Phân tích câu chuyện Tấm Cám

Yêu cầu: Anh chị hãy phân tích truyện Tấm Cám để nhìn thấy cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ giữa thiện và ác, tốt và xấu trong xã hội.

Phân tích câu chuyện Tấm Cám để nhìn thấy những mâu thuẫn xã hội được phản ánh trong câu truyện
 

I. Phân tích cấu trúc truyện Tấm Cám (Tiêu chuẩn)
 

1. Giới thiệu

- Giới thiệu về truyện cổ tích Tấm Cám.
 

2. Nội dung

a. Xung đột trong câu chuyện:

- Xung đột giữa dì ghẻ và con chồng.
- Xung đột giữa chị em ruột khác mẹ.
- Xung đột về di sản gia đình.
- Xung đột cơ bản nhất là giữa phe thiện - Tấm và phe ác - mẹ con Cám.

b. Tiến triển và phát triển xung đột giữa Tấm và mẹ con Cám:

* Giai đoạn 1: Xung đột trong gia đình về quyền lợi vật chất và tinh thần:
- Bắt nguồn từ sự bất công của dì ghẻ đối với Tấm, lợi dụng lao động, chiếm đoạt tài sản, sức khỏe tinh thần.
- Tấm phải làm việc vất vả suốt ngày đêm, nhưng Cám lại chỉ biết ăn chơi, lười nhác: Sự lợi dụng về thân thể và sự bất công trong gia đình.
- Sự kiện thu mồi, chiếm đoạt yếm đỏ: Cho thấy việc chiếm đoạt vật chất.
- Sự kiện con cá bống: Lấy đi niềm vui, lấy đi giá trị tinh thần.
- Sự kiện tham dự lễ hội: Là cách tước đoạt quyền tự do và hạnh phúc của Tấm.

* Phần hai: Xung đột xã hội về vị trí, quyền lợi, và cả mạng sống:
- Sự kiện Tấm bị đánh gục bởi việc chặt cây cau, bị giết chim vàng anh, chặt đổ xoan đào, đốt khung cửi => Hành động tàn ác nhằm tước đoạt mạng sống của Tấm để tạo lập quyền lợi, vị thế cho Cám.
- Xung đột trong giai đoạn này đã trở nên dữ dội hơn và sự tàn ác của mẹ con Cám đã đạt đến đỉnh điểm không từ chối bỏ bất kỳ biện pháp nào.

b. Cách giải quyết xung đột của cô Tấm:

* Giai đoạn 1:
- Chấp nhận số phận, gượng ép cảm xúc, khóc lóc để giải tỏa sự bức bối trong lòng.
- Làm người phụ thuộc vào sự giúp đỡ từ thần, không tham gia vào cuộc đấu tranh vì vẫn chưa đủ mạnh mẽ.

* Giai đoạn 2:
- Tấm quyết tâm quay về hoàng cung đối đầu với kẻ thù, không ngừng chống lại, tự tôn lên tinh thần.
- Trở nên mạnh mẽ, tự chủ hơn, vượt qua cái hình ảnh yếu đuối, dấn thân từng bước trở lại thế giới của mình.

3. Đưa ra kết luận

Tóm tắt giá trị và ý nghĩa của tác phẩm.

II. Mẫu Bài phân tích truyện Tấm Cám

 

1. Bài phân tích truyện Tấm Cám, mẫu số 1 (Tiêu chuẩn):

Trong kho tàng văn học dân gian, truyện cổ tích là một trong những thể loại để lại nhiều dấu ấn sâu đậm, với những câu chuyện hay, mang nhiều ý nghĩa giáo dục rất nhân văn. Ông cha ta từ xa xưa đã dùng chính những câu chuyện cổ tích này để giáo dục cho con cháu những bài học đạo đức, hướng con người ta đến với chữ “thiện”, quy luật nhân quả, dạy cho ta những đức tính, phẩm chất tốt đẹp ở đời như lòng ngay thẳng, chính trực, bài trừ cái ác trong cuộc sống. Có thể nói rằng, bên cạnh những câu ca dao, những lời ru thì truyện cổ tích chính là thể loại văn học mà mỗi đứa trẻ được tiếp xúc và quen thuộc nhất trước khi đến với thế giới văn chương rộng lớn. Tấm Cám đã là câu chuyện cổ tích hết sức quen thuộc mà có lẽ ai cũng từng một lần được nghe kể hoặc thấy trên các phương tiện truyền thông báo đài khi trở thành đề tài chính đi vào phim ảnh, kịch phẩm,... Mang đầy đủ các nét đặc trưng của truyện cổ tích, Tấm Cám đã đem đến cho người đọc những bài học nhân sinh sâu sắc. 

Tấm Cám là truyện thuộc thể loại truyện cổ tích thần kỳ với đặc trưng cơ bản nhất ấy là chứa đựng các chi tiết hoang đường kì ảo trợ giúp cho nhân vật chính, phản ánh các mâu thuẫn gia đình xã hội dưới dạng các xung đột giữa thiện - ác, tốt - xấu. Với kết cấu là nhân vật chính sẽ trải qua rất nhiều các khó khăn thử thách tăng tiến, thế nhưng cuối cùng họ vẫn vượt qua và được đền bù một cách xứng đáng bằng cái kết có hậu mỹ mãn. Ý nghĩa chính là truyền tải các bài học đạo đức và mơ ước về sự công bằng của nhân dân lao động, đồng thời thể hiện sự lạc quan, tin tưởng của dân gian về luật nhân quả. Truyện Tấm Cám thuộc về đề tài con người mồ côi, một đề tài rất phổ biến trong thế giới truyện cổ tích. 

Tấm Cám phản ánh những mâu thuẫn đối kháng trong xã hội phong kiến xưa

Mâu thuẫn chính xuyên suốt trong câu chuyện đó là mâu thuẫn giữa hai tuyến nhân vật chính là Tấm và mẹ con Cám, đây là mâu thuẫn gia đình trong chế độ phụ quyền thời cổ, xuất phát từ những nguyên nhân tranh chấp tài sản thừa kế sau khi người chủ gia đình là cha của Tấm mất đi. Cụ thể trong câu chuyện này là mâu thuẫn giữa dì ghẻ - con chồng, sau đó kéo theo mâu thuẫn giữa hai chị em Tấm Cám, bởi thân phận cùng cha khác mẹ, có tranh chấp về quyền lợi vật chất trong gia đình. Không chỉ vậy, nó còn là một kiểu mâu thuẫn rất hay xảy ra trong xã hội ỷ đông hiếp yếu, lấy cái quá quắt, độc ác để ức hiếp kẻ hiền lương, không có tiếng nói. Chung quy lại những mâu thuẫn ở đây đều được thể hiện trong xung đột thiện - ác, tốt - xấu, mà cô Tấm là đại diện cho cái thiện, cái tốt còn mẹ con Cám là đại diện điển hình cho cái ác, cái xấu. Có thể nói rằng từ cổ chí kim, mối quan hệ xung đột này vẫn luôn kéo dài dai dẳng và không hề có hồi kết, thậm chí ngày càng trở nên gay gắt và quyết liệt hơn. Từ đó ta cũng nhận thấy rằng đây là một vấn đề phản ánh hiện thực xã hội sâu sắc.

