Phân tích đoạn thơ từ câu 'Dù em làm vợ hay làm chồng' đến hết đoạn Trao duyên

Đề bài: Phân tích đoạn thơ từ câu 'Dù em làm vợ hay làm chồng' đến hết đoạn Trao duyên

Phân tích đoạn thơ từ câu 'Dù em làm vợ hay làm chồng' đến hết đoạn Trao duyên

1. Phân tích đoạn thơ từ câu 'Dù em làm vợ hay làm chồng' đến hết đoạn Trao duyên, mẫu 1:

Trao duyên, một đoạn trích trong 'Truyện Kiều' của Nguyễn Du, gây dựng nhiều cảm xúc trong lòng độc giả. Kiều trải qua nỗi đau khi nhờ em trả duyên cho chàng Kim. Việc trao đi tình yêu và nhờ em gái trả mối duyên là sự hi sinh lớn. Kiều truyền đạt tâm trạng qua những lời bộc bạch, khi nàng hiểu rằng em phải lấy người không yêu mình. Nàng trao kỉ vật cho em, nghĩ đến tương lai của Vân và Kim Trọng:

' Dù em nên làm vợ hay làm chồng
Xót người mệnh bạc lòng không quên
Mất người còn chút của tin
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa'

Kiều nhờ em trao duyên, trao kỉ vật tình yêu, nhưng nàng không thể giải thoát khỏi tình đau đớn. Kiều ước mơ về tương lai hạnh phúc của Thúy Vân và Kim Trọng, nhưng bản thân nàng vẫn mang nỗi buồn 'Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên'. Nàng tự xem mình là 'người mệnh bạc', đau đớn khi không thể giữ lấy tình yêu với Kim. Số phận của Kiều khiến người ta cảm thấy xót xa. Nhưng khi nàng trao kỉ vật cho Vân, dù 'mất người', nhưng những ký ức vẫn còn, 'Phím đàn' và 'mảnh hương' là những kỉ niệm giữa Kim và Kiều. Đọc thơ, chúng ta có thể thấy Kiều không yếu đuối. Nàng đã 'Xăm xăm băng lối vườn khuya một mình' để gặp Kim. Nàng dũng cảm bán mình để chuộc cha, thể hiện lòng hiếu đạo. Kiều trân trọng tình yêu với Kim, đó là tình yêu sâu sắc khắc sâu trong tâm hồn nàng.

Bài văn phân tích đoạn thơ từ câu 'Dù em làm vợ hay làm chồng' đến hết đoạn Trao duyên

Tám câu thơ tiếp theo nói về tương lai, Kiều lại suy nghĩ về cái chết:

'Mai sau dù có bao giờ
Đốt lò hương soi tơ phím này
Nhìn cỏ lá cây khắp nơi
Nghe gió hiu hiu, đoán chị về
Hồn vẫn gửi nặng lời thề
Thân cây bồ liễu nghìn đời trúc mai.
Dạ đài xa xôi khuất bóng
Xin giọt nước rơi cho thác oan.'

Câu thơ 'Mai sau dù có bao giờ' nhắc nhở về tương lai đen tối của Kiều. Kiều hồi tưởng đêm thề nguyền, khi nàng và Kim Trọng có tình yêu đẹp, gặp nhau dưới âm dương khác biệt. Nàng mong em nhớ đến mình, hồn oan của Kiều sẽ quay về, làm xúc động cả cỏ lá cây. Nàng kêu gọi em hãy xót thương cho mình. Hồn Kiều vẫn giữ 'nặng lời thề' với Kim Trọng. Dưới 'dạ đài' tăm tối, nàng sẽ nhìn thấy hai người, mong em hãy rưới nước để rửa oan cho nàng.

Cuối cùng, nàng nói với Kim Trọng:

' Bây giờ trâm gãy gương tan
Kể làm sao xiết muôn ái ân!
Trăm nghìn lạy tình quân,
Tơ duyên ngắn ngủi, kết thúc thôi'

Từ đầu đoạn, ta thấy lời Kiều gửi đến em để xin trả duyên cho chàng Kim. Nhưng ở đây, Kiều nói với Kim Trọng. Nàng kể về tình cảm đẹp và trong sáng giữa họ, vượt qua lễ nghi. Nhưng 'sự đâu sóng gió bất kì' chia cắt họ. Nàng phải phụ tình Kim để cứu cha. Nàng tiếc nuối 'muôn vàn ái ân' giữa nàng và Kim. Kiều cảm thấy có lỗi, 'Trăm nghìn lạy tình quân'. Nàng gọi Kim là 'tình quân', thể hiện tình yêu và tôn trọng. Kiều thấm thía sự bạc bẽo của số phận 'Phận sao phận bạc như vôi'. Nàng thương xót cho bản thân và kết thúc bằng tiếng gọi tên người yêu:

' Ôi Kim Lang! Hỡi Kim Lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ nay!'

