1. Đề cương chi tiết cho việc phân tích tác phẩm 'Dưới bóng hoàng lan' của Thạch Lam
1.1. Giới thiệu mở bài
- Giới thiệu về tác giả Thạch Lam và tác phẩm 'Dưới bóng hoàng lan'.
- Nội dung chính của văn bản: Câu chuyện về nhân vật Thanh trở về quê thăm bà sau thời gian làm việc xa.
- Tại ngôi nhà quen thuộc, Thanh hồi tưởng lại những kỷ niệm quý giá và cảm nhận được sự ấm áp của tình yêu gia đình.
- Chủ đề của văn bản xoay quanh giá trị của tình cảm gia đình đối với từng cá nhân.
1.2. Thân bài
1.2.1. Tâm trạng của nhân vật Thanh khi vừa về đến nhà.
- Anh cảm nhận được sự xúc động mãnh liệt khi vừa bước vào khu vườn và trong ngôi nhà.
- Cảm xúc của Thanh khi vào vườn: 'cảm giác mát lạnh toàn thân', anh nghẹn ngào và mất một lúc mới thốt lên được tiếng 'Bà ơi'.
- Thanh nhận ra rằng mọi tiếng ồn từ bên ngoài dường như lắng xuống khi anh đứng ở ngưỡng cửa.
- Những trải nghiệm này thể hiện nỗi xúc động sâu sắc không thể diễn tả của một người con trở về với mái ấm quen thuộc.
- Tác giả phân tích nội dung qua việc miêu tả tâm trạng của Thanh và cảm nhận của anh về không gian quen thuộc của ngôi nhà yêu dấu.
1.2.2. Tâm trạng của Thanh khi ở cạnh bà
- Thanh cảm thấy xúc động và vui mừng khi được đoàn tụ với bà.
- Anh cảm thấy mình trở nên nhỏ bé khi ở bên bà, điều này được thể hiện qua sự tương phản giữa vóc dáng thẳng của Thanh và lưng còng của bà.
- Mỗi lần trở về, Thanh luôn cảm thấy an yên và thư thả vì biết bà luôn chờ đợi mình.
- Hương thơm của cây hoàng lan gợi nhớ về những kỷ niệm tuổi thơ, và Thanh xúc động khi nhận được tình yêu từ bà, thể hiện qua việc giả vờ ngủ để chờ bà ra ngoài.
1.2.3. Cảm xúc của Thanh đối với Nga:
- Thanh bất ngờ khi nhận ra giọng nói quen thuộc của Nga và chú ý đến vẻ duyên dáng của cô.
- Trong bữa cơm cùng Nga, Thanh có cảm giác như Nga là em gái ruột của mình.
- Thanh cảm thấy bối rối khi nhớ lại đôi chân nhỏ nhắn của Nga, lấm tấm cát hồi nhỏ.
- Khi dắt Nga đi thăm vườn, Thanh ngửi thấy mùi hoàng lan từ mái tóc của Nga. Nghe Nga nói, Thanh không biết phải đáp lại thế nào và chỉ tập trung vào việc chọn hoa cho Nga.
- Cảm xúc yêu thương: Nắm tay Nga và giữ yên trong tay mình, cảm nhận sự ngọt ngào trong lòng.
1.2.4. Tâm trạng của Thanh vào buổi sáng lên tỉnh:
- Thanh cảm thấy bâng khuâng và lưu luyến, vừa vui vừa buồn khi nghĩ về căn nhà và Nga.
1.3. Kết bài
- Nội dung: Tác phẩm 'Dưới bóng hoàng lan' của Thạch Lam tập trung vào giá trị của tình cảm gia đình qua câu chuyện về Thanh trở về quê thăm bà. Tình cảm gia đình là vô giá và ảnh hưởng sâu sắc đến tâm trạng mỗi người. 'Dưới bóng hoàng lan' của Thạch Lam phản ánh rõ nét giá trị ấy trong cuộc sống.
- Nghệ thuật: sử dụng ngôn từ tinh tế, kể chuyện một cách nhẹ nhàng, kết hợp giữa quá khứ và hiện tại. Giọng văn dịu dàng và đầy cảm xúc. Kết bài khẳng định giá trị của tác phẩm.
