Phân Tích Bức Tranh Tứ Bình Trong Nhớ Rừng

Đề Bài: Phân Tích Bức Tranh Tứ Bình Trong Nhớ Rừng

Phân Tích Bức Tranh Tứ Bình Trong Nhớ Rừng

I. Dàn Ý Phân Tích Bức Tranh Tứ Bình Trong Nhớ Rừng (Chuẩn)

1. Khai Mở:

- Thông Tin Về Tác Giả và Tác Phẩm

2. Phần Chính:

a. Nội Dung:
- Sử dụng giọng của con hổ trong vườn bách thú để gợi nhớ về những khoảnh khắc hùng vĩ của nó trong quá khứ.
- Là tiếng nói của tầng lớp trí thức nhỏ lẻ đối mặt với thực tế xã hội khắc nghiệt.

b. Phân Tích Bức Tranh Tứ Bình:

* Bức Tranh Thứ Nhất:
- Hình ảnh đẹp trong đêm dưới ánh trăng vàng bên bờ suối.
- Không gian tràn ngập màu vàng, chúa sơn lâm đứng lặng bên suối 'say mồi'.
- Cảnh sắc lung linh, tuyệt vời, chúa sơn lâm hòa quyện với thiên nhiên.

* Bức tranh mở đầu:
- Hình ảnh con hổ trỗi dậy giữa cơn mưa dày đặc
- Thiên nhiên hiện lên hung bạo, âm u nhưng chúa sơn lâm vẫn kiên cường không khuất phục.
- Hổ giữ tư thế vương giả, trỗi dậy giữa vũ trụ

* Bức tranh thứ hai:
- Sau những cơn mưa, khu rừng tươi mới, trong lành dưới ánh bình minh
- Những chú chim hòa mình trong tiếng hát rộn ràng
- Hổ nằm trong giấc ngủ yên bình
- Dường như, hổ được sống trong tự do, làm chủ và thống trị mọi sinh linh khác

* Bức tranh thứ ba:
- Khung cảnh lãng mạn của chiều tà khi mặt trời lặn dần
- Màu đỏ chi phối, làm cho bức tranh thêm phần sáng rực, quyến rũ.
- Thiên nhiên dần buông lỏng và chúa sơn lâm chờ đón khoảnh khắc hoàng hôn ấy 'Ta mong đợi bức tranh tuyệt vời của ánh nắng cuối cùng'

c. Kết luận hấp dẫn:
- Sử dụng ngôn ngữ thơ cổ điển kết hợp với thể loại thơ đương đại
- Sử dụng những từ thốt nên 'oh, ah' và từ diễn đạt 'ở đâu': thể hiện sự nuối tiếc về quá khứ huy hoàng.
- Vay mượn lời của con hổ, thể hiện tâm hồn chung của con người đối mặt với sự kiểm soát và hạn chế từ thực dân Pháp.

3. Tổng kết:

- Bức tranh tứ bình hiện ra như một tác phẩm nghệ thuật, to lớn và quyền lực.

II. Bài văn mẫu Phân tích bức tranh tứ bình trong Kỷ niệm rừng (Hoàn hảo)

Thế Lữ, là một hình tượng độc đáo trong dòng thơ mới Việt Nam, đã để lại dấu ấn đậm nét qua tác phẩm Nhớ rừng. Tại đây, Thế Lữ vẽ lên bức tranh tứ bình với bốn cảnh sắc tráng lệ, hùng vĩ, đẳng cấp của núi rừng - vùng đất mà chúa sơn lâm ngày xưa đã trỗi dậy và thống trị.

Bài thơ Nhớ rừng kể về cuộc hành trình của một con hổ trong rừng thú, hồi tưởng về thời kỳ huy hoàng của nó khi tự do lang thang giữa núi rừng đậm đen. Nhưng bây giờ, nó bị giam giữ trong chuồng, sống trong môi trường 'sửa sang, tầm thường, giả dối', chìm đắm trong sự kiệt quệ. Tình trạng này cũng phản ánh tâm trạng hiện tại của một phần nhỏ tri thức tư sản, ngao ngán và chán ghét trước thực tế bị chật vật, bao bọc trong những năm 1936.

