Phân tích đề tài về người nông dân và Chí Phèo

Bài viết: Phân tích đề tài về người nông dân và Chí Phèo

Một bài văn mẫu Phân tích đề tài về người nông dân và Chí Phèo

Bài làm:

1. Những nhân vật nông dân trong truyện ngắn của Nam Cao

Mỗi tác phẩm của nhà văn là một hành trình tìm kiếm sự thật, làm xao lạc tâm hồn với câu chuyện u ám về cuộc sống khó khăn, thăng trầm của những người nông dân.

Nông thôn trong tác phẩm Nam Cao là biểu tượng của nông thôn Việt Nam, một nơi bao trùm trong bóng tối cùng với những khó khăn đầy thách thức, đặc biệt là vào những năm 1945 khi mà thảm họa làm mất đi bản sắc của vùng quê.

- Hình ảnh cảnh chết đói: ông Hạc phải ăn bả chó tự sát để tránh khỏi cảnh đói kinh hoàng. Cu Phúc yên bình rời bỏ thế gian trong căn nhà ẩm ướt, trước đôi mắt chứng kiến 'dần mất đi lý trí vì đói đến mức kinh hoàng' của hai đứa con thơ ngây (Ðiếu văn).

Bà Tí mất mạng vì no quá nhiều, một cách chết đói không thường thấy (Một bửa no).

Cảnh đám cưới trải qua nỗi đau đói (Một đám cưới).

Một buổi lễ cưới của Dần trong bối cảnh nghèo đói, thiếu vải, không may mặc, không bàn tiệc, đám cưới chỉ với 6 người cả nhà trai và nhà gái: 'tất cả đều bước đi bình thản trong sương lạnh và bóng tối, như một gia đình nghèo bồng bềnh đi tìm nơi nằm'.

Bao nhiêu câu chuyện cảm động về người nông dân chịu đựng đau thương vì nghèo đói (trẻ em không có thịt chó). Từ khi mẹ qua đời, Ðòn chồng sống trong cảnh khó khăn.

- Nam Cao tập trung vào những người bị áp bức nhất, chịu đựng bất công, số phận đen đủi và bi thương. Như Bình Chức, người cố gắng nhưng vẫn luôn nghèo khổ, chỉ vì miếng ăn mà họ không giữ được, đứa nào vớ được nó cũng bị xoay, đứa nào xoay cũng phải chịu. Giống như Chí Phèo, bị xã hội bỏ rơi ngay từ lúc mới sinh. Cũng như Thị Nở, người phụ nữ ế chồng, sinh ra trong gia đình có mả hủi, bị xa lánh. Và như Mụ Lợi, Cu Lộ Lang Rận, những người không được coi là con người. Và còn thân phận của những con trâu, ngựa ở nhà giàu, như Tí, Dần, Cu Phúc, luôn phải đối mặt với sự đói kém, công việc và những lời chửi rủa đầy ám ảnh.

- Người phụ nữ, bị ức hiếp nhiều nhất, chẳng hạn như dì Hảo (Dì Hảo), Nhu (Ở hiền), những cô gái hiền như giọt nước mưa, suốt đời chỉ biết yêu thương và nhường nhịn, nhưng lại gặp phải cay đắng dày vò. Như Mụ Lợi (Lang Rận), 36 tuổi vẫn chưa có hạnh phúc gia đình vì nghèo quá, 'mụ chỉ biết nuôi, nuôi để phục vụ người khác, còn sự có chồng hay không, thì không quan trọng đối với mụ'.

Trong xã hội đó, thân phận của phụ nữ giống như là nô lệ, luôn bị đè nén mạnh mẽ, đối mặt với sự bất công, và đôi khi họ trở thành nạn nhân của những người mà họ phải phục tùng. Những người chồng hung dữ, tham ăn như vũ phu, lạc quan trong việc đối xử với vợ, khiến cuộc sống của phụ nữ trở nên đau khổ và không công bằng (Ở hiền, Dì Hảo, Ðòn chồng, Trẻ em không được ăn thịt chó).

Bước chân vào thế giới đau thương của những người bị ức hiếp nhiều nhất, những tâm hồn hiền lành dường như bị đẩy xuống đáy bùn đen. Nam Cao đã làm nổi bật tình trạng bất công khủng khiếp trong xã hội: 'Tại sao cái thế giới này lại nhiều sự bất công đến vậy?'. Câu hỏi đó, không có câu trả lời trong 'Ởí Hiền', một truyện ngắn đầy tính nghi vấn, đặt câu hỏi về cái nguyên tắc 'đạo lý ở hiền gặp lành', là một trong những vấn đề mà Nam Cao thường đặt ra trong hầu hết tác phẩm của mình.

- Trong các tác phẩm của Nam Cao, chúng ta thường thấy những nhân vật nông dân được miêu tả là xấu xí, thô lỗ, độc ác, và đầy nhục nhã trong cuộc sống hàng ngày. Điều này khiến một số người nghi ngờ về ý nghĩa hiện thực và nhân đạo của nhiều truyện của Nam Cao. Thực sự, trong một số truyện, Nam Cao có vẻ chú trọng vào chủ nghĩa tự nhiên. Tuy nhiên, không giống những nhà văn nhìn nhận xã hội như một bầy thú, vật ngu dốt đầy tính thú tính.

