Phân tích đặc điểm chung trong miêu tả thiên nhiên của Huy Cận, Xuân Diệu, Hàn Mạc Tử

Đề bài: Phân tích đặc điểm chung trong cảnh thiên nhiên của Huy Cận, Xuân Diệu, Hàn Mạc Tử

Phân tích điểm tương đồng trong miêu tả thiên nhiên của Huy Cận, Xuân Diệu, Hàn Mạc Tử
 

I. Kết cấu Phân tích điểm chung trong miêu tả thiên nhiên của Huy Cận, Xuân Diệu, Hàn Mạc Tử

+ Bức tranh mùa thu không xanh ngắt bồng bềnh, nhưng 'mây vẩn từng không'.
=> Giống như Huy Cận, Xuân Diệu kín đáo chứa đựng trong hình ảnh thiên nhiên mùa thu nỗi buồn lãng mạn, niềm nhớ thương và nỗi cô đơn lan tỏa.

d. Thiên nhiên trong thơ Hàn Mặc Tử
- Thiên nhiên trong thơ Hàn Mặc Tử có sự khác biệt với Huy Cận và Xuân Diệu.
- Miêu tả thiên nhiên sinh động và đẹp đẽ
+ Cảnh thiên nhiên xuất hiện trong niềm hoài niệm của nhà thơ, gợi cảm và đẹp đẽ, cùng với hình ảnh con người Huế kín đáo, e thẹn.
+ Nắng vàng, cau xanh, và khu vườn sum suê mơn mởn sức sống.

- Tâm trạng của nhà thơ biến đổi, lặng lẽ hơn
+ 'Đây thôn Vĩ Giạ' nuối tiếc nỗi buồn lẻ loi. Không chỉ là sự buồn bã, mà còn là tâm trạng của cuộc sống bị xa cách, lãng quên.
- Thiên nhiên thơ mộng, đẹp đẽ lại chứa đựng nỗi buồn man mác của con người.

e. Đánh giá
- Thiên nhiên trong thơ Huy Cận, Xuân Diệu và Hàn Mặc Tử đều đẹp, gợi cảm và ẩn chứa nỗi buồn tâm trạng.
- Mỗi bức tranh thiên nhiên đều mang tâm trạng cô đơn và sự bế tắc cá nhân của tác giả.
- Tuy nhiên, ba cây bút, ba phong cách khác nhau. Mỗi người có tâm hồn nhạy cảm và sự cảm nhận tinh tế, nhưng biểu lộ cảm xúc một cách riêng biệt.

3. Tổng kết

Khẳng định giá trị thơ và phong cách nghệ thuật của ba nhà thơ

II. Mẫu văn Phân tích đặc điểm chung trong cảnh thiên nhiên của Huy Cận, Xuân Diệu, Hàn Mạc Tử

Thiên nhiên, đề tài vô cùng phổ biến trong thơ ca, là nguồn cảm hứng bất tận của thi sĩ. Trong thời kỳ thơ Mới, thiên nhiên trở thành tri kỷ của rất nhiều nhà thơ, trong đó có Huy Cận, Xuân Diệu, Hàn Mặc Tử. Mặc dù ba người có ba phong cách khác nhau, nhưng thiên nhiên hiện hữu trong thơ của họ đều chứa đựng những cảm xúc tương đồng.

Huy Cận, Xuân Diệu và Hàn Mặc Tử, ba nhà thơ nổi tiếng trong giai đoạn 30-45, là những tượng đài trong phong trào thơ Mới. Mặc dù mang đến những cái tôi riêng biệt, họ cùng chia sẻ cảm hứng và cách diễn đạt chung về thiên nhiên.

Văn chương của Huy Cận như là dòng chảy trong tâm hồn, trong huyết quản. Trái tim Huy Cận nhạy cảm trước những nỗi buồn trong thiên nhiên. Xuân Diệu, nhà thơ luôn khao khát giao cảm với cuộc sống, nhạy cảm với sự biến động của thời gian. Hàn Mặc Tử, với cuộc đời đầy bi thương, truyền tải những khát khao hòa mình với những hình bóng mơ hồ. Họ mang đến văn hóa Việt Nam những sự độc đáo. Tuy nhiên, trong tác phẩm của họ, thiên nhiên vẫn lan tỏa hơi thở u buồn, cảnh vật nâng niu cảm xúc con người. Cảnh đẹp và đau thương hòa quyện. Dưới góc độ của họ, thiên nhiên vừa xinh đẹp vừa man mác đau thương. Điều này được thể hiện qua ba tác phẩm 'Tràng Giang' (Huy Cận), 'Đây mùa thu tới' (Xuân Diệu) và 'Đây thôn Vĩ Dạ' (Hàn Mặc Tử).

