Tấm Cám là một câu chuyện cổ tích độc đáo, để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc. Câu chuyện này chứa đựng nhiều giá trị nhân văn sâu sắc, nhấn mạnh lòng tốt, tình yêu thương và chống lại cái ác, cái xấu.
1. Dàn ý để phân tích truyện Tấm Cám
1.1 Phần mở đầu
Giới thiệu về câu chuyện Tấm Cám
1.2 Phần nội dung chính
* Phân tích diễn biến mâu thuẫn giữa Tấm và mẹ con Cám
- Sự bất công mà mẹ con Cám dành cho Tấm
+ Cám đã lừa Tấm lấy hết giỏ tép của mình để giành phần thưởng. Tấm khóc và Bụt đã hiện ra, ban tặng cho Tấm một con cá bống.
+ Mẹ con Cám đã lừa Tấm đi chăn trâu xa, trong khi ở nhà chúng giết cá của Tấm
+ Dì ghẻ đã trộn thóc với gạo và bắt Tấm nhặt mà không cho đi dự hội. Bụt đã hiện lên và sai chim sẻ xuống giúp Tấm nhặt
+ Tấm không có trang phục đẹp để đi dự hội, Bụt đã ban tặng cho Tấm những bộ quần áo lộng lẫy
=> Tấm phải chịu sự áp bức từ mẹ con Cám, nhưng Bụt luôn ở bên giúp đỡ. Tấm là một cô gái mồ côi và đau khổ, trong khi mẹ con Cám thì lười biếng và đố kỵ
* Tấm chiến đấu để giành lại hạnh phúc cho mình
+ Tấm trở về giỗ cha nhưng bị mẹ con Cám lừa và hại chết
+ Tấm biến thành chim vàng anh nhưng vẫn bị mẹ con Cám giết hại
+ Tấm hóa thành cây xoan đào, nhưng bị Cám chặt để làm khung cửi
+ Tấm biến thành quả thị, gặp lại nhà vua và trở thành hoàng hậu
=> Tấm chủ động chiến đấu để giành lại hạnh phúc cho mình một cách mạnh mẽ và quyết tâm. Tấm không dựa vào Bụt mà tự mình vượt qua khó khăn để tìm lại hạnh phúc.
=> Tấm, từ một cô gái hiền lành và yếu đuối, đã trở nên mạnh mẽ, dũng cảm và kiên cường để đấu tranh giành hạnh phúc và tiêu diệt cái ác.
* Bản chất xung đột giữa Tấm và mẹ con Cám
+ Mối quan hệ giữa mẹ ghẻ và con chồng
+ Xung đột giữa cái thiện và cái ác trong xã hội
* Những hành động báo thù của Tấm
+ Trở lại làm hoàng hậu, xinh đẹp hơn xưa
+ Cám khao khát có được vẻ đẹp như chị mình
+ Mẹ Cám đã dùng lọ mắm chế từ thịt của con gái mình
=> Tấm từ người hiền lành chịu đựng trở nên quyết liệt chống lại cái ác, trừng trị cái ác. Đúng với quan niệm dân gian 'Nhân hiền gặp lành, ác giả, ác báo'
* Nghệ thuật
+ Phát triển các mâu thuẫn và xung đột theo chiều hướng gia tăng
+ Tạo ra hai tuyến nhân vật thiện và ác rõ ràng
+ Áp dụng mô típ nhân vật truyền thống
+ Tận dụng các yếu tố kỳ bí
1.3 Phần kết
Tóm tắt nội dung bài viết.
2. Phân tích truyện Tấm Cám
Trong kho tàng văn học dân gian, cổ tích là một thể loại đặc sắc để lại dấu ấn sâu đậm và giá trị nhân văn to lớn. Ông bà ta đã dùng những câu chuyện cổ tích để dạy bảo con cháu sống tốt và đẹp đạo. Tấm Cám là một trong những câu chuyện tiêu biểu.
Phần mở đầu của truyện giới thiệu các nhân vật và hoàn cảnh sống của họ. Tấm là con của vợ cả, còn Cám là con của vợ lẽ. Mẹ Tấm đã mất khi Tấm còn nhỏ, sau đó cha Tấm qua đời. Tấm sống cùng với dì ghẻ, mẹ của Cám. Phần giới thiệu mở ra số phận đầy đau khổ của Tấm. Theo quan niệm xưa, mối quan hệ giữa mẹ ghẻ và con chồng thường không hòa hợp.
'Mấy đời bánh đúc có xương'
'Mấy đời mẹ kế lại thương con chồng'
Trong câu chuyện, Cám được mẹ cưng chiều, sống trong sung sướng, còn Tấm bị ghét bỏ và bắt làm việc nặng nhọc. Sau khi giới thiệu tình cảnh của Tấm, các đoạn văn tiếp theo minh chứng cho sự bắt nạt của mẹ con Cám. Mụ dì ghẻ đưa hai cái giỏ cho hai chị em để bắt tôm tép và hứa thưởng yếm đào cho ai đầy giỏ.
Dù điều kiện có vẻ công bằng, nhưng thực tế lại không như vậy. Tấm nhờ sự chăm chỉ đã nhanh chóng đầy giỏ, trong khi Cám lại lười biếng và không bắt được gì. Cám dùng mánh khóe để cướp công của Tấm: 'Chị Tấm ơi, chị Tấm, đầu chị lấm, chị hụp cho sâu kẻo về dì mắng'. Tấm, vốn hiền lành, tin tưởng, đã làm theo lời Cám. Qua chi tiết này, chúng ta dễ dàng phân biệt được người thật thà và kẻ lừa lọc.
