Đề bài: Phân tích hình ảnh người lính lái xe trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính
I. Cấu trúc chi tiết
II. Bài viết mẫu
Phân tích hình ảnh người lính lái xe trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính
I. Cấu trúc Phân tích hình ảnh người lính lái xe trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Chuẩn)
1. Khai mạc:
- Giới thiệu về tác giả Phạm Tiến Duật, tác phẩm 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' và hình ảnh người lính lái xe trong bài thơ.
2. Phần chính:
a. Giới thiệu chung về tác giả Phạm Tiến Duật và tác phẩm 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính':
- Phạm Tiến Duật (1941) là một nhà thơ xuất sắc trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
b. Tư thế tự tin, quả cảm của người lính trong hai khổ thơ đầu:
- Thái độ lạc quan, hóm hỉnh của người lính: 'Không có kính vì xe không có kính/ Bom giật, bom rung, kính vỡ rồi đi'.
- Bất chấp hiểm nguy, người lính vẫn 'ung dung' đối mặt với thực tế để tiếp tục chiến đấu.
c. Tinh thần dũng cảm, không sợ khó khăn của người lính lái xe:
- Xe không kính khiến họ phải đối mặt với bụi, mưa lạnh, nhưng họ vẫn cười 'ha ha' vì niềm vui lớn nhất đối với họ là bảo vệ Tổ quốc.
- Họ nhận thức và chấp nhận mọi khó khăn với tâm thế sẵn sàng, coi đó như một phần của cuộc sống chiến đấu mà họ phải vượt qua.
d. Tình đồng chí, đồng đội gắn kết giữa những người lính từ khắp nơi:
- Niềm hạnh phúc lớn nhất của những người lính là được gặp lại đồng đội và chỉ cần một cử động 'bắt tay' để tăng thêm sức mạnh, động lực cho cuộc chiến đấu.
- Tình đồng chí, đồng đội đã hòa quyện những linh hồn xa lạ thành một gia đình đồng lòng, đồng đạt.
- Những chiến sĩ tự động viên nhau vì sự nghiệp màu xanh hy vọng phía trước: 'Lại đi lại đi trời xanh thêm'.
e. Tinh thần yêu nước mạnh mẽ của người lính:
- Khó khăn ngày càng gia tăng nhưng những người lính vẫn vượt qua mọi thách thức để hùng băng 'xe chạy vì miền Nam phía trước'.
- Trái tim nhiệt huyết, trái tim yêu nước rực cháy, sôi động trong cuộc chiến đấu cho miền Nam thân yêu của họ.
f. Nhận định:
- Người lái xe hiện lên với vẻ đẹp mạnh mẽ, dũng cảm đáng khen ngợi. Đây là biểu tượng của thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc chiến chống giặc ngoại xâm.
- Phạm Tiến Duật vẽ nên hình ảnh người lính lái xe bằng ngôn từ hóm hỉnh, lạc quan, tràn đầy màu sắc. Nhà thơ sử dụng biện pháp hoán dụ và hình ảnh ý nghĩa để mô tả những phẩm chất cao quý của người lính.
3. Tổng kết:
- Tóm tắt lại hình ảnh người lính lái xe trong 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính'.
II. Bài viết mẫu Phân tích hình ảnh người lính lái xe trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Chuẩn)
Nếu Chính Hữu đã tạo nên bức tượng về người lính nông dân trong thời chiến chống Pháp, thì Phạm Tiến Duật lại là một 'nhà điêu khắc' tài năng với bức tượng về người lính trẻ thời chiến chống Mỹ. Hình tượng người lính chiến đấu đã là nguồn cảm hứng cho nhiều nhà thơ sáng tạo. Với Phạm Tiến Duật, hình tượng người lính trong tác phẩm 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' của ông độc đáo và đặc sắc.
