánh ở vẻ bề ngoài của họ và cả trong tâm hồn - một tâm hồn dường như cũng yên bình tuyệt đối. Con người và cảnh vật tự nhiên đã hoà quyện với nhau để tạo ra linh hồn cho bức tranh thu. Sự yên bình, sự nghẹn ngào rõ ràng là trạng thái của cảnh vật ở đây, nhưng không phải là sự yên bình của sự chết, của sự mất mát, cũng không phải là sự nghẹn ngào của tuyệt vọng, của đau khổ. Mà đó chính là sự yên bình của sự sống, của tình yêu, của sự tươi mới và lãng mạn, của sức sống vĩnh cửu của thiên nhiên quê hương.
Với sự tài tình và tinh tế của mình, Nguyễn Khuyến đã tái hiện lại toàn bộ vẻ đẹp giản dị của mùa thu làng quê Bắc Bộ trong những bài thơ tự nhiên, giản dị nhưng sâu lắng. Nhờ vào những tác phẩm như Câu cá mùa thu, thơ mùa thu của Việt Nam đã trở nên phong phú, đặc sắc hơn bao giờ hết.
Một bức tranh mùa thu của Nguyễn Khuyến
Nguyễn Khuyến là một trong những nhà thơ lớn của văn học Việt Nam, và tác phẩm Thu điếu là một trong những tác phẩm đặc sắc nằm trong chuỗi thơ về mùa thu của ông. Bài thơ này không chỉ mô tả về cảnh thiên nhiên mùa thu mà còn thể hiện tình yêu đối với thiên nhiên trong lòng thi sĩ.
Bức tranh mùa thu mà Nguyễn Khuyến vẽ ra trong Thu điếu là một không gian yên bình, lạnh lẽo và buồn bã. Nơi đây, sự yên tĩnh của một buổi câu cá mùa thu được tái hiện một cách chân thực:
“Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền câu bé teo teo”
Hình ảnh của 'ao thu' là biểu tượng của cuộc sống miền quê Việt Nam. Cảnh này không chỉ làm cho người đọc hình dung được cảnh vật mà còn đầy chất lạnh lẽo, vắng vẻ. Sự lạnh lẽo này không chỉ đến từ nước ao trong veo mà còn từ chiếc thuyền câu bé nhỏ, tạo nên một bức tranh mùa thu u buồn.
Trong các câu thơ tiếp theo, Nguyễn Khuyến mô tả cảnh sắc mùa thu một cách sinh động hơn:
“Sóng biếc theo làn hơi gợn tí
Lá vàng trước gió nhẹ nhàng đưa ve
Sự chuyển động của sóng và lá mùa thu được miêu tả nhẹ nhàng, mảnh mai. Sự lay động nhẹ nhàng này tạo nên một không gian thu mộc mạc, dịu dàng. Hình ảnh của sóng biếc và lá vàng như làm cho bức tranh mùa thu thêm phần sống động.
Bức tranh mùa thu của Nguyễn Khuyến không chỉ dừng lại ở mặt đất mà còn mở ra tầm nhìn về bầu trời mùa thu:
“Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt
Những con đường làng quanh co khách vắng teo”
Bầu trời cao xanh ngắt kết hợp với con đường làng quanh co tạo nên một không gian mùa thu yên bình. Trong cảnh này, sự yên tĩnh và cô đơn của mùa thu được thể hiện một cách rõ ràng.
Trước bức tranh mùa thu vắng vẻ, buồn bã, Nguyễn Khuyến như đặt tâm hồn vào việc câu cá để tìm sự thư thái:
“Tựa gối ôm câu lâu chẳng được
Chẳng có cá nào đớp đâu dưới chân bèo”
Cảnh câu cá mùa thu trở nên đầy bi thương và cô đơn. Người thơ dường như chìm vào những suy tư buồn, thất vọng. Bài thơ Thu điếu của Nguyễn Khuyến là một trong những tác phẩm nổi tiếng về mùa thu trong văn học Việt Nam, tạo ra một bức tranh mùa thu đầy cảm xúc và ý nghĩa.
