Phân tích đoạn thơ đầu tiên của bài Vội vàng

Đề bài: Phân tích đoạn thơ đầu tiên của Vội vàng

Phân tích đoạn thơ đầu tiên của Vội vàng
 

Tips Kỹ thuật phân tích bài thơ, đoạn thơ để đạt điểm cao

I. Kết cấu Phân tích bài thơ Vội vàng đoạn 1

1. Giới thiệu

- Giới thiệu đặc điểm chung về Xuân Diệu (hành trình cuộc sống, sự nghiệp sáng tác, phong cách nghệ thuật,...)
- Tổng quan về bài thơ 'Vội vàng' (nguồn gốc sáng tác, chủ đề, nguồn cảm hứng, đặc điểm nổi bật về nội dung và nghệ thuật,...)
- Giới thiệu về đoạn 1 của bài thơ 'Vội vàng'

2. Phần Chính

a. Ước muốn độc đáo nhưng mãnh liệt và hùng dũng của nhà thơ
- Xuân Diệu khao khát một viễn cảnh 'tắt nắng', 'buộc gió' - mong muốn không thể đạt được.

b. Hình ảnh thiên nhiên mùa xuân tuyệt vời ngay trên trần thế
- Mô tả hình ảnh độc đáo về ong bướm dạo chơi trong mật ong, 'hoa của đồng nội xanh rì', 'lá của cành tơ phơ phất', 'yến anh khúc tình si', 'ánh sáng chớp hàng mi' kết hợp với cách sử dụng ngôn ngữ hình ảnh 'này đây'.
- Sắc màu: Rực rỡ màu xanh của hoa, lá, đồng nội
- Âm thanh của những khúc tình si của yến anh
→ Một bức tranh thiên nhiên đầy sức sống, vạn vật tỏa ra sức sống mãnh mẽ, mọi vật, âm thanh, màu sắc hòa quyện vào nhau để tạo nên vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên tươi mới và quyến rũ lòng người
→ Một bức tranh thiên nhiên dịu dàng, tình cảm, vạn vật hiện diện trong thời kì trọn vẹn, hạnh phúc nhất như trong 'vườn tình', 'vườn yêu'

- Hình ảnh so sánh độc đáo, mới lạ 'Tháng giêng ngon như cặp môi gần':
+ Cảm giác lúc ấy như ái ân tự nhiên.
+ Cảm giác đó làm tháng giêng trở nên quyến rũ như người rực rỡ, trong trắng.
- Vẻ đẹp của bức tranh ấy khiến nhà thơ phải nuối tiếc, nhớ nhung mùa xuân vẫn còn đang tồn tại

3. Tổng Kết

Tổng hợp những điểm độc đáo về giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật trong đoạn 1 của bài thơ 'Vội vàng' và chia sẻ cảm nhận cá nhân.

II. Bài mẫu Phân tích bài thơ Vội vàng đoạn 1

Được gọi là nhà thơ 'mới nhất trong dòng thơ mới', tác phẩm của Xuân Diệu luôn mang đến người đọc sức sống mới, phong cách độc đáo, cảm xúc phong phú, tràn ngập sức sống và tình yêu. Bài thơ 'Vội vàng' là một tác phẩm tiêu biểu của phong cách thơ của ông. Trải qua bài thơ này, đặc biệt là 13 câu thơ mở đầu, người đọc sẽ cảm nhận được sự say đắm và khát khao mãnh liệt của nhà thơ đối với vẻ đẹp tuyệt vời của cuộc sống.

Bốn dòng thơ mở đầu tạo nên một khổ ngũ ngôn, thể hiện ước muốn kỳ lạ nhưng mãnh liệt và cháy bỏng của thi sĩ.

