Phân tích đặc điểm nghệ thuật trong 8 câu thơ cuối đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích

Đề bài: Hãy thực hiện phân tích nghệ thuật trong 8 câu thơ cuối đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích, trích từ Truyện Kiều của Nguyễn Du.

Phân tích đặc điểm nghệ thuật trong 8 câu thơ cuối đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích
 

Tips: Phương pháp phân tích bài thơ, đoạn thơ để đạt điểm cao

I. Dàn ý Phân tích nghệ thuật trong 8 câu thơ cuối đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích (Chuẩn)

1. Bắt đầu

- Giới thiệu về tác phẩm và đoạn trích cần phân tích về nghệ thuật.

2. Phần chính

- Nghệ thuật điệp từ hiện hữu trong mỗi câu lục 'buồn trông...':
+ Sự tái hiện 4 lần cụm từ này tạo ra hình ảnh chung về tâm trạng của Thúy Kiều, biểu lộ cảm xúc đau đớn và tuyệt vọng.
+ Sự liên tục và chậm rãi của điệp từ tạo ra những đợt sóng sầu như những nhịp tim liên tục đập, kéo dài vô hạn, làm tăng sâu sắc và mênh mông cảm xúc trong trái tim thiếu nữ.

- Nét đặc sắc thứ hai ở cách Thúy Kiều sắp xếp tầm nhìn:
+ Bắt đầu từ cửa bể, nhìn xa xăm đến cánh buồm 'xa xa', sau đó thu hẹp tầm nhìn vào hoàn cảnh của mình, cảm nhận tiếng sóng ầm ầm quanh ghế ngồi. => Sự nhận thức từ chậm rãi của Kiều về nỗi đau thân phận và dự cảm về tương lai gian truân trước mắt.

- Nguyễn Du sắp xếp khéo léo các chi tiết từ màu sắc nhạt đến đậm, âm thanh từ tĩnh đến động, nỗi buồn tiến triển từ man mác, nhẹ nhàng đến lo âu, kinh sợ.
+ Tạo ra hiểu biết sâu sắc và thấm thía hơn về tâm trạng, những biến đổi tinh tế trong tâm hồn non trẻ của nữ nhân vật.
+ Xây dựng nhân vật có nhận thức từ từ và chậm rãi, phản ánh đầy đủ tính cách và sự tinh tế của Thúy Kiều.
=> Cách viết này làm cho thơ của Nguyễn Du trở nên hấp dẫn và nhân vật trở nên gần gũi và hàm súc hơn nhiều.

- Sử dụng nhiều từ ngữ và âm nhạc trong đoạn thơ 'xa xa', 'xanh xanh', 'rầu rầu', 'thấp thoáng', 'man mác':
+ Tạo ra ấn tượng về nỗi buồn mơ hồ, xa xăm, lan tràn và trầm lắng trong tâm hồn của nhân vật, phủ lên những cảnh vật xung quanh.
+ Tất cả mang đặc điểm của sự tủi hổ, chán chường, nhàn nhạt, thiếu đi sức sống.

- Nghệ thuật miêu tả cảnh ngụ tình đặc trưng cho ngòi bút Nguyễn Du:
+ 'Buồn trông cửa bể chiều hôm/Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa': Nỗi nhớ da diết với quê hương, gia đình và tình yêu chết yểu của Thúy Kiều, mong muốn thoát khỏi nơi này nhưng lại không thể. Buộc lòng Kiều phải gửi những ước mơ và nỗi niềm đó, cùng cánh buồm, đến với những người nàng luôn tâm niệm.
+ 'Buồn trông ngọn nước mới sa/Hoa trôi man mác biết là về đâu': Ám chỉ thân phận bèo nước của Thúy Kiều, trở thành bông hoa nhẹ nhàng, trôi dạt giữa dòng đời, sống cuộc đời tủi hổ bấp bênh không biết sẽ đi về đâu. => Ý thức của Kiều về thân phận đau khổ, một kiếp hồng nhan bạc mệnh đầy xót xa.
+ 'Buồn trông nội cỏ rầu rầu/Chân mây mặt đất một màu xanh xanh': Không gian buồn tẻ, chán ngắt, rộng lớn nhưng đơn sắc, tạo ra cảm giác ngột ngạt, tù túng cho nhân vật trữ tình, làm nổi bật sự cô đơn, lẻ loi.
+ 'Buồn trông gió cuốn mặt duềnh/Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi': Nằm sâu trong tâm hồn của Thúy, biểu hiện qua 'gió cuốn', 'tiếng sóng', tất cả là biểu tượng của những sóng gió cuộc đời mà Kiều đã trải qua và sẽ phải đối mặt trong tương lai.
=> Sự hoảng sợ, lo lắng của Thúy Kiều trước những biến cố của thiên nhiên, ý thức rõ ràng hơn không chỉ về đau thương về thân phận mà còn về những sự kiện và nỗi đau khó lường sẽ xảy ra trong tương lai của nàng.

