Trong lịch sử văn học cách mạng nước nhà, hiếm có nhà thơ nào lại có những tác phẩm mang đậm dấu ấn của mỗi giai đoạn lịch sử như thơ Tố Hữu. Tình yêu quê hương, đất nước sâu nặng đã được thể hiện qua những vần thơ cách mạng của ông. Đọc những tác phẩm của ông, chúng ta cảm nhận được một tâm hồn thơ phong phú, một trái tim nhân ái và một lòng trung trinh với Đảng, với Tổ Quốc, với nhân dân.
“Dù ai thay ngựa giữa dòng
Cuộc sống vẫn tiếp tục, không ngừng
Ta vẫn là chính mình, kiên định
Tự tin bước vào trận đấu cứu nguy cho giống loài”
Tất cả các tác phẩm thơ của Tố Hữu đều nảy sinh từ lý tưởng cách mạng, từ mong muốn giành độc lập, tự do và hạnh phúc cho nhân dân, từ lòng tin, chính nghĩa, công bằng và sự thật trong cuộc sống. Một trong những giá trị nổi bật của thơ Tố Hữu là tính tích cực được biểu hiện qua những tập thơ nổi tiếng như: Từ ấy, Việt Bắc, Ra trận, Gió lộng,…
Bài thơ Từ ấy được Tố Hữu sáng tác vào tháng 7/1938; tiêu đề này cũng trở thành tên của tập thơ đầu tiên của ông. “Từ ấy” có thể coi là tiếng hát của thanh niên yêu nước Việt Nam, biểu lộ sự nhận thức về lý tưởng Mác - Lê Nin trong ngày lễ lớn của cách mạng:
Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Ánh sáng chân lí chiếu qua trái tim
Hồn tôi như một vườn hoa lá
Đầy hương thơm và tiếng chim vang vọng
Từ ấy là một giai đoạn lịch sử ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc đời của nhà thơ khi ông chấp nhận chủ nghĩa Mác - Lênin. Đó là một kỷ niệm sâu sắc của thanh niên yêu nước khi chạm mặt lý tưởng cách mạng. Ban đầu, những người thanh niên như Tố Hữu, dù đầy nhiệt huyết, nhưng vẫn mơ mộng trong cuộc sống nô lệ, đang trải qua thời kỳ bất ổn dưới sự thống trị của thực dân phong kiến, “băn khoăn đi kiếm lẽ yêu đời”. Chính trong bối cảnh đó, lý tưởng cộng sản đã như ánh nắng mặt trời, làm tan đi những bóng tối, mở ra một lối sống cao đẹp cho thanh niên, hướng tới một tương lai tươi sáng cho dân tộc.
Thanh niên học sinh Tố Hữu đã chấp nhận lý tưởng ấy không chỉ bằng trí óc mà còn bằng trái tim, không chỉ bằng tri thức mà còn bằng tình cảm:
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Ánh sáng chân lý chiếu qua trái tim”
Từ ấy đã làm cho tâm hồn của Tố Hữu “bừng nắng hạ”, là một dòng sáng rực rỡ, ấm áp như ánh nắng vàng mang lại hạnh phúc sâu lắng. Chỉ khi đọc những bài thơ sau này, chúng ta mới thấy được niềm vui của Tố Hữu trước ánh sáng rạng ngời của chân lí.
“Trong đời tối tăm, ta cần tìm ánh sáng”
Chỉ có một con đường cách mạng mà ta phải theo”
Đó chính là bản chất của lý tưởng cộng sản đã khiến cho chàng thanh niên 18 tuổi đầy say mê, mê đắm trước điều kỳ diệu đó:
“Ánh sáng chân lí chiếu qua trái tim”
Ánh sáng chân lí là biểu tượng ẩn dụ cho lý tưởng của Đảng, của cách mạng, là mặt trời của chủ nghĩa xã hội. Tố Hữu, với tấm lòng nhiệt thành, tự hào chấp nhận ánh sáng của mặt trời, sẵn sàng hành động cho lý tưởng cách mạng cao đẹp. Vì lí tưởng đã “chiếu sáng” vào tim - nơi tổng hợp tình cảm và ý thức, chỉ khi đó hành động mới thực sự đúng đắn khi có lý tưởng cách mạng, khi có ánh sáng rực rỡ của mặt trời chân lí chiếu sáng.
