Buzz
Thạch Lam là một tác giả tiêu biểu của nhóm Tự lực văn đoàn và là một nhà văn nổi tiếng của văn học Việt Nam trong thời kỳ 1930-1945. Mặc dù số lượng tác phẩm của ông không nhiều, nhưng những tác phẩm văn học của Thạch Lam thường chứa đựng những giá trị nhân văn sâu sắc, và những câu chuyện về cuộc sống bình dị mà ông mang lại thường tạo ra những tác phẩm đầy giá trị và hấp dẫn đặc biệt đối với nhiều thế hệ độc giả. Để hiểu rõ hơn về phong cách và tư tưởng của Thạch Lam, chúng ta có thể phân tích qua truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan”.
“Dưới bóng hoàng lan” là một trong những truyện ngắn đặc sắc của Thạch Lan, với cốt truyện nhẹ nhàng và khung cảnh làng quê gần gũi nhưng vẫn chứa đựng những yếu tố mới lạ, độc đáo mà Thạch Lam mang lại, thể hiện rõ hương vị của con người và tình người. Những cảm xúc có vẻ đơn giản và giản dị nhưng lại vô cùng sâu sắc, có sức sống mạnh mẽ đến tâm hồn và trái tim của người đọc, người nghe.
Truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan” kể về nhân vật Thanh trong chuyến trở về quê hương, thăm bà và gặp lại những người anh mà Thanh luôn yêu thương, tôn trọng. Truyện còn là bức tranh về cuộc sống đơn sơ, giản dị nhưng lại đong đầy hương vị của tình người. Thanh từ nhỏ đã mồ côi cha mẹ, và người thân duy nhất của Thanh là bà, cuộc sống thiết tha cùng tình yêu và sự chăm sóc từ bà đã làm cho tuổi thơ của Thanh trở nên ấm áp và đầy yêu thương. Với Thanh, bà không chỉ là người cha, người mẹ mà còn là người thân duy nhất của anh.
Khi Thanh đi làm ở thành phố, ngôi nhà của bà và cháu trở nên cô đơn hơn, buồn bã hơn. 'Yên tĩnh quá, không một tiếng động nhỏ trong căn vườn, như thể mọi ồn ào bên ngoài đều ngừng lại trước cánh cửa', dù Thanh đã đi xa nhà một thời gian dài, nhưng mỗi khi trở về quê, ngôi nhà vẫn giữ nguyên vẻ đẹp, như tình yêu của Thanh dành cho người bà. '...cảnh vật của ngôi nhà cũ không thay đổi, giống như ngày Thanh ra đi'. Sự yên bình của ngôi nhà gợi lên trong Thanh nhiều cảm xúc, khiến anh 'cảm thấy nghẹn ngào'.
Chỉ qua những dòng đầu tiên, chúng ta có thể thấy tình yêu quê hương sâu sắc của Thanh, mối quan hệ đặc biệt với ngôi nhà và đặc biệt là với người bà mà anh luôn yêu quý và tôn trọng. Mỗi khi trở về quê, Thanh không thể không cảm thấy phấn khích, hạnh phúc, đó là tình cảm của một người con xa quê khi trở về ngôi nhà thân thương, nơi quê hương của anh. 'Khi Thanh rời khỏi cái nắng của thành phố, bước vào ngôi nhà mát mẻ của bà, gặp lại những điều mà anh nhớ sau hai năm xa cách. Sự quan tâm chu đáo của bà, hương thơm nhẹ nhàng của hoa lan vươn lên đây đó mang lại cho anh cảm giác thoải mái...' Đó là sự thoải mái trong tâm hồn của một người luôn yêu quê hương.
Các tác phẩm của Thạch Lam luôn mang một vẻ nhẹ nhàng, giản dị nhưng lại đầy sức lôi cuốn, đầy cảm xúc. Theo dõi bước chân của Thanh, người đọc như được sống cùng với nhân vật, trải qua mọi cảm xúc, từ lo lắng, hạnh phúc đến niềm vui không ngừng khi gặp lại người bà. Chỉ một câu nói của bà 'Vào trong nhà đi, không nắng rồi' đã khiến người đọc cảm động không ngừng, sự quan tâm bé nhỏ nhưng thể hiện được tình yêu, lòng nhân ái rộng lớn của người bà dành cho Thanh, luôn quan tâm đến cháu từ những điều nhỏ nhặt nhất.