Ngược lại với vẻ ngoài xấu xí, có những tâm hồn thú vị của người nông dân được khám phá. Nam Cao không chỉ đề cập đến việc bị bóc lột về thể chất mà còn đàm phán về nỗi đau, tinh thần bị đày đọa, nhân phẩm bị xúc phạm, giá trị con người bị tước đoạt.

'Một bữa no' là một câu chuyện đầy chua cay về cái chết nhục nhã của một bà lão đau đớn

'Ðòn chồng' kể về một người phụ nữ khác trải qua sự sỉ nhục, bị chế giễu và hành hạ đến tàn nhẫn.

'Lang Rận' là một câu chuyện nhục nhã đến cùng. Lang Rận, một người nghèo khổ và bẩn thỉu, bị xã hội chế giễu, tìm đến Mụ Lợi - người phụ nữ xấu xí cũng bị xa lánh. Tình yêu đáng thương của họ cuối cùng trở thành trò giễu cợt, làm thỏa mãn sự tò mò của hai người phụ nữ giàu có 'thích chơi, suốt ngày tơ tuốt ', 'cười đùa và chế giễu lẫn nhau ... '. Kết cục, Lang Rận bị đẩy vào tình cảnh đau đớn khiến anh ta chỉ còn một lựa chọn duy nhất: tự tử.

Bị nhục nhã tột cùng, những người nông dân đau khổ chỉ có thể lựa chọn giữa từ bỏ cuộc sống như Lang Rận hoặc hy sinh tự trọng nhân phẩm như Cu Lộ, Chí Phèo.

Nam Cao đã mạnh mẽ lên án xã hội vũ phu đàn áp người nông dân hiền lành, đồng thời bảo vệ nhân phẩm của họ ngay cả khi bị sỉ nhục một cách tàn nhẫn và bất công.

Trước Cách mạng tháng Tám, ít có nhà văn hiểu sâu sắc như Nam Cao về những góc khuất tối tăm, những hy sinh thầm lặng và cao quý trong tâm hồn người nông dân. Điều đó là sức mạnh đặc biệt trong tài năng của ông, đặc biệt là ở tấm lòng 'chữ tâm kia với bằng ba chữ tài', thể hiện tình cảm sâu sắc của nhà văn đối với những người nông dân nghèo khổ.

Liệu số phận của người nông dân có thay đổi được không? Câu hỏi đó, Nam Cao cũng như các nhà văn hiện thực phê phán, vẫn chưa có câu trả lời. Truyện của Nam Cao bao trùm bởi không khí u ám và buồn thảm, là biểu hiện của hiện thực đen tối. Nhưng đồng thời cũng là u ám trong tâm hồn của Nam Cao. Dưới cái nhìn bi quan của nhà văn, cuộc sống trở nên bế tắc và tuyệt vọng, con người chật vật, đau khổ mà không có hướng đi. Người nông dân chỉ biết chịu đựng, đến khi không thể nữa, họ trở nên điên đảo, liều mạng vì miếng ăn. Nam Cao không đồng tình với thái độ nhẫn nhục và cam chịu: 'Nghề đời này quá hiền lành đã trở nên ngu ngốc, đã chịu đựng thì chúng nó đè cho đến khi không thể ngẩng đầu lên nổi' (Chí Phèo).

- Mô tả về người nông dân của Nam Cao thường có chiều hướng thiên về sự tha hóa và nặng nề, tạo hình con người xấu xí đến mức quái dị, mang đặc điểm thẩm mỹ mảnh dẻ.

- Trong tâm trạng bi quan và bế tắc, có những thời điểm Nam Cao như mất phương hướng, rơi vào khủng hoảng tư tưởng, ma quái. Trong 'Nửa đêm', nhân vật chính biến thành những con vật, mất trí trong không khí kinh dị.

2. Truyện ngắn 'Chí Phèo'

a. Tâm hồn lương thiện của Chí Phèo

Ở làng Vũ Đại, Chí Phèo là thằng cô đơn nhất, không cha mẹ, không người thân yêu, không có tổ ấm, không đất đai để cắm dùi.

Tuổi thơ của Chí Phèo trôi qua trong cảnh bơ vơ, từ nhà máy này chuyển sang nhà khác, đến khi trở thành thanh niên làm công nhân đồng ruộng cho ông Bá Kiến.

Trải qua cuộc sống lao động vất vả của người nông dân, khỏe mạnh, hiền lành, và chất phác.

Nurturing genuine dreams: một gia đình nhỏ làm thuê cuốc, có vợ làm nghề dệt vải. Trong xã hội cũ, ước mơ chỉ là giấc mơ, còn đau khổ là hiện thực khắc nghiệt.

Chí Phèo, một thanh niên tâm hồn thuần khiết: yêu - ghét, khinh - trọng rõ ràng. Anh ấy đã phân biệt giữa tình yêu chân chính và thói dâm dục đen tối. Bị bóp chân, đùi vì bà ba, anh chỉ cảm thấy xấu hổ, không liên quan đến tình yêu.