Phạm Tiến Duật (1941) là nhà thơ đặc trưng của thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ông thường mang đến hình ảnh về thế hệ trẻ trong cuộc chiến với giọng điệu trẻ trung, sôi nổi nhưng cũng rất sâu sắc. 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' là tác phẩm trong chuỗi thơ của Phạm Tiến Duật, miêu tả về anh lính cụ Hồ trẻ trung, can đảm, nhiệt huyết.
Trong khổ thơ một và hai, nhà thơ đã vẽ nên tư thế ung dung, phóng khoáng của người lính trên đoạn đường Trường Sơn:
'Không có kính, vì xe không kính
Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.
Nhìn gió vào mắt cay cay
Nhìn con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa, như ùa vào buồng lái'
Nhà thơ mô tả chiếc xe đặc biệt vì khác biệt hoàn toàn với những con tàu trong 'Tiếng hát con tàu' của Chế Lan Viên hay con thuyền chở đầy cá trong 'Đoàn thuyền đánh cá' của Huy Cận. Đó là những chiếc xe 'không có kính'. Người lính lái xe giải thích rằng bom đạn của đối phương đã làm vỡ kính chúng. Mặc dù bom đạn có khốc liệt đến đâu, những người lính vẫn 'ung dung' nhìn thẳng vào hiện thực để tiếp tục chiến đấu. Dù kẻ thù sử dụng bom đạn để phá hủy chiến viện, nhưng với những chiếc xe méo mó, biến dạng, không có kính che chắn, những người lính vẫn ung dung thực hiện nhiệm vụ: 'Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng', nhìn thấy gió, 'thấy con đường chạy thẳng vào tim'. Người lính không lo lắng, vững chắc trên tay lái nhìn về phía trước, tràn đầy quyết tâm. Họ nhìn thấy những ngôi sao trên trời hay những chú chim bay tự do khi ngồi trên chiếc xe không kính. Chiếc xe không kính chính là người bạn đồng hành vững chắc giúp người lính hòa mình và mở rộng tâm hồn để đón nhận thiên nhiên 'Như sa, như ùa vào buồng lái'.
Hành trình bên những chiếc xe không có kính là cuộc phiêu lưu của những người lính lái xe, dũng cảm và bất chấp mọi gian khổ để tiến về phía trước:
'Không có kính, bụi bay vu vơ,
Tóc trắng bồng bềnh như mùa già
Khiến cho việc chải tóc trở thành thói quen
Châm điếu thuốc, nhìn nhau cười nồng.
Không có kính, ướt áo lạnh buốt
Mưa xối xao, gió mặn nồng như cay
Làm sao chúng ta không vững bước,
Khi mưa tan, gió lành thổi bay.'
Thời tiết khắc nghiệt với hai mùa mưa, nắng tại Trường Sơn khiến cho cuộc sống và cuộc chiến đấu trở nên khó khăn và gian khổ hơn. Bụi đường mênh mông làm tóc họ trắng bồng bềnh như tóc của người già. Chiếc xe không có kính khiến cho họ phải đối mặt với bụi và mưa rét, nhưng họ vẫn tỏ ra lạc quan, hóm hỉnh châm điếu thuốc nhìn nhau cười nồng. Đó là tiếng cười của sự sảng khoái và tinh thần lạc quan của những người lính lái xe. Với họ, niềm vui lớn nhất là được chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Dù Trường Sơn có là 'một dãy núi mà hai màu mây, nơi nắng nơi mưa, khí trời cũng khác', nhưng họ vẫn vững vàng bước đi. Mùa mưa kéo dài khiến họ ướt áo trong 'mưa xối xao, gió mặn cay', nhưng họ luôn sẵn sàng đối mặt với mọi khó khăn với tâm thế 'ướt áo lạnh buốt'. Họ biết rằng sau cơn mưa là bầu trời trong xanh và gió lành, là lúc họ thể hiện sức mạnh và quyết tâm.