Dù đã trưởng thành nhưng khi ở bên bà, Thanh luôn cảm thấy mình như một đứa trẻ, được yêu thương, chăm sóc bởi bà: 'Khi Thanh đi bên cạnh bà, người thẳng, mạnh mẽ, bên cạnh bà cụ già. Mặc dù vậy, anh cảm thấy bà chăm sóc anh, giống như những ngày anh còn nhỏ'. Đây chính là tình cảm gia đình, đặc biệt là tình yêu thương giữa bà và cháu, thể hiện rõ sự quan tâm, tình cảm mãnh liệt của bà dành cho Thanh, khiến con người ta cảm thấy nhỏ bé, như trở về tuổi thơ để nhận lấy mọi điều tốt đẹp từ người thân yêu nhất.
Khi trở về quê sau hai năm xa cách, gặp lại bà, được nhận những tình cảm, quan tâm từ bà, Thanh cảm giác như đang trở lại với tuổi thơ '...tất cả những ngày thơ ấu trở lại với anh'. Thời gian cách xa không làm thay đổi gì cả, không làm thay đổi ngôi nhà và càng không làm thay đổi tình cảm bền vững, thiêng liêng của tình bà cháu. 'Sau gần hai năm xa nhà, Thanh vẫn cảm thấy như đang ở nhà mãi. Phong cảnh không thay đổi, gian nhà yên bình và bà vẫn giữ vẻ tóc bạc phơ và lòng hiền từ'.
Tình yêu tinh tế giữa Thanh và Nga làm người đọc xúc động, vì nó trong sáng, đáng yêu. Thông qua các đoạn đối thoại, ta cảm nhận được tình cảm chứa đựng trong từng lời. Sự tinh tế khi Thanh cài hoa hoàng lan lên mái tóc Nga là khoảnh khắc lãng mạn, tinh tế của họ. Dù sau này Thanh phải rời đi, Nga vẫn cài hoa hoàng lan lên tóc mình mỗi năm như lúc Thanh ở bên cạnh. Tình yêu chưa lời ngỏ, chưa kết thúc nhưng sự tinh tế của nó đủ để làm xúc động biết bao tâm hồn.
Trong truyện, nhân vật người bà thể hiện sự quan tâm ân cần đến chi tiết nhỏ nhặt của người cháu. Đối với Thanh, khi ở bên bà, anh luôn cảm thấy được yêu thương, quan tâm. Đối với bà, dù Thanh đã trưởng thành nhưng vẫn là đứa trẻ cần được chăm sóc: 'Bên bà, anh luôn cảm thấy được yêu thương, quan tâm'. Tình yêu thương của bà là thiêng liêng, cao quý.
Mỗi cử chỉ của người bà đều đầy cảm động. Bà luôn chăm sóc Thanh: 'Bà gần bên, sắp xếp buông rèm, nhìn anh và đuổi muỗi, gió nhẹ vuốt tóc anh'. Dù chỉ qua một câu mô tả ngắn gọn, ta vẫn cảm nhận được tình cảm ấm áp, trìu mến của người bà. Ánh mắt đó là biểu hiện của tình yêu thương, quan tâm, khiến Thanh 'xúc động đến rơi nước mắt', và cho người đọc như trở lại với những kỷ niệm hạnh phúc.
Truyện 'Dưới bóng hoàng lan' thể hiện sự nhẹ nhàng, tinh tế, sâu sắc qua câu chuyện của Thanh, khiến người đọc cảm thấy thư thái. Nó khơi gợi được tình cảm quê hương, tình cảm gia đình, tình yêu đầu đời, mang lại cho con người biết bao cảm xúc yêu thương.
Truyện ngắn 'Dưới bóng hoàng lan' đầy tinh tế, sâu sắc, mang lại cho người đọc cảm giác thư thái, nhẹ nhàng qua câu chuyện của Thanh. Nó khơi gợi được tình cảm gắn bó, sâu kín ở mỗi người, đó là tình yêu quê hương, tình cảm gia đình, tình yêu đầu đời.