Trong câu chuyện của Tấm Cám, mâu thuẫn nảy sinh và phát triển qua hai giai đoạn: giai đoạn trước khi Tấm trở thành hoàng hậu và giai đoạn sau khi Tấm trở thành hoàng hậu và bị hại chết. Trong giai đoạn đầu tiên, mâu thuẫn bắt nguồn từ sự đối xử bất công của dì ghẻ đối với Tấm. Tấm, một đứa trẻ mồ côi mẹ từ nhỏ, phải đối mặt với việc bố cô tái hôn. Dì ghẻ, mẹ của Cám, là người vô cùng khắc nghiệt và ích kỷ, không bao giờ quan tâm đến Tấm. Bên cạnh tính cách khó chịu của dì ghẻ, còn có yếu tố tranh đoạt quyền thừa kế khi cha Tấm qua đời. Dì ghẻ và con gái Cám luôn cố gắng hại Tấm để chiếm đoạt tài sản của gia đình. Trong suốt thời gian này, Tấm phải làm việc vất vả như một người nô lệ, trong khi Cám chỉ biết lười biếng ở nhà. Một biểu hiện khác của sự bất công là khi Cám lừa đảo Tấm để chiếm đoạt phần thưởng của cô. Tuy biết mình bị đối xử không công bằng, nhưng Tấm không dám đấu tranh. Thay vào đó, cô chỉ biết khóc lóc mà không có hành động cụ thể. Ngay cả khi Bụt xuất hiện để giúp đỡ, Tấm cũng phải nhường lại phần của mình. Cuối cùng, cảm giác bất công khi mẹ con Cám trộn đấu thóc và đấu gạo để ngăn cản Tấm tham dự ngày hội làng làm cho cô cảm thấy thất vọng và tuyệt vọng hơn bao giờ hết.

Trên hành trình thứ hai của Tấm Cám, mâu thuẫn leo thang khi Tấm trở thành hoàng hậu nhờ sự giúp đỡ của Bụt. Mẹ con Cám, ghen tức với sự may mắn của Tấm, âm mưu giết hại cô để đưa Cám lên ngôi. Điều kinh khủng hơn là Tấm đã bị hại chết không chỉ một lần mà đến 4 lần. Mặc dù Tấm luôn cam chịu và khóc lóc trước sự bất công, nhưng ở giai đoạn này, cô đã bắt đầu thay đổi. Bị đối xử độc ác, Tấm nổi lên với ý chí mạnh mẽ hơn. Khi nhìn thấy hạnh phúc của mình bị đánh cắp, cô đã quyết định không bỏ cuộc và biến thành chim vàng để trốn thoát. Tuy nhiên, mẹ con Cám không ngừng hại Tấm, khiến cô phải đối mặt với nguy hiểm và mất mát. Dù vậy, Tấm không dễ dàng từ bỏ, mà quyết định đối đầu với sự độc ác của mẹ con Cám để giành lại công bằng cho mình.

Sau những lần chịu đựng nhiều tổn thất, Tấm đã quyết định đứng lên chống lại sự bất công và giành lại quyền lợi của mình. Cô từng hóa thân thành nhiều hình dạng khác nhau để sống sót, nhưng cuối cùng cô trở lại dưới hình dáng con người để đối mặt với mẹ con Cám. Tấm không chỉ đánh bại sự độc ác mà còn thể hiện sự mạnh mẽ và quyết đoán trong cuộc đối đầu với họ. Thông qua câu chuyện, chúng ta thấy rõ sự đối đầu giữa thiện và ác, sự quyết liệt của Tấm trong việc đấu tranh cho công bằng và quyền lợi của mình.

Cô Tấm hiền lành nhưng không ngu ngốc, biết bảo vệ bản thân và đấu tranh mạnh mẽ trước kẻ ác. Thông minh và quyết đoán, Tấm không chịu đau đớn một lần nữa. Mẹ con Cám đã phải chịu trận vì những hành động đê tiện của mình.

Câu chuyện của Tấm và Cám là bài học về luật nhân quả và sự đấu tranh giữa thiện và ác. Kẻ ác sẽ gặp báo ứng và cuối cùng thiện sẽ chiến thắng. Tấm, dù là hoàng hậu, nhưng cũng phải tự bảo vệ mình để tồn tại trong cung điện đầy rẫy thủ đoạn.

Tác giả dân gian muốn truyền đạt thông điệp về luật nhân quả và cuộc đấu tranh giữa thiện và ác. Cuối cùng, hạnh phúc chỉ đến với những ai biết tự đấu tranh và giữ gìn nó.

"""-HẾT BÀI 1"""--

Để hiểu sâu hơn về truyện Tấm Cám, hãy tập trung vào việc soạn bài về hai câu chuyện Tam đại con gà và Nhưng nó phải bằng hai mày. Điều này sẽ giúp các em nắm vững hơn kiến thức về môn Ngữ Văn.

Phân tích truyện Tấm Cám mẫu số 2:

Tấm và Cám là hai biểu tượng cho sự đối lập giữa thiện và ác trong xã hội. Tấm, biểu tượng của người tốt, luôn kiên định và chiến thắng cuối cùng trước kẻ xấu. Mâu thuẫn này thể hiện sự cố gắng cho công bằng và hạnh phúc của nhân dân.

Mẹ con Cám thể hiện sự bóc lột và áp bức trong xã hội. Mâu thuẫn giữa họ phản ánh mâu thuẫn giữa lao động và kẻ bóc lột. Nhưng cuối cùng, công bằng luôn chiến thắng và kẻ ác sẽ bị trừng trị.

Tấm Cám được chia thành hai phần: Phần đầu tiên kể về số phận đau buồn của Tấm và hành trình tìm kiếm hạnh phúc. Phần thứ hai mô tả cuộc chiến đấu gay go để bảo vệ và giành lại hạnh phúc của Tấm, với thông điệp về công bằng và hạnh phúc của người lao động.

Tấm từ nhỏ đã mất mẹ, sống cùng dì ghẻ và con gái của dì - Cám. Gia đình được chia thành hai phe, với Tấm là nạn nhân của sự áp bức. Tuy là câu chuyện trong gia đình, nhưng lại phản ánh sự bất công trong xã hội.

