Phân tích đoạn thơ Mã Giám Sinh mua Kiều trong Truyện Kiều của Nguyễn Du

Cảnh Mã Giám Sinh mua Kiều là một phản ánh sâu sắc về hiện thực xã hội. Trong thế giới này, có những kẻ buôn người, những người làm mối, và với họ, một người con gái như Thúy Kiều chỉ là một món hàng để mua bán. Nhân phẩm của phụ nữ bị chà đạp. Câu thơ 'Tiền lưng đã có, việc gì chẳng xong' là một lời phê phán về cuộc mua bán, chỉ trích đồng tiền màu mè, và mặt trái của nó trong tay của những kẻ vô lương, những kẻ buôn người.

   Đoạn thơ này thể hiện rõ nghệ thuật mô tả con người của Nguyễn Du.

Mụ mối: linh hoạt, nhanh nhẹn hỏi họ tên, quê quán của khách, sau đó 'dẫn vào lầu trang'. Đẩy Kiều ra ngoài nhanh chóng, 'vén tóc bắt tay” Kiều, khôn khéo đề ra giá:

Mối hẹn: Đáng giá ngàn vàng,

Thỏa thuận mua bán người giá trị kinh khủng!

Tác giả mô tả cử chỉ, ngôn từ của mụ mối, tạo ra hình ảnh một người linh hoạt, khéo léo, nhanh nhẹn, sống bằng nghề môi giới mua bán người.

Mã Giám Sinh là 'viễn khách' đến để 'hỏi thăm danh dự' - khách đến hỏi vợ và đề nghị hôn nhân. Cách giới thiệu có vẻ trang trọng. Hai câu hỏi kế tiếp và câu trả lời hồ hởi, mặc dù không lịch sự. Hai từ 'rằng' làm cho lời nói thêm cộc lốc:

Hỏi tên, hắn nói: 'Mã Giám Sinh ',

Hỏi quê, hắn đáp: 'Huyện Lâm Thanh cũng gần.

Mã Giám Sinh trước mặt mụ Tú Bà, chủ của ngôi nhà lầu xanh ở Lâm Tri, đã nói dối rằng quê quán là 'Lâm Thanh cũng gần'. Thực ra, hắn chỉ là một tên buôn người, buôn bán thịt người, nhưng tự phô trương là sinh viên của trường Quốc Tử Giám, thuộc họ Mã, tượng trưng cho tầng lớp quý tộc. Nhân cách của hắn dần hé lộ. Dù đã qua bốn mươi tuổi, nhưng vẫn trẻ trung và sáng sủa: 'Trẻ trung dù đã quá tuổi', và 'Sang trọng dù không quá phô trương' là hai đặc điểm góc nhìn châm biếm:

Quá tuổi nhưng vẫn tươi trẻ,

Trẻ trung, lịch lãm dù không quá lố lăng.

Cả 'thầy' lẫn 'tớ', cả 'trước' lẫn 'sau', đều tỏ ra rất tráng lệ, mỗi bước đi đều có người phục vụ, nhưng thầy và tớ của ông khách nước ngoài này lại không có cách ứng xử lịch sự, không biết giữ gìn nề nếp và lễ phép! Cử chỉ 'lao xao', thiếu ý tứ, không biết tôn trọng, thậm chí còn leo lên ghế cao ngồi 'tót'! Nếu họ thực sự là sinh viên của trường Quốc Tử Giám, thì chắc chắn họ thiếu phẩm hạnh!

                                         Trước thầy sau tớ hỗn độn,

 Nhà băng mời mọc, rước về lầu trang.

   Ngồi lên ghế cao tỏ ra vô lễ...

Một từ “tót” đầy sự khinh bỉ, đã tiết lộ bản chất của kẻ 'Săn mồi lại kiếm ăn miền hoa nguyệt'

'Cân cất cân tài', 'ép', 'thử”,... những cử động, cách thức mua người của tên lái buôn họ Mã mới thật kinh tởm! Chỉ sau khi đã 'mặn mà một vẻ một ưa', Mã Giám Sinh mới 'lừa dối' giao dịch. Hắn là kẻ thông minh đến rợn người, trong mọi thủ đoạn buôn bán người. Cũng sang trọng kiểu cách nhưng chỉ là lớp vỏ của sự hèn hạ và đê tiện:

  Nói rằng: 'Mua ngọc đến Lam Kiều ',

Xin hỏi mua dạy bao nhiêu cho tư duy.