Bức tranh tứ bình trong Nhớ rừng của Thế Lữ với mười câu thơ, là bốn khung cảnh rừng tuyệt vời, là một bức tranh của đêm trăng, một bức tranh hoàng hôn:

'Ở đâu những đêm vàng bên bờ suối,
Chúng ta đắm chìm trong mê say ánh trăng?
Ở đâu những ngày mưa trải khắp bốn phương,
Chúng ta im lặng trước vẻ đẹp mới mẻ của núi rừng?
Ở đâu những bình minh, ánh nắng xoa dịu cây xanh,
Tiếng ca của những chú chim đánh thức giấc ngủ của chúng ta?
Ở đâu những chiều lênh láng, máu sôi sau rừng.
Chúng ta đợi chờ đến lúc mặt trời khuất sau núi,
Để chúng ta chiếm lấy phần bí mật của chính mình?
- Ôi thời kỳ oanh liệt! Nay đã đi về đâu?'

Bức tranh đầu tiên trong tứ bình là hình ảnh rừng đêm với ánh trăng vàng soi sáng dòng suối nhỏ. Ánh trăng vàng rực rỡ chiếu sáng con suối nhỏ đang mạnh mẽ chảy:

'Ở đâu những đêm vàng bên bờ suối,
Chúng ta mê đắm trong hương vị của ánh trăng tan?'

Không gian rừng sâu tràn ngập sắc vàng từ vầng trăng cao quét qua. Trong không gian ấy, tiếng suối chảy làm cho khu rừng trở nên sống động, tươi mới hơn, tràn ngập sinh khí. Tại đó, chúa sơn lâm 'say mồi' đứng bên bờ suối, thưởng thức sự mát lành của dòng suối nhỏ. Chắc chắn, chúa sơn lâm không chỉ 'say mồi', đợi mồi mà còn 'say' trong vẻ đẹp huyền bí, kỳ diệu của khu rừng sâu, đắm chìm trong làn nước mát rợp bóng trăng vàng. Tính hung bạo của nó dường như đã dịu đi dưới ánh trăng bạch kim. Nó hòa mình vào thiên nhiên, chìm đắm trong tĩnh lặng của núi rừng hùng vĩ, nơi mà nó là vua, là chúa tể của mọi sinh linh. Bức tranh đầu tiên tạo nên một bức họa thơ mộng, hòa quyện giữa chúa sơn lâm hung dữ và sự hiền hòa của thiên nhiên, của rừng núi.

Tuy nhiên, dẫu cảnh đẹp ấy còn sót lại trong kí ức, trong những giấc mơ xa xôi về 'những đêm vàng bên bờ suối'. Những khoảnh khắc huy hoàng ấy giờ chỉ còn là kí ức nhớ nhung. Vẻ oai vệ khi chúa sơn lâm đứng 'say mồi', trỗi dậy giữa tự do của rừng núi bạt ngàn, giờ đã rơi vào quên lãng, khiến cho nó chỉ biết đau lòng trong niềm nhớ nhung 'nào đâu...'.

Bức tranh thứ hai là cảnh mưa trắng trời, núi rừng ngập trong dải mưa trắng xoá:

'Ở đâu những ngày mưa trải khắp bốn phương ngàn,
Chúng ta im lặng trước vẻ đẹp mới mẻ của giang sơn?'

Các cơn mưa trong rừng sâu trở nên vô tận, 'quay chuyển' khắp 'bốn phương ngàn'. Thiên nhiên, núi rừng không còn vẻ êm dịu, hiền hoà nữa, thay vào đó là sự hung bạo, mịt mù. Dải mưa bao phủ khắp nơi khiến vạn vật chao đảo. Tuy nhiên, vị chúa tể của rừng xanh vẫn oai dũng, không hề nao núng trước sự dữ tợn đó. Nó chỉ 'im lặng ngắm nhìn giang sơn' trong cơn mưa đó. Sự hỗn loạn của thiên nhiên không làm nó kinh sợ, mà ngược lại, nó vẫn kiên cường, bất khuất và thu hút tất cả vào tầm nhìn của mình. Đây chính là phẩm chất của một vị vương giả, không có sợ hãi! Dù thiên nhiên có dữ dội đến đâu, vạn vật có xoay chuyển như thế nào, nó vẫn chỉ để 'đổi mới' 'giang sơn' của mình, làm chủ vạn vật một cách oai hùng nhất.

Nhưng đó chỉ là hình ảnh của quá khứ, của những thời kỳ đã qua. Con hổ hiện tại phải sống trong hoàn cảnh:

'Dăm vừng lá hiền lành không giấu kín
Cũng bị bắt chước vẻ hoang dã
Của một thời kỳ cao lớn, đen tối'

Những khoảnh khắc tự do của nó, những cơn mưa rừng xối xả chỉ còn đọng mãi trong quá khứ xa xôi trong trí tưởng tượng của nó.

Bức tranh thứ ba là hình ảnh bình minh tại rừng núi, khi toàn bộ khu rừng tỉnh giấc sau một đêm dài:

'Ở đâu những bình minh cây xanh nắng sưởi,
Âm thanh của tiếng chim thức dậy giấc ngủ chúng ta?'