Tấm Cám là câu chuyện về cuộc hành trình đấu tranh để đạt lại hạnh phúc của Tấm.

Phần đầu tiên của truyện tập trung vào số phận bi đắng và hành trình tìm kiếm hạnh phúc của cô gái mồ côi - Tấm.

Một ngày, dì ghẻ ra lệnh cho Tấm và Cám đi bắt tép, hứa thưởng cho người bắt được nhiều tép một chiếc yếm đỏ. Cám lừa Tấm để chiếm đoạt công lao của cô. Điều này phản ánh sự bất công trong xã hội, nơi lao động thường bị bóc lột và không được công bằng.

Cám được hứa thưởng làm miếng mồi nhừ để khai thác lao động của Tấm. Tấm bắt được nhiều tép nhưng cuối cùng công lao của cô bị chiếm đoạt bởi Cám. Điều này phản ánh sự bóc lột và lừa dối trong xã hội.

Dù bị mẹ và em hãm hại, Tấm vẫn nuôi một con bống như người bạn thân thiết. Nhưng mẹ con Cám không dừng lại, chúng lập mưu hại bống để làm tổn thương Tấm.

Dì ghẻ và Cám không ngừng hại Tấm. Tấm bị lừa để đi chăn trâu xa nhà, để mẹ con Cám giết bống - người bạn duy nhất của cô.

Lũ bóc lột không chỉ cướp đi sức lao động mà còn muốn làm tổn thương Tấm ở cả tinh thần. Tội ác của chúng ngày càng trở nên ghê tởm. Cục máu đỏ trôi trên mặt nước là biểu hiện của lời nguyền đối với tội ác ấy.

Mọi đau khổ của Tấm đều do mẹ con Cám gây ra. Mâu thuẫn giữa Tấm và dì ghẻ thực chất là mâu thuẫn giữa thiện và ác. Hành động tàn bạo của hai mẹ con Cám là minh chứng rõ ràng nhất cho sự ác.

Trong xã hội, sự bóc lột và đau khổ của những đứa trẻ mồ côi là điều hiển nhiên. Tuy nhiên, mơ ước về hạnh phúc cũng là biểu hiện của hy vọng và niềm tin vào công bằng.

Sự o ép của cái thiện và sự lộng hành của cái ác tạo ra mâu thuẫn không thể giải quyết, dẫn đến sự căng thẳng và khó chịu trong xã hội.

Để giải quyết mâu thuẫn và đạt được hạnh phúc, nhân vật thiện trong truyện cổ tích thường phải đi qua những thử thách, có sự can thiệp của các nhân vật và yếu tố siêu nhiên.

Yếu tố siêu nhiên, như sức mạnh thần kì và can thiệp của các vị thần, thường xuất hiện để giúp đỡ nhân vật chính trong việc vượt qua khó khăn và đạt được hạnh phúc. Trong truyện Tấm Cám, Bụt và những yếu tố kì ảo khác như con gà và đàn chim sẻ đều là những người bạn đồng hành quan trọng của Tấm.

Tấm, nhờ vào lòng chăm chỉ và lương thiện, trở thành hoàng hậu và biểu tượng của hạnh phúc và thành công. Hình ảnh hoàng hậu Tấm là điều mà nhiều cô gái nghèo khổ mong ước và là biểu tượng cao quý trong xã hội phong kiến.

Tấm từ một cô gái mồ côi nghèo khổ đã trở thành hoàng hậu cao quý nhờ vào lòng chăm chỉ và sự giúp đỡ của những yếu tố siêu nhiên. Điều này thể hiện con đường đến hạnh phúc của nhân vật thiện trong truyện cổ tích, mặc dù truyện Tấm Cám không dừng lại ở kết thúc thông thường.

Hội hè là dịp vui chơi của dân chúng, khi mọi người được thoải mái hơn và tận hưởng cuộc sống vui vẻ hơn.

Mụ dì ghẻ ngăn cản Tấm đi hội bằng cách tạo ra các chiêu trò độc ác như trộn thóc vào gạo và lừa dối. Tuy nhiên, lần này sự áp bức của mụ đã bị lộ ra rõ ràng.

Tấm, mặc dù gặp nhiều khó khăn và bất hạnh, nhưng với lòng chăm chỉ và tốt bụng, đã được Bụt giúp đỡ và trở thành hoàng hậu. Mọi người mong muốn Tấm được hạnh phúc và công bằng được thực hiện.

Mụ dì ghẻ và con Cám không ngừng âm mưu hại Tấm để giành lấy vị trí hoàng hậu. Tội ác của họ không ngừng gia tăng, và họ sẵn sàng thực hiện mọi thủ đoạn để đạt được mục đích của mình.

Tấm không chịu nhẫn nhịn như trước mà quyết liệt phản kháng để giành lại hạnh phúc cho mình.

Tấm không còn phải dựa vào sự giúp đỡ của Bụt mà tự mình xử lý mọi tình huống. Cô đã thể hiện sự mạnh mẽ và quyết đoán để đòi lại hạnh phúc của mình. Dù đã trở thành hoàng hậu, Tấm vẫn giữ bản chất đồng bào lao động và không quên nghĩa vụ gia đình.

Mỗi lần Tấm bị giết chết, cô lại tái sinh dưới hình hài khác nhau, thể hiện sự bất khuất và quyết đoán trong cuộc chiến với ác. Thái độ của cô từ sự phẫn nộ đã biến thành căm hận trước hành động tàn ác của mẹ con Cám.

Tấm không ngần ngại chỉ trích mẹ con Cám bằng những lời nặng nề, thể hiện sự căm ghét trước hành vi tội lỗi của họ.

Nhờ sự kiên trì và quyết tâm đấu tranh, Tấm cuối cùng đã giành được chiến thắng. Cuộc gặp gỡ với vua diễn ra trong một không gian rất giản dị, tại nhà của một bà lão nghèo. Điều đặc biệt là, việc gặp nhau của họ đã được thúc đẩy bởi một miếng trầu tình duyên truyền thống, được Tấm chế biến và truyền đi một cách tinh tế. Vua đã đưa Tấm trở lại cung điện, mang lại hạnh phúc trọn vẹn sau bao sóng gió.

Tuy nhiên, cuộc đấu tranh của Tấm vẫn chưa kết thúc. Cô nhận ra rằng hạnh phúc không thể thực sự đầy đủ khi cái ác vẫn tồn tại. Đối với nhân dân, việc xử trí công bằng và trừng trị tội ác là cần thiết. Sự chết của mẹ con Cám đánh dấu sự thực hiện của ước mơ và mang lại niềm vui cho mọi người.

