Đề bài: Em hãy phân tích đoạn Thúy Kiều báo ân báo oán, trích Truyện Kiều của Nguyễn Du.
Bài văn Phân tích đoạn Thúy Kiều báo ân báo oán
I. Dàn ý Phân tích đoạn Thúy Kiều báo ân báo oán (Chuẩn)
1. Mở bài
- Trình bày về đoạn trích Thúy Kiều báo ân báo oán.
2. Thân bài
a. Thúy Kiều báo ân Thúc Sinh.
- 'Gươm mời đến Thúc Sinh' tái hiện cảnh Thúy Kiều xử án với vẻ trang nghiêm, khí thế áp đảo.
- Hình ảnh Thúc Sinh hiện lên như chàm đổ, tạo nên hình ảnh nhu nhược của chàng.
- 'Nghĩa nặng tình non, Lâm Tri người cũ chàng còn nhớ' thể hiện tình cảm sâu sắc giữa Thúy Kiều và Thúc Sinh.
- 'Sâm Thương chẳng vẹn chữ tòng' nhắc nhở về điển cố Sâm Thương, làm nổi bật tình cảm thiết tha của Kiều.
- Kiều khiêm tốn với ơn nghĩa của Thúc Sinh, không xứng với những gì chàng đã làm.
- Nhắc nhở về Hoạn Thư, bày tỏ ý trả oán với người phụ nữ làm tổn thương mình.
- Sử dụng ngôn ngữ hài hước, nôm na để coi thường Hoạn Thư và thể hiện sự căm tức, bất bình của Kiều.
b. Kiều trả oán Hoạn Thư:
- Thái độ mỉa mai của Kiều khi gặp Hoạn Thư, coi nhẹ bằng cách gọi là 'tiểu thư' và 'chào thưa'.
- Sự căm tức của Kiều hiện rõ qua từ ngữ và cảnh báo sâu sắc về sự oan trái của Hoạn Thư.
- Hoạn Thư nhận ra hành động sai lầm của mình, khóc lóc và thể hiện sự hối lỗi với Thúy Kiều.
- Tìm cách giả mạo lòng nhân hậu, khơi gợi tình cảm đồng cảm với kiếp phụ nữ của Kiều.
- Thể hiện sự nhân từ, mong Kiều tha thứ, để tạo áp lực tâm lý cho Kiều.
- Thúy Kiều, mặc dù biết bị lừa dối, vẫn giữ bản tính nhân hậu, khen ngợi khôn ngoan của Hoạn Thư và tha cho nàng ta.
- Chứng tỏ tính nhân quả và lòng vị tha của Thúy Kiều.
3. Kết bài:
Tổng kết cảm nhận về tình huống và các nhân vật trong đoạn trích.
II. Mẫu văn Phân tích đoạn Thúy Kiều báo ân báo oán (Chuẩn)
Trong Truyện Kiều của Nguyễn Du, đoạn trích Thúy Kiều báo ân báo oán nổi bật với tâm huyết vị tha của nhân vật chính, đồng thời thể hiện niềm tin vào công bằng chính nghĩa. Ngôn ngữ đối thoại tài tình của Nguyễn Du làm nổi bật hình tượng nhân vật. Đoạn trích này thuộc phần Gia biến và lưu lạc, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong câu chuyện.
Trong 12 câu thơ đầu tiên, Nguyễn Du tài năng miêu tả cảnh Thúy Kiều trả ơn Thúc Sinh.
'Cho gươm mời đến Thúc Sinh
Mặt như chàm đổ mình dường dẽ run
Nàng nói: 'Nghĩa nặng tình non
Lâm Tri người cũ chàng còn nhớ không
Sâm Thương chẳng vẹn chữ tòng
Tại ai há dám phụ lòng cố nhân
Gấm trăm cuốn bạc nghìn cân
Tạ lòng dễ xứng báo ân gọi là'
Câu thơ 'Cho gươm mời đến Thúc Sinh' mô tả cảnh Thúy Kiều xử án với vẻ trang nghiêm, làm Thúc Sinh hoảng hốt và sợ hãi. Hình ảnh chàng Thúc được tái hiện qua 'Mặt như chàm đổ mình dường dẽ run', thể hiện tính nhu nhược, hèn nhát của chàng.
Ngoài việc tái hiện hình ảnh Thúc Sinh sợ hãi, Nguyễn Du chú ý đến lời tạ ơn của Thúy Kiều. Nàng trân trọng sự giúp đỡ của Thúc Sinh, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc. Thúy Kiều gợi lại kí ức để an ủi Thúc Sinh, nhấn mạnh ơn nghĩa vô cùng sâu sắc giữa họ.
Kiều nhắc đến Hoạn Thư và hành động trả oán. Ngôn ngữ nôm na, bình dị, như 'kẻ cắp bà già gặp nhau' thể hiện sự coi thường, báo trước ý định trả thù. Thúy Kiều thể hiện sự giữ gìn danh dự và quyết tâm trả oán.
Vợ chồng chưa dễ ai chiều, Thúy Kiều tả Hoạn Thư 'quỷ quái tinh ma', báo trước ý định trừng phạt. Ngôn ngữ ghê gớm thể hiện tâm trạng nghiêm túc và quyết tâm của Thúy Kiều.
'Thoát trông nàng đã chào thưa
'Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây!
Đàn bà dễ có mấy tay,
Đời xưa mấy mặt đời này mấy gan!
Dễ dàng là thói hồng nhan,
Càng cay nghiệt lắm càng oan trái nhiều.'
Khi 'thoắt trông' thấy Hoạn Thư, Thúy Kiều mỉa mai, gọi nàng là 'tiểu thư', tạo sự căm phẫn. Kiều nói về quá khứ khi Hoạn Thư hành hạ mình. Thúy Kiều đặt câu cảnh báo sâu sắc về số phận của Hoạn Thư, khiến nàng phải đối mặt với những tai ương xảy đến.
Hoạn Thư, người từng hành hạ Thúy Kiều, nay trở thành phu nhân quyền quý. Kiều mỉa mai và cảnh báo về số phận của Hoạn Thư. Hoạn Thư, mặc dù sợ hãi, nhưng thông minh ứng biến, khơi gợi lòng đồng cảm với Thúy Kiều và thể hiện sự hối lỗi, ăn năn.
Thúy Kiều, mặc dù từng đày nghiến, nhưng khi nghe lời lươn lẹo của Hoạn Thư, Kiều ôn hòa và tha cho nàng. Việc tha thứ thể hiện sự phụ nữ nhân hậu, lối sống cao thượng, để biến oán thành ân. Kiều cũng mong cuộc sống của Hoạn Thư và Thúc Sinh trở nên ấm êm.
Đoạn Thúy Kiều báo ân báo oán thể hiện tâm hồn thông minh, ân tình và lòng thương cảm của nhân vật. Nàng ta chống lại cái ác để giành lại công bằng, hiện thân cho ước mơ về một xã hội công bằng, chính nghĩa.
"""""HẾT"""""--
Đoạn Thúy Kiều báo ân báo oán là điểm đặc sắc trong Truyện Kiều. Học sinh có thể tham khảo thêm phân tích về nhân vật Hoạn Thư và Thúy Kiều, cũng như những bài văn mẫu khác liên quan đến đoạn trích này.