Đề bài yêu cầu: Phân tích chi tiết khổ 3 bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ
Phân tích chi tiết khổ 3 bài thơ 'Đây thôn Vĩ Dạ'
Mẹo: Cách phân tích bài thơ, đoạn thơ để đạt điểm cao
I. Dàn ý Phân tích chi tiết khổ 3 bài thơ 'Đây thôn Vĩ Dạ'
1. Mở đầu
Giới thiệu về Hàn Mặc Tử, tác phẩm 'Đây thôn Vĩ Dạ' và phân tích khổ thơ.
2. Phân tích nội dung bài thơ
a. Hai câu thơ đầu: Khao khát tiếp cận thế giới bên ngoài và hơi ấm của tình người từ những giấc mơ.
- Hình ảnh trong thơ khá phức tạp và khó hiểu: Một người du khách trong làn sương mù mịt mờ, hiện ra với dáng vẻ trắng tinh khôi.
- Cụm từ 'mơ khách đường xa': Tạo ra một cảm giác lạ lùng, đặc biệt khi được lặp lại hai lần trong một câu thơ, nhấn mạnh sự xa cách và cảm giác xa xôi của người du khách trong tâm trí của nhà thơ.
- Cõi đời trong thơ của Hàn Mặc Tử không chỉ nằm ở hiện thực mà còn ẩn chứa trong giấc mơ, nơi mà người ta có thể mất đi khi tỉnh giấc.
=> Hình ảnh con người xuất hiện như một ảo ảnh, xa lạ và không thể nắm bắt, tạo nên một cảm giác bí ẩn và mê hoặc.
- 'Áo em trắng quá nhìn không ra':
+ Người thi sĩ đã vô cùng nỗ lực để nắm bắt, để giữ lại cõi đời và hơi ấm của tình người, dù chỉ trong giấc mơ. Tuy nhiên, cuối cùng, anh ta nhận ra rằng anh ta không thể đuổi kịp, không thể tiếp cận và ánh mắt anh ta không thể nhìn thấu được.
+ Hai từ 'trắng quá' làm nổi bật sự hoàn toàn của màu trắng, vượt ra khỏi khả năng nhận biết của mắt, hình ảnh của người phụ nữ giờ đã mất hết dạng, chỉ còn lại một chỗ trống không rõ ràng và thất vọng trong lòng tác giả, đánh dấu sự bất lực và tuyệt vọng trong việc giữ lại cõi đời và hơi ấm của tình người.
b. Hai dòng cuối: Tác giả trở lại với thế giới tâm linh lạnh lẽo, u tịch và cô đơn:
- Thế giới ấy hiện ra qua câu thơ 'Ở đây sương khói mờ nhân ảnh', hình tượng thơ cực kỳ siêu thực. Đó là một thế giới lạnh lẽo, mịt mù với khói sương, đầy thiếu vắng hình bóng, hơi ấm con người, là nỗi đau đớn sâu thẳm của Hàn Mặc Tử.
- Chỉ có một sợi dây vô hình duy nhất nối liền hai thế giới khác nhau là tình cảm sâu nặng của nhà thơ với cuộc sống, với tự nhiên ở ngoài kia vẫn luôn hiện diện trong tâm trí, trong những câu thơ khiêm tốn, trong sự thuần khiết khi đau thương lẫn rơi rụng.
- 'Ai hiểu được tình cảm có đậm đà':
+ Sự đắn đo, lo lắng về tình cảm của người ngoài kia, của người phụ nữ.
+ Sự đắn đo không biết liệu người phụ nữ, liệu Kim Cúc có thấu hiểu cho những tâm tư sâu kín, những đau khổ mà nhà thơ dành cho cô hay không.
=> Thể hiện ý thức vô cùng sâu sắc về sự quan trọng của sợi dây giao nối tình cảm giữa hai thế giới của Hàn Mặc Tử.
3. Kết luận
Trình bày cảm nhận tổng quan.
