Buzz
Mô-li-ê được coi là một nhà viết kịch có nhiều tác phẩm được xem là cổ điển trên thế giới. Vở kịch 'Trưởng giả học làm giàu' là một tác phẩm nổi tiếng của ông, trong đó trích đoạn trong sách giáo khoa là một trích đoạn đặc sắc.
Kịch này được chia thành hai phần, được nhận dạng qua đoạn chỉ dẫn sân khấu 'Bốn tay thợ phụ bước vào...'. Cả hai phần này diễn ra trong không gian phòng khách nhà Giuốc-đanh - nhân vật chính. Tình huống hài hước ngày càng tăng khi tiết mục diễn tiếp theo, đặc biệt là ở phần kết thúc của phần sau. Trên sân khấu, đoạn trước có hai nhân vật: ông Giuốc-đanh và bác phó may; đoạn sau có ông Giuốc-đanh và các tay thợ phụ. Ở đoạn trước, có những đoạn thoại giữa hai nhân vật: ông Giuốc-đanh và bác phó may; ở đoạn sau, có những đoạn thoại giữa ông Giuốc-đanh và các tay thợ phụ. Đoạn trước, trên sân khấu có bốn nhân vật (ông Giuốc-đanh và một người thân, bác phó may và một tay thợ phụ với bộ trang phục lễ hội). Đoạn sau, xuất hiện thêm bốn tay thợ phụ nữa. Đoạn trước, ông Giuốc-đanh và bác phó may trò chuyện với nhau. Ở đoạn sau, ông Giuốc-đanh nói với một tay thợ phụ 'mang lễ phục', nhưng bốn tay thợ phụ sau cùng xuất hiện để giúp ông thử lễ phục mới, họ như thể đang nói chung với ông. Hơn nữa, ở đoạn trước, cử chỉ và động tác của các nhân vật ít hơn (chỉ là những cử chỉ, động tác kèm theo đoạn thoại của hai nhân vật); đến đoạn sau, các thợ phụ hoạt bát hơn khi cởi trang phục cũ và mặc lễ phục mới cho ông Giuốc-đanh... Bên cạnh đó, khi ông Giuốc-đanh mặc lễ phục mới, còn có màn nhảy múa và âm nhạc!
Ở phần đầu của vở kịch, tính cách của Giuốc-đanh được thể hiện qua đoạn thoại với bác phó may. Chủ đề xoay quanh việc lựa chọn trang phục mới, đặc biệt là những chiếc hoa bất thường! Liệu đó có phải là lỗi của bác phó may, hay là một sơ suất hay có ý định khiến cho những bông hoa trở nên kỳ quặc? Chỉ có điều Giuốc-đanh mới phát hiện ra lỗi này. Khổ cái, bác phó may với bí kíp may mặc không thể hiểu nổi này lại nói rằng người quý tộc thường mặc vậy. Còn Giuốc-đanh đang cố gắng học hỏi để làm giàu. Và cuối cùng, ông hoàn toàn bị bắt bẻ bởi bí mật của bác phó may. Tình huống trở nên căng thẳng khi bác phó may liên tục đưa ra những đề nghị: 'Nếu ông muốn, tôi sẽ đổi lại cho ngài', 'xin ông chỉ bảo”. Lo sợ mất cơ hội làm giàu, Giuốc-đanh từ chối: 'Không, không”, 'Tôi đã bảo không mà”. Nhưng rồi Giuốc-đanh phát hiện ra bác phó may đang thò tay vào vải của mình. Tuy nhiên, bác phó may đã nắm vững điểm yếu của đối phương, chỉ cần bắt đầu nói về chiếc áo may từ vải của Giuốc-đanh, ông Giuốc-đanh đã không còn chú ý đến việc bác phó may ăn cắp vải nữa. Điều đó đã khiến cho bác phó may tự tin mặc chiếc áo may từ vải ăn cắp của Giuốc-đanh đến nhà ông Giuốc-đanh.
Trong cảnh sau của vở kịch, tính cách trưởng giả học đòi làm giàu của ông Giuốc-đanh tiếp tục được thể hiện. Lần này, tay thợ phụ lại lợi dụng ông. Nếu họ gọi ông Giuốc-đanh như bình thường (ông hoặc ngài), thì có lẽ không có chuyện gì xảy ra (và ông cũng chắc chắn không phải trả tiền uống rượu). Nhưng khi họ xưng tôn ông là 'ông lớn', lại chính vào lúc ông mặc lễ phục và cảm thấy tự tin như một quý ông, thì họ được thưởng vì lời khen sang trọng đó. Tay thợ phụ này đã lấy lòng ông Giuốc-đanh và liên tục khen ngợi để xin tiền. Và họ đã thành công. Những lời khen như 'ông lớn', sau đó là 'đức ông', đều làm cho họ nhận được tiền thưởng. Ông Giuốc-đanh không quan tâm đến tiền của mình (có thể ông nghĩ như vậy, nếu không ông đã không tiêu tiền cho họ). Lý do là ông càng quý phái càng quan trọng hơn cả tiền! Tính cách học đòi làm giàu của ông Giuốc-đanh được thể hiện rõ ràng đến đâu.
Sự chênh lệch, mất cân xứng giữa nội dung và hình thức, giữa bên trong và bên ngoài là nguyên tắc cơ bản để tạo ra những tình huống hài hước. Trong vở kịch này, Mô-li-ê đã tạo ra một nhân vật hài hước không thể quên bằng cách tạo ra sự không cân xứng, mâu thuẫn giữa sự ngu ngốc và ngớ ngẩn với sự quý phái học đòi của ông Giuốc-đanh, qua những tình tiết gây cười: bộ lễ phục với những bông hoa ngược, tiền thưởng cho những lời khen tôn trọng, sự vênh váo không lối thoát của ông Giuốc-đanh khi mặc lễ phục và khi được khen... Nhờ đó, nhà văn đã chế giễu thói học đòi làm giàu mà chúng ta thường gặp trong xã hội.
