Phân tích chi tiết bài thơ 'Thuốc' của Lỗ Tấn trong sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 12 tập 2. Câu hỏi 2: Hình ảnh của nhà cách mạng Hạ Du được mô tả như thế nào? Thái độ của tác giả? Ý nghĩa của cuộc trò chuyện trong quán trà về Hạ Du?
Tìm hiểu tổng quan
Lời giải chi tiết:
Tóm tắt văn bản: Vợ chồng lão Hoa, chủ quán trà, mua bánh bao tẩm máu người cộng sản từ Cổ Đình Khẩu để cứu con trai Thuyên mắc bệnh lao nặng. Mặc dù Thuyên ăn bánh bao, tình hình sức khỏe vẫn tiếp tục suy giảm. Trong cuộc trò chuyện tại quán trà, mọi người phê phán Hạ Du, một người cách mạng bị bắt giữ và hành hình. Cuối cùng, Thuyên vẫn không qua khỏi bệnh và ngày Thanh Minh, bà Hoa và mẹ Hạ Du gặp nhau và phát hiện mình có chung số phận, khi thấy vòng hoa trên mộ Hạ Du.
Bố cục: 4 phần - Mua thuốc: Lão Hoa mua bánh bao tẩm máu người cộng sản để cứu Thuyên - Ăn thuốc: Thuyên ăn bánh bao tẩm máu nhưng tình hình sức khỏe không cải thiện - Trò chuyện về thuốc: Cuộc trò chuyện trong quán trà về thuốc và về Hạ Du - Hậu quả của việc dùng thuốc: Bà Hoa và mẹ Hạ Du gặp nhau và chia sẻ nỗi buồn trên mộ Hạ Du.
Tìm hiểu câu 1
Câu 1 (trang 111 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
Hình tượng của chiếc bánh bao tẩm máu người mang ý nghĩa gì?
Lời giải chi tiết:
- Nghĩa thực: Là một phương thuốc truyền thống của người Trung Quốc xưa, dùng để chữa bệnh lao.
- Gợi liên tưởng đến hành động ăn thịt người.
- Nghĩa biểu tượng: Chiếc bánh bao tượng trưng cho sự tăm tối, mê tín và dị đoan trong xã hội Trung Quốc thời điểm đó.
Câu 2
Hình tượng người cách mạng Hạ Du hiện ra như thế nào? Qua cuộc thảo luận trong quán trà về Hạ Du, Lỗ Tấn muốn truyền đạt điều gì?
Lời giải chi tiết:
* Hình tượng người cách mạng Hạ Du
- Hạ Du không được miêu tả rõ ràng, chỉ qua một số chi tiết: một thanh niên trẻ tuổi mới hai mươi, từ gia đình nghèo, có mẹ già, có lòng dũng cảm cao cả (trước khi qua đời, ông còn mơ ước thoát khỏi nhà tù làm cách mạng).
- Người bị xử chém mà ông Cả Khang đã lấy máu tẩm bánh bao bán cho lão Hoa
- Trong nhà lao tử tù: vẫn kiên định tuyên truyền cách mạng chống chế độ Mãn Thanh.
=> Hạ Du: người chiến sĩ tiên phong dám hy sinh vì lý tưởng cách mạng, trung thành với lý tưởng cho đến khi qua đời dù bị hiểu lầm, tra tấn, hành hình.
* Điều tác giả muốn truyền đạt qua cuộc thảo luận trong quán trà về Hạ Du:
- Đối với Hạ Du là thái độ ngưỡng mộ, tôn trọng (trái ngược với thái độ chỉ trích, xác định 'căn bệnh quốc dân' đối với những người dân thông thường xung quanh Hạ Du).
- Sự lạc hậu của xã hội Trung Quốc hiện đại.
- Niềm đam mê yêu nước nhưng vẫn còn xa rời quần chúng của những người chiến sĩ cách mạng.
Câu 3
Câu 3 (trang 111 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
Không gian nghệ thuật của truyện được mô tả như một không gian tối tăm, ẩm ướt, đầy những giới hạn, nhưng thời gian lại có sự phát triển. Từ mùa thu 'trảm quyết' đến mùa xuân 'thanh minh', tác giả muốn truyền đạt điều gì thông qua chi tiết vòng hoa?
