Buzz
Ý đồ
1. Giới thiệu
- Giới thiệu về tác giả Viễn Phương, một trong những nhà văn tiên phong của lực lượng văn nghệ giải phóng miền Nam thời kỳ kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
- Một số điểm nhấn của bài thơ “Viếng lăng Bác” - bài thơ trữ tình thể hiện tình cảm sâu lắng, thành kính của nhà thơ khi đến viếng lăng Bác.
- Nội dung và ý nghĩa đoạn thơ: Tình cảm của nhà thơ dành cho Bác Hồ - vị cha già được dân tộc kính yêu.
2. Phần chính
a. Cảm nhận khi đặt chân vào lăng, nhìn thấy di tích của Bác (Khổ 3)
- “Giấc ngủ êm đềm”: diễn đạt để giảm bớt nỗi đau, đồng thời thể hiện lòng quý trọng, tôn kính giấc ngủ của Bác.
- “ánh trăng sáng nhẹ nhàng”: nhân hóa ấn dụ ánh sáng từ lăng, biểu thị vẻ đẹp tinh thần thanh cao của Người.
- “Bầu trời xanh”: ẩn dụ Bác vẫn hiện diện, bền vững bên cạnh non sông đất nước.
- Nhà thơ sử dụng nghệ thuật ẩn dụ để chuyển đổi cảm xúc, cảm giác “nghe nhói trong tim”, như thể nhà thơ cảm nhận được nỗi đau xé lòng trong tim mình.
⇒ Tình cảm của nhà thơ trong lăng với Bác, sự kính trọng và xúc động.
b. Tâm trạng, cảm xúc trước khi rời đi (Khổ 4)
- “Khi về nơi Nam, lòng khao khát rưng rức, nước mắt không ngừng chảy”: cảm xúc chân thành không muốn rời xa.
- Phép liệt kê, ẩn dụ bằng “con chim, đóa hoa, cây tre” cùng với nguyện ước “muốn làm”: lòng hiến dâng chân thành, mãnh liệt, mong muốn thực hiện điều gì đó vì Bác.
- Hình ảnh cây tre được lặp lại tạo kết cấu đầu cuối tương đương.
⇒ Chủ thể “con” không được đề cập ở đây, cho thấy ước nguyện này không chỉ của tác giả mà còn của toàn bộ dân tộc, của mọi người đối với Bác.
3. Phần kết bài
- Tổng kết thành công về nội dung và nghệ thuật trong bài thơ:
+ Sử dụng thể thơ 8 chữ, với giọng điệu sâu lắng, thiết tha, linh hoạt trong việc sử dụng các biện pháp tu từ quen thuộc, ngôn ngữ thơ đơn giản mà cô đọng.
+ Đoạn thơ thể hiện niềm xúc động, lòng thành kính và nỗi đau sâu sắc của nhà thơ trước sự ra đi của Bác, mong muốn ở mãi bên Bác, tỏ lòng tôn kính và biết ơn…
Bài mẫu
Viếng lăng Bác là một bài thơ trữ tình biểu hiện niềm cảm xúc sâu xa, tình thương nhớ khôn nguôi, lòng kính yêu vô hạn của nhà thơ đối với Bác Hồ vĩ đại khi nhà thơ từ miền Nam ra thăm lăng Bác.
Mặt trời hàng ngày lướt qua lăng là mặt trời của đất trời, nguồn sáng lớn nhất, rực rỡ và vĩnh viễn trên thế gian này. Nhưng mặt trời ấy cũng thấy và nhận ra một mặt trời khác, một mặt trời trong lăng rất đỏ. Một mặt trời trên cao được nhân hóa, nhìn mặt trời trong lăng bằng đôi mắt của mặt trời. Một hình ảnh chứa bao tôn kính đối với Bác Hồ vĩ đại! Mặt trời trong lăng rất đỏ là hình ảnh ẩn dụ. Mặt trời trong lăng thì Bác Hồ của chúng ta, một mặt trời đỏ rực màu cách mạng. Mặt trời cách mạng ấy đã, vẫn và sẽ mãi mãi chiếu sáng đường chúng ta đi bằng sự nghiệp cách mạng vĩ đại, trí tuệ cách mạng vĩ đại, nhân cách cách mạng vĩ đại của Người. Một hình ảnh sáng tạo (một mặt trời không phải trong vũ trụ mà ở ngay trong lăng Bác) chứa chan lòng kính yêu vô hạn của nhà thơ đối với Bác.
Nhà thơ còn sáng tạo một hình ảnh khác nữa để ca ngợi Bác: hình ảnh bảy mươi chín mùa xuân. Một hình ảnh hoán dụ lấy một nét trong đời Bác Hồ (79 tuổi) để chỉ Bác Hồ. Con người bảy mươi chín mùa xuân ấy đã sống một cuộc đời đẹp như những mùa xuân và đã làm ra những mùa xuân cho đất nước, cho con người. Hình ảnh những dòng người đi qua trong thương nhớ, kết thành những tràng hoa không chỉ là một hình ảnh tả thực, so sánh những dòng người xếp thành hàng dài vào láng viếng Bác trông như những tràng hoa vô tận. Nó còn có nghĩa tượng trưng: cuộc đời họ đã nở hoa dưới ánh sáng của Bác, họ đến lăng để dâng hoa đời họ cho vừng mặt trời trong lăng đã làm nên những mùa xuân của biết bao nhiêu cuộc đời.
Nhà thơ vào lăng được trông thấy Bác, nằm trong giấc ngủ bình yên giữa một vùng ánh sáng nhè nhẹ, dịu hiền. Ánh sáng ấy nơi Bác nằm được nhà thơ miêu tả như ánh sáng một vầng trăng hiền dịu.
Bác nằm trong lăng giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!
Ánh sáng bát ngát ngoài đời đã vào thơ Bác, trăng còn vào trong lăng với người bạn vĩ đại của trăng. Hình ảnh “một vầng trăng sáng dịu hiền” dùng ý của nhà thơ còn muốn tạo ra một hệ thống hình ảnh vũ trụ với mặt trời, vầng trăng bầu trời xanh mãi mãi mênh mông để biểu hiện cái vĩ đại, cái rực rỡ, cái cao siêu của con người và sự nghiệp Bác.
Dù biết Bác sống mãi trong sự cách mạng và trong lòng nhân dân như bầu trời xanh vĩnh viễn trên cao, nhưng lòng thương nhớ Bác vẫn in sâu trong tâm hồn của nhà thơ. Đó là những cảm xúc chân thành của mọi người khi bước vào lăng viếng Bác.
Trần Thị Hương
Vietthanglong.com
