Phân tích đoạn thơ này: 'Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc... Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm'

Giảng bài thơ sau: 'Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc... Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm'

Mẫu bài giảng về đoạn thơ này: 'Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc... Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm'

Nội dung Bài làm

Phân tích đoạn thơ tập trung vào việc mô tả đoàn binh Tây Tiến:

Đầu tiên, cần giới thiệu ngắn gọn về tác giả Quang Dũng, đoàn binh Tây Tiến và hành trình của họ (đã diễn tả ở phần đầu của bài thơ).

I. Thuyết trình

1. Hình ảnh, ngoại hình của các chiến sĩ Tây Tiến:

Mang vẻ đẹp đặc biệt: 'không mọc tóc' là cách miêu tả một thực tế gian khổ, nặng nề. Đồng thời, nó cũng biểu hiện sự mạnh mẽ, sẵn lòng đối mặt với những thử thách khắc nghiệt. 'xanh màu lá' là biểu tượng cho sức mạnh, sự kết nối với tự nhiên. Những chiến sĩ ở đây gần như là một phần của rừng cây, với lá chắn ngụy trang.

Dù phải chịu đựng nhiều khó khăn, bệnh tật, nhưng người lính Tây Tiến vẫn giữ vững vẻ oai phong, mang theo sự dũng mãnh của rừng rậm, như được mô tả bởi cụm từ 'dữ oai hùm'. Cách mô tả này phản ánh sự thật nhưng vẫn đầy tính lãng mạn. Người lính này yếu đuối nhưng không chịu thua, dữ tợn nhưng không tàn bạo. Quang Dũng không chỉ tập trung vào gian khổ mà còn tôn vinh vẻ đẹp của cuộc sống. Trong năm 1948, cũng có sự miêu tả về những chi tiết thực tế từ tác giả Chính Hữu:

Doàn quân này có thể gầy đến mức đáng kể nhưng không hề yếu đuối, có thể dữ tợn nhưng không tàn bạo. Tác giả không chỉ miêu tả hiện thực mà còn tôn vinh vẻ đẹp lãng mạn của cuộc sống.

Chúng tôi trải qua từng cơn lạnh đớt, sốt run người, trán đổ mồ hôi. Áo rách vai, quần tôi chỉ có vài mảnh vá. Miệng cười buốt giá, chân không đôi giầy...

(Đồng chí - Chính Hữu).

2. Tâm hồn: u hoài.

Hoạt động, chiến đấu trong những khu rừng núi xa xôi, hoang dã, gian truân như thế, người lính vẫn 'gửi mộng qua biên giới', vẫn 'mơ Hà Nội dáng kiều thơm'. Dáng kiều thơm đó là hình ảnh của một cô gái kiều diễm, thanh lịch, quyến rũ từ thủ đô ba mươi sáu phố phường. Hình bóng của người con gái, hoặc em gái thân yêu, vẫn hiện hữu trong giấc mơ của lính xa nhà, xa quê.

3. Ý chí: kiên cường.

Những ngôi mộ xa xôi, những cái chết ở biên cương khắc nghiệt không làm suy yếu ý chí của người chiến sĩ: 'chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh', họ quyết tâm hiến dâng đời trai trẻ cho quê hương, đất nước. Ngay cả khi đối diện với cái chết, người lính Tây Tiến vẫn không bao giờ lùi bước, không bỏ cuộc. Họ vẫn 'Hồn về Sầm Nưa chẳng về xuôi'. Bằng cách kết hợp giữa việc miêu tả hiện thực và cảm hứng lãng mạn của cuộc chiến, nhà thơ đã tạo ra một khúc hành quân, một khúc độc đáo, tràn đầy oai hùng.

Quang Dũng đã miêu tả lại hình ảnh đồng đội của mình với tất cả lòng kính trọng và tình cảm nhớ mãi.

II. Phê bình

Trong quá trình phê bình, phần nào đã đề cập đến 'phần tổng kết mục 1'. Bây giờ sẽ tiến hành phê bình chi tiết hơn:

1. Vẻ đẹp của người lính Tây Tiến

Vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn của người lính Tây Tiến, xuất phát từ thành phố, từ trái tim của một thủ đô lâu đời, vẻ đẹp này có sự khác biệt so với vẻ đẹp giản dị, mộc mạc của người lính từ làng quê (như trong thơ của Hồng Nguyền, Tố Hữu, Chính Hữu...).

Chúng tôi, đám bạn thân
Những đứa con của bốn phương
Gặp nhau từ khi chưa biết chữ

(Nhà - Hồng Nguyên).

Quê hương tôi nước mặn sông đục
Làng tôi nghèo nhưng lòng dũng cảm

(Đồng chí - Chính Hữu).

2. Hình ảnh này liên kết với biểu tượng của sự kiên cường:

Biến đổi trong những hoàn cảnh khắc nghiệt, khó khăn và cái chết thường xuyên được nhắc đến. Kiên cường tồn tại trong tinh thần chiến đấu, quyết tâm của đoàn binh Tây Tiến, ngay cả trong cái chết đau thương. Đó là sự kiên cường không phải là sự nản lòng, bi quan.

Một số người cho rằng bài thơ Tây Tiến còn thể hiện sự 'buồn rầu', 'mộng mơ vụn vặt'. Tuy nhiên, điều này không chính xác. Như đã phân tích ở phần trước: giấc mơ về dáng kiều thơm không làm suy giảm ý chí chiến đấu, sự hy sinh, không ngăn cản bước chân của người lính. Thực tế, đó chính là nguồn cảm hứng thêm cho quyết tâm 'Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh'. Trong bài thơ Đất nước, Nguyễn Đình Thi cũng đã viết về người lính:

Những đêm dài trên đường quân hành, lòng nhớ nhung bỗng trỗi dậy
Bóng hình người yêu hiện lên trong mơ

Ngay cả khi đối diện với cái chết, người lính Tây Tiến không chùn bước, không quay lưng, họ vẫn 'Hồn về Sầm Nưa chẳng về xuôi'. Bằng cách kết hợp giữa hiện thực và cảm hứng lãng mạn của cuộc chiến đấu, nhà thơ chiến sĩ đã tạo ra một khúc hành quân, một khúc điệu oai dũng, đặc biệt.

Do đó, chúng tôi đã đề xuất Bình giảng đoạn thơ sau: 'Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc... Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm' cho bài tiếp theo, các bạn học sinh sẽ chuẩn bị cho phần Cảm nhận vẻ đẹp của đoạn thơ sau trong bài thơ Tây Tiến: 'Doanh trại... đong đưa' và cùng với phần Phân tích bài thơ để chứng minh: Cảm hứng lãng mạn và tinh thần bi tráng là đặc điểm nổi bật trong Tây Tiến để hiểu sâu hơn về nội dung này.