Phân tích bài thơ Thu điếu

Mẫu 1

Lời giải chi tiết:

Thu điếu thuộc vào loạt thơ thu nổi tiếng nhất của Nguyễn Khuyến. Bài thơ này mô tả một không gian nghệ thuật của mùa thu trong làng quê. Chiếc ao thu trong veo phản ánh vẻ đẹp lạnh lùng của mùa thu, còn chiếc thuyền câu bé tẻo teo thể hiện sự cô đơn và nhỏ bé. Câu thơ về sóng nước và lá vàng đưa vèo tạo ra hình ảnh hai chiều, trong đó gió nhẹ làm lá vàng đưa vèo cùng với sóng biếc lăn tăn. Phép đối tài tình tạo ra một bức tranh mùa thu đầy hòa quyện và thơ mộng.

Phần kết mở ra hình ảnh người câu cá tựa gối ôm cần, thể hiện tâm trạng chờ đợi và sự cô đơn buồn bã. Tiếng cá đớp động dưới chân bèo kết thúc bức tranh thu với một góc nhìn lãng mạn và nhẹ nhàng.

Mẫu 2

Lời giải chi tiết:

Trong thơ ca dân tộc, có nhiều bài thơ hay về mùa thu. Riêng Nguyễn Khuyến đã sáng tác ba bài thơ thuộc loạt bài thơ Nôm nổi tiếng: Thu vịnh, Thu ẩm và Thu điếu. Tất cả đều thể hiện một tình yêu sâu sắc đối với quê hương. Xuân Diệu, một nhà thơ tài hoa, đã ca ngợi bài thơ 'Thu điếu' là một biểu tượng tuyệt vời của mùa thu ở làng cảnh Việt Nam.

'Thu điếu' là một bài thơ tuyệt vời miêu tả vẻ đẹp và tình yêu của người viết đối với mùa thu và quê hương. Bài thơ này được viết bằng thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật, sử dụng ngôn từ tinh tế và biểu cảm hình ảnh. Nguyễn Khuyến đã tái hiện một cách tuyệt vời vẻ đẹp của mùa thu và trời thu ở làng quê Việt Nam.

Trong hai câu đầu, bài thơ tập trung vào hình ảnh của ao thu và chiếc thuyền câu. Nước trong ao 'lạnh lẽo' và 'trong veo', phản ánh sự se lạnh của mùa thu. Chiếc thuyền câu nhỏ bé được mô tả với từ ngữ 'bé tẻo teo', tạo nên một cảnh vật bình dị và gần gũi với quê nhà. Theo Xuân Diệu, bức tranh này chính là hình ảnh thực tế của cuộc sống ở vùng đồng bằng Bắc Bộ, nơi có nhiều ao và thuyền câu nhỏ.

Hai câu thơ tiếp theo tiếp tục mô tả cảnh vật mùa thu. Sóng nước xanh biếc và lá vàng đưa vèo tạo ra một bức tranh thuần khiết và lãng mạn. Nguyễn Khuyến đã sử dụng phép đối để kết hợp hài hòa giữa các yếu tố tự nhiên, tạo ra một cảnh vật thu đẹp đẽ và sâu lắng.

Phần kết mở ra một khung cảnh mùa thu yên bình và lẻ loi. Hình ảnh của người câu cá tựa gối ôm cần, chờ đợi vàng vẫn, được sử dụng để tôn vinh sự cô đơn và bình yên của cuộc sống nông thôn. Tiếng cá đớp động dưới chân bèo kết thúc bài thơ với một nốt nhạc êm đềm và sâu lắng.

Mẫu 3

Lời giải chi tiết:

Mùa thu tràn ngập bởi màu sắc u ám của trời, cùng với gió se lạnh và những chiếc lá vàng rơi nhẹ nhàng, làm cho cảnh vật trở nên cô đơn và nặng nề. Mùa thu thường là thời điểm khiến con người bất chợt nhớ về những kỷ niệm xưa cũ, và là nguồn cảm hứng vô tận cho các nghệ sĩ.

