Phân tích đoạn trích Tức nước vỡ bờ

Đề bài: Phân tích đoạn trích Tức nước vỡ bờ của nhà văn Ngô Tất Tố.

Phân tích đoạn trích Tức nước vỡ bờ

I. Dàn ý Phân tích đoạn trích Tức nước vỡ bờ (Chuẩn)

1. Mở bài

- Giới thiệu về tác giả Ngô Tất Tố.
- Giới thiệu về tác phẩm Tắt đèn và đoạn trích Tức nước vỡ bờ.

2. Thân bài

a. Hoàn cảnh câu chuyện

- Nhà chị Dậu không phải là nơi đói kém ban đầu, nhưng từ khi có thêm đứa con, cuộc sống trở nên khó khăn hơn.
- Suất sưu ngày càng khó khăn, buộc anh Dậu phải lên đình bị đánh đập, đối mặt với nghèo đói.
- Chị Dậu phải bán con, bán chó, bán khoai để đóng thuế cho chồng, nhưng vẫn thiếu một suất sưu của em trai anh Dậu, người đã qua đời từ năm trước. Anh Dậu không được trả tự do, còn chị Dậu thì đối mặt với tình trạng tuyệt vọng, bế tắc.
- Anh Dậu mắc sốt rét và bị người nhà lí trưởng đòi bắt mang đi, dù anh đã từng bị coi là đã chết.

b. Tình thế của chị Dậu:

* Giai đoạn 2: Triết lý nói.
- Với bản tính đen tối lưu truyền từ thời đại, vì sao cai lệ lại dễ dàng bỏ qua tội ác của nhà chị Dậu, hắn liền nổi cơn thịnh nộ đánh mạnh những cú đấm không thương tiếc vào ngực chị.
- Trước nỗi lo lắng về chồng bị bắt và sự tức giận của người phụ nữ phải bán cả con, cả chó, cả rổ khoai chỉ để gánh nặng của thuế sưu, chị Dậu 'dường như không chịu nổi nữa', bà quyết liệt 'đương đầu với số phận'.
- Chuyển sang lập luận về triết lý, 'Chồng tôi đang ốm không nên bị hành hạ'. => Một lập luận rõ ràng về quy định xã hội chưa đụng đến pháp luật.
- Thay đổi cách gọi bản thân từ 'ông-con' sang 'tôi-ông', => Sự thay đổi về tư cách giao tiếp, chị Dậu từ từ đứng lên ở đẳng cấp bằng với tên cai lệ, với kẻ thù, sẵn sàng đối mặt và chuẩn bị cho cuộc chiến lớn.

* Giai đoạn 3: Đối đầu với bạo lực để bảo vệ chồng:
- Phát hiện sự hỗn loạn, sự ngô nghê của chị Dậu, tên cai lệ liền tát mạnh vào mặt chị rồi lao tới trói chặt anh Dậu để mang đi.
- Chị Dậu nhận ra rằng sự van xin hay lý lẽ chính đáng đều không thể đánh bại hành động tàn bạo của tên cai lệ, lửa giận bùng lên mạnh mẽ, chị bật dậy 'nghiến chặt hai hàm răng: mày trói ngay chồng bà đi, để mày thấy!'.
- Thách thức và sỉ nhục rõ ràng trong cách gọi tên 'bà-mày'.
- 'chị băng lên nắm cổ hắn, ép hắn ra cửa', khiến tên cai lệ ngã 'như quả bóng', anh chàng hầu cận ông lý bị chị nắm tóc 'lăn xuống thảm' với một cú ngã ngựa.
=> Chị lại hoàn toàn chiến thắng. Những tay sai của phong kiến, lúc đầu có vẻ mạnh mẽ và đáng sợ, nhưng ở đây chúng trở nên thật sự thảm hại, rối bời và hơi hài hước.
- Cuộc chiến chỉ kết thúc khi anh Dậu can đảm nói 'U nó không thể như vậy! Bọn chúng đánh mình không sao, còn mình đánh bọn chúng phải vào tù à?' => Lời nhắc nhở về cái lý, cái trật tự phổ biến và bất công trong xã hội phong kiến lúc bấy giờ, điều mà người nông dân không thể chống lại được. Tuy nhiên, chính chị Dậu không chấp nhận cái trật tự, cái lý ấy, bà muốn phản kháng, bà tỏ ra tức giận 'Thà ngồi tù. Chứ không để chúng nó làm tình làm tội mãi mãi được'.

3. Kết luận cuộc chiến

Chia sẻ cảm nhận của bạn.

II. Phân tích đoạn trích Tức nước vỡ bờ (Chuẩn)

Ngô Tất Tố (1893-1954) là một tác giả nổi tiếng thuộc trào lưu văn học hiện thực trước Cách mạng. Với sự đa dạng trong sáng tác từ văn học cổ văn học Trung Hoa đến tiểu thuyết, Ngô Tất Tố thu hút độc giả bằng tác phẩm Tắt đèn, một kiệt tác về đề tài nông thôn Việt Nam. Trong Tắt đèn, Ngô Tất Tố giác ngộ đầy đủ về tình cảnh khốn khổ của những người nông dân bị bóc lột bởi thuế sưu. Trích đoạn Tức nước vỡ bờ thực hiện nhiệm vụ tái hiện cảnh chị Dậu phản kháng quyết liệt trước bạo lực của đám cai lệ, đồng thời đề cập đến sự hi sinh đau đớn để bảo vệ gia đình.