Nếu ở phần đầu của tác phẩm chúng ta đã bắt gặp hình ảnh của chiếc xe không kính, thì ở phần năm, chúng ta được chứng kiến sự hợp nhất của chúng thành một tiểu đội. Đây là biểu hiện của sự đoàn kết, tình đồng chí và đồng đội giữa những người lính đến từ mọi miền đất nước:
'Những chiếc xe trải qua cảnh bom rơi,
Đoàn tụ thành tiểu đội không kính,
Gặp bè bạn dọc đường, bắt tay qua cửa kính vỡ.
Bếp Hoàng Cầm dựng giữa trời,
Chung bát đũa, nghĩa là gia đình.
Võng mắc chông chênh đường xe chạy,
Lại đi, lại đi, trời xanh thêm.'
Bom đạn chiến tranh đã tạo nên tiểu đội xe không kính, niềm vui của người lính là gặp lại đồng đội và bắt tay qua ô cửa kính vỡ để thể hiện tình đồng đội. Hình ảnh này là biểu tượng cho sự gắn kết và đoàn kết giữa các người lính lái xe. Mỗi cái bắt tay là nguồn động viên mạnh mẽ để họ chiến đấu cho miền Nam. Chiếc bếp Hoàng Cầm là trung tâm của cuộc họp mặt, nơi mà chung bát đũa không chỉ là ấm no mà còn là biểu tượng của gia đình đoàn kết. Tâm hồn gắn bó của họ không chỉ hiện diện trong những bữa ăn tạm bợ mà còn trong giấc ngủ chông chênh. Những người lính đã tự động viên nhau vì 'một trái tim' để vượt qua mọi khó khăn và tiếp tục hành trình: 'Lại đi, lại đi, trời xanh thêm'.
Tinh thần yêu nước mạnh mẽ của người lính giúp họ vượt qua mọi khó khăn của hoàn cảnh:
'Không có kính, xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có vết xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước,
Chỉ cần trong xe có một trái tim.'
Những chiếc xe vô cùng độc đáo, không chỉ khiến cho 'bụi phun tóc trắng như người già' mà còn thể hiện sự hiện đại với đèn đuôi lấp lánh và mui xe tinh tế. Dù gặp nhiều khó khăn, những chiếc xe vẫn mang đến niềm tự hào khi băng băng trên đường, không ngừng chạy về phía miền Nam yêu dấu. Trái tim nồng nàn, sức mạnh chiến đấu vì tự do của những người lính trở thành nguồn động viên phi thường, giúp họ vượt qua mọi thử thách.
Phạm Tiến Duật đã tô điểm hình ảnh người lính lái xe bằng những từ ngữ sáng tạo, hóm hỉnh và lạc quan. Nhà thơ biểu hiện những phẩm chất cao đẹp của họ thông qua biện pháp hoán dụ và những hình ảnh tươi sáng. Người lính lái xe không chỉ là biểu tượng của sự oai hùng và dũng cảm, mà còn là đại diện xuất sắc của thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm.
Với bút nghệ tinh tế, Phạm Tiến Duật đã khắc họa một bức tranh sống động về những chiếc xe không kính trên đường Trường Sơn. Hình tượng người lính lái xe là biểu tượng của sự tôn trọng và đồng cảm với những khó khăn mà họ phải đối mặt để giữ gìn miền Nam thân yêu.
""""--HẾT""""---
Bài phân tích về hình ảnh người lính lái xe trong bài thơ về tiểu đội xe không kính đã tôn vinh vẻ đẹp hùng vĩ của những chiến sĩ trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ. Để hiểu rõ hơn về toàn bộ bài thơ, bạn có thể tham khảo thêm những bài viết như: Phân tích chất thơ trong bài thơ về tiểu đội xe không kính, Cảm nhận cá nhân về Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Ý nghĩa của hai khổ đầu trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Vẻ đẹp của người lính trong bài thơ về tiểu đội xe không kính.