Phân tích cảnh trận trong bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu

Đề bài: Phân tích cảnh trận trong bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu

Phân tích bức tranh trận đánh trong bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu

I. Dàn ý Phân tích bức tranh trận đánh trong bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu (Chuẩn)

1. Bắt đầu:

- Giới thiệu về tác phẩm

2. Nội dung chính:

a. Tóm tắt:
- 12 câu thơ tả khí thế mạnh mẽ của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Pháp, thể hiện niềm vui chiến thắng.
- Đoạn thơ mang dáng vẻ sử thi rõ ràng.

b. Phân tích 8 câu đầu: khí thế ra trận:
- Hình ảnh hàng vạn lính và dân ra trận cùng nhau.
- Từ 'đêm đêm': thời gian liên tục.
- So sánh 'như đất nung', 'rầm rập': diễn tả khí thế hùng hậu của quân đội.

- Về người lính:
+ Từ 'điệp điệp, trùng trùng': hình ảnh quân đội lớn mạnh, kéo dài không ngừng.
+ Ánh sao đầu súng: tượng trưng cho lý tưởng cách mạng và ý chí dân tộc Việt Nam.
+ Liên kết với bài thơ Đồng chí - Chính Hữu.

- Hình ảnh cảnh công dân:
+ Số lượng đông đảo 'đoàn đoàn', 'vô số'.
+ Đảo ngữ 'Đỏ lửa': hình ảnh ngọn lửa vùng vẫy trong đêm ra trận, biểu hiện sức mạnh quyết tâm của lính chiến.
+ 'Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay': ý chí sắt đá của dân tộc, như câu ca dao 'Trông cho trời cứng đá mềm/ Trời yên bể lặng mới yên tâm lòng'.

- Hình ảnh của đoàn xe ra trận:
+ 'Nghìn đêm thăm thẳm sương mù': đêm đen như mực của cuộc sống nô lệ, gian khổ, vất vả.
+ 'Đèn pha bật sáng': Ánh sáng của cách mạng, của lý tưởng
+ So sánh 'Như bình minh sáng': Biểu tượng cho tương lai tươi sáng, tinh thần lạc quan niềm tin chắc chắn.

c. Niềm hạnh phúc chiến thắng trải dài khắp Tổ quốc:
- Một loạt các địa danh được kể: thắng lợi lan tỏa khắp mọi nẻo đường trên lãnh thổ.
- Từ 'vui': sự phấn khởi, hân hoan của quân dân trước chiến thắng
- Thơ điêu luyện, phô trương, phấn khích.

3. Kết thúc:

- Tái khẳng định vấn đề.

II. Ví dụ văn Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu (Chuẩn)

Tố Hữu là một trong những nhà thơ lớn của Cách mạng. Tác phẩm của ông rất đa dạng, từ việc cổ vũ, ca ngợi cách mạng và kháng chiến ở Việt Nam. Trong số đó, Việt Bắc là một tác phẩm quan trọng, được viết sau chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử và ký kết hiệp định Giơnevơ. Không chỉ miêu tả những phút giây chia tay đầy xúc động, bức tranh của Tố Hữu còn phản ánh rõ nét không khí của trận đánh và niềm hạnh phúc của quân dân Việt Nam sau chiến thắng.

Khung cảnh trận đánh được thể hiện qua 12 câu thơ. Chỉ với mười hai câu thơ ngắn, Tố Hữu đã mô tả không chỉ khí thế mạnh mẽ của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống Pháp mà còn phản ánh niềm vui chiến thắng tràn ngập trên mọi chiến trường.

'Cung điệu Việt Bắc ấy
Đêm đêm rền rĩ như đất lay
Quân dân điều bước trùng đầy
Ánh sao soi đầu, bạn mũ nan đồng.
Công nhân đỏ lửa, hàng dồn
Bước chân vang đá, lửa bốc bay.
Nghìn đêm sương thăm thẳm mày
Đèn pha sáng bừng như mai rạng sáng.'

Đoạn thơ này tả lên sức mạnh, sự kiêu hùng của quân và dân ta trong giai đoạn thứ ba của cuộc kháng chiến chống Pháp. Người đọc nhìn thấy vẻ đẹp của núi rừng Việt Bắc với đội quân cách mạng. Bài thơ như một phần của sử thi vẻ vang, dồn dập và mạnh mẽ.

Mở đầu cảnh trận của quân dân ta là hình ảnh của chiến khu Việt Bắc trong những ngày chiến dịch với hàng nghìn quân lính, bước chân nhịp nhàng, tiếng xe vang vọng:

'Cung điệu Việt Bắc ấy
Đêm đêm rền rĩ như đất rung
Quân đi bước dồn, trùng đầy
Ánh sao soi đầu, bạn mũ nan đồng.
Công nhân đỏ lửa từng dãy
Bước chân gãy đá, lửa bốc bay.
Nghìn đêm sương thăm thẳm mày
Đèn pha sáng bừng như mai rạng sáng.'