Truyện Tấm Cám phản ánh ước mơ về công bằng và hạnh phúc. Cuộc đấu tranh của Tấm, dù không còn sự can thiệp của Bụt nhưng vẫn giữ nguyên tinh thần tự lập và quyết tâm. Yếu tố kì ảo như chim vàng anh, cây xoan đào chỉ là phương tiện để Tấm tiếp tục đấu tranh chống lại cái ác.

Trong phần hai của truyện, Tấm tự giành và giữ hạnh phúc của mình một cách quyết liệt, không còn phụ thuộc vào sự hỗ trợ từ Bụt như trước. Yếu tố kì ảo chỉ xuất hiện như biểu tượng cho quyết tâm và ý chí của Tấm trong cuộc đấu tranh chống lại cái ác.

Sự hoá thân của Tấm trong truyện phản ánh niềm tin vào công bằng và hạnh phúc xã hội. Người tốt không nên phải chịu đựng bất công mà thay vào đó được hưởng hạnh phúc, trong khi kẻ ác lại phải chịu trừng phạt. Điều này cũng thể hiện lòng kiên nhẫn và lạc quan của người lao động, họ không cần tìm kiếm hạnh phúc ở nơi khác mà luôn muốn giữ và tìm thấy hạnh phúc trong cuộc sống này.

Mặc dù có người cho rằng sự hoá thân của Tấm có ảnh hưởng từ thuyết luân hồi của đạo Phật, nhưng thực tế không phải như vậy. Tấm không chịu đựng đau khổ và không tìm kiếm hạnh phúc ở cõi Niết Bàn, mà cô quyết tâm giành và giữ hạnh phúc trong thế giới hiện thực. Điều này phản ánh lòng yêu đời và tính thực tế của người lao động khi sáng tạo ra truyện cổ tích.

Kết thúc hạnh phúc của nhân vật thiện trong truyện thể hiện ước mơ của nhân dân về một cuộc sống tốt đẹp. Họ tin rằng những người tốt sẽ được đền bù và hưởng hạnh phúc như trong truyện cổ tích.

Tấm, một cô gái nghèo khó, bị bắt nạt và gặp nhiều rắc rối, nhưng cuối cùng cô được gặp lại vua và trở thành hoàng hậu. Kết thúc này phản ánh ước mơ thay đổi số phận của dân chúng, mong muốn sống trong một xã hội công bằng và tôn trọng mọi người.

Truyện Tấm Cám là một trong những câu chuyện cổ tích phổ biến nhất trong văn hóa dân gian Việt Nam, đậm chất quê hương và rất cuốn hút. Nó thể hiện tinh thần lãng mạn, niềm tin vào cái đẹp và điều thiện của con người.

Trong phân tích truyện Tấm Cám, điểm đáng chú ý là sự xuất hiện và phản ánh của các sự kiện xã hội trong một ngữ cảnh truyện cổ tích.

Dù là truyện về loài vật, thần kì hay cuộc sống hàng ngày, truyện cổ tích luôn là nơi thể hiện và phản ánh các vấn đề xã hội của loài người.

Truyện Tấm Cám kể về cuộc sống của cô bé Tấm, một người trẻ trải qua nhiều khó khăn nhưng nhờ sự giúp đỡ của tiên, bụt... cô đã vượt qua mọi khó khăn và đạt được hạnh phúc.

Mặc dù truyện mang những chi tiết thần kỳ, nhưng điều quan trọng nhất vẫn là niềm tin mãnh liệt của nhân dân lao động vào hạnh phúc gia đình, công bằng xã hội và phẩm chất tốt đẹp của con người.

Ngay từ đoạn mở đầu, truyện đã giới thiệu các nhân vật chính cùng với hoàn cảnh đầy đau khổ của họ. Tấm là con riêng của cha, còn Cám là con riêng của mẹ. Sau khi mẹ Tấm qua đời, vài năm sau đó, cha Tấm cũng ra đi, để lại Tấm với dì ghẻ, mẹ của Cám.

Lời giới thiệu không chỉ súc tích mà còn mở ra hình ảnh đau thương của Tấm và đầy gợi mở cho người đọc. Như đã từng ca dao cổ ngữ nói:

Mấy đời bánh đúc có xương,
Mấy đời dì ghẻ lại thương con chồng

Cám thì được mẹ nuông chiều, được ăn trắng mặc trơn. Ngược lại thì Tấm bị dì ghẻ bắt làm đổ mồ hôi, sôi nước mắt mà không hết việc.

Sau đoạn văn giới thiệu, tình huống thứ nhất xuất hiện do mụ dì ghẻ rất cay nghiệt bày ra. Mụ mang ra hai cái giỏ đưa cho hai chị em đi bắt tôm bắt tép, và ra điều kiện rằng: Hễ đứa nào bắt được đầy giỏ thì thưởng cho một cái yểm đỏ.

Một điều kiện, một lời hứa khá là công bằng, chẳng bắt ép con ghẻ, cũng chẳng thiên vị con ruột. Đứa nào nhiều hơn thì được thưởng. Thế thôi! Nhưng ai biết được mụ đã nói gì với Cám, con gái cưng của mụ? Tất nhiên trong sinh hoạt hàng ngày mụ dư biết Tấm đã quen với việc mò tôm bất tép, còn Cám thì không. Chỉ một buổi thôi, Tấm đã bắt được một giỏ đầy. Thấy vậv, Cám mới bảo: Chị Tấm ơi, chị Tấm! Đầu chị lấm, chị hụp cho sâu, kẻo về dì mắng.

Về hình thức thì câu nói có vần có điệu khiến lời kể hấp dẫn hơn. về nội dung thoạt nghe thì hữu lí, nhưng nghĩ lại cho cùng thì ẩn chứa sau lời nhắc nhở có chút đe dọa kia là một mưu toan. Tin là thật nên Tấm làm theo, còn Cám thì thừa dịp đó trút hết tôm tép vào giỏ của mình rồi ba chân bôn cẳng chạy về nhà.

Tất cả những chi tiết tạo nên tình huống trên giúp người đọc thấy rõ đặc tính của mỗi nhân vật, ai là người chân thật, ai là kẻ dối trá và lừa đảo.

Phân tích truyện Tấm Cám để thấy được cuộc đấu tranh giữa thiện và ác trong xã hội xưa

Trước tình cảnh đó, cô Tấm chỉ còn biết khóc. Thế là Bụt xuất hiện. Hiện thực (Tấm) và siêu nhiên thần kì (Bụt) giao hóa để tạo nên tình huổng mới. Nếu không có Bụt xuất hiện thì hướng phát triển của truyện theo chiều hiện thực (chẳng hạn Tấm về nhà, bị mụ dì ghẻ đánh mắng và đuổi đi...). Có Bụt xuất hiện Bụt mới chỉ cho Tấm cách nuôi con cá bống duy nhất còn sót lại trong giỏ. Và bống cũng trở thành con cá thần kì nghe được tiếng người gọi theo lời Bụt dặn để trồi lên...

