Đề Bài: Phân Tích Đoạn Trích Cô Tô của Nguyễn Tuân
I. Dàn Ý Chi Tiết
1. Mở Bài
2. Phần Chính
3. Kết Bài
II. Bài Văn Mẫu
Phân Tích Đoạn Trích Cô Tô của Nguyễn Tuân
I. Dàn Ý Phân Tích Đoạn Trích Cô Tô của Nguyễn Tuân (Chuẩn)
1. Bắt Đầu
Tổng quan về tác giả Nguyễn Tuân và đoạn trích Cô Tô.
2. Phần Chính
a. Vẻ đẹp tươi trẻ của đảo Cô Tô sau cơn bão:
- Sử dụng từ ngữ mạnh mẽ để mô tả màu sắc và ánh sáng: trong trẻo, sáng sủa, xanh mượt, lam biếc, vàng giòn.
b. Vẻ đẹp của bình minh trên đảo Cô Tô:
- Mặt trời mọc trong khung cảnh rộng lớn, khoáng đạt và trong trẻo với hình ảnh so sánh độc đáo 'Sau trận bão chân trời, ngấn bể sạch như một tấm kính lau mây hết bụi'.
- Cảnh bình minh được miêu tả 'Mặt trời tròn trĩnh phúc hậu ... nước biển ửng hồng' => chuyển đổi cảm giác => mặt trời trở nên gần gũi, ấm áp 'phúc hậu' và thân thuộc với con người.
- Tính từ 'tròn trĩnh', 'phúc hậu', 'đầy đặn', 'hồng hào', 'thăm thẳm' tạo cảm nhận rõ nét về hình dáng của mặt trời buổi bình minh.
- Mặt trời xuất hiện như một 'mâm lễ' quý giá, món quà của tạo hóa mừng sự 'trường thọ'.
- Bình minh rực rỡ với sự xuất hiện của vài 'chiếc nhạn', hải âu tạo cảm giác thanh bình, chậm rãi trên biển khơi.
=> Nguyễn Tuân tinh tế khi chọn từ ngữ và hình ảnh để đặc tả vẻ đẹp tráng lệ, rực rỡ của bình minh ở đảo Cô Tô.
c. Vẻ đẹp của con người:
- Mô tả cảnh sinh hoạt quanh giếng nước ngọt và con thuyền chuẩn bị ra khơi với dân chài gánh nước ngọt.
- Sinh hoạt ở giếng nước ngọt như một cái bến, nhưng lại 'đậm đà mát nhẹ hơn mọi cái chợ trong đất liền', tạo hình ảnh về tính cách náo nhiệt, sôi động nhưng hiền hòa, phóng khoáng của người dân Cô Tô.
- Lao động tấp nập, khẩn trương:
+ 'Cái giếng nước ngọt đảo Thanh Luân sớm nay không biết có bao nhiêu người đến và múc'.
+ 'Từ đoàn thuyền sắp ra khơi đến cái giếng ngọt, thùng và cong gánh nối tiếp nhau đi đi về về'.
=> Tạo hình ảnh về cuộc sống lao động đầy nỗ lực, cũng như sự đông đúc và dồi dào của giếng nước ngọt với hình ảnh đoàn người 'đi đi về về' múc nước chuẩn bị ra khơi.
- Cảnh sinh hoạt của đảo Cô Tô hiện lên với dáng vẻ thanh bình, chậm rãi qua hình ảnh chị Châu Hòa Mãn địu con, như 'hình ảnh biển cả là mẹ hiền mớm cá cho lũ con lành' được mô tả bởi tác giả.
3. Phần Tổng Kết
Đưa ra nhận định cá nhân.
II. Bài Văn Mẫu Phân Tích Đoạn Trích Cô Tô của Nguyễn Tuân (Chuẩn)
Nguyễn Tuân (1910-1987) - một nhà văn nổi tiếng thuộc danh sách 9 nhà văn tiêu biểu nhất của văn hóa Việt Nam hiện đại, với sự sáng tạo chủ yếu trong tùy bút và ký. Trước thời kỳ cách mạng tháng tám, Nguyễn Tuân tập trung vào 'chủ nghĩa xê dịch', vẻ đẹp của một thời và đời sống dân dụ, đạt thành công với các tác phẩm như Vang bóng một thời, Chiếc lư đồng mắt cua, Một chuyến đi. Trải qua thời gian giam giữ, tác giả trở nên nhạy bén hơn với chủ đề quê hương, vẻ đẹp của con người trong lao động, xuất sắc với Sông Đà, Cô Tô, Tùy bút kháng chiến,... Đoạn trích Cô Tô là phần kết thúc của tập ký Cô Tô, ghi lại ấn tượng về thiên nhiên, con người và cuộc sống lao động sau chuyến thăm đảo Cô Tô.