Nếu nhìn lại qua bài thơ 'Câu cá mùa thu' của Nguyễn Khuyến, ta sẽ thấy một bức tranh mùa thu đẹp đẽ, được trình bày trong những dòng thơ của một tài năng văn chương. Bài thơ này không khỏi làm cho ta ngạc nhiên với mật độ sử dụng vần 'eo' đặc biệt. Hãy cùng nhau đếm: có đến bảy lần sử dụng vần 'eo' trong bài thơ này. Trong ngôn ngữ tiếng Việt, vần 'eo' thường làm cho không gian, các vật thể trở nên nhỏ bé, co lại, nhưng vẫn giữ được sự tinh tế và đầy ý nghĩa.

Mùa thu đã mang trong mình không khí lạnh, khiến cho từ 'lạnh lẽo' trở nên càng thêm u ám. Nước hồ mùa thu đã rất trong, và từ 'trong veo' càng làm cho nó trở nên sâu hơn. Khoảng trống rộng lớn khiến cho chiếc thuyền câu nhỏ bé trở nên càng không đáng kể hơn với từ 'bé tẻo teo'. Hình ảnh 'Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo' khiến chúng ta nhớ đến những câu thơ tuyệt vời khác về lá cây, như trong bài của Trần Đăng Khoa:

Ngoài thềm rơi chiếc lá đa

Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng.

Bức tranh mùa thu trong bài thơ trở nên sống động dưới bàn tay tài hoa của nhà thơ. Hai dòng đầu tiên của bài thơ giới hạn không gian lại trong 'ao thu', tạo ra một không gian nhỏ bé, đặc biệt. 'Ao thu' là một khái niệm đầy lạ kỳ, nhưng lại rất độc đáo. Toàn bộ bức tranh như được vẽ trên một khung nhỏ có thể chứa trong lòng bàn tay của chúng ta.

Mặc dù cảnh vật được miêu tả là yên bình, nhưng lại gợi lên một sự sống động mãnh liệt. Đến khi nhà thơ di chuyển cái nhìn từ 'ao thu' đến bầu trời, chúng ta bắt gặp: 'Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt'.

Từ 'lơ lửng' tạo ra một cảm giác nhẹ nhàng, tĩnh lặng, nhưng vẫn có sự chuyển động. Các đám mây như bồng bềnh, bay trên bầu trời xanh ngắt của mùa thu. Sự chuyển động của chiếc thuyền câu cũng tạo ra một cảm giác nhẹ nhàng, nhưng vẫn đầy sức sống. Trong câu thơ: 'Sóng biếc theo làn hơi gợn tí'.

Câu thơ này gợi lên hình ảnh của sóng nhẹ nhàng lăn tăn trên mặt hồ. Bức tranh mùa thu trong bài thơ như được vẽ ra trong sự yên bình, tĩnh lặng. Câu thơ 'Ngõ trúc quanh co khách vắng teo' tạo ra một cảm giác lạnh lẽo, nhưng vẫn mang trong nó một vẻ đẹp bình dị, thanh bình.

Con người trong bài thơ trở nên rõ ràng hơn qua hai dòng cuối cùng:

'Tựa gối buông cần lâu chẳng được

Cá đâu đớp động dưới chân bèo'

Câu 'Tựa gối buông cần' có vẻ lạ lẫm, nhưng lại chứa đựng một ý nghĩa sâu xa về nỗi buồn của nhà thơ. Cái kết thúc bất ngờ với câu 'Cá đâu đớp động dưới chân bèo' làm cho cảnh vật mùa thu trở nên sống động hơn, nhưng cũng tạo ra một sự im lặng lạnh lẽo.

Bài thơ 'Câu cá mùa thu' không chỉ là một bức tranh tĩnh lặng của mùa thu, mà còn là một biểu tượng của vẻ đẹp thiên nhiên tươi đẹp của Việt Nam. Đọc bài thơ này, ta lại một lần nữa yêu quý vùng đất hình chữ S này hơn nữa...