Chị Dậu, hay còn gọi là Đào, là một người phụ nữ với cuộc sống đầy thử thách. Sống trong nghèo đói, cô phải đối mặt với áp lực thuế sưu và sự đàn áp của bọn cai lệ. Chị Dậu không chỉ là nạn nhân mà còn là nhà bảo vệ của gia đình. Với tình yêu thương và lòng can đảm, chị chống đối quy luật bất công, không ngần ngại hy sinh để bảo vệ chồng và con cái. Trong cuộc đối đầu gay go này, chị Dậu không chỉ đối mặt với những khó khăn về vật chất mà còn là sự đau đớn tinh thần khi phải bán con gái để trả nợ. Đoạn văn này là một bức tranh chân thực về khổ đau và nhục nhã, vừa là biểu tượng cho sự đấu tranh không ngừng của những người nông dân trước sự bóc lột của chính quyền.

Trong khi đó, nhóm quan quyền đại diện cho chế độ phong kiến và pháp luật, thật sự giống như bọn lưu manh đòi nợ, chúng xâm nhập với 'roi song, tay thước và dây thừng'. Hành động gõ đầu roi xuống đất, cùng những thét của cai lệ khiến mọi người khiếp sợ và chán ghét. Đối với đám này, bạo lực không chỉ là công cụ, mà còn là niềm vui; chúng hưởng thụ cảnh nông dân kinh hoảng, tái mét, năn nỉ. Chúng không biết đến nhân đạo. Thấy anh Dậu sợ, chúng thậm chí cười mỉa, khinh thường, coi nhẹ cuộc sống của anh. Cai lệ đại diện cho chế độ bất nhân, dồn người vào cảnh khốn cùng chỉ để thu được vài suất sưu. Bằng lời nặng nề và đe dọa, chúng đặt ra lựa chọn khó khăn cho chị Dậu: đóng tiền hoặc để chồng bị đưa đi. Nhưng chị không có khả năng làm cả hai. Đám quan này coi thường tình trạng của anh Dậu, chỉ quan tâm đến lợi ích của mình. Họ không quan tâm đến lời van xin hay giải thích của chị, chỉ biết tra khảo và định đoạt. Đó là bản chất tàn ác của chính quyền phong kiến tay sai, mà không quan trọng nếu đó là nam hay nữ, họ đều không phân biệt, chỉ biết đánh và hành hạ những người yếu đuối như chị Dậu.

Đối mặt với tình hình kinh khủng từ bọn lính lệ, chị Dậu chỉ có một ước nguyện duy nhất - giải cứu chồng khỏi nguy cơ bị bắt giữ. Ban đầu, chị nghĩ rằng cai lệ đại diện cho nhà nước và pháp luật, và việc bị đưa ra đình nếu không đủ sưu thuế đã là điều phổ biến, chẳng có cách nào chối cãi. Vì vậy, chị tìm đến lời cầu xin, bày tỏ sự nhún nhường và sợ hãi, hy vọng rằng lòng nhân từ sẽ lôi cuốn bọn lính. Nhưng sự yếu đuối của chị chỉ khiến bọn lính trở nên tàn nhẫn hơn. Trước sự lo lắng cho chồng và sự phải bán tất cả để đối mặt với thuế sưu, chị quyết định phản kháng. Từ một người phụ nữ yếu đuối, chị biến thành người quyết liệt, sẵn sàng đối mặt và chiến đấu. Chị chấp nhận thách thức và chuyển sang một cuộc chiến lớn.

Mặc dù chị Dậu biết rằng sau cuộc chiến này sẽ có nhiều khó khăn, nhưng sự phản kháng của chị đã làm nổi bật vẻ đẹp và sức mạnh bên trong. Chị thể hiện tình yêu thương sâu sắc đối với chồng, biết hy sinh vì gia đình, nhưng đồng thời cũng không phải là người yếu đuối. Bản thân chị có sức sống mạnh mẽ và tinh thần phản kháng sẵn sàng bùng nổ khi cần thiết để bảo vệ gia đình. Đoạn trích phản ánh sự tàn ác và bất nhân trong xã hội phong kiến đã dồn người nông dân vào đường cùng, đẩy họ đến tuyệt vọng.

""""-HẾT""""-

Tức nước vỡ bờ, một tác phẩm xuất sắc của Ngô Tất Tố, đưa ta hiểu về nỗi đau và khổ đau của người nông dân, đồng thời khám phá bản chất tàn bạo và thiếu nhân tính của giai cấp thống trị trong xã hội cổ đại. Đọc thêm về Phân tích đoạn trích Tức nước vỡ bờ, cùng với Phân tích nhân vật chị Dậu trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ, Bức tranh về sự tàn ác và bất nhân của đám tôi tớ, những kẻ tay sai của thực dân phong kiến trong Tức nước vỡ bờ, Phân tích nhân vật cai lệ trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ, và Đánh giá nghệ thuật đoạn trích Tức nước vỡ bờ trong tác phẩm Tắt đèn.