Bống bống, bang bang,
Lên ăn cơm vàng cơm bạc nhà ta,
Chớ ăn cơm hẩm cháo hoa nhà người

Thế giới siêu nhiên thần kì sống giao hòa với con người bắt đầu từ tình huống này. Tấm làm theo lời Bụt nuôi cá bống ở giếng trong vườn nhà, mỗi ngày gặp nhau bằng câu Bụt dặn. Với người tin thế giới tâm linh thì đó là câu thần chú. Với người bình thường thì đó là câu mật khẩu để nhận ra người cùng phe dù không biết mặt mũi của nhau. Nhờ vậy mà Tấm với bông sống và gập gỡ nhau trong một thời gian dài.

Nhưng sự việc không qua được cặp mắt soi mói, đầu óc nghi ngờ của mụ dì ghẻ. Mụ sai Cám đi rình, học thuộc mấy câu trên, rồi thực hiện âm mưu đen tối của mình. Mụ sai Tấm chăn trâu, phải chăn đồng xa, chớ chăn đồng nhà, làng bắt mất trâu. Tấm làm theo. Tới chiều về, Tấm mang cơm ra cho bống như mọi khi. Gọi mãi mà không thấy bống, cuối cùng chỉ thấy một cục máu nổi lên mặt nước. Chi tiết kì ảo ấy khiến người đọc có cảm giác rờn rợn. Tính độc ác tăng dần trong con người của hai mẹ con mụ dì ghẻ. Cái chết đã xuất hiện, dù là cái chết của con cá bống. Mà cá bống, trong trường hợp này lại là một phần của lực lượng siêu nhiên bởi có sự dẫn dắt, chỉ bảo của Bụt, rõ hơn là tình thương, là sự giúp đỡ cùa Bụt đối với Tấm - cô bé mồ côi, bất hạnh. Bởi vậy, khi nghe Tấm vừa khóc vừa trình bày sự việc, Bụt đã cho biết là bống đã bị người ta ăn thịt và chi cho cách sử dụng xương của bống. Tấm lục lọi tìm xương của bông khắp vườn, nhưng không thấv. Thấy vậy, một con gà bảo Tấm: Cục ta cục tác! Cho ta nắm thóc, ta bới xương cho.

Tấm làm theo yêu cầu của gà, rồi theo gà vào bếp. Lấy được xương bống, Tấm cho vào bốn cái lọ và chôn dưới bốn chân giường theo lời Bụt dặn.

Chắc chắn Tấm chẳng biết ai ăn thịt bống, nhưng qua đoạn văn thì siêu nhiên (ở đây là Bụt) biết, chỉ cho Tấm cách dùng xương của bống, và sắp xếp cho gà gặp và mách bảo cho Tấm. Gà nói được tiếng người hay người nghe được tiếng gà cũng do quyền năng của siêu nhiên. Quyền năng ấy là điều bí ẩn, cũng như việc chôn bốn lọ đựng xương xuống dưới bốn chân giường để làm gì, sau này chúng thành nhừng thứ gì thì con người chẳng ai biết. Nhưng người đọc nhận ra sự liên can giữa bốn lọ xương với Tấm khi tự đặt ra câu hỏi: Tại sao không chôn bốn lọ xương ây ở một nơi nào khác mà lại chôn dưới bốn chân giường của Tấm? Chính những chi tiết ấy khèu gợi tính tò mò của người đọc khiến họ không muốn đứt câu chuyện.

Truyện được kể tiếp về những ngày hội ở kinh đô. Không muôn Tấm cùng đi, mụ dì ghẻ trộn hai đấu thóc và gạo vào nhau, bảo Tấm lựa hai loại để riêng ra rồi hãy đi. Bụt lại giúp Tấm hai câu thần chú gọi chim sẻ:

Rặt rặt xuống nhặt cho tao
Ăn mất hạt nào, thì tao đánh chết.

Không có quần áo đẹp đi dự hội, Bụt bảo Tấm đào bôn cái lọ đã chôn dưới bốn chân giường lên. Xương của bống đã hóa thành lễ phục, đỏi giày thêu, con ngựa và yên ngựa. Từ phương tiện để chưng diện, di chuyển ấy Tấm nhanh chóng đi dự lễ hội. Ngựa phóng qua chỗ lội, Tấm bị rơi mất một chiếc giày. Hai chú voi đẫn đầu đoàn xa giá của vua đến dự hội tới đấy đều kêu rống lên, không chịu đi tiếp. Nhà vua phải sai quân hầu tìm hiểu thì vớt được chiếc giày. Nhà vua nhìn kĩ chiếc giày và thầm bảo: Chà, một chiếc giày thật xinh! Người đi giày này hẳn phải là một trang tuyệt sắc. Từ chiếc giày ở đây trở lại đầu truyện, những chi tiết tạo nên những tình huống giúp Tấm vượt qua thử thách đều do Bụt, và bống là nhân vật liên can. Chính nhờ chiếc giày được biến hóa từ xương của bông mà Tấm được vua sai đoàn thị nữ rước nàng vào cung, dù trước đó khi gặp hai mẹ con Cám trong buổi thử giày nàng đã bị mụ dì ghẻ bĩu rằng: Chuông khánh còn chả ăn ai, nữa là mảnh chinh vứt ngoài bờ tre. Từ đây trở về sau, các chi tiết chính tạo nên các tình huống chính đều liên can trực tiếp đến sinh mạng của Tâm, và mưu mô ác độc của mụ dì ghẻ và Cám.

Tuy sống sung sướng trong hoàng cung, Tấm vẫn không quên ngày giỗ cha. Chi tiết ấy cho người đọc nhận ra Tấm không chỉ là cô gái thật thà mà còn là người con hiếu thảo. Nàng xin phép nhà vua về phụ với dì ghẻ làm cỗ cúng cha thì bị mụ dì ghẻ lợi dụng lòng hiếu thảo ây sai nàng trèo lên cây cau xé lấy một buồng để cúng bố để đốt cây giết nàng. Mụ còn đưa Cám vào cung thay thế vai trò của chị. Nhà vua thì trong bụng không vui, nhưng vẫn không nói gì cả.

Cái chết của Tấm nảy sinh ra một chuỗi tình huống nhỏ tiếp theo. Tấm chết, hóa làm chim vàng anh, bay thẳng về cung nhắc nhở Cám:

Phơi áo chồng tao, phai lao phơi sào, chớ phơi bờ rào, rách áo chồng tao.

Chim vàng anh được vua vô cùng yêu qúy, cho ở lồng vàng. Cám biết được, nghe lời mẹ bắt vàng anh làm thịt nấu ăn và vứt lông chim ra vườn. Lông chim hóa ra hai cây xoan đào được vua cho mắc võng và ngày nào cũng ra nám hóng mát. Mụ dì ghẻ và Cám lén chặt cây làm khung cửi. Cứ mỗi lần ngồi dệt và Cám nghe lời đe dọa.

