Buzz
Đề bài
Thâm nhập vào tâm hồn của Trương Ba và gia đình (vợ, con, cháu), điều gì đã gây ra sự không ổn định và đau khổ cho họ? Trương Ba phản ứng ra sao trước những khó khăn này?
Lời giải chi tiết
Nỗi đau khổ tuyệt vọng của tâm hồn Trương Ba trở nên trầm trọng hơn khi giao tiếp với những người thân yêu:
Người vợ mà ông yêu thương sâu đậm bây giờ đang chìm trong nỗi buồn và quyết định rời bỏ. Với cô ấy, 'đi đâu cũng tốt hơn... còn hơn là ở đây' - câu nói đó đã thể hiện cái suy nghĩ mà ông cũng cảm nhận được: 'Ông không còn là ông nữa, không còn là ông Trương Ba xưa kia, làm vườn'.
Đứa cháu trai của ông không cần phải quan tâm đến ông. Nó từ chối mọi tình cảm (Tôi không phải là cháu ông... Ông nội tôi đã mất). Đứa cháu yêu quý ông bấy nhiêu, giờ đây không thể chấp nhận cái con người mang 'bàn tay giết lợn', bàn chân 'tò bè như cái xẻng' đã làm hại 'cái chồi non bị gãy', 'làm nát cả cây sâm quý mới mọc' trong khu vườn của ông nội nó. Nó tức giận với ông vì ông đã chữa cho cậu Tị nhưng lại làm tổn thương cậu ấy, khiến cậu ấy sốt ruột, đau đớn và bắt ông phải bồi thường. Đối với nó, 'ông nội nào mà thô lỗ, phũ phàng như thế'. Sự tức giận của đứa cháu trai đã biến thành sự đuổi đánh quyết liệt: 'Ông xấu xí, ác độc lắm! Đi ra khỏi đây! Lão tàn ác, biến đi!'
Người con dâu này hiểu biết sâu sắc và trưởng thành hơn. Cô cảm thấy đau lòng vì hoàn cảnh khó khăn của bố chồng. Cô hiểu rằng ông đã phải chịu đựng nhiều hơn so với trước đây. Nhưng nỗi đau trước tình trạng gia đình 'gần như sụp đổ hoàn toàn' khiến cô không thể kìm nén được nữa, và cô đã thẳng thắn diễn đạt điều đó. Thầy dạy con rằng cái bề ngoài không quan trọng, chỉ có cái bên trong, nhưng thưa thầy, con sợ lắm, bởi vì con cảm nhận thấy, đau đớn thấy... mỗi ngày thầy đổi khác dần, mất mát dần, tất cả như trở nên mờ nhạt, mất đi tính nhất quán. Đến mức có lúc chính con cũng không nhận ra thầy nữa...
Tất cả những người thân yêu của tâm hồn Trương Ba đều nhận ra sự trớ trêu của số phận. Họ đã biểu lộ điều đó bởi vì khi chôn xác Trương Ba, họ đau lòng, họ khổ sở, nhưng 'cũng không bằng lúc này'.
Sau tất cả những cuộc trò chuyện đó, mỗi nhân vật thông qua lời nói riêng của mình đã khiến tâm hồn Trương Ba không thể chịu đựng được. Nỗi đau về việc bị bán rẻ bản thân cứ ngày càng lớn lên... lớn lên, muốn nổ tung, muốn trào dâng. Đặc biệt sau loạt câu hỏi đầy tuyệt vọng của chị con dâu: “Thầy ơi, làm thế nào để giữ thầy ở lại, hiền lành, vui vẻ như thời kỳ trước? Làm thế nào, thầy ơi?” thì có vẻ như tâm hồn không thể chịu đựng thêm nữa.
Nhà viết kịch Lưu Quang Vũ đã để lại tâm hồn Trương Ba cô đơn với nỗi đau, tuyệt vọng đạt đến đỉnh cao, cô đơn với những lời tự thoại đầy đắng cay, đầy quyết liệt: “Mày đã thắng rồi, cái thân xác này không thuộc về ta nữa... Nhưng liệu ta phải chấp nhận thua cuộc trước mày, người khác? “Chẳng lẽ không có cách nào khác!” Mày nói như vậy à? Nhưng có thực sự không có cách nào khác? Có thật là không có cách nào khác? Không cần đến cuộc sống do mày mang lại! Không cần đâu! Đó là lời tự thoại quyết định đến hành động kết thúc bằng việc gọi Đế Thích một cách kiên quyết.