2. Phân tích tác phẩm 'Dưới bóng hoàng lan' của Thạch Lam: Những điểm nổi bật và chọn lọc nhất
Thạch Lam là một trong những cây bút nổi bật của nền văn xuôi Việt Nam giai đoạn 1930-1945 với phong cách viết tinh tế và nhẹ nhàng. Các tác phẩm của ông, đặc biệt là truyện ngắn 'Dưới bóng hoàng lan', đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả thời kỳ này.
'Dưới bóng hoàng lan' kể về nhân vật Thanh, một người mồ côi cha mẹ từ nhỏ, được bà yêu thương chăm sóc. Sau hai năm xa quê trở về, Thanh gặp lại người thân và nhận ra giá trị của tình cảm gia đình. Mặc dù ngôi nhà của bà trở nên yên bình và hoang vắng, Thanh luôn cảm thấy vui mừng và xúc động khi trở về. Sự không thay đổi của ngôi nhà là một biểu hiện sâu sắc về tình yêu và sự quan tâm của Thanh đối với quê hương và người bà.
Thanh lớn lên dưới sự chăm sóc ân cần của bà, và anh luôn biết ơn bà. Mỗi lần về quê, Thanh đều xúc động và cảm nhận được sự quan tâm của bà. Bà trong mắt Thanh là hình ảnh của sự ấm áp và che chở, dù tuổi tác đã khiến bà gầy còng. Thanh cảm thấy xót xa khi nghĩ đến việc bà sống cô đơn trong ngôi nhà vắng vẻ. Tình cảm sâu sắc và hiếu thuận của Thanh đối với bà làm nổi bật tình yêu gia đình trong tác phẩm, khiến nhân vật của anh trở nên đáng quý và cảm động.
Sự xuất hiện bất ngờ của Nga làm Thanh ngỡ ngàng, dường như không nhận ra cô ngay lập tức. Anh đã quên mất mối quan hệ thân thiết giữa hai người từ thuở nhỏ. Khi nhận ra giọng nói của Nga, Thanh không khỏi vui mừng và luôn dành sự quan tâm đặc biệt cho cô. Cả hai cùng chiêm ngưỡng cây hoàng lan trong vườn và hồi tưởng lại những kỷ niệm thời thơ ấu, tình cảm giữa họ trở nên thân thiết và sâu sắc hơn. Thanh cảm nhận được sự thu hút khi ngửi thấy hương thơm từ tóc Nga. Khi Nga tỏ tình, Thanh đáp lại bằng lời hứa và hành động thể hiện tình cảm chân thành. Từ đó, một cảm giác hạnh phúc mới đã nảy sinh trong lòng Thanh.
Sáng hôm sau, khi Thanh phải rời xa gia đình để đi làm, anh cảm thấy buồn nhưng cũng lạc quan vì biết có tổ ấm đang chờ đợi mình, nơi có bà và Nga tiếp thêm sức mạnh cho cuộc sống xa nhà. Với giọng văn nhẹ nhàng, Thạch Lam đã khéo léo truyền tải cảm giác bình yên và giá trị của những điều thân thuộc quanh ta. Tác giả nhấn mạnh rằng việc yêu thương và trân trọng những người gần gũi và cuộc sống đơn giản chính là nguồn gốc của hạnh phúc và bình an.
Truyện ngắn 'Dưới bóng hoàng lan' của Thạch Lam là một câu chuyện nhẹ nhàng nhưng đầy cảm xúc, phản ánh những giá trị thật sự trong cuộc sống. Tác giả sử dụng ngôn ngữ dễ hiểu và đơn giản, tạo sự gần gũi với người đọc. Thạch Lam thành công trong việc thể hiện tình cảm chân thành và ấm áp qua các nhân vật, đồng thời nhắn gửi đến độc giả về giá trị của tình thân và tình cảm gia đình. Tác phẩm không chỉ là một phần quan trọng trong văn học Việt Nam đầu thế kỷ 20 mà còn chứng minh tài năng của Thạch Lam qua sự truyền tải những giá trị nhân văn sâu sắc.