II. Mẫu văn: Phân tích khổ 3 bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ
'Mai sau, những điều bình thường, những quy định sẽ tan biến và duy nhất còn lại của thời kỳ này đó là Hàn Mặc Tử', những lời này của Chế Lan Viên đã tả lên một Hàn Mặc Tử thi sĩ tài hoa, nhưng số phận ngắn ngủi, đau buồn. Có thể nói rằng sự hiện diện của ông đã đem đến nhiều điểm sáng mới trong thơ Mới giai đoạn 1932-1941, một phong cách tượng trưng siêu thực đặc trưng của phương Tây đã dần thâm nhập vào thơ ca Việt Nam trước đó vốn chủ yếu là mực thước, lễ giáo. Để khám phá những gì 'điên', bản thân cá nhân mạnh mẽ, và những khát vọng sâu thẳm trong con người, bao gồm cả nhục cảm và thân xác, những chủ đề mà thời đại coi là 'nhạy cảm'. Hồn thơ của Hàn Mặc Tử đầy đủ những xu hướng trữ tình lãng mạn của thơ Mới như Xuân Diệu, Huy Cận, nhưng cũng mang những vẻ đẹp thanh khiết, thiêng liêng như Nguyễn Bính, hoặc Thế Lữ thường tôn vinh, chỉ khác là thơ của Hàn Mặc Tử còn chứa đựng cả những điều kinh dị, ám ảnh và ghê rợn nhất, tạo nên một loại thơ khiến người ta không ngừng suy tư và bối rối. Đây thôn Vĩ Dạ được xem là một trong những bài thơ nổi bật và thành công nhất của Hàn Mặc Tử với những câu thơ rất đẹp, rất sâu, người thi sĩ gần như chạm tới cõi chết, trong tuyệt vọng và bế tắc vẫn yêu đời, yêu cuộc sống một cách tha thiết đến xót xa. Người vui vẻ trong khổ thơ đầu tiên với cảnh bình minh ở thôn Vĩ, gượng vui trong khổ thơ thứ hai với đêm trăng bên bờ Hương giang. Và cuối cùng trong khổ thơ thứ ba, ta thấy một cách sương sương cái tâm hồn điên cuồng, kỳ dị của Hàn Mặc Tử, đau buồn, mênh mông, không định hình rõ ràng.
'Mơ khách đường xa khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn không ra
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai hiểu được tình cảm có đậm đà'
Trong hai khổ thơ đầu tiên, qua tình cảm yêu quý và yêu thương với xứ Huế xinh đẹp, Hàn Mặc Tử đã thể hiện sự mong mỏi mãnh liệt được sống hòa nhập vào cuộc sống bình thường, thoát khỏi cảm giác cô đơn, lạnh lẽo của cuộc sống để tận hưởng vẻ đẹp tự nhiên tươi mới và tự do. Nhưng đến khổ thơ thứ ba, tác giả không chỉ đơn thuần khao khát vẻ đẹp của thiên nhiên nữa mà còn chuyển sang mong muốn được chia sẻ sự ấm áp của tình người, của cuộc sống. Điều này thể hiện qua hình tượng thơ khá 'dị' và khó hiểu: Một người lữ khách giữa sương mù mịt mùng, với dáng áo trắng mờ nhạt, có lẽ là bóng của một người phụ nữ trong mộng của Hàn Mặc Tử như Kim Cúc chăng? Có thể thấy rằng câu thơ đầu tiên 'Mơ khách đường xa khách đường xa', cõi đời hiện ra một cách rõ ràng thông qua hình ảnh một người phụ nữ mà tác giả gọi là 'em' trong câu thơ tiếp theo. Tuy nhiên, 'khách đường xa' trong thơ của Hàn Mặc Tử lại mang lại cảm giác xa lạ, đặc biệt khi nó được lặp lại hai lần trong một câu thơ để diễn tả sự xa cách, âm hưởng xa dần của người phụ nữ trong tâm trí của nhà thơ. Cách viết này của Hàn Mặc Tử có phần giống với Nguyễn Bính trong câu thơ 'Anh đi đây, anh đi đâu / Cánh buồm nâu, cánh buồm nâu, cánh buồm', mô tả sự xa dần, mất dần của sự vật. Hình tượng 'khách đường xa' cũng vậy, nó được lặp lại hai lần với nhịp thơ tha thiết, mô tả cảm giác xa dần, xa dần vượt ra khỏi tầm mắt và tầm tay của thi nhân. Đặc biệt, 'khách đường xa' đem lại cõi đời trong thơ của Hàn Mặc Tử không phải ở thế giới thực mà ở trong giấc mơ, khi giấc mơ tan biến, con người cũng tan biến. Chưa từng có một hình tượng thơ lạ lùng như vậy, con người xuất hiện như ảo ảnh, xa lạ và xa dần, nhưng cũng không thể nắm bắt được, rất vô định và mênh mang. Hàn Mặc Tử, một con người tuyệt vọng và bế tắc trong lãnh cung của cuộc đời, không có gì để hy vọng, chỉ còn cách tìm kiếm cõi người trong giấc mơ. Người thi sĩ tài hoa, số phận đau buồn kia đã chối từ, cố gắng giữ lại cõi đời, hơi ấm tình người trong giấc mơ bằng mọi cách, mọi nỗ lực, nhưng cuối cùng, người nghệ sĩ dường như không thể đuổi kịp, không thể chạm tới, ánh mắt của người cũng không thể hiểu được, vì 'Áo em trắng quá nhìn không ra'. Hai từ 'trắng quá' gợi lên sự cực kỳ trắng của màu trắng, nó vượt qua khỏi tầm nhìn của thị giác, hình ảnh của người phụ nữ bây giờ đã mất đi những đường nét, chỉ còn lại một chỗ trống mơ hồ và trống rỗng trong lòng thi sĩ, chính thức chứng tỏ sự bất lực và tuyệt vọng của tác giả trong quá trình giữ lại cõi đời, hơi ấm tình người.