Cót ca cót két,
Lấy tranh chồng chị,
Chị khoét mắt ra

Sợ quá, Cám nghe lời mẹ đốt khung cửi rồi sai người mang tro đổ bên vệ đường cách xa hoàng cung. Từ đống tro mọc lên một cây thị chỉ đậu được một quả khi đến mùa, hương thơm ngát tỏa ra khấp nơi. Bà lão hàng nước gần đó thấy bèn xin:

Thị ơi thị, rụng vào bị bà, bà đem bà ngửi, chứ bà không ăn.

Về với bà lão hiền từ, Tấm từ quả thị chui ra giúp bà dọn dẹp nhà cửa, múc nước, nấu cơm. Bà lão thấy ]ạ bèn rình xem. Khi thấy cô gái xinh đẹp thì bà ôm choàng lấy, rồi xé vụn võ thị Từ đó Tấm ở với bà hàng nước, hai người thương yêu nhau như hai mẹ con.

Nhân một chuyến vi hành, thấy quán nước sạch sẽ và tươm tất nên nhà vua ghé vào. Bà lão mang cau trầu và nước dáng vua. Thấy miếng trầu têm cánh phượng, vua nhớ tới miếng trầu Tấm têm dâng vua ngày trước, bèn hỏi bà lão. Nhờ vậy mà Tấm và vua đoàn tụ.

Một chuỗi nguyên nhân và kết quả, một chuỗi tình huống nhỏ xuất phát từ cái chết, từ xương thịt của Tấm. Từ chim vàng anh, cây gỗ xoan đào, khung cửi, cây thị đều có gốc từ xương thịt của Tấm mà ra. Nhưng chỉ từ cây thị, quả thị Tấm mới hóa kiếp lại thành người bởi Tấm đã trả xong những món nợ trong quá khứ mà đạo Phật gọi là nghiệp (nghiệp báo) nay ở vào hoàn cảnh gặp được người lành.

Nếu ở truyện cổ Thạch Sanh - Lí Thông, Thạch Sanh thì tha nhưng Trời thì trừng phạt, cả hai mẹ con Lí Thông bị sét đánh chết thì ở truyện này Tấm lại trả thù, giết chết Cám. Có người cho rằng Tấm nhẫn tâm. Nhưng suy cho cùng thì mẹ con Cám đã tạo nghiệp ác quá nhiều, giết mẹ con Cám là Tấm muôn xóa sạch nghiệp ác ấy, để những người khác không phải chịu hành vi độc ác của mẹ con Cám nếu cả hai còn sống. Cái chết của mẹ con Cám hợp với quy luật: Gieo gió thì gặp bão!

Truyện cổ thần kì Tấm - Cám kể lại số kiếp long đong trong một phần đời của Tấm kể từ ngày mất mẹ, mất cha, và phải sống với mụ dì ghẻ và đứa em gái cay nghiệt độc ác. Qua nghệ thuật hư cấu truyện với những chi tiết thần kì, phần đời ấy, sự chuyển biến hình tượng của Tấm chính là sự đấu tranh giữa điều thiện với cái ác, là sự mâu thuẫn và xung đột trong gia đình dưới chế độ mẫu hệ. Từ một cô bé mồ côi bị hãm hại phải chết đi sống lại nhiều lần, cuối cùng Tấm vẫn giữ ngôi hoàng hậu đã thể hiện sức mạnh của điều thiện trước cái ác.

4. Phân tích truyện Tấm Cám, mẫu số 4:

1. Đặc điểm về nội dung

Tấm Cám thuộc kiểu truyện về nhân vật người con riêng rất phổ biến trong kho tàng truyện cổ tích thần kì trên thế giới. Trong thế giới nhân vật cổ tích thì nhân vật người con riêng, người em út, người mồ côi là những nhân vật trung tâm mà sự xuất hiện gắn liền với sự nảy sinh chế độ tư hữu và gia đình cá thể. Xã hội phong kiến phụ quyền với quan niệm "quyền huynh thế phụ" ưu tiên quyền thừa kế tài sản cho người anh cả, người con chung. Những người em út, người con riêng, người mồ côi trở thành đối tượng chịu nhiều thua thiệt, bất hạnh nhất. Mâu thuẫn, bất công trong xã hội có giai cấp được phản ánh rõ nét trong phạm vi gia đình. Theo GS. Đinh Gia Khánh, kiểu truyện Tấm Cám của dân tộc Việt và các dân tộc trên thế giới đều chứa đựng ít nhất hai chủ đề : Chủ đề thứ nhất là mâu thuẫn dì ghẻ - con chồng; chủ đề thứ hai là tác dụng của báu vật giúp người hiền tìm ra hạnh phúc. Truyền thuyết mang đậm đặc điểm dân tộc còn truyện cổ tích mang tính quốc tế rõ nét. Nhân vật truyền thuyết do lịch sử tạo ra còn nhân vật truyện cổ tích là sản phẩm của trí tưởng tượng của nhân dân để thực hiện chức năng điều hoà xung đột xã hội trong mơ ước. Chính vì thế nhân vật và các chi tiết nghệ thuật mang tính lặp lại, nhân vật được xây dựng trở thành những kiểu mẫu quen thuộc.

2. Bố cục của truyện Tấm Cám

Truyện Tấm Cám có hai phần ứng với hai đoạn đời của nhân vật Tấm, cũng là hai giai đoạn của cuộc đấu tranh giữa Tấm và mẹ con Cám mang ý nghĩa biểu trưng cho thiện và ác.

Phần 1 : Về thân phận của Tấm - cô gái mồ côi ngây thơ, hiền dịu phải chịu bao nỗi bất công, đoạ đày của mẹ con người dì ghẻ.

Phần 2 : Cuộc đấu tranh quyết liệt của Tấm để giành lại sự sống và hạnh phúc.

a) Tấm - người con riêng bất hạnh phải chịu đựng bao nỗi bất công, đoạ đày của mẹ con người dì ghẻ.

- Truyện kể về mâu thuẫn xảy ra trong gia đình phụ quyền thời cổ. Tấm đại diện cho loại nhân vật mồ côi (Tấm là cô gái mồ côi cả cha lẫn mẹ) chăm chỉ, hiền lành. Mẹ con người dì ghẻ là hiện thân của cái ác. Tấm chịu sự bất công ngay dưới mái nhà của mình, làm quần quật cả ngày không hết việc, còn Cám được mẹ nuông chiều.

- Chi tiết cái yếm đỏ : vốn chăm chỉ lại được người dì ghẻ treo giải thưởng cái yếm đỏ, Tấm bắt được đầy giỏ -> bị Cám lừa -> Tấm ngồi bưng mặt khóc hu hu -> Bụt hiện lên giúp Tấm.

- Chi tiết con cá bống : Nếu như cái yếm đỏ - vật trang sức có giá trị nhỏ bé, bình dị mà cũng là niềm mơ ước không thành của cô gái mồ côi thì con cá bống, con vật hiền lành, người bạn mới, noi nương tựa tình cảm duy nhất của Tấm cũng bị kẻ ác rình mò giết hại. Hình tượng cục máu nổi lên mặt nươc nói về nỗi oan khuất, nỗi hận thù -> Tấm oà khóc Bụt lại hiện lên.

- Người dì ghẻ ghen ghét và độc ác không muốn cho Tấm đi trẩy hội, trộn thóc vói gạo bắt Tấm nhặt -> Tấm ngồi khóc một mình -> Bụt lại hiện lên cho đàn chim sẻ giúp Tấm.

Tấm không có quần áo đẹp đi hội, Bụt bảo đào bốn lọ đựng xưong cá bống chôn ở chân giường. Xương cá bống biến thành quần áo đẹp, ngựa, giày.

- Tấm qua chỗ lội, rơi một chiếc giày xuống nước -> Tấm thử vừa giày -> được làm hoàng hậu. Ở đây ta thấy môtíp "vật báu đem lại hạnh phúc cho nhân vật thiện". Khép lại phần 1 của câu chuyện.

Phân tích truyện Tấm Cám lớp 10 hay nhất

b) Tấm đấu tranh giành lại sự sống và hạnh phúc

- Kết cấu của truyện Tấm Cám ở Việt Nam và một số truyện cổ tích các dân tộc ở Đông Nam Á cơ bản có nhiều điểm giống nhau, nhưng cũng có nhiều nét khác với cốt truyện Cô Lọ Lem ở châu Âu. Nếu như truyện Cô Lọ Lem của Pháp và một số nước thuộc châu Âu kết thúc khi Lọ Lem được kết hôn với hoàng tử nhờ đôi hài xinh xắn (Tương đồng giữa các cốt kể này ở nhân vật người con riêng với hai mồtíp chính : môtíp mâu thuẫn dì ghẻ - con chồng và môtíp vật báu đem lại hạnh phúc), thì phần sau của kết cấu truyện Tấm Cám của Việt Nam và một số nước Đông Nam Á có đặc điểm khác giúp cho việc thể hiện nét độc đáo trong chủ đề tác phẩm. Mẹ con người dì ghẻ trong truyện cổ tích châu Âu chỉ thể hiện sự ghen ghét, xấu xa của mình ở những hành động tranh công, lừa dối chứ chưa đến mức tiêu diệt sự sống của người con riêng như trong truyện Tấm Cám. Cho nên khi Lọ Lem được đổi thay số phận, trở thành hoàng hậu thì mẹ con người dì ghẻ xấu hổ, hoảng sợ mà trốn biệt, không còn ai gặp lại nữa. Trong truyện Tấm Cám, mẹ con người dì ghẻ đã không chỉ ghen tị, độc ác thông thường mà còn tiến sâu đến tột cùng tội ác là giết hại Tấm hết lần này đến lần khác. Tấm tuy đã là hoàng hậu nhưng vẫn là một cô gái hiếu thảo, trèo lên cây hái cau để giỗ cha. Người dì ghẻ chặt cây cau, Tấm ngã xuống ao chết đuối - Cái ác đã huỷ diệt cái thiện. Mâu thuẫn đã trở nên một mất một còn. GS. Đinh Gia Khánh đã có một nhận xét thật chí lí và sâu sắc : "Thật kì lạ khi thể xác của cô Tấm bị giết hại thì ý thức của cô thức tỉnh. Dường như có một cô Tấm khác sống dậy không phải để bưng mặt khóc, để bị lừa dối mà tỉnh táo nhận diện, vạch mặt kẻ thù, để tìm lại hạnh phúc đã mất và tự tay trả thù". Hay : "Mỗi lần bị quật ngã là một lần cô Tấm đứng phắt dậy. Mỗi lần bị giết là một lần cô sống lại không phải là để chịu khổ như thuyết luân hồi quan niệm mà là để đấu tranh [...]. Cái đẹp nổi bật nhất của cô là ở tinh thần đấu tranh kiên cường [...]. Cô gái ngây thơ đó khi cần thì đã biết căm thù, cô gái dịu hiền đó, khi cần thì đã biết đấu tranh".

Khi khai thác truyện Tấm Cám, cần chú ý đến những lời vần vè mà nhân dân rất thích thú khi vạch mặt Cám : "Phơi áo chồng tao, phơi lao phơi sào, chớ ; phơi bờ rào, rách áo chồng tao." ; hay :

Cót ca cót két
Lấy tranh chồng chị
Chị khoét mắt ra.

Nếu ở kết cấu phần trước, mỗi khi bị lừa dối, bị khổ đau, cô Tấm hiền lành thụ động chỉ biết bưng mặt khóc, mỗi lần ấy lại có Bụt (yếu tố thần kì) xuất hiện đúng lúc giúp cô thì ở phần sau, cô Tấm chủ động, kiên cường biến hoá từ kiếp này sang kiếp khác, đấu tranh không khoan nhượng với kẻ thù. Ở đây quan niệm luân hồi của đạo Phật (thuyết luân hồi của đạo Phật cho ràng luân hồi là vòng quay của bánh xe, con người ta sống là gửi, thác là về, cuộc sống lăn theo vòng quay từ kiếp này sang kiếp khác) chỉ là cái vỏ hình thức để cho nhân dân thể hiện triết lí dân gian khoẻ khoắn, lành mạnh của mình. Truyện Tấm Cám thể hiện thái độ cúa nhân dân bênh vực người bất hạnh và là bài ca cố vũ tinh thần đấu tranh giành lại hạnh phúc và trừng phạt cái ác.

- Vấn đề trả thù của Tấm đối với mẹ con Cám :

Ở đây có vấn đề cần chú ý là chi tiết trả thù của Tấm đối với mẹ con Cám. Đây là vấn đề gây nên nhiều ý kiến tranh luận. Nhân dân rất hỉ hả với các kết thúc "ác giả ác báo" như vốn có trong truyện, điều quan trọng là nó chứng minh cho triết lí nhân sinh của nhân dân (Có thể thấy cách kết thúc này có mặt trong hầu hết các dị bản truyện Tấm Cám ở Việt Nam và như một số nhà nghiên cứu đã nhận xét : cách trừng phạt ấy không mấy xa lạ với những hình phạt tàn khốc thời trung cổ). Song ngày nay, để đảm bảo tính giáo dục thẩm mĩ, nên chăng tán thành cách thay đổi hình thức trừng phạt đối với mẹ con Cám ở phần cuối tác phẩm : "Tấm sai quân hầu đào một cái hố sâu và đun một nồi nước sôi. Tấm bảo Cám xuống hố rồi sai quân hầu giội nước sôi vào hố. Cám chết. Mụ dì ghẻ thấy vậy củng lăn đùng ra chết".