Tiếng thơ trong 'Tràng Giang' vang lên âm nhạc của nỗi buồn, tô điểm cho bức tranh thiên nhiên trong một bức họa chiều tàn tinh khôi, hòa quyện giữa vẻ đẹp dịu dàng và sức hùng vĩ:

'Sóng nổi trên tràng giang đầy xanh biếc
Con thuyền nhẹ nhàng trôi theo nhịp sóng'
...

'Nắng lấp lánh, trời cao vút bao la
Dòng sông dài, bến cô liêu thoáng qua'

Thiên nhiên hòa mình trong bài thơ, mang dáng vẻ cổ điển. Dòng sông trải dài, sóng nước như những tấm thảm bạc mịn, êm đềm chảy đi giữa không gian vô tận. Lớp sóng dịu dàng, như những chiếc gối êm ái, hòa quyện với nhau tạo nên bức tranh tuyệt vời, hùng vĩ của thiên nhiên.

Hình ảnh của 'củi một cành khô' và chiếc thuyền gác mái trôi xuôi vô cùng bình dị, thân thương, mang đầy hồn quê hương xứ sở. Đứng trước vẻ đẹp tự nhiên diệu kỳ nhưng bất giác lòng thi nhân tràn ngập nỗi buồn man mác, như lớp sóng bạc liên tục, không ngừng. 'Củi một cành khô' là điểm nhấn độc đáo trên bức tranh và cũng là hình ảnh của sự cô đơn, lạc lõng của tác giả và tầng lớp trí thức cùng thời. Họ có tâm huyết, có lý tưởng nhưng mất đi lối đi, bơ vơ giữa thế giới phồn thịnh.

Cảm xúc hòa quyện vào cảnh vật, nỗi buồn của con người trải dài cả thiên nhiên. Bình minh khẽ lơ lửng, tiếng chợ chiều xao xác. Không gian mở lớn, âm nhạc nhẹ nhàng, quen thuộc. Những tia nắng vàng dịu dàng, bến sông nhỏ im lìm dưới ánh nắng mai. Nhưng đồng thời, nỗi buồn của con người làm ẩm ướt cảnh đẹp. Một vài cồn cát nhỏ lẻ, tiếng chợ chiều xao xác. Không gian rộng mở, thanh âm quen thuộc, gần gũi của. Những vạt nắng chiều nhẹ buông và bến sông nhỏ bé im lìm trong nắng ban mai. Không chỉ có vậy, nó rợn ngợp, mênh mông 'nắng xuống, trời lên, sông dài', mang đến cảm giác 'sâu chót vót'. Cảnh thiên nhiên đẹp và gợi cảm biết nhường nào!

'Bèo dạt về đâu hàng nối hàng
Mênh mông không một chuyến đò ngang
Không cầu gợi chút niềm thân mật
Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng'

Dù không gian bình dị hay mênh mông, dù cảnh vật tĩnh lặng, nhưng không thể che lấp được nỗi cô đơn của thi nhân đối mặt với cuộc sống lớn lao, khó lường. Mênh mông sóng nước xa xôi khiến tâm hồn thi nhân tự đặt câu hỏi 'về đâu'. Nỗi cô đơn khắc sâu không chỉ của một cá nhân mà là của cả thế hệ. Tâm trạng triền miên kéo dài suốt bài thơ, từ cồn cào đến tận lúc kết thúc:

'Những dải mây cao chồng lên nhau như núi bạc
Chim nhỏ nghiêng cánh: bóng chiều tà
Lòng quê nhớ mãi dòng nước chảy êm đềm
Khi hoàng hôn buông lơi, kỷ niệm về nhà khắc sâu'