Khi mọi cố gắng hướng ra thế giới bên ngoài - nơi phong cảnh tươi đẹp, tràn đầy sức sống, của tình thương ấm áp, đều trở nên vô ích, Hàn Mặc Tử buộc phải quay lại với thế giới bên trong của mình, quay về với cuộc sống trong căn phòng cô đơn, bế tắc và u tối. Thế giới ấy hiện ra qua câu thơ 'Ở đây sương khói mờ nhân ảnh', hình tượng thơ siêu thực vô cùng trừu tượng. Đó là một thế giới mang sự lạnh lẽo, mịt mờ của khói sương, thiếu vắng hình bóng, hơi ấm của con người, là nỗi đau đớn nhất của Hàn Mặc Tử khi phải đối diện một mình với bệnh tật, không có ai để chia sẻ, bị cách ly xa xã hội và đợi chờ thần chết đến tìm mình trong cảm giác tuyệt vọng. Chính thi sĩ không thể rời khỏi thế giới bên ngoài và thế giới bên ngoài cũng không thể tiếp cận được với cuộc sống của thi sĩ. Chỉ có duy nhất một sợi dây vô hình kết nối giữa hai thế giới khác biệt ấy là tình cảm sâu đậm của thi sĩ với cuộc sống, với thiên nhiên bên ngoài vẫn luôn hiện diện trong tâm trí, trong những câu thơ lúc trong trẻo, lúc đau đớn. Tuy nhiên, Hàn Mặc Tử ôm chữ 'tình' như một lá chắn bảo vệ nhưng cũng có những lúc nghi ngờ 'ai biết tình ai đã thâm sâu', người ta lo sợ chỉ mình họ yêu một cách đơn phương, ôm những cảm xúc sâu thẳm, không biết người bên ngoài có cảm nhận như thế hay không, hoặc là nỗi lo không biết liệu giai nhân, liệu Kim Cúc có hiểu được nỗi lòng sâu sắc và đau khổ của họ dành cho họ hay không. Dù hiểu theo cách nào đi nữa, điều quan trọng là Hàn Mặc Tử nhận thức rõ về sự mong manh của sợi dây nối tình cảm giữa hai thế giới này, lo sợ một ngày nào đó nó sẽ đứt mất, và họ phải mãi mãi giam mình trong cái lãnh cung vô cảm, lạnh lùng này.
Khổ thơ thứ 3 trong bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ là điểm nhấn đặc trưng của thơ Hàn Mặc Tử, là sự phân chia giữa thế giới bên ngoài rực rỡ, ấm áp của tình thương và thế giới bên trong lạnh lùng, không định hình. Từ đó, tiết lộ ra những khát khao sống, khát khao được hòa mình và với cuộc sống bình thường một cách mạnh mẽ của nhà thơ, biết rằng tất cả chỉ là vô vọng và đau khổ. Hình tượng thơ kỳ lạ, mang đậm phong cách siêu thực trừu tượng đã mang lại cho người đọc nhiều cảm xúc, kích thích sự suy tưởng của độc giả qua nhiều thế hệ, để lại ấn tượng sâu sắc về một hồn thơ kỳ lạ, điên cuồng và đau thương nhất trong nền thơ Mới của dân tộc.
Khổ thứ 3 của bài thơ Đây Thôn Vĩ Dạ đã tập trung thể hiện tâm trạng xót xa, đau đớn của nhân vật trữ tình, cùng với Phân tích khổ 3 bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, bạn có thể hiểu thêm về bức tranh thôn Vĩ đẹp đẽ, trong trẻo qua các phân tích bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, bình giảng bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, khung cảnh thôn Vĩ Dạ trong bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ.
Khổ thơ thứ 3 của bài thơ Đây Thôn Vĩ Dạ đã tập trung thể hiện tâm trạng xót xa, đau đớn của nhân vật trữ tình, cùng với Phân tích khổ 3 bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, bạn có thể hiểu thêm về bức tranh thôn Vĩ đẹp đẽ, trong trẻo qua các phân tích bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, cảm nhận bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, bình giảng bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, khung cảnh thôn Vĩ Dạ trong bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ.