Phân tích cảm xúc của Tố Hữu trong bài thơ Tâm tư trong tù.

MỞ BÀI

   Bài thơ Tâm tư trong tù của Tố Hữu được sáng tác khi ông bị giam cầm tại xà lim, hoàn toàn cách biệt với cuộc sống ngoài kia tại nhà lao Thừa Thiên. Đối với một thanh niên mới mười chín tuổi, đầy nhiệt huyết với hoạt động cách mạng và niềm tin lớn lao trong sự nghiệp, việc bị giam giữ như vậy đã gây ra sự sốc mạnh mẽ trong tâm hồn. Tâm tư trong tù thể hiện rõ những cảm xúc và nhận thức của một người trẻ tuổi và một chiến sĩ đầu tiên bị giam giữ, bao gồm nỗi cô đơn và niềm khao khát tự do, sự phấn chấn vì có thể tự đấu tranh và giữ vững ý chí chiến đấu cho sự nghiệp cách mạng.

THÂN BÀI

+ Nỗi cô đơn và khao khát tự do:

   Cảm xúc cô đơn:

   Chia sẻ với cuộc sống bên ngoài

   Khao khát tự do

   Tố Hữu thể hiện cảm xúc cô đơn qua việc so sánh giữa cuộc sống bên ngoài và cuộc sống trong tù, nhấn mạnh vào sự chênh lệch giữa hai thế giới. Đầu bài, ông diễn tả cảm xúc cô đơn của mình khi tai nghe tiếng đời ngoài kia nhưng mắt chỉ nhìn thấy sự chật hẹp, tối tăm bên trong nhà giam.

   Tâm trạng u uất dưới ánh chiều tối

   Nhẹ nhàng vượt qua rào cửa sắt nhỏ

   Khắc khổ trong bốn tường vôi lạnh lẽo

   Sàn lim manh ván ghép vẫn u ám...

   Bức tranh về cuộc sống trong tù được mô tả rất cụ thể: Ánh nắng lúc hoàng hôn nhợt nhạt tạo ra bầu không khí 'u uất', cửa sổ nhỏ đã bị rào kín bằng song sắt chắc chắn khiến ngay cả tia nắng chiều phải 'vượt qua nhẹ nhàng', bốn bức tường xám xịt tạo ra cảm giác khắc nghiệt của nơi giam giữ con người, những mảnh ván đen đủi làm cho không gian giam giữ trở nên 'u ám' và tối tăm. Tất cả chỉ làm cho một người trẻ tuổi đang yêu đời và khao khát tự do cảm thấy đau khổ và tuyệt vọng. Bài thơ này chân thực diễn tả tâm trạng của người trẻ tuổi bị giam giữ và nhận thức đau đớn, bất lực của họ.

   Tâm trạng cô đơn được nhà thơ tập trung mô tả, ông lắng nghe tiếng đời vang vọng từ bên ngoài nhà giam:

   Tôi nghe tiếng đời ngoài kia náo nức

   Bên ngoài có biết bao niềm vui!

   Nhà thơ như nhìn thấy mọi sự diễn ra bên ngoài như chim hót vui vẻ, dơi đập cánh vội vã, ngựa dừng bên giếng, ai đó bước đi xa. Câu 'Bên ngoài có biết bao niềm vui' thể hiện sự thèm khát cuộc sống tự do của tác giả. Với người bị giam, những âm thanh này mang ý nghĩa lớn, đặc biệt là niềm khao khát được sống tự do:

   Hôm nay cảnh tự do đẹp đẽ

   Âm thanh quen thuộc thấm đẫm trong lòng!

   Gió xối trên cành cây ngọn lá

   Mênh mang sức sống của hàng loài.

   Vì cô đơn và khao khát tự do, nhà thơ tưởng tượng ra một thế giới rộng lớn bên ngoài, là nơi của sự tự do và hạnh phúc... Nhưng sau những phút mơ mộng, ông tỉnh táo lại để suy nghĩ về ý nghĩa của tự do. Tác giả nhận ra dưới ách thống trị của quân đội, thế giới bên ngoài không phải là nơi tự do thực sự:

   Bên ngoài... cũng đầy những con tù hăm

   Đọa đày trong những hố thẳm không lối ra

   Từ đó, nhà thơ nhận ra rằng, xã hội đương thời cũng chỉ là một nhà tù lớn, che phủ nhiều nhà tù nhỏ khác, và có một sự liên kết giữa cá nhân và dân tộc, giữa sự riêng và sự chung, bi kịch của nhà thơ chỉ là một phần của bi kịch toàn cầu của dân tộc:

   Tôi bị giam giữ trong lòng căm hận

   Chỉ là một trong bi kịch của con người đau khổ

   Tôi giống như một con chim non nhỏ

   Bị nhốt trong lồng giữa không gian rộng lớn.

   Quyết tâm tiếp tục cuộc chiến đấu:

   Dự đoán tương lai của cuộc giam cầm

   Khẳng định quan điểm sống đấu tranh

   Tác giả nhấn mạnh ý thức về thực trạng xã hội, bài thơ chuyển hướng từ cảm xúc cô đơn sang quyết tâm chiến đấu. Nhà thơ thấy rõ sự kết nối giữa cá nhân và dân tộc, và ý thức về sự tự do. Mặc dù cô đơn không thể tránh khỏi trong tình hình giam giữ, nhưng khi xác định tư thế của người chiến sĩ, nhà thơ cảm thấy phấn khích và quyết tâm tiếp tục cuộc chiến đấu:

   Tôi chỉ là một trong hàng ngàn người chiến đấu

   Vẫn kiên cường bước trên con đường nguy khốn

   Chân kiêu căng không từ bỏ bao giờ!

   Bằng ý thức về sự gắn kết của cá nhân với dân tộc, nhà thơ cảm thấy tự hào với lựa chọn và quyết tâm tiếp tục cuộc chiến đấu. Bằng tinh thần kiên định, tác giả đã vượt qua cảm xúc cô đơn và tìm thấy sức mạnh để đối mặt với những thách thức.

   Tôi chưa chết, nghĩa là chưa chấm dứt sự phẫn uất

   Nghĩa là chưa hết sự nhục nhã vĩnh viễn

   Nghĩa là vẫn tiếp tục cuộc chiến không ngừng nghỉ

   Chống lại sự đàn áp của thực dân phong kiến

   Những câu này chính là lời tuyên thệ quyết tâm của một người chiến sĩ không chùn bước trước khó khăn, không hề quên mục tiêu của mình trong cuộc chiến đấu cho tự do và công bằng.'