Phân Tích Bài Thu ẩm

Bài Phân Tích: Thu ẩm

Mẫu Văn Phân Tích Bài Thu ẩm

Bài Viết:

Nguyễn Khuyễn, nhà thơ tài năng, phẩm cách thanh cao, niềm đam mê yêu nước, từng từ bỏ sự nghiệp quan trọng để theo đuổi con đường thơ, vì không khoái chính quyền thực dân Pháp và hệ thống chính trị phong kiến tả tơi. Ông tạo dựng sự nghiệp thơ phong phú với cả chữ Hán và Nôm, trong đó, chùm thơ thu bằng chữ Nôm và Thu ẩm là những tác phẩm nổi tiếng nhất.

Tựa đề 'Thu ẩm' gần như có thể hiểu là mùa thu, thưởng thức rượu. Ở đây, uống rượu không chỉ là hành động nốc nhanh chai, nắm bầu, mà là sự tận hưởng lịch sự vẻ đẹp văn nhã của một thi sĩ đối diện với khung cảnh mùa thu trữ tình. Hai câu đầu như sau:

'Nhà cỏ thấp che phủ lạc lõng,
Đèn đêm đường tối bóng lững loè.'

Khác biệt so với Thu vịnh, mùa thu trong Thu ẩm hiện lên qua con mắt của thi nhân ngà ngà say rượu như một bức tranh tối tăm, êm đềm, tràn ngập bản sắc làng quê bình dị với 'Năm gian nhà cỏ thấp le te'. Nơi đây không bừng sáng đèn đường như những khu vực sôi động của thành phố mà thay vào đó là những 'ngõ tối' kèm theo ánh sáng dịu dàng 'lập lòe' của đom đóm đang điều hướng trong bóng tối. Sương đêm mỏng manh giăng như màu 'khói nhạt' bên cạnh giậu cây tần trồng trước nhà, hình ảnh 'bóng trăng loe' nhàn nhạt, 'lóng lánh' trên mặt ao phẳng lặng trước sân nhà. Và bầu trời mùa thu vẫn là điểm nhấn đặc sắc với màu xanh ngắt nền nã, trong trẻo, như là kết quả của tâm huyết nhuộm lên từng đám mây. Ngược lại với màu xanh tinh tế của bầu trời mùa thu, đôi mắt của người thưởng rượu tỏa sáng sắc đỏ ấm áp, truyền tải cảm xúc say mê.

Bài thơ đặc sắc ở chỗ sáu câu đầu mô tả cảnh vật, tả người, nếu quan sát kỹ, người đọc sẽ nhận ra những nét vẽ cao thấp, gần xa, lúc đậm đà lúc nhạt nhòa. Cao trong 'Năm gian nhà cỏ thấp le te', hiện rõ độ sâu của bóng đêm dài hun hút, cảm nhận sương khói nhạt nhòa lan tỏa xung quanh giậu cây tần trồng phía trước nhà, cùng với màu xanh ngắt đậm đà trên bầu trời cao thăm thẳm. Cảm giác mỏng manh của ánh trăng 'lóng lánh' khi bóng trăng phủ lên mặt ao, 'loe' ra như lớp vàng mảnh dịu dàng. Đến câu 'Mắt lão không vầy cũng đỏ hoe', hình ảnh của đôi mắt hơi sâu, cất chứa cánh cửa tâm hồn trong tình trạng say mê cảnh mùa thu yên bình, dịu dàng.

Ở hai câu thơ cuối:

'Rượu nói rằng thú vị thật thú vị
Chưa đầy ba chén đã say nhè'

Đây là nhận xét đầy tinh tế của một thi nhân về rượu. Trái với quan niệm phổ biến rằng rượu là niềm vui tao nhã, làm dịu đi tâm hồn, nhà thơ Nguyễn Khuyến lại cho rằng 'hay chả mấy', như thể không có gì tuyệt vời. Thú vị hơn, ông là một người không biết uống rượu, vậy thì tại sao lại chơi chơi xổ số tài về rượu? Có phải ông lần đầu hoặc ít khi uống rượu không? Câu chuyện này làm cho chúng ta tò mò về lý do nhà thơ lại quan tâm đến rượu. Trong khi nhiều người xem rượu, câu cá, làm thơ là ba thú vui của những người ẩn dật, thong thả, hoặc uống rượu, ngắm hoa, vịnh trăng là niềm vui thanh cao tao nhã, thì đối với nhà thơ này, việc uống rượu chỉ là điều nhẹ nhàng, yên bình, không làm ồn ào hay huyên náo, chỉ đơn giản là yên lặng, âm thầm ngắm trăng, trời rồi nhấm nháp rượu và thiu thiu vào giấc ngủ. Cảnh uống rượu của Nguyễn Khuyến khiến chúng ta liên tưởng đến cảnh vật cô đơn, trống trải trong từng cảnh và cảm xúc của nhà thơ. Bởi chỉ cần nhìn phong thái uống rượu, chúng ta cũng cảm nhận được nỗi buồn, thứ một là buồn trước thay đổi của thế giới xung quanh, đất nước đang hỗn loạn, thứ hai là buồn trước sự cô đơn khi những người thân yêu liên tục ra đi, chúng ta phải đối mặt với sự mất mát của người già. Nhà thơ ở lại một mình, đối mặt với những căn bệnh và sự già nua, không còn cách gì khác ngoài việc tìm đến rượu. Chỉ vài chén là đủ khiến ông say, và khi say ông ngủ, ngủ thì quên hết, không còn buồn. Một hình ảnh đầy xúc động về người quân tử tài năng gặp nhiều biến động xấu trong cuộc sống.

Thu ẩm của Nguyễn Khuyến là bức tranh về mùa thu, về chén rượu đắng cay của một thi nhân đối mặt với khó khăn của cuộc đời. Tên bài thơ đã gợi mở cho chúng ta về một mùa thu, nhưng ngoại trừ nhan đề, chẳng có dấu vết nào về chữ 'thu' khác. Điều này làm cho bài thơ trở nên độc đáo và đặc biệt, khiến chúng ta tưởng như không phải là mùa thu mà là mùa khác. Bài thơ mô tả một mùa thu nhẹ nhàng, trầm lắng, với nhiều tâm trạng buồn, cảm giác cô đơn của thi nhân, qua đó là sự tinh tế và tài năng trong cách Nguyễn Khuyến làm thơ.

Thu ẩm là một trong những tác phẩm nổi bật của Nguyễn Khuyến. Bài làm văn Phân tích bài Thu ẩm không chỉ làm rõ nội dung và tư tưởng đặc sắc, mà còn chuyển tải qua bút pháp thơ độc đáo, là biểu tượng của tác phẩm của nhà thơ. Nó không chỉ dừng lại ở mô tả mùa thu và chén rượu, mà còn mở ra nhiều khía cạnh khác của cuộc sống và tâm hồn con người. Cùng với đó, nhà thơ đã để lại ấn tượng mạnh mẽ về tài năng và tầm nhìn sâu sắc về con người và xã hội.