Tiếng gọi của Kiều tràn ngập tuyệt vọng, nhưng Kim Trọng không nghe được. Nàng tuyên bố 'thiếp đã phụ chàng từ nay!'. Phụ tình yêu với Kim là điều Kiều không mong muốn, nhưng nàng chấp nhận vì duyên phận giữa nàng và Kim đã kết thúc.

Đoạn thơ diễn đạt tâm trạng ân hận, day dứt của Kiều khi phụ tình Kim và trao duyên lại cho em gái. 'Trao duyên' là bi kịch của tình yêu trong sáng nhưng lại tan vỡ. Nguyễn Du, với bút pháp tinh tế và tầm nhìn nhân văn, để lại một kiệt tác xuất sắc cho thế hệ sau.

2. Phân tích đoạn thơ từ câu 'Dù em nên vợ nên chồng' đến hết đoạn Trao duyên, mẫu 2:

Nếu mười bốn câu thơ đầu trong đoạn trích “Trao duyên” là sự giải thích và thuyết phục Thúy Vân về quyết định của Thúy Kiều, hai mươi câu thơ còn lại diễn đạt nỗi đau khi nàng trao những kỉ vật tình cảm cho em gái và gửi lời nhắn đến Kim Trọng. Đoạn thơ vẽ nên bức tranh của sự đau khổ, hối tiếc khi tình yêu với Kim tan vỡ.

Nàng tưởng tượng Thúy Vân và Kim Trọng thành vợ chồng với tâm trạng đầy đau lòng:

'Dù em nên vợ nên chồng
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên
Mất người còn chút của tin
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa
Mai sau dù có bao giờ
Đốt lò hương ấy so tơ phím này'.

Những niềm hạnh phúc với Kim Trọng giờ đây trở thành quá khứ, một quá khứ tươi đẹp nhưng cũng đầy xót xa. Thúy Kiều tự nhận mình là người có số phận bạc bẽo, và nhận ra rằng từ xưa đến nay, ít có hồng nhan nào tránh khỏi 'cái điều bạc mệnh'.

“Rằng: hồng nhan tựa ngàn xưa
Cái điều bạc mệnh có chừa ai đâu”

Và người con gái “sắc đành đòi một, tài đành họa hai”, người con gái với vẻ đẹp “nghiêng nước nghiêng thành”, không thoát khỏi sự điều chỉnh của định mệnh. Sự đối lập giữa hạnh phúc của Thúy Vân và Kim Trọng so với bất hạnh của Kiều khiến nàng đau đớn gấp nhiều lần. Kiều đã nhìn thấy một tương lai mờ ám, đen tối cho bản thân, số phận của mình khiến người khác phải thương cảm. Nàng hồi tưởng về thời gian ở bên Kim Trọng, đặc biệt là đêm thề nguyền. Kim Trọng đã làm đền đài sen và thêm hương, và sau lời thề nguyền, Kiều đã đánh đàn cho Kim Trọng nghe. Âm thanh của đàn thêm phần gắn kết đôi trai tài gái sắc, làm cho tình yêu ngày càng thêm thiết tha. Mặc dù “mất người”, mất hạnh phúc của tình yêu đôi lứa, nhưng Kiều vẫn giữ lại “chút của tin” là phím đàn và mảnh hương nguyền để nhớ về mối tình ấy.