Khung cảnh hoàng hôn trên quê hương hiện lên tuyệt đẹp qua những đường nét sáng tạo và hình ảnh tượng trưng. Cảnh sông nước quen thuộc, hùng vĩ được tái hiện bằng những hình ảnh đơn giản và nét vẽ tinh tế, cổ điển nhưng mới mẻ. Hùng vĩ, xinh đẹp và quen thuộc, nhưng không quên che phủ nỗi xót xa, cô đơn của tác giả. Cảnh vật tươi đẹp này là biểu tượng của linh hồn 'mang mang thiên cổ sầu', của cuộc sống nhỏ bé giữa vô tận và tình yêu thầm lặng với quê hương, xứ sở kín đáo.

Tuân theo tâm hồn thơ, Xuân Diệu truyền đạt nỗi lòng qua thiên nhiên. Bức tranh mùa thu hiện lên với những nét vẽ lãng mạn, mang đầy nét buồn thương, yên bình:

'Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang
Tóc buồn buông xuống như lệ ngàn hàng.'

Không phải hình ảnh mùa thu quen thuộc, mà là 'rặng liễu đìu hiu' độc đáo. Dưới góc nhìn của 'ông hoàng thơ tình', cây liễu đẹp như mái tóc buông dài của người thiếu nữ, mang nét buồn cô đơn 'đứng chịu tang'. Mỗi nhánh liễu nhỏ là một sợi tóc, mỗi sợi tóc lại là một sợi buồn.

Không phải chỉ là hai hàng, mà là hàng ngàn hàng lệ tuôn rơi. Bao nhiêu nước mắt có thể làm cho nỗi buồn này tan biến? Vì từ thời xa xưa, có nỗi buồn nào thấm thía như nỗi buồn chịu tang?

Bức tranh mùa thu mở ra hình ảnh buồn bã, đầy đìu hiu.

'Đây mùa thu tới, mùa thu tới
Với chiếc áo mơ phai, lá vàng rơi'

'Lá vàng' trở thành biểu tượng của mùa thu, làm cho tiếng thơ hân hoan vang lên, hòa quyện cùng không gian trở nên rực rỡ. Giai điệu phô diễn như làm cho mọi người cảm thấy như nhà thơ đang thèm khát sự giao cảm với cuộc sống. Những bước chân vội vã, đầy hứng khởi, muốn tận hưởng đầy đủ thời gian.

Tuy nhiên, tâm hồn tinh tế và nhạy bén của nhà thơ phát hiện ra vẻ đẹp độc đáo của mùa thu:

'Hơn một loài hoa đã rơi cành
Trong vườn, sắc đỏ phủ màu xanh
Những đám lá run rẩy, rung rinh
Đôi cành khô gầy, xương mỏng manh'

Năm tháng trôi qua yên bình, mùa thu đến, cây cỏ trở nên xác xơ trơ trụi, cành cây chầm chậm run rẩy dưới làn gió. Cảnh vật trải qua sự biến đổi, theo luật tự nhiên, thu đến, lá cây sẽ chuyển sang màu vàng. Nhưng trong thơ của Xuân Diệu, nỗi cô đơn không chỉ là 'một' mà là 'hơn một', là một loạt, sắc đỏ bất ngờ chiếm lĩnh không gian, cảnh vật 'run rẩy, rung rinh' với 'cành khô gầy', 'xương mỏng manh'. Thiên nhiên, dù gợi cảm đến đâu, vẫn mang đến sự héo úa, phai tàn.

Sự se lạnh của mùa thu như một vòng tay ôm trọn cả bầu trời đất đá:

'Thỉnh thoảng nàng trăng ngẩn ngơ tự bao phủ
Những ngọn non xa kia mờ mịt trong sương nhạt
Rét mướt len lỏi giữa làn gió
Không gian vắng lặng, những chiếc đò đưa bóng mờ đi xa
Mây vẫn trôi, từng đám không gian riêng biệt
Bầu trời u uất, nỗi hận thù cô đơn'

Thiên nhiên vừa xa xôi lại gần gũi. Không phải là lạnh buốt, nhưng lại là sự 'rét mướt' âm thầm. Trong tâm hồn của Xuân Diệu, mây mùa thu không phải màu xanh ngắt bồng bềnh, nhưng là 'mây vẩn từng không'. Bầu trời mùa thu, trong xanh mà đậm chất buồn bã, u uất vì sự chia ly của đàn chim bay về phương Nam tránh gió rét. Bức tranh thiên nhiên ẩn chứa nhiều tâm trạng. Tương tự như Huy Cận, Xuân Diệu kín đáo chất chứa nỗi buồn lãng mạn, niềm nhớ thương và nỗi cô đơn trong bức tranh của mùa thu.