* Không gian, thời gian nghệ thuật trong truyện
Câu chuyện diễn ra vào hai buổi sáng của hai mùa:
- Buổi sáng đầu tiên có ba phân đoạn: cảnh đi mua bánh bao tẩm máu người trong sự mong đợi, cảnh tại pháp trường và cảnh cho con ăn bánh, cảnh quán trà... Ba phân đoạn diễn ra gần như liên tục, trong một không gian thu lạnh. Cảnh quán trà và đường phố là nơi tập trung của nhiều nhóm người, từ đó có thể hình dung được tâm trạng của cộng đồng và ý thức xã hội.
- Buổi sáng cuối cùng là vào dịp tết thanh minh - mùa xuân bắt đầu nảy mầm. Mùa thu lá rơi, mùa xuân lại bắt đầu những đợt phục sinh, mạch suy tư lạc quan của tác giả được thể hiện qua sự thay đổi của môi trường.
* Ý nghĩa của vòng hoa trên mộ Hạ Du:
- Vòng hoa có thể được xem là biểu tượng của 'chiếc bánh bao tẩm máu'. Tác giả phủ nhận vai trò của chiếc bánh bao tẩm máu, thay vào đó, ông mơ ước tìm ra một loại thuốc mới - có thể chữa trị mọi bệnh tình tinh thần cho toàn xã hội, nhưng điều kiện cần là mọi người phải có hiểu biết về tư tưởng cách mạng, phải thấu hiểu 'ý nghĩa của sự hy sinh' của những người chiến sĩ cách mạng.
- Với chi tiết vòng hoa trên mộ Hạ Du, chủ đề tư tưởng của tác phẩm được thể hiện đầy đủ, giúp không gian của truyện không còn u ám, tăm tối nhưng điều mà tác giả truyền đạt cho độc giả không phải là tư tưởng bi quan.
Luyện tập
Luyện tập
Lời giải chi tiết:
Câu 1 (trang 111 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
Ý nghĩa của các chi tiết: người chết bị chém ở bên trái, người chết vì bệnh, người chết vì nghèo ở bên phải, và họ bị tách biệt bởi một con đường nhỏ?
- Quan điểm lạc hậu của cộng đồng đương thời, Lỗ Tấn muốn nói về căn bệnh quốc dân của người Trung Quốc
- Con đường đó phản ánh sự thụ động, phân biệt giai cấp trong xã hội
- Con đường cũng thể hiện sự chia rẽ trong quan điểm, tình cảm của xã hội Trung Quốc thời điểm đó
Câu 2 (trang 111 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
Câu hỏi của bà mẹ trước vòng hoa trên mộ Hạ Du: 'Như vậy là thế nào?' có ý nghĩa gì?
- Câu hỏi đó của bà mẹ trước vòng hoa trên mộ Hạ Du: 'Như vậy là thế nào?'
+ Thể hiện sự kinh ngạc, đau buồn, ngạc nhiên, và bất ngờ về sự thật đằng sau cái chết của con mình
+ Cũng ẩn chứa niềm vui vì có người hiểu con mình (điều này được chứng minh bởi việc sau câu hỏi đó, bà mẹ bắt đầu khóc, sau đó lại khẩn cầu cho con mình qua bằng chứng nghiệm).
=> Hiện tượng đó chỉ ra rằng đã có sự hiểu biết từ phía một số cộng đồng địa phương, và hứa hẹn sự hiểu biết từ mọi người trong tương lai không xa. Qua câu hỏi đó, tác giả cũng muốn ánh sáng lên một luồng hy vọng cho sự hy sinh vĩ đại của người cách mạng.
Tổng kết
Lời giải chi tiết:
Thuốc là hồi chuông cảnh báo căn bệnh mê muội của người Trung Hoa đầu thế kỉ XX; nhà văn bày tỏ niềm tin vào tương lai: nhân dân sẽ thức tỉnh, hiểu cách mạng và dấn bước theo cách mạng. Lỗ Tấn được tôn vinh là "linh hồn dân tộc" vì nhà văn đã đau nỗi đau của dân tộc Trung Hoa thời cận đại: "nhân dân thì ngủ say trong một cái nhà hộp bằng sắt", còn người cách mạng thì "bôn ba trong chốn quạnh hiu". Cô đọng và súc tích, Thuốc là một truyện ngắn mang kích thước của một truyện dài. |