Khi tỉnh rượu, anh ấy khao khát được quay trở lại xã hội loài người, với lòng muốn sống lương thiện và hòa mình với mọi người.

Trong chuỗi ngày tăm tối, cuộc gặp gỡ với Thị Nở như một tia chớp, loé lên ánh sáng. Sự quan tâm và chăm sóc của Thị Nở đã thức tỉnh bản lĩnh lương thiện của Chí Phèo, người cố nông khốn khổ.

Lần đầu tiên sau nhiều năm, Chí Phèo nghe tiếng chim hót, tiếng cười từ những người đi chợ, và tiếng thuyền chài gõ đuổi cá. Những âm thanh này là lời kêu gọi của sự sống, giúp anh trở về với giá trị lương thiện.

b. Chí Phèo ngụy trang

Cuộc sống lương thiện của Chí Phèo bị chấm dứt đột ngột khi bị Bá Kiến đưa lên huyện và phải ngồi tù. Sau thời gian dài xa cách, khi trở về, Chí Phèo đã trở nên hoàn toàn khác biệt.

Chí Phèo đã mất đi danh phận người nông dân, trở thành một phần tử bị xã hội loại trừ.

Sự biến đổi trong nhà tù thực dân đã biến Chí Phèo từ người lương thiện thành một thế lực hung dữ, mất đi bản người. Điều này là hậu quả tự nhiên của xã hội ăn thịt nhân phẩm. Trong các tác phẩm của Nam Cao, ta còn gặp những họ hàng của Chí Phèo như Trạch Văn Ðoành, Lê Văn Rự (Ông thiên lôi) trong 'Nửa đêm', Cu Lộ Tư cách mỏ ', Tư Lăng, Binh Chức, Năm Thọ, những người có số phận gần gũi với Chí Phèo.

Những cơn say của Chí Phèo dẫn đến những hành động độc ác như chửi rủa, cướp giật, và giết người.

Chí Phèo sống cuộc đời bản năng và thô bạo, giống như những người bạn say mê của anh, luôn nghĩ về màu xanh của chai rượu và màu vàng của đùi thịt chó nướng.

Chí Phèo trở thành hình ảnh đen tối của làng Vũ Ðại, sống một cuộc sống trần trụi và gây tội ác một cách vô ý thức.

Sau khi bị Thị Nở từ chối, Chí Phèo bị đẩy vào bi kịch của người không được làm người, ham muốn làm lại cuộc đời nhưng không được chấp nhận. Trong tuyệt vọng, Chí Phèo nắm lấy dao để trả thù.

Chí Phèo chưa có ý thức giai cấp rõ ràng, nhưng hành động trả thù không phải là mù quáng mà có tính chất tìm kiếm nguyên nhân, phản ánh trạng thái chập chờn say tỉnh của Chí Phèo.

Chí Phèo không trực tiếp trả thù Bá Kiến ngay. Ban đầu, anh nghĩ đến Thị Nở và bước chân dẫn anh đến nhà Bá Kiến, nhưng sâu xa hơn, đó là sự xuất hiện của một nhân tố mới trong ý thức của người nông dân.

Hai từ 'lương thiện' vang lên từ miệng những người khốn khổ, đồng thời là cầu mong, niềm phẫn uất và cả tuyệt vọng.

Chí Phèo, trong cơn say, nhấn mạnh vấn đề chính. Anh nhận ra Bá Kiến đã lấy đi quyền làm người lương thiện và khả năng trở lại với bản thân lương thiện. Tiếng gọi này chứa đựng nội dung xã hội và ý nghĩa giai cấp, như một tia sáng giữa cuộc sống khó khăn và là khoảnh khắc tỉnh táo, có ý thức hơn, vượt lên trên bản năng tự nhiên. Chí Phèo khao khát trở lại với chính mình, quay về với bản chất người nông dân sau những năm biến đổi.

Giới hạn nội dung của 'Tre già măng mọc, thằng ấy chết còn thằng khác'.

Nhà văn không nhận thấy khả năng thay đổi vận mệnh của người nông dân. Sự tỉnh táo của Chí Phèo chỉ dẫn đến hành động khủng hoảng và bi thảm. Trong thế giới nông dân của tác giả, mọi thứ đều bi thảm và đầy sợ hãi, từ những kẻ dữ tợn đến những sinh linh động, sống trong sự nhục nhã đến tận cùng. Ngay cả Chí Phèo trước khi vào tù, mặc dù khỏe mạnh, nhưng vẫn bị rung động bởi việc bóp chân cho bà Ba. Binh Chức, mặc dù toàn mạnh mẽ, nhưng lại hèn nhát đến mức 'quất một tiếng là đái ra cả quần'. Trong làng Vũ Ðại, không có điều gì sáng sủa và đầy sinh khí. Chỉ có bức tranh đau lòng của Chí Phèo và khuôn mặt xấu xí 'không thua kém mặt lợn' của Thị Nở. Bức tranh vô nghĩa của lão Tư Lãng, thầy cúng kiêm hoạn lợn, của mụ hàng rượu, của bà Thị Nở.