Buzz
Đề bài: Phân tích giá trị nghệ thuật đặc sắc của bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
Văn mẫu phân tích nghệ thuật bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
Mẹo Phương pháp phân tích đoạn thơ hấp dẫn, thu hút độc giả
'Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc' là một tác phẩm văn chương mang đậm dấu ấn lịch sử, là tiếng lòng xót thương dành cho những anh hùng vô danh đã hy sinh vì sự độc lập của dân tộc. Tác giả Nguyễn Đình Chiểu không chỉ khen ngợi công lao lớn của họ một cách đơn giản, mà còn kết hợp nhiều biện pháp nghệ thuật độc đáo, tinh tế, với sự kết hợp giữa trữ tình cảm xúc và hiện thực bình dị, bi tráng. Nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm không chỉ là hình ảnh xuất sắc mà còn là thành quả của lao động nghệ thuật của một bậc thầy văn học, giàu lòng nhân ái.
Đặc sắc nghệ thuật của một tác phẩm văn học thường thể hiện qua những tín hiệu nghệ thuật đặc trưng, được thể hiện qua từng câu thơ, câu văn, tạo ra sự độc đáo và mới mẻ. Các khía cạnh của nghệ thuật thường được xem xét thông qua cách sử dụng ngôn từ, từ ngữ mang tính chất gợi tả, gợi cảm, cùng với hình ảnh biểu tượng độc đáo và các biện pháp tu từ được áp dụng một cách linh hoạt. Trong 'Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc', nghệ thuật được thể hiện qua giọng điệu trữ tình, sâu sắc, tình cảm xót thương dành cho những nghĩa sĩ nông dân hùng cường, ngôn từ gần gũi, giản dị mang đặc điểm văn hóa của Nam Bộ và phong cách xây dựng câu văn biền ngẫu đã được tác giả kết hợp, tạo ra một tác phẩm anh hùng ca rực rỡ, tri ân những anh hùng đã hy sinh vì đất nước.
Nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm này chủ yếu nằm ở sự lựa chọn thông minh về thể loại và hoàn cảnh sáng tác. Nguyễn Đình Chiểu, với bề dày tri thức và trải nghiệm đời sống do chiến tranh mang lại, trở về lánh tạm tại Cần Giuộc, quê vợ, với trái tim yêu nước và sự hiểu biết sâu sắc về những đau thương và mất mát của nhân dân. Bản tính nhân ái đó đã khiến tác giả cảm thông sâu sắc trước những hy sinh của những chiến sĩ nông dân. Gia đình nhỏ bỗng nhiên trở nên đau thương khi mất chồng, mất cha, mẹ già không có nơi nương tựa, tạo ra một không khí đau đớn thêm cho những câu văn. Lựa chọn thể loại văn tế, nhưng lại được viết với lớp lẫn câu thơ, cảm nhận, vần điệu làm tôn lên sự tiếc thương không chỉ của một con người mà của cả dân tộc dành cho những người đã vấp ngã. Tuy nhiên, cách viết của Nguyễn Đình Chiểu không hề u buồn mà tràn đầy sức sống, oai hùng. Trong nỗi đau đó, con người vẫn kiên trì như cây cỏ mạnh mẽ, nảy mình lên cao để tìm kiếm sự sống. Qua đó, tác giả đã tạo ra một bức tượng đài vinh quang cho những anh hùng nông dân, những anh hùng không chỉ bình dị mà còn chứa đựng tình yêu quê hương và lòng dũng cảm phi thường.
Vẻ đẹp của những chiến sĩ nhân dân khi ra trận làm nổi bật vẻ đặc sắc nghệ thuật trong tác phẩm. Tác giả giới thiệu người chiến sĩ không qua hình ảnh áo giáp và gươm, mà là những người nông dân 'cui cút làm ăn', 'toan lo nghèo đói', 'chưa quen cung ngựa, nào tới trường nhung', 'chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ'. Những người dân chân phương như vậy, chỉ biết 'Việc cuốc, việc cày, việc bừa, việc cấy, tay vốn quen làm', chưa từng tiếp xúc với giáo gươm, nhưng lại sẵn sàng đứng lên hô hào, 'tuy là mất tiếng vang như mõ', đối đầu với quân địch mà không sợ chết. Tác giả thông qua cách giới thiệu này, khéo léo khắc họa hình ảnh những tráng sĩ sẵn sàng hy sinh cho nước.