Lý tưởng cách mạng đã thay đổi hoàn toàn một con người, một cuộc đời. So sánh để khẳng định một sự biến đổi kì diệu mà lý tưởng cách mạng mang lại:
“Hồn tôi như một vườn hoa lá,
Đầy hương thơm và tiếng chim vang vọng”
Âm điệu tỉnh lặng và sự say đắm, ngọt ngào của lí tưởng là thứ chủ yếu làm say lòng ta. 'Hồn' con người đã trở thành một 'vườn hoa', nơi tươi thắm với hương sắc, và vang vọng tiếng chim hót. Hiện thực và lãng mạn hòa quyện tạo nên sức sống cho những câu thơ này.
Nếu khổ đầu là niềm vui phấn khởi, thì khổ thứ hai và thứ ba là biểu hiện quyết tâm của người thanh niên cộng sản, sẵn sàng hy sinh cái tôi nhỏ bé của mình cho sự thống nhất và lớn mạnh của quần chúng. Người đọc cảm động trước lòng chân thành và quyết tâm của một nhà thơ từ giai cấp tiểu tư sản, sẵn lòng gắn bó với mọi người:
Tôi liên kết hồn tôi với mọi người
Để chia sẻ mọi khó khăn
Để hồn tôi chia sẻ mọi nỗi đau
Gần bên nhau tạo nên sức mạnh cho cuộc sống
“Buộc” và “chia sẻ” là hai khái niệm khác nhau nhưng cùng thể hiện sự nhận thức mới về cuộc sống của Tố Hữu. “Buộc” là tinh thần đoàn kết, tự nguyện gắn bó với nhân dân lao động Việt Nam
Để chia sẻ khó khăn cùng mọi người
Xác định vị trí của mình chỉ đứng trong hàng ngũ nhân dân lao động không đủ, Tố Hữu còn thể hiện tinh thần đoàn kết và tình cảm nồng thắm với nhân dân. Tình yêu người, yêu đời trong Tố Hữu đã trở thành chủ nghĩa nhân đạo cộng sản. Nhà thơ muốn trở thành một phần của cuộc sống, hy sinh cho lẽ sống và xây dựng một xã hội công bằng. Từ đó, Tố Hữu tỏ ra tự hào khi là một phần của gia đình những người nghèo khó:
Tôi thuộc về hàng triệu nhà
Em của hàng triệu kiếp phôi pha
Anh của hàng triệu đầu em nhỏ
Không phải là người có áo cơm cù bấc cù bơ.
Tố Hữu nguyện sẽ đứng cùng những người 'than bụi, lầy bùn', là lực lượng kế tục của hàng triệu kiếp phôi pha và hàng triệu đầu em nhỏ, để đấu tranh cho một tương lai tươi sáng. Từ 'là' được nhấn mạnh, tạo ra một âm hưởng mạnh mẽ lưu lại trong lòng ta, sự quý mến và ngưỡng mộ đối với người thanh niên này, người yêu đời và yêu người, người cộng sản chân chính luôn mang trong mình lý tưởng cách mạng.
Với tình cảm chân thành, Từ ấy đã tự nhiên, trong sáng nói về lí tưởng và chính trị, phản ánh âm hưởng của một người thanh niên, một cộng sản chân chính luôn đam mê lý tưởng cách mạng.
Bài thơ Từ ấy của Tố Hữu không chỉ có giá trị triết học sâu sắc mà còn rất gần gũi, giản dị, thân quen. Sau mấy chục năm, những dòng thơ vẫn là một câu hỏi sâu xa mà người cộng sản ngày nay không thể không suy ngẫm một cách nghiêm túc để tìm ra lời giải đáp thấu đáo. Trong cuộc sống hàng ngày, giữa sự đồng nhất và sự cá nhân, giữa cộng đồng và cá nhân, giữa vật chất và tinh thần, tư tưởng của người cộng sản.
Tố Hữu dành cả cuộc đời mình cho tổ quốc, cho Đảng và nhân dân. Khi nhận ra sắp phải rời xa, ông chỉ nghĩ về một nơi gọi là “cõi tạm”. Ông mong muốn tiếp tục hiến dâng:
Tạm biệt cuộc đời ta yêu quý nhất
Còn lại những dòng thơ, một nắm tro.
Thơ dành cho bạn đường. Tro làm phân bón cho đất
Sống là cho đi, chết cũng là cho đi.
Bởi vậy, con người, cuộc đời, sự nghiệp cách mạng và thi ca của Tố Hữu mãi mãi sống trong lòng tin và tôn trọng của Đảng và nhân dân.
Lời giải hay.com