Thiên nhiên trong tác phẩm 'Đây thôn Vĩ Dạ' của Hàn Mặc Tử khắc họa sinh động và tuyệt vời:

'Tại sao không quay về thôn Vĩ chơi?
Nắng cau mừng, bừng sáng mới
Vườn xanh ngọc bình dị như cổ tích
Lá trúc che dáng chữ Điền mặt'

Câu hỏi nhẹ nhàng 'Tại sao anh không quay về thôn Vĩ' như một lời mời, một lời thèm khát, đánh thức hồn người xa xôi. Cảnh thiên nhiên hiện ra trong khung cảnh yên bình, tươi mới của nắng vàng, cây cau xanh mát, và vườn xanh tươi như trong truyện cổ tích. Nhà thơ đắm chìm trong sự hài lòng khi nhìn ngắm những hình ảnh đẹp tự nhiên. Nhưng bỗng đến khổ thơ sau đó lại buồn bã và trầm lắng:

'Gió theo lối gió, đám mây ngang đường mây
Dòng nước u buồn thiu, hoa bắp lay
Thuyền ai đậu bến sông trăng vẫy gọi
Có chở trăng về kịp tối hôm nay'

'Tràng Giang' hồi sinh nỗi buồn biệt ly. 'Đây mùa thu tới' kể về nỗi buồn tàn phai, sự chia xa. 'Đây thôn Vĩ Dạ' thấm đượm nỗi buồn lạc lõng. Không chỉ là nỗi buồn đơn thuần, mà còn là tâm trạng của cuộc sống bị xa cách, quên lãng. Thiên nhiên tươi đẹp và thơ mộng, nhưng cũng là nơi chứa đựng nỗi buồn man mác trong tâm hồn con người. Từ vẻ đẹp truyền thống của xứ Huế, nhà thơ lạc vào thế giới tưởng tượng với vẻ đẹp mơ hồ, nhấp nhô vì sự chia xa. Nỗi buồn nhẹ nhàng, trầm lắng, nhưng đồng thời nặng trĩu tâm can.

Thiên nhiên trong thơ Huy Cận, Xuân Diệu và Hàn Mặc Tử là bức tranh đẹp, kết hợp tinh tế giữa thơ ca truyền thống và lãng mạn Đường. Mỗi tác giả mang nét riêng, tạo nên một mạch cảm xúc khác nhau. Huy Cận lạc lõng giữa đời đồng thời rơi vào cảm giác cô đơn và rợn ngợp. Xuân Diệu tiếc nuối trước dòng thời gian, mất mát vàng son. Hàn Mặc Tử cảm nhận nỗi cô đơn bị lãng quên. Ba tác giả, ba phong cách độc đáo, nhưng đều thành công trong việc kết nối nỗi buồn thi nhân với tình yêu thiên nhiên và quê hương.

Huy Cận, Xuân Diệu và Hàn Mặc Tử không chỉ là những nhà thơ Mới nổi bật mà còn là những người góp phần quan trọng vào văn học dân tộc. Sự đa dạng trong sáng tạo và cách diễn đạt tâm hồn đã tạo nên những tác phẩm thơ ca đặc sắc. Họ xứng đáng được tôn vinh và trân trọng.

Bài Phân tích nét chung trong cảnh thiên nhiên của Huy Cận, Xuân Diệu, Hàn Mạc Tử đã chỉ ra những điểm tương đồng và độc đáo của ba nhà thơ này. Đồng thời, cũng giúp hiểu rõ hơn về phong cách và cá nhân sáng tác của mỗi người qua bài: Phân tích Tràng giang (Huy Cận), Phân tích bài thơ Đây mùa thu tới (Xuân Diệu), Phân tích bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, Phân tích bức tranh thiên nhiên trong bài Đây thôn Vĩ Dạ