3. Kết luận

Tổng quan cảm nhận.

II. Bài văn mẫu Đánh giá đặc điểm nghệ thuật trong 8 câu thơ cuối đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích (Chuẩn)

Truyện Kiều của Nguyễn Du, tác phẩm vô cùng quý giá, được coi là bảo vật văn hóa Việt Nam. Đẹp của nó không chỉ nằm ở giá trị nội dung sâu sắc, mà còn ở giá trị nhân đạo, ca ngợi phẩm chất tuyệt vời của người phụ nữ và lên án những bất công xã hội. Nó còn thu hút độc giả bởi giá trị nghệ thuật đặc sắc, nhấn mạnh sự thăng trầm trong cuộc sống của Thúy Kiều, khiến người đọc đồng cảm một cách sâu sắc. Đặc biệt, 8 câu thơ cuối ở lầu Ngưng Bích mang đến một hệ thống nghệ thuật đặc sắc, đáng để chú ý và tìm hiểu.

'Buồn trông cửa bể chiều hôm
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa
Buồn trông ngọn nước mới sa
Hoa rơi man mác biết là về đâu
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi'

Điểm nổi bật nhất khi đọc tám câu thơ đó là sự xuất hiện của nghệ thuật điệp từ, cấu trúc lặp lại ở những câu 'buồn trông...'. Sự lặp này tạo ra hình ảnh tâm trạng buồn tủi, cô đơn của Thúy Kiều ở lầu Ngưng Bích. Nó là như những đợt sóng sầu liên tục dập dềnh, kéo dài mênh mông, khiến người đọc khó nhìn thấu được sự dài rộng và điểm tận cùng của nỗi đau.

Nét đặc sắc thứ hai nằm ở cách Thúy Kiều sắp xếp tầm nhìn, từ cái nhìn xa xăm đến ánh mắt chăm chú vào chi tiết xung quanh. Sự nhận thức chậm rãi của Kiều về đau thân phận và những dự cảm về tương lai tạo nên một bức tranh tinh tế và đầy cảm xúc.

Một điểm nghệ thuật nổi bật khác là cách Nguyễn Du sử dụng từ láy và âm vận. Các từ như 'xa xa', 'xanh xanh', 'rầu rầu', 'thấp thoáng', 'man mác' đều tạo ra cảm nhận của nỗi buồn mờ mịt, xa xăm, lan tràn. Đây không phải là buồn gay gắt, mạnh mẽ mà là sự buồn nhẹ nhàng, thấm thía, làm cho người đọc cảm nhận được nỗi buồn tinh tế của Thúy Kiều.

Cuối cùng, điểm trọng tâm là nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đặc trưng của Nguyễn Du. Hai câu thơ 'Buồn trông cửa bể chiều hôm/Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa' thể hiện nỗi nhớ da diết với quê hương, gia đình và tình yêu chết yểu của Thúy Kiều. Cánh buồm thấp thoáng là ước mơ và niềm niềm tin mang về với những người nàng yêu thương.

Trong 8 câu thơ, Nguyễn Du vận dụng nhiều bút pháp nghệ thuật kỳ diệu. Bài thơ trở nên mềm mại, uyển chuyển, khéo léo đồng cảm với nỗi buồn tủi của Thúy Kiều. Đây là một tác phẩm thể hiện sự tài năng và sáng tạo của đại thi hào Nguyễn Du.

""""--HẾT""""---

Kiều ở lầu Ngưng Bích là một đoạn trích xuất sắc thể hiện tâm trạng đau khổ của Thúy Kiều. Nghệ thuật xây dựng của Nguyễn Du khiến độc giả cảm nhận sâu sắc nỗi đau và xót xa trong cuộc sống bạc mệnh của nhân vật. Đoạn trích là một tuyệt tác của văn học Việt Nam.