Rõ ràng khảo sát kết cấu hai phần trong truyện Tấm Cám khi đối sánh với kết cấu kiểu truyện này ở một số dân tộc khác ở châu Âu cho ta thấy nét tưong đồng và dị biệt trong các truyện cổ tích. So sánh một số môtíp khác trong các dị bản, ta có thể nhận diện tính chất quốc tế và đặc điểm dân tộc trong truyện cổ tích. Cùng môtíp xảo quyệt, ác độc của người dì ghẻ, truyện cổ tích dân tộc Việt kể là người dì ghẻ "lấy một đấu gạo trộn lẫn vớí một đấu thóc" và bắt Tấm ở nhà nhặt thóc gạo riêng ra. Tấm bị lừa đi chăn trâu đồng xa, truyện cổ tích một số dân tộc khác cũng có các môtíp ấy nhưng biểu hiện khác trong việc lựa chọn không gian hay đồ vật. Nàng Kang-tóc (truyện Cam-pu-chia) thì nuôi con cá lóc chứ không phải con cá bống, Lọ Lem bị bắt đi lấy nước trong rừng tối,... Truyện cổ tích có một số lượng tip và môtíp có hạn nhưng những biến thể của các môtíp ấy lại là vô hạn, chính vì thế, các dân tộc không ngừng sáng tạo ra những truyện cổ tích của dân tộc mình. Đôi hài kì lạ là môtíp vật giao duyên không thể thiếu trong kiểu truyện người con riêng ở châu Âu có chức năng nhận biết duy nhất một người thì ở truyện cổ tích Tấm Cám của dân tộc Việt còn có môtíp miếng trầu giao duyên, dấu hiệu nhận lại. Cái yếm đỏ, con cá bống, cây xoan đào, cây thị bên đường, lễ hội, bà hàng nước,... là những chi tiết đậm nét dân tộc.

- Yếu tố thần kì trong truyện :

Yếu tố thần kì được biểu hiện phong phú, đậm nét trong truyện Tấm Cám. Ở đây nhân vật thần kì là ông Bụt hiền hậu, nhân từ, là cá bống, gà, chim sẻ luôn có mặt đúng lúc để giúp Tấm lúc khó khăn ; là vật nhiệm màu như đôi hài, xương cá chôn trong lọ dưới chân giường biến thành quần áo đẹp, ngựa hồng,... ; là sự biến ảo của Tấm từ kiếp nay .pang kiếp khác. Yếu tố thần kì trong truyện cổ tích có nét khác với yếu tố thần kì trong thần thoại. Thần thoại là sáng tác nghệ thuật "không tự giác" nên yếu tố thần kì trong thần thoại là biểu hiện của tín ngưởng nguyên thuỷ, là cái mà người xưa "tin", còn yếu tố thần kì của truyện cổ tích là phưong tiện nghệ thuật được sử dụng một cách có ý thức để nhân dân thực hiện ước mơ đổi thay số phận cho những nhân vật bất hạnh. Đồng thời yếu tố thần kì tạo nên vẻ đẹp và sức hấp dẫn tuyệt vời của truyện cổ tích, đặc biệt đối với trẻ em. Không gian làng quê gần gũi, bình dị kết hợp với không gian kì ảo tạo thành thế giới cổ tích hết sức đặc trưng trong truyện cổ tích mà truyện Tấm Cám là một ví dụ tiêu biểu.

3. Đặc điểm về nghệ thuật

- Nghệ thuật xây dựng nhân vật: Nhân vật trong truyện cổ tích mang tính khái quát cao, biểu trung cho một loại người trong xã hội chứ không mang tính cá biệt. Ví dụ : Tấm biểu trung cho cái thiện, mẹ con Cám biểu trưng cho cái ác. Tất cả những điều đó không phải qua thuyết minh của ngôn ngữ người kể chuyện, cũng không qua việc miêu tả tâm lí và ngoại hình nhân vật (Truyện cổ tích không chú trọng miêu tả tâm lí và ngoại hình nhân vật) mà tính cách nhân vật phải biểu hiện qua hành động. Nhân vật truyện cổ tích là nhân vật chức năng, vừa là nhân vật hành động vừa là công cụ để nhân dân thực hiện ước mơ công lí "ở hiền gặp lành", "ác giả ác báo".

- Cốt truyện đa tình tiết, phát triển hợp lí. Kết cấu hai phần sáng rõ, góp phần thể hiện tư tưởng chủ đề. Ví dụ : Phần đầu Tấm luôn bị động, mỗi lần bị mẹ con dì ghẻ ức hiếp chỉ biết ôm mặt khóc ; phần sau từ khi bị giết, Tấm đã liên tục chủ động đấu tranh. So với một số dị bần kiểu truyện người con riêng ở một số nước sẽ thấy rõ tính chất phong phú về tình tiết, tính dân tộc và tính quốc tế của truyện Tấm Cám.

- Yếu tố thần kì được sử dụng đậm nét, nhân vật thần kì, vật nhiệm màu, sự biến ảo tạo sức hấp dẫn đặc biệt về nội dung và nghệ thuật của truyện cổ tích thần kì Tấm Cám.

- Chất cổ tích đậm nét qua lối kể chuyện mang tính phiếm chỉ về thời gian, không gian, nhân vật.

- Những câu vần vè đan xen trong truyện như lòi hát gọi cá bống, tiếng cục ta cục tác của con gà, tiếng hót của chim vàng anh, tiếng kêu của khung cửi là biện pháp nghệ thuật có hiệu quả, khắc sâu ấn tượng cho người nghe và tăng chất thơ cho tác phẩm tự sự dân gian.

--------------------HẾT---------------------

Tìm hiểu về hành trình đấu tranh giành lại hạnh phúc của cô Tấm, bên cạnh bài Phân tích truyện Tấm Cám khái quát trên đây, các em có thể tham khảo thêm: Bản chất mâu thuẫn và xung đột trong truyện Tấm Cám, Suy nghĩ về con đường để đi đến hạnh phúc trong cuộc sống từ truyện Tấm Cám, Phân tích thân phận và con đường đến với hạnh phúc của Tấm trong truyện Tấm Cám, Phân tích mỗi hình thức biến hóa mang một ý nghĩa đặc sắc riêng của truyện Tấm Cám để thấy được những bài học sâu sắc được gửi gắm qua câu chuyện này.