Đề bài: Phân tích bài thơ Xúc cảnh của Nguyễn Đình Chiểu
Bài làm:
'Bao nhiêu con thuyền chẳng thể đếch đong đưa
Mấy kẻ gian tà bút, chẳng làm tối sáng.'
Đó là quan điểm sáng tạo của nhà thơ Nguyễn Đình Chiều, một tên tuổi lớn trong văn học trung đại Việt Nam. Ông để lại nhiều tác phẩm nổi tiếng với tinh thần nhân đạo sâu sắc, trong đó có bài thơ 'Xúc cảnh' để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả. Đó là lời chân thành bày tỏ tâm tư của tác giả trước tình hình đất nước thời đó.
Khởi đầu bài thơ, là sự lo âu trước thực tế đất nước:
'Hoa cỏ ngả nghiêng, ngóng đợi gió đông
Chúa Xuân hỡi, có nghe thấu không?'
Bức tranh mở đầu hiện lên là hình ảnh của 'hoa cỏ', biểu tượng ẩn dụ cho tâm hồn của những con người Việt Nam. Tác giả đang chờ đợi sự xuất hiện của 'gió đông', một điều bí ẩn sẽ đến với quê hương. Ông ta chìm đắm trong ước muốn, mong đợi rằng điều kỳ diệu sẽ đến với đất nước trong bối cảnh khó khăn này. Ông ao ước cho sự bình yên, ấm no, và hạnh phúc cho nhân dân. Một câu hỏi tinh tế được đặt ra, một câu hỏi không có câu trả lời cho Đức Chúa Xuân, thể hiện sự mong manh, không chắc chắn về tương lai của đất nước lúc đó.
Nguyễn Đình Chiểu luôn theo dõi diễn biến của quốc gia trong từng khoảnh khắc lịch sử:
'Mây giăng trên ải Bắc, nhạn đậu tin tức'
Khi non Nam chìm trong ánh hoàng hôn
Dòng sông xưa nay đã chia đôi
Nắng sương giờ đây đã khuất phố biên giới.
Thông qua những dòng thơ này, chúng ta nhận ra sự tàn ác của kẻ thù. Tác giả sử dụng 'mây giăng trên ải Bắc' và 'non Nam chìm' để tả sự tàn ác của kẻ thù, khiến cho cuộc sống của nhân dân trong nước bị lẫn lộn và mơ hồ. 'Nhạn đậu tin tức' - tác giả và nhân dân đều đang chờ đợi điều gì đó tốt lành, nhưng tin tức lại mong manh như 'khuất phố biên giới'. Bờ cõi hiện tại đã bị chia cắt, nhân dân sống trong khó khăn do áp bức của kẻ xâm lăng. Sự thất vọng và tức giận dường như đã đạt đến đỉnh điểm, khiến tác giả không giữ được lòng hận thù khi nói lên: 'giờ đã khuất phố biên giới'. Những dòng thơ làm cho người đọc hiểu rõ hơn về cảnh thực đau đớn bấy giờ, khi mất mất tự do và quyền lực, tác giả tỏ ra căm ghét quân thù.
Kết luận bằng hai câu, tác giả hy vọng đất nước sẽ chứng kiến một kỳ tích, mong rằng người lãnh đạo sẽ tìm ra giải pháp để khôi phục vinh quang:
'Khi thánh đế ân soi sáng
Một trận mưa tố làm sạch núi sông.'
Có vẻ như tất cả niềm tin và hy vọng của mọi người đều hướng về 'thánh đế'. Nhân dân kỳ vọng nhà vua sẽ nắm bắt cơ hội để giành lại độc lập cho dân tộc. Hãy lắng nghe lòng dân, hãy đưa ra những bước hành động để giúp dân và đất nước, mang lại hòa bình và hạnh phúc cho mọi người. Chỉ khi là một người yêu nước và thương dân, tác giả mới có thể sáng tạo ra những bài thơ đẫm cảm và chân thành như vậy.
Chỉ với tám dòng thơ, chúng ta có thể cảm nhận được lòng nhân ái của tác giả dành cho dân tộc. Mặc dù tác giả mù nhưng không ngăn cản được ý chí góp phần cho đất nước. Bằng bút và tâm huyết, ông ta viết ra những tác phẩm nhân văn, lên án những tội ác của kẻ xâm lăng. Ông ta là một nhà thơ, một ngôi sao sáng trong văn hóa Việt Nam thời trung đại.
Bài thơ Xúc Cảnh của Nguyễn Đình Chiểu là một tác phẩm nổi tiếng. Ngoài việc đọc bài văn Bình giảng bài thơ Xúc cảnh của Nguyễn Đình Chiểu, học sinh và giáo viên có thể tham khảo thêm các bài văn mẫu như Phân tích bài thơ Xúc cảnh của Nguyễn Đình Chiểu hoặc những phần Soạn bài Xúc cảnh. Chắc chắn những tài liệu hữu ích này sẽ hỗ trợ trong quá trình tìm kiếm và học tập, giúp các em học sinh đạt kết quả tốt nhất.