Khí thế hùng hồn của quân dân Việt Nam đã được Tố Hữu thắng lưng vào tám câu thơ. Cảm xúc, tự tin và sức mạnh của chúng ta hiện lên qua các từ ngữ hùng hồn như 'rầm rập', 'điệp điệp trùng trùng'. Đây là khí thế của chiến sĩ và nhân dân, sẵn sàng đương đầu với mọi thách thức. Tố Hữu mô tả sống động hình ảnh những người lính cụ Hồ trên đất Việt Bắc, sẵn sàng bước vào trận địa với lòng dũng cảm không khuất phục. Đoàn quân của chúng ta đi dài vô tận như 'điệp điệp trùng trùng', bao trùm mọi nẻo đường của Việt Bắc, với sức mạnh và ý chí không ngừng tăng cao. Hình ảnh 'ánh sao đầu súng' kết hợp giữa lãng mạn và quyết liệt, thể hiện tinh thần của những người lính và dân công, sẵn sàng hy sinh cho sự nghiệp cách mạng.

'Súng sát cạnh, đầu kề đầu
[...]
Chờ giặc đến, đèn trăng soi sáng'

Quân và dân, đoàn kết nhau, tạo nên một lực lượng vô cùng mạnh mẽ, không gì có thể ngăn cản. Đây chính là biểu hiện của sức mạnh tập thể của dân tộc.

Trong cuộc chiến Điện Biên Phủ, chúng ta phải di chuyển vào ban đêm, vận chuyển vũ khí và đạn dược dưới bóng đêm, sẵn sàng cho trận chiến sắp tới. Cùng với lính là những người dân công, họ là người nông dân quen thuộc với cày cấy và đất đai. Nhưng với tình yêu đất nước và lòng đoàn kết, họ đã hình thành thành đoàn lớn, sẵn sàng cho cuộc tiến công lịch sử của dân tộc.

Biện pháp 'đỏ đuốc' nhấn mạnh sức mạnh và quyết tâm của dân tộc, với hình ảnh lửa đỏ vẫy bay trong đêm tối, biểu tượng cho ý chí và sự quyết định của chúng ta. Tố Hữu sử dụng từ ngữ 'bước chân nát đá' để miêu tả sự kiên định và quyết tâm vượt qua mọi khó khăn. Mỗi bước chân của quân dân ta là một bước tiến vững chắc, phá vỡ cả những thử thách khó khăn nhất. Sự sáng tạo của ông đã tạo ra một câu thơ mới, nhưng vẫn mang trong đó tinh thần truyền thống của dân tộc.

'Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay'

Trong cuộc hành quân vào đêm tối, hình ảnh của các xe tăng, xe cơ giới, và xe tải ra trận không thể phủ nhận:

'Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha sáng như mai hằng lên.'

'Nghìn đêm bao phủ bởi sương mù dày' có thể là biểu tượng cho thời kỳ đen tối, bất hạnh của dân tộc chúng ta dưới sự áp bức của thực dân. Những khoảnh khắc ấy giống như đêm tối u ám với lớp sương mù dày đặc. Nhưng giờ đây, ánh sáng Cách mạng chiếu rọi như 'đèn pha bật sáng', dẫn dắt dân tộc Việt Nam vượt qua bóng tối ấy. Hình ảnh 'như ngày mai lên' là biểu tượng cho tinh thần lạc quan, niềm tin vào chiến thắng, và hi vọng vào một tương lai tươi sáng, độc lập tự do. Đó là kết quả xứng đáng cho sự đoàn kết và quyết tâm của dân tộc.

Cuối cùng, sau những gian khổ và vất vả, niềm tin vào chiến thắng của dân tộc đã được chứng minh thông qua những chiến công vang dội trên khắp đất nước:

'Niềm vui chiến thắng lan tỏa từ mọi miền đất nước
Hoà Bình, Tây Bắc, Điện Biên đang hòa mình trong niềm vui
Vui từ Đồng Tháp, An Khê
Đến Việt Bắc, đèo De, núi Hồng.'

Các địa danh quen thuộc của Việt Nam được liệt kê như một minh chứng cho những chiến tích vĩ đại, niềm tự hào của quốc gia và con người Việt Nam. Từ 'vui' lặp lại liên tục kết hợp với các từ như 'lên, về, từ' đều thể hiện niềm vui, sự hân hoan với những chiến công to lớn, nỗ lực của dân tộc.

Với thể thơ lục bát cổ điển kết hợp với nhịp điệu cuốn hút, những hình ảnh thơ vừa thực vừa mơ đã tái hiện lại bức tranh động lòng người về cuộc đấu tranh vĩ đại của dân tộc. Từ đó, khẳng định sức mạnh tinh thần, niềm tự hào và chiến thắng vẻ vang của quê hương.

Khung cảnh trận chiến trong bài thơ Việt Bắc không chỉ là biểu tượng của sự gan dạ, ý chí kiên cường của dân tộc mà còn là tinh hoa của nghệ thuật thơ. Tố Hữu đã gieo vào từng câu thơ niềm tin, hy vọng và hào khí quyết chiến của một quốc gia.

>> Tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu Phân tích chi tiết khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu hoặc các tác phẩm khác tại đây.

""""-KẾT THÚC""""

Bức tranh về trận đánh Việt Bắc trong thơ Tố Hữu không chỉ đậm chất anh hùng mà còn chứa đựng những cảm xúc sâu lắng về tình dân tộc. Hãy khám phá thêm về tác phẩm này qua các phân tích đặc sắc như: Tính dân tộc trong 8 câu đầu của bài thơ Việt Bắc, Tình thương của người lính trong bài thơ Việt Bắc, Bức tranh sống động về tứ bình trong bài thơ Việt Bắc, Hình ảnh thiên nhiên và con người trong bài thơ Việt Bắc.