Xét về khía cạnh nghệ thuật, không thể không nhấn mạnh đến cách sử dụng từ ngôn trong tác phẩm. Tác giả chọn ngôn từ trang nghiêm, hợp với dịp lễ tế để tôn vinh những chiến sĩ đã hy sinh. Câu từ như 'Hỡi ôi', 'Khá thương thay', 'Ôi thôi thôi!', 'Ôi!', 'Đau đớn bấy', 'Não nùng thay!'... được sử dụng phổ biến nhằm thể hiện cảm xúc tột cùng của tác giả và kích thích sự đồng cảm từ độc giả. Sử dụng từ ngữ đặc biệt mang đặc điểm địa phương như 'bao tấu', 'bầu ngòi', 'chi nhọc', 'hai hàng lụy',... làm cho bài văn trở nên tự nhiên, không làm mất đi tính văn hóa đặc sắc của Nam Bộ.
Một điểm độc đáo quan trọng tạo nên vẻ đặc sắc nghệ thuật là cách tác giả sử dụng những câu nói đơn giản từ đời sống hàng ngày, nhưng chúng được chọn lọc để trở thành những câu nói mang giá trị nghệ thuật. Câu văn đầy cảm xúc như 'Đau đớn bấy! Mẹ già ngồi khóc trẻ, ngọn đèn khuya leo lét trong lều', 'Não nùng thay! Vợ yêu chạy tìm chồng, cơn bóng xế dật dờ trước ngõ' hay các câu ca dao tục ngữ được lồng ghép một cách khéo léo như 'tấc đất ngọn rau ơn chúa', 'bát cơm manh áo ở đời',... tạo nên bản văn có tính nghệ thuật cao hơn. Tận dụng chất liệu hiện thực, Nguyễn Đình Chiểu không biến tác phẩm thành các đoạn thoại hội thoại thông thường, mà thay vào đó là các câu văn biểu cảm. Kết hợp với giọng văn oai hùng, bi tráng, nghệ thuật sử dụng ngôn từ đã làm cho bài văn tạo ra một vẻ văn chương, đậm chất tâm linh.
Toàn bộ tác phẩm phản ánh không khí anh hùng ca bi tráng, kính trọng công ơn lớn lao của những người lính nhân dân, đồng thời không quên thể hiện sự đau lòng với những mất mát của những người thân của họ. Mở đầu tác phẩm, Nguyễn Đình Chiểu sử dụng giọng văn mang đầy tính anh hùng, tạo lên tinh thần quyết tâm mạnh mẽ của người lính Cần Giuộc: 'Mười năm công vỡ ruộng, chưa chắc đã nổi tiếng như phao', 'Một trận nghĩa đánh Tây, tuy là mất tiếng vang như mõ', ' Hỏa mai đánh bằng rơm con cúi, cũng đốt xong nhà dạy đạo kia/ Gươm đeo dùng bằng lưỡi dao phay, cũng chém rớt đầu quan hai nọ',... là những câu thơ thể hiện sức mạnh và quả cảm của những người lính, quyết định không ngần ngại trước sức mạnh đối phương.
Tác giả chọn thể loại Văn tế để gửi gắm nỗi lòng thương cảm và biết ơn sâu sắc đối với những người nông dân chăm chỉ, lao động khó nhọc. Bằng cách xây dựng ba phần mở, thân, kết hợp điển hình, tác giả tôn vinh và tri ân những hy sinh vĩ đại của người anh hùng nhân dân, thể hiện cảm xúc tiếc thương không ngừng. Nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm được thể hiện qua hình ảnh, ngôn từ, cảm xúc, và lối hành văn. Đây thực sự là một tác phẩm xuất sắc thuộc thể loại văn xuôi có cấu trúc đối xứng và biền ngẫu. Không chỉ là sự mô tả của người anh hùng, tác phẩm còn là bằng chứng cho tài năng văn học của Nguyễn Đình Chiểu, chứng minh vị thế vững chắc của ông trong lĩnh vực nghệ thuật.
""""-- KẾT THÚC """"-
Qua việc phân tích giá trị nghệ thuật đặc sắc của bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, chúng ta có thể hiểu thêm về hình ảnh, ngôn từ, lối hành văn, và nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật của Nguyễn Đình Chiểu. Đồng thời, để chuẩn bị cho việc ôn tập và học tốt trên lớp, chúng ta có thể đọc thêm về Ấn tượng về bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, Phân tích hình tượng người nông dân anh hùng trong bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, Tinh thần nhân đạo của Nguyễn Đình Chiểu được thể hiện như thế nào khi xây dựng hình tượng người nông dân anh hùng trong bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, và tóm tắt Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc...
