Y Phương, một nhà thơ dân tộc Tày, quê gốc ở Trùng Khánh, Cao Bằng. Anh đã trải qua những năm tháng khó khăn, từ đồng bào chiến đấu chống Mỹ đến sáng tạo văn chương. Tác phẩm 'Nói với con' của Y Phương là một bức tranh sinh động về cuộc sống nơi miền núi biên giới.
Phần hai của bài thơ đã khắc họa rất sinh động tình thương gia đình, tình yêu quê hương. Cha dặn con phải sống đẹp, kiên cường, không ngại gian khổ. Phải tự hào về quê hương, về dân tộc mình.
Người đồng mình yêu lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Không lo cực nhọc
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.
Trong những dòng thơ này, cha dặn con phải sống kiên cường, không ngại khó khăn, vươn lên với tinh thần bất khuất, không chấp nhận sự nhỏ bé, tầm thường.
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Cha nói với con, dạy bảo con về đạo lí làm người. Dù cuộc sống có gian nan, cha vẫn mong con luôn phải sống với tinh thần kiên cường, không chấp nhận sự nhỏ bé và tầm thường. Điều quan trọng nhất là giữ lấy và phát huy truyền thống cao đẹp của dân tộc, của quê hương.
Bài thơ truyền đạt một thông điệp sâu sắc về lòng tự hào dân tộc, về ý nghĩa của việc kiên trì, vượt qua khó khăn để sống đẹp và ý nghĩa của việc yêu thương gia đình, quê hương.
Con sắp bước vào cuộc sống, như một chặng đường mới mở ra. Cha muốn con biết rằng dù cuộc sống có khó khăn thế nào đi nữa, con cũng không được chấp nhận sự nhỏ bé. Bài thơ nhắc nhở con về trách nhiệm, về tình yêu quê hương, tình thân, và tinh thần kiên cường, bất khuất trong cuộc sống.
Con ơi dù da thịt còn thô sơ
Đi lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Hãy lắng nghe con.
Y Phương đã sử dụng hình ảnh đặc trưng của dân tộc, 'người đồng mình', để truyền đạt bài học quý báu về lòng tự hào, phẩm giá và đạo đức. Thông điệp về sự kiên nhẫn, sức mạnh của tinh thần được truyền đạt một cách rõ ràng, sâu sắc qua những dòng thơ chân thành của cha dành cho con.
Nói với con là một bài thơ đẹp thể hiện tình thương và niềm tin của cha đối với con yêu quý. Kết thúc bài thơ là lời khích lệ con của cha, động viên con trên hành trình phấn đấu. Đọc những câu thơ của Y Phương, chúng ta nhớ về những lời ru dịu dàng của mẹ hiền trong ký ức thơ ấu:
Con ơi hãy trở thành người kiên cường,
Hãy lắng nghe và ghi nhớ những điều cha mẹ dạy...