Sau mỗi cơn mưa là một ngày nắng tỏa sáng. Khu rừng trải qua sự tươi mới sau cơn mưa, trở nên tươi tắn, tràn đầy năng lượng. Những cành cây, tảng đá, ngọn núi,... tất cả hiện lên trong tiếng hòa mình của tiếng hót của đàn chim. Chúa sơn lâm tỉnh giấc từ giấc ngủ, nhưng lại là một 'giấc ngủ tưng bừng'. Khi tiếng hót của đàn chim rộn rã, tiếng của vạn vật hòa quyện trong ánh nắng mới, đó là lúc chúa sơn lâm bắt đầu giấc ngủ của mình sau một đêm mưa gió đầy hứng khởi. Những âm thanh vui tươi và không khí trong lành đã ru nó vào giấc ngủ yên bình.

Sống trong sự tự do, nó có quyền làm mọi điều mình ưa thích, mình mong muốn. Nó chi phối vạn vật, thống trị kẻ khác với vẻ tự hào, uy nghiêm. Nhưng bây giờ, nó lại trở thành người giải trí cho con người 'kiêu căng, mơ mộng'.

Bình minh qua, hoàng hôn lại đến, bức tranh thứ tư hiện lên là cảnh hoàng hôn, khi một ngày dài kết thúc trong ánh chiều rực rỡ:

'Ở đâu những chiều lênh láng máu sau rừng.
Chúng ta đợi chờ khoảnh khắc mặt trời khuất tối'

Bức tranh đầy màu sắc với những từ ngữ mạnh mẽ đã tạo ra ấn tượng sâu sắc. Khung cảnh của buổi chiều đó vô cùng mãnh liệt với hình ảnh 'lênh láng máu sau rừng'. Có lẽ đó là lúc chúa sơn lâm mới săn mồi xong, thưởng thức bữa ăn của mình, hoặc có thể là gam màu của mặt trời khi rơi xuống núi? Thế nhưng, dù là lý do gì, gam màu đỏ rực rỡ ấy làm cho bức tranh trở nên rực rỡ, thực sự ấn tượng. Khi bình minh, ánh sáng của mặt trời làm tỏa sáng thế giới, sự sống khắp nơi bắt đầu hoạt động. Khi mặt trời lặn xuống núi, mọi thứ chìm vào bóng tối yên bình, lặng lẽ nghỉ ngơi. Và vị chúa tể của núi rừng cũng như thế, nó 'đợi chờ khoảnh khắc mặt trời khuất tối'. Chờ đến lúc mặt trời rời khỏi thế giới này để 'chiếm lấy phần bí mật'.

'Bí mật' tại đây là điều gì? Không ai có thể hiểu rõ, chỉ mình vị chúa sơn lâm mới biết! Có lẽ là quyền lực của vũ trụ, của thế giới đa dạng mà nó mong muốn chiếm đoạt?

Bốn bức tranh hiện ra trong tưởng tượng, sự hùng vĩ của núi rừng và oai nghiêm của con hổ - vị chúa sơn lâm. Nhưng những cảnh oai hùng đó giờ chỉ còn trong quá khứ, trong nỗi nhớ đau đớn của con hổ trong Bách thú. Bốn bức tranh với những từ cảm thán 'than ôi, nào đâu' và điệp từ 'đâu' hoàn toàn mô tả nỗi tiếc thương đầy đau khổ của chúa sơn lâm, tiếc nuối những gì nó đã trải qua từ quá khứ huy hoàng.

Mượn lời của con hổ, Thế Lữ muốn thay lời những người trí thức trẻ đang phải sống trong thời kỳ khó khăn, khi người Việt Nam đang phải chịu sự áp đặt của thực dân Pháp. Bốn bức tranh đó là những tháng năm huy hoàng, oanh liệt của tổ tiên với những chiến công chống lại thế lực ngoại xâm vang dội nhất trong lịch sử dân tộc. Nhưng giờ đây, chỉ còn là quá khứ, là Việt Nam đang phải đối mặt với sự xâm lược từ ngoại quốc.

Mười câu thơ với bốn bức tranh của núi, trong sự hiện diện của chúa sơn lâm, giúp người đọc nhìn thấy sự hùng vĩ của núi rừng, sự tráng lệ của thế giới tự nhiên và loài chúa tể rừng xanh. Bốn bức tranh với những gam màu sống động tạo nên một vẻ đẹp khó phai trong tâm trí mọi người. Đồng thời, tác phẩm cũng tiết lộ nỗi niềm riêng tư của tác giả giữa thế giới hiện đại.