        Hai từ 'cò kè' đã vạch trần bản chất đê tiện của một kẻ “ Buôn bán hương phấn suốt năm đã chán”

Qua nhân vật Mã Giám Sinh, ta càng thấy được phong cách hiện thực trong cách miêu tả của Nguyễn Du về con người. Mỗi nét vẽ đều sắc nét, tạo ra một hình ảnh sống động của nhân vật Mã Giám Sinh. Mỗi chi tiết nghệ thuật đều rất sống, và đằng sau đó là sự khinh bỉ của nhà thơ đối với loại người độc ác này! Bức chân dung tiêu cực về Mã Giám Sinh thể hiện sự tố cáo một cách sắc bén về thực tế, lên án hành vi tàn bạo của những kẻ buôn bán người không có nhân đạo, đạo đức giả trong xã hội phong kiến suy tàn, thối nát.

Kiều là một cô gái hiền lành, lòng hy sinh cao quý. Trước cảnh nghèo khó, cô đã đành phải bán thân để cứu cha, cứu gia đình. Cô coi bản thân mình như 'hạt mưa' nhỏ bé và tầm thường. Tất cả vì tình thương cha mẹ, cô quyết tâm đền đáp công ơn sinh thành:

Hạt mưa không than vãn số phận khiêm tốn,

Liều cùng với cỏ quyết định giải thoát cho ba mùa xuân.

Kiều sống trong cảnh bi kịch giữa tình yêu cá nhân và tình thân, giữa lòng trung thành và hiếu thảo. Cô trải qua biết bao nỗi đau khổ. Nước mắt tuôn rơi như mưa, cô như một bóng hình héo hon, nhạt nhòa: 'ngượng ngùng',... 'đầy nghẹn”,... 'mặt dày”, 'nét buồn như cúc, gầy như mai”. Với vẻ đẹp kiều diễm, mỗi chi tiết so sánh đều kết hợp với cái đẹp: sắc hoa, lệ hoa 'nét buồn như cúc, gợi nhớ như mai'. Kiều bị bán đứng bởi mụ mối và Mã Giám Sinh. Mã Giám Sinh đã dùng sắc đẹp và tài năng để mưu mô, chơi bời. Kiều, cả sắc đẹp và tài năng của cô, đã trở thành vật phẩm trao đổi. Nguyễn Du khen ngợi lòng hiếu thảo và sự hy sinh của Kiều, cảm thông cho nỗi đau của cô khi bị Mã Giám Sinh sử dụng, khi cô phải 'cò kè bớt một thêm hai'... Đoạn văn chứa đựng tinh thần nhân đạo nằm trong những chi tiết đó.

'Mã Giám Sinh mua Kiều' là một phần trong Truyện Kiều đầy ý nghĩa và sâu sắc. Nguyễn Du đã mô tả một cách chân thực và tinh tế để chúng ta nhìn thấy mặt tối, tàn nhẫn của việc mua bán con người trong xã hội, đại diện ở đây là Mã Giám Sinh. Nhà thơ đã lên án mặt xấu của tiền bạc: 'Có tiền là có thể làm mọi việc!'. Đồng cảm, thương xót với số phận của Kiều: phải bán mình để cứu cha. Thương cảm cho vẻ đẹp và tài năng của một người phụ nữ bị bóp méo. Đó chính là ý nghĩa nhân đạo.

Đoạn thơ thể hiện bản năng nghệ thuật đặc biệt của Nguyễn Du trong việc miêu tả cảnh Kiều bị mua, trong việc mô tả nhân vật: mô tả Mã Giám Sinh, mô tả mụ mối được thể hiện qua các chi tiết hiện thực, chi tiết cụ thể; còn việc mô tả Kiều thì tập trung vào sự mơ mộng, hoài niệm. Vô cùng linh hoạt, tài tình. Ngôn từ truyền đạt cảm xúc rất sâu sắc.

Tóm lại, cảnh Mã Giám Sinh mua Kiều có giá trị tố cáo thực tế và mang trong đó tinh thần nhân đạo sâu sắc. Đoạn thơ là sự khởi đầu của âm thanh gọi thấu lòng người của một cuộc đời rối bời

Trích: Mytour