1. Dàn ý phân tích bài thơ 'Tức cảnh Pác Bó'
A. Mở bài
- Giới thiệu về tác giả và tác phẩm
B. Thân bài
* Cuộc sống và công việc của Bác tại núi rừng Pác Bó
+ Sự tương phản giữa sáng và tối, ra vào, thể hiện nhịp sống đều đặn và hài hòa.
+ Các món ăn giản dị như cháo ngô và rau măng, biểu thị một cuộc sống tự túc và sự chuẩn bị sẵn sàng đối mặt với thử thách.
+ Điều kiện làm việc đơn sơ với bàn đá, nhưng công việc lại mang ý nghĩa quan trọng liên quan đến vận mệnh cách mạng của Việt Nam.
* Phong thái thanh thản và tinh thần lạc quan của nhân vật trữ tình.
+ Mặc dù cuộc sống còn nhiều thiếu thốn, Bác vẫn duy trì tinh thần vui vẻ với cách diễn đạt hóm hỉnh và đầy sức sống.
+ Câu thơ cuối của Bác gợi ý rằng việc sống hòa mình với thiên nhiên là một loại 'quý tộc' của thi sĩ.
* Nghệ thuật
+ Thể thơ tứ tuyệt ngắn gọn và súc tích
+ Ngôn ngữ đơn giản và mộc mạc
+ Phép đối lập thể hiện tâm trạng và tinh thần lạc quan của Bác
C. Kết luận
Khẳng định giá trị sâu sắc của bài thơ.
2. Phân tích bài thơ 'Tức cảnh Pác Bó' của Hồ Chí Minh
Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là một nhà cách mạng vĩ đại mà còn là một nhà văn và nhà thơ nổi tiếng. Các tác phẩm của Người có giá trị to lớn đối với nền văn học Việt Nam, với bài thơ 'Tức cảnh Pác Bó' là một minh chứng tiêu biểu.
Trong suốt cuộc đời, Hồ Chí Minh không hề có ý định xây dựng cho mình một sự nghiệp văn chương, và Người cũng không tự nhận mình là nhà văn hay nhà thơ. Tuy nhiên, Người yêu thích văn thơ và nhận thấy rằng chúng có thể trở thành vũ khí đấu tranh. Người từng viết:
'Ngâm thơ ta vốn không ham
Nhưng vì trong ngục biết làm chi đây
Ngày dài ngâm ngợi cho khuây'
Vừa ngâm thơ vừa chờ ngày giải thoát.'
Quan điểm sáng tác của Bác rất độc đáo, coi văn nghệ như một công cụ đấu tranh, và nghệ sĩ là chiến sĩ. Văn chương cần phải phục vụ cho sự nghiệp cách mạng. Sự nghiệp sáng tác của Bác nổi bật ở ba lĩnh vực chính: văn chính luận, truyện và kí, cũng như thơ ca.
Sự nghiệp văn thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một di sản văn hóa quý báu, với nhiều tác phẩm để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người Việt Nam. Các tác phẩm này không chỉ chứa đựng giá trị truyền thống mà còn phản ánh sự kết tinh của cả dân tộc và nhân loại.
'Sáng ra bờ suối, tối vào hang'
'Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng'
Bàn đá nghiêng ngả dịch sử Đảng
Cuộc đời cách mạng thật sự là vinh quang'
Bài thơ 'Tức cảnh Pác Bó' được viết sau khi Hồ Chí Minh trở về nước sau hơn ba mươi năm phiêu bạt khắp nơi. Trong bối cảnh tình hình trong nước và quốc tế đầy biến động, Bác đã trở về để dẫn dắt cách mạng Việt Nam. Người chọn hang Pác Bó (Cao Bằng) làm nơi cư trú và làm việc. Dù sống trong điều kiện khó khăn, Người vẫn giữ tinh thần lạc quan và yêu đời. 'Với Nguyễn Ái Quốc và các đồng đội, những ngày ở Pác Bó giống như những ngày vui không ngừng, đầy màu sắc của sự chờ đợi những chuyển biến lớn lao.' Sống giữa thiên nhiên, Người đã viết nên bài thơ 'Tức cảnh Pác Bó' với cảm xúc tự nhiên và chân thật.