Trước tình cảnh đó, Tấm chỉ biết ngồi khóc. Trong sự bất lực, con người thường giải tỏa nỗi uất ức bằng nước mắt, và Tấm cũng không ngoại lệ.
Hình ảnh của Bụt xuất hiện đã thay đổi diễn biến câu chuyện, Bụt giúp Tấm bằng cách tặng cho nàng một con cá bống.
'Bống bống, bang bang'
Lên ăn cơm vàng cơm bạc nhà ta'
Chớ ăn cơm hẩm cháo hoa nhà người'
Người xưa tin rằng luôn có một thế lực siêu nhiên xuất hiện đúng lúc để cứu giúp những người hiền lành gặp vận rủi. Thế giới huyền bí sống hòa hợp với con người. Tấm, theo lời Bụt, nuôi cá bống trong giếng và coi cá như bạn thân.
Mụ dì ghẻ, với tính đa nghi, đã cử Cám theo dõi và phát hiện bí mật của Tấm. Mụ bày mưu sai Tấm đi chăn trâu xa. Tấm thực hiện theo và khi về mang cơm ra cho Bống, nhưng không thấy Bống đâu, chỉ còn lại một vũng máu trong giếng. Mụ dì ghẻ độc ác đã giết chết người bạn duy nhất của Tấm. Sự ác độc và ghen ghét của mẹ con mụ dì ghẻ ngày càng rõ rệt, dẫn đến cái chết của Bống - tình thương của Bụt dành cho Tấm đã bị phá hủy.
Tấm lại một lần nữa rơi nước mắt và được Bụt cứu giúp, tìm thấy xương cá chôn dưới bốn chân giường. Tại sao lại chôn xương cá ở đó? Liệu Bụt có tiên đoán được tương lai? Những chi tiết này kích thích sự tò mò của người đọc và khiến họ muốn tiếp tục câu chuyện.
Một thời gian sau, khi có hội ở kinh đô, mụ dì ghẻ không muốn Tấm đi dự hội, đã gây khó dễ bằng cách trộn lẫn thóc với gạo và bắt Tấm phải nhặt. Bụt lại xuất hiện, sai chim sẻ nhặt giúp và bảo Tấm đào bốn chân giường. Dưới đó là những món đồ cần thiết để Tấm đi dự hội. Trên đường đến dạ hội, Tấm làm rơi một chiếc giày, chiếc giày trở thành cầu nối giữa Tấm và vua, mở ra một chương mới trong cuộc đời Tấm. Trong nhiều câu chuyện cổ tích, việc đánh rơi giày dẫn đến việc gặp hoàng tử và sống hạnh phúc. Liệu việc Tấm đánh rơi giày và gặp vua có mang lại hạnh phúc cho nàng? Liệu đây có phải là kết thúc của câu chuyện?
Khi cái ác chưa bị trừng trị, nó sẽ tiếp tục phát triển và gia tăng. Khi thấy Tấm sống hạnh phúc trong cung vua, lòng đố kỵ của mẹ con Cám lại gia tăng. Mặc dù sống trong cung điện, Tấm vẫn giữ lòng hiếu thảo và xin phép vua về dự giỗ cha. Nhưng Tấm không biết rằng trở về nhà lần này có thể dẫn đến cái chết. Mụ dì ghẻ lợi dụng lòng hiếu của Tấm để hại nàng, chặt cây đè chết Tấm và đưa Cám vào cung thay thế nàng.
Cái chết của Tấm không phải là kết thúc mà là sự khởi đầu của cuộc đấu tranh mạnh mẽ trong phần tiếp theo của câu chuyện. Khi bị đẩy đến đường cùng, con người chỉ còn cách vùng dậy để giành lại hạnh phúc. Sau khi chết, Tấm hóa thành chim vàng anh và khung cửi, trực tiếp trả thù mẹ con Cám. Dù chết nhiều lần, Tấm luôn giữ vững tinh thần chiến đấu. Trong phần tiếp theo, Bụt không xuất hiện; Tấm tự đứng dậy đấu tranh, nhận ra rằng chỉ có bản thân mới có thể cứu mình. Từ một cô gái hiền lành, Tấm trở nên mạnh mẽ và dám đối đầu với khó khăn.
Trong lần hóa thân cuối cùng, Tấm biến thành quả thị để giúp bà bán nước, ân nhân của mình. Hình ảnh hóa thân từ các con vật hay quả là một yếu tố kỳ ảo phổ biến trong cổ tích, và việc Tấm chui ra từ trái thị phù hợp với yếu tố này. Tấm gặp lại nhà vua và bắt đầu trừng trị cái ác. Sự ghen tị của Cám và tham lam của mụ dì ghẻ đã dẫn đến cái chết của họ. Kết thúc câu chuyện truyền tải thông điệp rằng người hiền sẽ gặp điều tốt, còn kẻ ác thường phải chịu hậu quả.
Truyện Tấm Cám thuộc thể loại cổ tích kỳ ảo, nổi bật với các yếu tố huyền bí và phép thuật, phản ánh sự đối lập giữa thiện và ác. Cốt truyện được phát triển từ từ, dẫn đến những kết quả tất yếu, phù hợp với diễn biến tâm lý của các nhân vật.
Nhờ vào cách viết hư cấu và các yếu tố kỳ ảo, câu chuyện tạo ra sức hút mạnh mẽ cho người đọc. Nó không chỉ giải trí mà còn mang thông điệp giáo dục sâu sắc, khuyến khích con người sống lương thiện.
Trên đây là bài phân tích về truyện Tấm Cám mà Mytour gửi tới bạn đọc. Hy vọng bài viết sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích cho bạn. Chúc bạn học tốt và thành công.