Trong phần mở đoạn trích, Nguyễn Tuân mê đắm miêu tả vẻ đẹp sảng khoái, tràn ngập sinh lực của Cô Tô sau cơn bão. Tác giả sử dụng ngôn ngữ sống động với các từ như trong trẻo, sáng sủa, xanh mượt, lam biếc, vàng giòn để tái hiện hình ảnh tươi mới của đảo. Sự lựa chọn cẩn thận của từ ngữ và hình ảnh tiêu biểu như bầu trời, nước biển, cây trên núi, bãi cát, tạo nên một bức tranh chân thực về Cô Tô sau bão. Đọng ở độ cao của bộ đội, tác giả mở tầm nhìn, mô tả khung cảnh bao la, đẹp như tranh.
Trong phần tiếp theo, Nguyễn Tuân kỳ công miêu tả cảnh mặt trời mọc trên biển, một cảnh tượng hùng vĩ và tuyệt vời. Với từng chi tiết mô tả, ông nổi bật vẻ đẹp rực rỡ của bình minh trên Cô Tô. Mặt trời mọc tạo nên bức tranh rộng lớn, khoáng đạt, hòa quyện với biển lam biếc và bầu trời trong xanh. Mô tả chi tiết về hình ảnh mặt trời tròn trĩnh, phúc hậu như lòng đỏ trứng thiên nhiên, cùng với sự xuất hiện của nhạn và hải âu, tạo nên một không khí thiêng liêng và tuyệt vời. Nguyễn Tuân khéo léo sử dụng từ ngữ và so sánh để làm nổi bật vẻ đẹp hùng vĩ của bình minh Cô Tô.
Với triết lý 'duyệt thế giới' của mình, Nguyễn Tuân không ngừng khám phá vẻ đẹp tinh tế khắp nơi trong Tổ quốc. Trong cuộc hành trình sáng tạo của mình, nhà văn không chỉ chú ý đến vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn đặt trọng tâm vào cuộc sống lao động của con người. Tại Cô Tô, sau khi tái hiện vẻ đẹp tuyệt vời của đảo qua bức tranh thiên nhiên sau bão và cảnh bình minh huy hoàng, Nguyễn Tuân bắt đầu khám phá những nét đẹp độc đáo của con người trong lao động. Cảnh sinh hoạt xoay quanh giếng nước ngọt ở rìa đảo và hình ảnh con thuyền chuẩn bị ra khơi cùng những người dân chài mang theo nước từ giếng. Nguyễn Tuân mô tả cảnh sinh hoạt ở giếng nước ngọt như một bến cảng vui vẻ, nhưng vẫn giữ được sự thanh bình so với chợ đất liền, tạo nên không khí phóng khoáng, dễ chịu. Thông qua những dòng văn như vậy, tác giả giới thiệu độc giả đến tính cách nhiệt huyết, sôi động nhưng hiền lành, hòa nhã của người dân Cô Tô.
Trích đoạn văn về Cô Tô là một trong những bức tranh xuất sắc nhất trong tập ký của Nguyễn Tuân. Bằng ngòi bút tinh tế và lôi cuốn, nhà văn đã tái hiện một cách sống động vẻ đẹp thiên nhiên tuyệt vời của đảo Cô Tô và cuộc sống lao động của những người dân nơi này. Qua đó, tác giả thể hiện tình cảm mê đắm với thiên nhiên, tôn trọng vẻ đẹp tự nhiên của quê hương, cũng như lòng kính trọng đối với con người trong công cuộc lao động sáng tạo và xây dựng đất nước.
"""""--KẾT THÚC""""""--
Bên cạnh bài Phân tích đoạn trích Cô Tô của Nguyễn Tuân, để hiểu rõ và ghi nhớ nhanh chóng những thông tin quan trọng trong văn bản Cô Tô, học sinh có thể tham khảo thêm: Sơ đồ tư duy Cô tô, Tóm tắt bài Cô Tô, Cảm nhận của em về đoạn trích Cô Tô trong tác phẩm cùng tên của Nguyễn Tuân, Phát biểu cảm nghĩ về một đoạn văn mà em thích nhất trong bài kí Cô Tô của Nguyễn Tuân