Tên bài thơ 'Tức cảnh Pác Bó' phản ánh ngay từ đầu rằng cảm hứng thơ đến từ việc thấy cảnh đẹp mà không cần chuẩn bị, đó là những câu thơ được viết ngẫu hứng sau những giờ làm việc. Bài thơ thể hiện tâm trạng thư thái và ung dung của tác giả.
'Sáng ra bờ suối, tối vào hang'
Phần mở đầu của bài thơ mang đến những hình ảnh đối lập như 'sáng' và tối, 'ra' và 'vào', 'bờ suối' và 'vào hang'. Những câu thơ này không chỉ mô tả nhịp sống hàng ngày của Bác ở hang Pác Bó mà còn phản ánh điều kiện sống và làm việc khó khăn, thiếu thốn. Tuy nhiên, Bác vẫn coi đó là sự an nhàn và tận hưởng.
'Cháo ngô, rau măng luôn sẵn có'
Trong câu thơ tiếp theo, ta thấy hình ảnh bữa ăn đơn sơ của Bác. Cảnh măng trong thơ của Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng được nhắc đến:
'Thu ăn măng trúc, đông ăn giá'
'Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao'
Sự tương đồng giữa Bác và Nguyễn Bỉnh Khiêm thể hiện ở những món ăn giản dị, cuộc sống tự túc, tự cấp. Dù vậy, Bác dùng từ 'sẵn sàng' để diễn tả, cho thấy việc ăn những món ấy với Người là sự thích nghi, tinh thần lạc quan, và là một thú vui, chứ không phải là điều đáng ca thán. Trong hoàn cảnh khó khăn, Bác vẫn duy trì sự chủ động và không than vãn.
'Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng'
Có thể tưởng tượng rằng, một vị lãnh tụ vĩ đại như Bác sẽ làm việc trong một văn phòng sang trọng. Thế nhưng, nơi làm việc của Người lại là một 'bàn đá chông chênh', thể hiện sự thiếu thốn và khó khăn. Tuy vậy, từ chiếc bàn đá ấy đã được viết ra nhiều quyết định quan trọng cho cách mạng. Câu thơ không chỉ phản ánh điều kiện làm việc gian khổ mà còn khẳng định sự lạc quan và tinh thần làm việc của Bác.
'Cuộc đời cách mạng thật là sang'
Bài thơ khép lại bằng từ 'sang', cho thấy dù làm việc giữa thiên nhiên trong hoàn cảnh thiếu thốn, Bác vẫn cảm thấy cuộc đời cách mạng là một vinh dự lớn lao. Việc phục vụ nhân dân và đấu tranh cho độc lập dân tộc là niềm hạnh phúc của Bác, vượt xa mọi định nghĩa về sự sang trọng. Phong thái của Bác thể hiện sự ung dung, lạc quan, và yêu đời, điều mà ít ai có được.
Bài thơ là sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại, với ngôn từ súc tích và hình ảnh phong phú. Nhân vật trữ tình hiện lên với vẻ ung dung hòa mình vào thiên nhiên, song vẫn gắn bó chặt chẽ với những vấn đề thời sự và cách mạng. Niềm tin và tự hào của Bác lấp lánh trong từng câu chữ. Chính sự bình thản và tinh thần kiên cường đã tạo nên vẻ quý báu của cuộc đời một con người tận tâm với tổ quốc. Chỉ qua bốn câu thơ ngắn gọn, chúng ta cảm nhận rõ hơn về một giai đoạn quan trọng trong hoạt động cách mạng của Bác. Vượt qua mọi thử thách, Bác luôn tin vào sự thành công của cách mạng. Thơ của Bác vừa đơn giản, sâu sắc, vừa mang đậm dấu ấn cổ điển và hơi thở thời đại. Tức cảnh Pác Pó là minh chứng rõ nét của tinh thần thơ ca đó.
Trên đây là phân tích về tác phẩm Tức cảnh Pác Pó mà Mytour muốn gửi đến bạn đọc. Xin chân thành cảm ơn sự quan tâm theo dõi của bạn.