Muốn tắt nắng đi
Để màu sắc không phai mờ
Khao khát buộc gió lại
Để hương thơm không bay đi

Nắng và gió, những hiện tượng vĩnh cửu của thiên nhiên, không ai có thể kiểm soát hay thay đổi được. Tuy nhiên, ở đây, Xuân Diệu mong muốn 'tắt nắng' để giữ lại vẻ đẹp của ánh nắng, mong muốn 'buộc gió' để giữ lại hương thơm của cuộc sống. Những mong muốn và khao khát đó của tác giả được nhấn mạnh khi sử dụng điệp ngữ 'tôi muốn' hai lần. Ước muốn đó, quay ngược lại với tự nhiên, là biểu hiện của một tình yêu sâu sắc, mãnh liệt, không giới hạn, tràn ngập trong cuộc sống đầy hương thơm này.

Và sau đó, trong phần còn lại của đoạn mở đầu, tác giả đã mô tả một hình ảnh thiên đàng trên trần gian, 'một bữa tiệc lớn' hương thơm, rực rỡ giữa thế giới đời sống.

Của ong bướm bay tuần tháng mật;
Này đây hoa của đồng nội xanh tươi;
Này đây lá của cành tơ phơ phất;
Của yến anh ở đây khúc tình si;
Và nơi này ánh sáng chớp mi;
Mỗi sáng, hồn vui thần tiên gõ cửa;

Với hình ảnh độc đáo của ong bướm tuần tháng mật, 'hoa của đồng nội xanh tươi', 'lá của cành tơ phơ phất', 'yến anh khúc tình si', 'ánh sáng chớp hàng mi', tác giả đã tạo nên bức tranh thiên nhiên tình tứ, ngọt ngào. Sử dụng điệp ngữ 'này đây' tạo cảm giác như vạn vật đang tỏa sáng, đang tỏa sáng trong một không gian gợi cảm, mời gọi. Không chỉ dừng lại ở bức tranh với nhiều hình ảnh độc đáo, đó còn là bức tranh với sắc xanh rực rỡ của hoa, lá, đồng nội và âm thanh tình si của yến anh. Tất cả, tất cả những điều này đã tạo nên một bức tranh thiên nhiên tràn đầy sức sống, vạn vật như đang tràn ngập sức sống mạnh mẽ, tất cả vật, âm thanh, màu sắc đang kết hợp vào nhau để tạo ra vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên ngọt ngào và làm chìm đắm lòng người. Đồng thời, đó còn là bức tranh thiên nhiên tình tứ, ngọt ngào, vạn vật đang ở thời kì viên mãn, hạnh phúc nhất như chốn 'vườn tình', 'vườn yêu'. Và sau đó, Xuân Diệu đã có những cảm nhận tinh tế và sâu sắc về bức tranh tuyệt vời đó:

Tháng giêng tươi như cặp môi gần

Có lẽ, trước đây, trong thơ ca Việt Nam, chưa bao giờ có cảm nhận 'Tháng giêng ngon như một cặp môi gần' như Xuân Diệu. Bằng so sánh độc đáo này, ông muốn chứng minh rằng thiên nhiên không chỉ là một vật thể vô tri, vô giác nữa; với ông, nó giống như 'cặp môi gần' - làn môi tràn đầy, ngọt ngào và quyến rũ của người phụ nữ. Cảm giác này biến tháng giêng thành một khoảnh khắc của tình yêu tự nhiên. Chính cảm giác này làm cho tháng giêng kia mang đậm sức hấp dẫn của một người phụ nữ trẻ, tươi tắn, và thuần khiết.

Như vậy, có thể thấy Xuân Diệu đã khám phá ra một bức tranh tuyệt vời, một thiên đường ngay tại trái đất chứ không phải ở đâu xa xôi. Phát hiện này giúp giải thích vì sao ông có những ước muốn độc đáo ở những câu thơ đầu bài và cũng khiến ông lưu luyến mùa xuân khi nó vẫn đang hiện hữu.

Tôi hạnh phúc. Nhưng vội vã một nửa,
Tôi không chờ đến mùa hạ mới mong đến mùa xuân.

Tóm lại, đoạn mở đầu của 'Vội vàng' với hình ảnh thơ độc đáo và nhịp thơ nhanh đã tạo nên một thiên đường trên trần gian. Đồng thời, nó thể hiện ước muốn, khao khát của Xuân Diệu muốn trải nghiệm vẻ đẹp của thiên đường ngay tại nơi chúng ta đang sống.