Phân tích đoạn thơ 'Dù em nên vợ nên chồng' trong Trao duyên để thấy tâm trạng đau khổ của nàng Kiều

Tình yêu càng sâu sắc, Thúy Kiều càng đau đớn. Nàng đã cảm nhận được điều không lành sẽ xảy ra với mình, vì vậy đã cẩn trọng cảnh báo Thúy Vân:

“Trông ra ngọn cỏ lá cây
Thấy hiu hiu gió thì hay chị về
Hồn còn mang nặng lời thề
Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai
Dạ đài cách mặt khuất lời
Rưới xin giọt nước cho người thác oan”

Oan hồn của Thúy Kiều sẽ trở về mỗi khi “hiu hiu gió”. Kiều mong em gái nhận biết để “rưới xin giọt nước” cho linh hồn oan khuất của mình. Dù sống, nàng không giữ được lời thề với Kim Trọng, nhưng khi chết, hồn nàng vẫn nhớ lời thề ấy. Nàng tự tưởng tượng mình như thân liễu, mỏng manh nhưng cốt cách thanh cao. Cho dù “nát thân”, “đền nghì” nhưng nàng vẫn ghi lời thề và tình yêu sâu đậm với Kim Trọng. Các hình ảnh như “lò hương”, “hiu hiu gió”, “hồn”, “thân bồ liễu”, “đền nghì trúc mai”, “dạ đài”, “giọt nước”, “thác oan” làm giàu sự biểu cảm, đưa độc giả đến thế giới cõi âm đầy tối tăm. Từ “thác oan” phản ánh sự oan trái của Kiều, vì oan trái chưa được giải quyết nên linh hồn nàng không thể siêu thoát. Từ “thác oan” cũng là tiếng nói đòi quyền sống và hạnh phúc cho phụ nữ trong xã hội.

Hành động Kiều trao những kỉ vật cho Thúy Vân cũng là cách Kiều từ biệt Kim Trọng. Việc phải xa cách người yêu là điều mà nàng không mong muốn:

“Bây giờ trâm gãy gương tan
Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân.
Trăm nghìn gửi lạy tình quân
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi
Phận sao phận bạc như vôi
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng”.

Thúy Kiều luôn nhận thức về thực tại và ý thức về thân phận của mình. Các thành ngữ như 'trâm gãy gương tan', 'phận bạc như vôi', 'nước chảy hoa trôi' là những diễn đạt thường gặp, thể hiện sự vụt tắt trong tình yêu và sự trôi chảy không lường trước được của số phận con người. Trăm nghìn lạy tạ lỗi có thể không đủ thay thế cho lời từ biệt của Thúy Kiều, không thể làm lành những tổn thương mà tình yêu đã gây ra. Mọi lỗi lầm và trách nhiệm nàng đều chấp nhận hết, nhưng tơ duyên của nàng và Kim Trọng chỉ là 'ngắn ngủi có ngần ấy thôi', khiến nàng thấy số phận của mình 'bạc như vôi', 'nước chảy hoa trôi lỡ làng.

Điệp từ 'Kim lang' được lặp lại hai lần, thể hiện sự tăng cường trong tình cảm của Thúy Kiều dành cho Kim Trọng:

“Ôi Kim lang! Hỡi Kim lang
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây”.

Từ người yêu, Thúy Kiều đã coi Kim Trọng như người chồng với tiếng gọi 'tình quân', 'Kim lang'. Nhưng ngay sau đó là lời từ biệt: 'Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây', đầy xúc động. Kiều tự nhận mình là người phụ lòng Kim Trọng, cảm thấy không xứng đáng với chàng. Nàng hy sinh bản thân và mong muốn Kim Trọng hạnh phúc. Hành động này cũng thể hiện sự cao thượng của nhân vật Thúy Kiều.

Nhìn nhận về sự biến động tâm lý của nhân vật Thúy Kiều trong cuộc gặp gỡ với Thúy Vân, đoạn thơ này thực sự là một bức tranh tài năng của Nguyễn Du. Ngôn ngữ tinh tế của ông không chỉ là những dòng thơ, mà là biểu hiện của sự suy ngẫm về số phận con người, đặc biệt là của phụ nữ trong xã hội thời bấy giờ.

""""-KẾT THÚC""""--

Để giúp học viên hiểu và phân tích bài Thúy Kiều một cách sâu sắc, chúng tôi đã cung cấp nhiều tài liệu giáo trình hữu ích như: Đánh giá vẻ đẹp tâm hồn và phẩm chất của Thúy Kiều qua đoạn trích Trao duyên, Bi kịch của người phụ nữ trong xã hội cổ điển qua Cung oán ngâm và Trao duyên, Phân tích đoạn trích Trao duyên trong Truyện Kiều từ đầu đến Vật này của chung, Phân tích tình trạng tâm lý của Kiều qua các đoạn thoại trong đoạn trích Trao duyên.